شاخه‌ای از علم وجود دارد که به شناختِ مواد به کار رفته در لوازم مختلف خانه، وسایل الکترونیکی، صنایع خودرویی و هوایی و… می‌پردازد و ساختار این مواد را مورد بررسی – و حتی اصلاح – قرار می‌دهد. این شاخه از علم که تحت عنوان «علم مواد» شناخته می‌شود، مبنای کار «مهندسی مواد» (Materials Engineering) می‌باشد.

نیاز به متخصصانِ مهندسیِ مواد صرفاً در یک صنعت خاص دیده نمی‌شود و صنایع مختلفی در زمینه‌های «استخراج، بهینه‌سازیِ ساختار و به کارگیری مواد فلزی و غیر فلزی» به این متخصصین احتیاج دارند. لذا جهت آشنا نمودن شما با ابعاد مختلف و مهارت‌های مورد نیاز این حوزه، در این مقاله از «مجله اینترنتی کاپریلا» قصد داریم شغل مهندسی مواد را به طور کامل بررسی کنیم. در صورتی که به رشته مهندسی مواد و کار کردن در این حوزه علاقه دارید؛ تا انتهای این نوشتار با ما همراه باشید.

آنچه می خوانید: پنهان کردن فهرست

شغل مهندسی مواد چیست؟

شغل مهندسی مواد عبارت است از: «انجام اقداماتی جهت استخراج، بهینه سازی و آزمایش مواد مختلف – فلزی و غیر فلزی – جهت به کار بردن این مواد در صنایع مختلف». در واقع مهندسان مواد با شناخت بالایی که از ویژگی‌های مختلف ماده دارند، علاوه بر به کار بردن آن در صنایع مختلف، امکان استفاده در موارد جدید و بهتر شدن ساختار ماده در کاربرد فعلی را بررسی می‌نمایند.

شما در شغل مهندسی مواد با انواع مختلف ماده از جمله: فلز، سرامیک، پلاستیک و… سر و کار خواهید داشت اما با گسترش علومِ مختلف، انواع جدیدی از مواد مانند: ابررساناها، کامپوزیت‌ها و… نیز به شدت در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفته‌اند. لذا اگر به‌صورت جدی قصد دارید به شغل مهندسی مواد ورود کنید، باید هر لحظه به دنبال آموختن پیشرفت‌های تکنولوژی و شناخت روش‌های نوین فرآوری مواد مختلف باشید.

شغل مهندسی مواد چیست؟
شغل مهندسی مواد چیست؟
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

رشته مهندسی مواد

رشته مهندسی مواد از زیرشاخه‌های علوم فنی و مهندسی می‌باشد و از زیرمجموعه‌های رشته ریاضی–فیزیک در کنکور سراسری است. در ابتدای ورود این رشته به کشورمان ایران، دانشجویان امکان تحصیل در سه گرایش: استخراج، متالوژی و سرامیک را داشتند؛ اما در سال‌های اخیر، معمولاً «مدرک بدون گرایش» به دانشجویان مهندسی مواد اعطا می‌شود. دانشجویان جهت اخذ مدرک دانشگاهی، باید طی ۴ سال تحصیلی و در ۸ ترم، واحدهای عمومی و تخصصی را گذرانده و مدرک لیسانس این رشته را کسب نمایند.

شایان ذکر است که با وجود سابقه نسبتاً طولانی این رشته در ایران، هنوز هم بسیاری از شرکت کنندگان کنکور در زمان انتخاب واحد، شناخت مناسبی از رشته و مشاغل مرتبط با مهندسی مواد ندارند.

نقش علوم مختلف در مهندسی مواد

از آنجا که علم مواد به بررسی خاصیت ترکیب‌های مختلف در صنعت و تحت فشار، نیرو یا حرارت می‌پردازد، از دو علم «شیمی» و «فیزیک» به شدت بهره می‌برد. در واقع اصول علم شیمی، اطلاعات لازم جهت بررسی خاصیت مولکولی مواد را فراهم می‌سازد و علم فیزیک روابط میان ماده با محیط پیرامون را تعیین می‌نماید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

گرایش های مختلف مهندسی مواد

رشته مهندسی مواد در گذشته بسیار محدودتر از امروز دنبال می‌شد و در دو حوزه اصلی «متالوژی» و «سرامیک» شاهد تربیت دانشجو بودیم و با ایجاد تغییرات در نظام آموزشی و در مقطع کارشناسی، دانشجویان امکان تحصیل در سه گرایش اصلی را پیدا کردند که عبارت بودند از:

  • متالوژی استخراجی
  • متالوژی صنعتی
  • سرامیک

اما در سال‌های اخیر، معمولاً دانشگاه‌های سراسر کشور این رشته را تحت عنوان مهندسی مواد و بدون گرایش در مقطع کارشناسی ارائه می‌دهند.

شایان ذکر است که پس از گذراندن دوره کارشناسی، فارغ‌التحصیلانِ این مقطع امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را دارند. گرایش‌های کارشناسی ارشد مهندسی مواد عبارت‌اند از:

  • گرایش شناسایی و انتخاب مواد مهندسی
  • گرایش استخراج فلزات
  • گرایش حفاظت و خوردگی
  • گرایش مهندسی مواد کامپوزیت
  • گرایش جوشکاری
  • گرایش ریخته‌گری
  • گرایش شکل‌دهی فلزات
  • گرایش سرامیک
  • گرایش بیومتریال
  • گرایش نانو مواد

در ادامه به بررسی هر کدام از گرایش‌های کارشناسی ارشد مهندسی مواد می‌پردازیم.

گرایش های مختلف مهندسی مواد
گرایش های مختلف مهندسی مواد

گرایش شناسایی و انتخاب مواد مهندسی (Materials selection for engineering design)

از جمله گرایش‌های مهم رشته مهندسی مواد، شناسایی و انتخاب مواد مهندسی است. این موضوع در صنعت از اهمیت بالایی برخوردار است و خصوصاً در مورد ساخت وسایل نقلیه – که ایمنی انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد – به شدت مورد توجه است. شایان ذکر است که مهندسان مواد در این گرایش، دانش تجزیه و تحلیل و شناسایی ویژگی‌های ماده و همچنین روش‌های به کارگیری آن‌ها در کاربردهای مختلف را به دست می‌آورند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

گرایش استخراج فلزات (Extraction of metals)

گرایش استخراج فلزات به طور مستقیم با «مهندسی معدن» در ارتباط است. مهندسان مواد در این گرایش تلاش می‌کنند تا با عملیات فیزیکی (خرد کردن، ذوب کردن، تغلیظ) و برخی فرآیندهای شیمیایی، فلزات را از سنگ‌های معدنی جدا کرده و به صورت خالص در اختیار صنایع مختلف قرار دهند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

گرایش حفاظت و خوردگی (Corrosion and protection)

حفاظت و خوردگی در صنایع سنگین، مانند: صنعت نفت، کشتی سازی و صنایع خودرویی، از اهمیت بالایی برخوردار است. تلاش جهت حفظ فلزات از خوردگی، از جمله وظایف مهم مهندسانِ این گرایش است. در این گرایش از مهندسی مواد، تلاش می‌شود با ساخت آلیاژهای مختلف، استفاده از تکنیک‌های الکترمغناطیسی یا کنترل واکنش‌های اکسایشی و کاهشی، فلزات به ‌کار رفته در بخش‌های مختلف از فرسایش و خوردگی در امان بمانند. شایان ذکر است که ساخت ترکیب‌های مقاوم از مواد، جهت تحمل اسیدیته، حرارت یا فشار مکانیکی از دیگر موارد مورد بررسی گرایش حفاظت و خوردگی است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

گرایش مهندسی مواد کامپوزیت (Composite material engineering)

گرایش مواد کامپوزیتی (مرکب) از جمله گرایش‌های مشترک برای کارشناسی ارشد در رشته‌های مواد، مکانیک و پلیمر است. کامپوزیت‌ها مواد جامد غیر یکنواختی هستند که به صورت مکانیکی یا متالوژی با هم پیوند خورده‌اند. در این گرایش تلاش می‌شود از ترکیب مواد مختلف، ماده‌ای ایجاد شود که از ویژگی‌هایِ بهتری نسبت به موارد اولیه برخوردار باشد. لطفاً توجه داشته باشید که «کامپوزیت» با «آلیاژ» متفاوت است و در مورد مواد ترکیبی یا کامپوزیتی هر یک از تشکیل‌دهنده‌های ترکیب نهایی، جدا از هم قرارگرفته‌اند و دارای سطح مشترک هستند؛ در حالی که مواد تشکیل دهنده آلیاژ به صورت کامل ترکیب شده و قابل تشخیص نمی‌باشند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

گرایش جوشکاری (Welding)

گرایش جوشکاریِ رشته مهندسی مواد به دنبال آموزش افراد متخصص و توانمند در زمینه انواع جوشکاری می‌باشد. در این گرایش تلاش می‌شود، شیوه‌های اتصال صنعتی به نحوی اجرا گردند که ناحیه جوشکاری شده مقاومت و ویژگی‌های خودِ ماده را داشته باشد. گفتنی است که این گرایش خصوصاً در صنایع نفت و گاز و صنعت هوا فضا – با توجه به حساسیت بالا و محیط‌هایی که مقاومت مواد را مورد چالش قرار می‌دهد – از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

شایان ذکر است، از دیگر موارد مهم مورد بررسی در این گرایش، تجزیه و تحلیل روش‌های جوشکاری زیر آب و همچنین آزمایش بخارات و گازهای حاصل از شیوه‌های مختلف جوشکاری می‌باشد.

گرایش ریخته گری (Casting)

از روش‌های مهم ساخت قطعات صنعتی از فلزات خالص یا آلیاژها، «ریخته‌گری» است. مهندسان مواد در این زمینه در تلاش هستند تا بهترین شیوه‌های ذوب، قالب گیری و خنک ساختن قالب‌ها را طراحی و بهینه‌سازی کنند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

گرایش ریخته گری (Casting)
گرایش ریخته گری (Casting)

گرایش شکل دهی فلزات (Metalworking)

گرایش شکل دهی فزات در مهندسی مواد، به بررسی تغییر حالت فیزیکی فلز و آلیاژهای مختلف از طریق اعمال نیرو و حرارت می‌پردازد. در این گرایش – که ارتباط بسیار نزدیکی با مهندسی مکانیک، گرایش جامدات و ساخت و تولید دارد – خاصیت شکل پذیری مواد مختلف به صورت گرم و سرد مورد بررسی قرار می‌گیرند. شایان ذکر است که این حوزه از مهندسی مواد در ساخت قطعات صنعتیِ مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

گرایش سرامیک (Ceramics)

می‌توان گفت در ابتدای راه، علم مواد تنها به دو مسیر متالوژی و سرامیک تفکیک می‌شد. در کنار فلزات، سرامیک‌ها به عنوان مواد غیر آلی و غیر فلزی از اهمیت بالایی در صنعت برخوردار هستند. در واقع علم سرامیک علاوه بر سفالینه‌ها شامل: انواع چینی‌ها، دیرگدازها، فرآورده‌های رسی ساختمانی، مواد ساینده، لعاب‌های چینی، سیمان، شیشه، مواد مغناطیس غیرفلزی، فرو الکتریک‌ها، تک بلورهای مصنوعی و محصولات پیچیده‌تر دیگر نیز می‌شود. مهندسی مواد گرایش سرامیک، این قبیل ساختارها را جهت استفاده در صنایع مختلف – خصوصاً در حرارت بسیار بالا – مورد بررسی قرار می‌دهد. یکی از نمونه‌های بسیار مهم از کاربرد سرامیک در ساخت بدنه فضاپیما، جهت تحمل دمای بسیار بالای هنگام فرود به زمین است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

شایان ذکر است که سرامیک‌ها – به دلیل اینکه فراوانی بیشتری نسبت به فلزات در طبیعت دارند – از پتانسیل بالایی جهت استفاده برخوردار هستند.

گرایش بیومتریال (Bio material)

یکی از گرایش‌های جالب مهندسی مواد در مقطع کارشناسی ارشد، «بیومتریال» است. این حوزه تا حدود زیادی از مباحث صنعتی علم متالوژی فاصله می‌گیرد و بررسی «علم مواد در رابطه با استفاده‌های پزشکی و سلامت انسان» می‌پردازد. در واقع این گرایش بیشتر به سمت مهندسی پزشکی پیش می‌رود و جهت ادامه تحصیل در آن، نیاز به گذراندن واحدهای درسی در زمینه آناتومی و پزشکی خواهید داشت. هدف اصلی در این گرایش، «بررسی ساختار مواد در بدن انسان» می‌باشد و از پتانسیل بالایی در مجامع بین‌المللی و همچنین جهت مهاجرت شغلی یا تحصیلی برخوردار است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

گرایش بیومتریال (Bio material)
گرایش بیومتریال (Bio material)

گرایش نانو مواد (Nano material)

از آنجا که برخی از ویژگی‌های اصلی مواد در مقیاس نانومتر مشاهده می‌شوند و تأثیر خود را نشان می‌دهند؛ مهندسان مواد جهت بررسی و کار بر روی برخی خواصِ ماده باید وارد حوزه «نانو فناوری» شوند. علم نانو با گسترش روز افزون در میان علوم و صنایع مختلف، هنوز راه زیادی برای پیشرفت و نوآوری دارد. در این راستا، گرایش نانو مواد می‌تواند فرصت‌های علمی و شغلیِ خوبی برای دانشجویان ارشد مهندسی مواد ایجاد نماید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

حوزه های کاری در شغل مهندسی مواد

مهندسی مواد با توجه به گستردگی فعالیت، در تمام صنایعی که از مواد اولیه فلزی و غیر فلزی برای تولید محصول استفاده می‌کنند بازار کار دارد. در سطح جهانی نیز تمام صنایع از علم مواد جهت بهبود ساختار تولیدات خود بهره می‌گیرند. از جمله مواردی که شاهد حضور مهندسان مواد و فعالیت آن‌ها هستیم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • صنایع تولید سوخت و انرژی، مانند: نیروگاه‌ها، شرکت‌های نفت و گاز و پالایشگاه‌ها
  • صنایع تولید فلزات، مانند: صنعت مس، آلومینیوم، فولاد و سایر فلزات
  • صنعت تولید مصالح ساختمانی، همچون سیمان و گچ
  • صنعت خودرو سازی
  • صنایع حمل و نقل (ریلی و هوایی)
  • صنایع نظامی در ساخت ادوات زرهی و پرتابگرها
  • صنایع مخابراتی و ارتباطی در زمینه ساخت فیبرهای نوری
  • صنعت لوازم پزشکی، ساخت تجهیزات و بیومتریال

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

بازار کار مهندسی مواد در ایران

با وجود بازار گسترده مهندسی مواد در جهان، این شاخه از علم مهندسی، در ایران صرفاً چند حوزه‌ی خاص برای فعالیت دارد. در واقع، صنعت ایران در اثر تحریم‌هایی که با آن مواجه شده و اتکای بیش از حد بر صنعت نفت، در چند دهه اخیر قادر به گسترش شاخه‌های مختلف تولید و استفاده از تمام پتانسیلِ مهندسان مواد در حوزه‌های مختلف نمی‌باشد. عناوین شغلی که معمولاً مهندسان مواد در آن‌ها فعالیت دارند عبارت‌اند از:

  • کارشناس کنترل کیفیت
  • اپراتور خط تولید
  • کارشناس فروش
  • مهندسی جوش و بازرسی
  • اپراتور یا سرپرست آزمایشگاه
  • کارشناس تحقیق و توسعه

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

بازار کار مهندسی مواد در ایران
بازار کار مهندسی مواد در ایران

وظایف شغل مهندسی مواد

با توجه به گستره کاری علم مواد، مهندسان این حوزه با توجه به صنعتی که در آن فعالیت می‌کنند و موادی که در کار خود بررسی می‌نمایند، وظایف مختلفی بر عهده دارند. در ادامه مهم‌ترین وظایف شغل مهندسی مواد در صنایع گوناگون را بررسی خواهیم کرد. این وظایف عبارت‌اند از:

  • انتخاب بهترین ماده یا ترکیب بهترین مواد جهت دستیابی به هدفی خاص
  • ارزیابی بازده اقتصادی استفاده از مواد گوناگون
  • ابداع روش‌های جوش و اتصال یا بهینه‌سازی روش‌های موجود
  • بهینه‌سازی فرآیند تولید
  • تولید آلیاژهای صنعتی یا مواد کامپوزیتی
  • کنترل و نظارت بر شرایط تولید
  • انجام پژوهش و آموزش مهندسان جدید

در ادامه به تشریح هر یک از وظایف فوق خواهیم پرداخت.

لیست وظایف مهندسان مواد در صنایع مختلف
لیست وظایف مهندسان مواد در صنایع مختلف

انتخاب بهترین ماده یا ترکیب بهترین مواد جهت دستیابی به هدفی خاص

مهم‌ترین وظیفه مهندسان مواد، انتخاب ماده یا مواد مناسب جهت کاربرد در صنایع مختلف است. در این راستا، با توجه به شرایط فرآیندی، نوع کاربرد و طول عمر استفاده، باید بهترین ترکیب از مواد جهت ساخت قطعات گوناگون صنعتی انتخاب شوند. مهندسین مواد در این حوزه با تست و بررسی خاصیت‌های مختلفِ ماده در آزمایشگاه و ساخت مدل‌های نمونه از قطعات مختلف، اقدام به تجزیه و تحلیل و ارائه نتایج می‌کنند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

ارزیابی بازده اقتصادی استفاده از مواد گوناگون

یک مهندس مواد وظیفه دارد با توجه به هزینه‌های استخراج و فرآوری مواد مختلف، توجیه اقتصادی صنایعِ مختلف – در به کار بردن این مواد – را بررسی نماید. شایان ذکر است، در صورت پیش‌بینیِ بازدهِ پایین در یک مورد خاص، کارشناس وظیفه دارد که با پیشنهاد دادن مواد جایگزین مشکل را برطرف نماید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

ابداع روش های جوش و اتصال یا بهینه سازی روش های موجود

یک از گرایش‌های اصلی شغل مهندسی مواد، فعالیت در حوزه جوشکاری صنعتی است. در این راستا، مهندسین مواد وظیفه دارند در مورد شیوه‌های نوین جوشکاری، تحقیق و بررسی نمایند و ایرادات روش‌های موجود را برطرف کنند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

ابداع روش های جوش و اتصال یا بهینه سازی روش های موجود
ابداع روش های جوش و اتصال یا بهینه سازی روش های موجود

بهینه سازی فرآیند تولید

گاهی لازم است در طول یک پروژه صنعتی، اصلاحاتی در مواد اولیه یا فرآیندهای تولید صورت گیرد. در این موارد، مهندسان مواد وظیفه دارند با بررسیِ پیوسته و آزمایش‌های گوناگون، به دنبال بهینه سازی فرآیند تولید یا اصلاح آن باشند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

تولید آلیاژهای صنعتی یا مواد کامپوزیتی

در مواردی که به کار بردن مواد خالص، پاسخگوی نیازهای صنایع مختلف نیست؛ مهندسان مواد با استفاده از ترکیب مواد گوناگون به صورت آلیاژ یا تهیه مواد مرکب (کامپوزیت) این نیازها را برطرف می‌کنند. شایان ذکر است، برخی از صنایع شناخته‌شده در جهان، صاحب ترکیب‌های انحصاری در ساخت تجهیزات صنعتی هستند اما مهندسان مواد با آزمایش ترکیب‌های گوناگون سعی می‌کنند تا ویژگی‌های مشابه این ترکیب‌ها را برآورده نمایند. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

کنترل و نظارت بر شرایط تولید

یکی دیگر از وظایف مهندسان مواد، کنترل و نظارت بر تولید مواد اولیه یا قطعات صنعتی مختلف است. این وظیفه با انجام آزمون‌های کنترل کیفیت (QC) و تست‌های مختلف در آزمایشگاه انجام می‌گیرد. از مهم‌ترین نمونه‌های اجرای این وظیفه، انجام تست‌های ایمنی در صنعت خودرو سازی است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

انجام پژوهش و آموزش مهندسان جدید

یکی از وظایف اصلی فعالان در علوم مختلف، آموزش دیگر افراد و انجام پژوهش است. در این راستا، برخی از مهندسین مواد، فعالیت علمی خود را در دانشگاه ادامه می‌دهند و با آموزش دانشجویان و اجرای کارهای پژوهشی، نقش خود را در گسترش هر چه بیشتر علم مواد ایفا می‌نمایند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی مواد

فعالیت در هر شغل و مهم‌تر از آن کسب موفقیت و تداوم فعالیت، نیاز به برخورداری از مهارت‌ها و توانایی‌های مختلف دارد. اجرای درست وظایفِ محوله و مفید بودن در هر شغل، وابسته به داشتن این پارامترهای مثبت است. در این راستا، قصد داریم مهم‌ترین مهارت‌ها و توانایی‌های شغل مهندسی مواد را معرفی کنیم که عبارت‌اند از:

  • مهارت در علوم پایه
  • آشنایی با فرآیندهای تولید
  • داشتن خلاقیت در حل مسئله
  • توانایی برنامه ریزی و تصمیم گیری
  • مهارت برقراری ارتباط
  • توانایی کار تیمی
  • توانایی کار با نرم‌افزارهای مختلف

در ادامه هر کدام از موارد فوق را تشریح خواهیم کرد.

مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی مواد
مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی مواد

مهارت در علوم پایه

مهندسی مواد، علم بررسی ساختار شیمیایی و فیزیکی ماده و ارتباطِ آن با فرآیندهای صنعتی است. از این جهت کسب مهارت در علوم پایه‌ای مانند: فیزیک و شیمی و تا حدودی ریاضیات برای مهندسان مواد ضروری است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

آشنایی با فرآیند های تولید

همانطور که ذکر شد، بررسی مواد مختلف جهت به کار بردن آن‌ها در صنعت و تولید قطعات و تجهیزات صورت می‌گیرد. از این رو، یک مهندس مواد باید با فرآیند استخراج فلزات، تولید مواد غیر فلزی و نحوه کاربرد آن‌ها در صنایع مختلف آشنایی داشته باشد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

داشتن خلاقیت در حل مسئله

خلاقیت عنصر اساسی در علم مواد است. ساخت آلیاژها و کامپوزیت‌ها و تغییر در ساختار مواد جهت دستیابی به کیفیت مورد نظر، در شغل مهندسی مواد ضروری است. از این رو باید جهت فعالیت در این زمینه، توانایی بروز خلاقیت در حل مسائل مختلف را داشته باشید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

داشتن خلاقیت در حل مسئله
داشتن خلاقیت در حل مسئله

توانایی برنامه ریزی و تصمیم گیری

اجرای پروژه‌های صنعتی و آزمایشگاهی، نیازمند برنامه ریزی در انجام کارها و تصمیم گیری در برخورد با موانع است. برخورداری از این توانایی باعث می‌شود که فرآیند انجام کار طبق زمان‌بندی پیش برود و در صورت بروز هر گونه مشکل، امکان اصلاح مسیر و پیشرفت کار را داشته باشید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهارت برقراری ارتباط

در صنایع مختلف معمولاً افرادی با تخصص‌های گوناگون فعالیت می‌کنند و دانش به صورت مجموعه‌ای از علوم مختلف به کار می‌آید. در این راستا، یک مهندس مواد به عنوان بخشی از طرح‌های صنعتی بزرگ، باید توانایی برقراری ارتباط با سایر همکاران خود از رشته‌های گوناگون را داشته باشد. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توانایی کار تیمی

در ساخت تجهیزات صنعتی، خصوصاً در صنایع الکترونیک یا خودروسازی، معمولاً کارشناسان با تخصص‌های گوناگون فعالیت دارند. در این حالت شما به عنوان یک مهندس مواد، باید در قالب یک تیم، بخشی از کار را برعهده بگیرید. بنابراین توانایی کار تیمی جهت پیشرفت کار و موفقیت کلی ضروری است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توانایی کار با نرم افزارهای مختلف

استفاده از نرم‌افزار در بخش‌های مختلف شغل مهندسی مواد، می‌تواند کار شما را در طراحی، بررسی و آنالیز مواد و فرآیندها راحت‌تر کند. در این راستا، هر زور شاهد گسترش استفاده از نرم‌افزار در بخش‌های مختلف صنعت هستیم. بر این اساس، توانایی کار با نرم‌افزارهای مختلف خصوصاً موارد تخصصی برای مهندسان مواد بسیار ضروری است.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

نرم افزار های تخصصی به کار رفته در شغل مهندسی مواد

امروزه استفاده از نرم‌افزارهای مختلف، در مهندسی مواد بسیار رایج است. هر چند در ابتدا این قبیل ابزارها فقط به منظور طراحی و شبیه سازی به کار می‌رفت؛ اما با گذشت زمان در تمامی حوزه‌ها و گرایش‌های مهندسی مواد از جوشکاری و ریخته‌گری گرفته تا حفاظت و خوردگی، کاربرد پیدا کردند. در این راستا، جهت افزایش آگاهی شما قصد داریم مهم‌ترین نرم‌افزارهای به کار رفته در شغل مهندسی مواد را به شما معرفی کنیم که عبارت‌اند از:

  • نرم افزار پروکست ProCAST
  • نرم افزار مولدفلو Moldflow
  • نرم افزار اتوفرم AutoForm
  • نرم افزار آباکوس Abaqus
  • نرم افزار Predict Corrosion

در ادامه هر کدام از موارد فوق و کاربرد آن‌ها در رشته مهندسی مواد را بررسی می‌کنیم.

نرم‌افزار های تخصصی به کار رفته در شغل مهندسی مواد
نرم‌افزار های تخصصی به کار رفته در شغل مهندسی مواد

نرم افزار پروکست ProCAST

پروکست از نرم‌افزارهای تخصصی شغل مهندسی مواد، مخصوصاً گرایش ریخته‌گری است. این نرم‌افزار با استفاده از روش المان محدود به مدل‌سازی انتقال حرارت، جریان سیال و شبیه‌سازی ترمومکانیکی فرایندهای ریخته‌گری می‌پردازد. شایان ذکر است که آنالیز جریان، آنالیز حرارتی و آنالیز تنش از ویژگی‌های مهم ProCAST می‌باشد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزار پروکست ProCAST
نرم افزار پروکست ProCAST

نرم افزار مولد فلو Moldflow

نرم‌افزار مولد فلو در زمینه قالب سازی تزریق پلاستیک، کاربرد زیادی دارد. مهندسان مواد در صنایع پلاستیک سازی از این نرم‌افزار جهت تجزیه و تحلیل فرآیند قالب گیری و اصلاح طراحی قالب استفاده می‌کنند. مولد فلو همچنین در تعیین و بررسی پارامترهای متعددی نظیر: فشار تزریق، ابعاد قالب، دمای مذاب، دمای قالب و…، نتایج مطلوبی ارائه می‌دهد. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزار اتوفرم AutoForm

این نرم‌افزار از بهترین ابزارهای تحلیل و شبیه‌سازی پدیده‌ی کشش ورق در قالب‌های کشش می‌باشد. فرآیند پیچیده کشش در قالب‌گیری‌های صنعتی، با توجه به تغییر ضخامت و جریان ماده، بسیار پیچیده است؛ نرم‌افزار اتوفرم (AutoForm) با استفاده از ساده‌ترین روش‌ها، مهندسان مواد را از تحلیل‌های المان محدود بی نیاز می‌کند و بهترین نتایج را در زمینه رفتار ماده، نازک شدن، چروک شدن و سایر ویژگی‌های ورق فراهم می‌نماید. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزار اتوفرم AutoForm
نرم افزار اتوفرم AutoForm

نرم افزار آباکوس Abaqus

آباکوس به عنوان یکی از قوی‌ترین نرم‌افزارهای شبیه‌سازی به وسیله کامپیوتر، در اکثر رشته‌های مهندسی کاربرد دارد. این نرم‌افزار به واسطه نتایج خوبی که در مورد مواد مختلف (فلز، لاستیک، پلیمر، کامپوزیت، سرامیک و…) ارائه می‌کند؛ گزینه مناسبی جهت کار در حوزه مهندسی مواد است. از مزایای مهم Abaqus می‌توان به توانایی تحلیل مسائل غیر خطی (مانند رفتار پلاستیک‌ها)، شکست و ترک در قطعات و همچنین بررسی رفتار کامپوزیت‌ها اشاره کرد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزار Predict Corrosion

این نرم‌افزار در زمینه خوردگی فلزات و برآوردِ نرخِ خوردگی کاربرد دارد. از آنجا که کاربرد فولاد در صنایع مختلف بسیار زیاد است، معمولاً مهندسان مواد، جهت شبیه‌سازی میزان خوردگی این فلزِ پرکاربرد به استفاده از نرم‌افزاری همچون Predict Corrosion نیاز پیدا می‌کنند.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

لینک مقالات مشابه در رابطه با مشاغل مهندسی

لیست مقالات مشابه در حوزه کسب درآمد با معرفی کسب و کارهای مختلف

سخن پایانی در رابطه با شغل مهندسی مواد

شغل مهندسی مواد به عنوان یکی از شاخه‌های فنی مهندسی، تأثیر زیادی در صنعت کشور دارد. با این وجود هنوز آن‌چنان که باید توسط بسیاری از افراد شناخته شده نیست. از طرفی فعالان این حوزه نیز از توانایی‌ها و پتانسیل بالای علم مواد مطلع نیستند. در صورتی که علاقه دارید شغل مهندسی مواد را انتخاب کنید و در این حوزه فعالیت نمایید، توصیه‌ی ما این است که در اولین قدم سعی کنید اطلاعات خود را در مورد حوزه‌های کاری و نرم‌افزارهای مهم این شغل افزایش دهید.

در پایان امیدواریم این مقاله توانسته باشد دید جامع و کاملی از شغل مهندسی مواد در اختیار شما قرار داده باشد. اگر شما مخاطب گرامی، نظر و دیدگاهی در خصوص این شغل دارید، یا نکته‌ی خاصی را می‌دانید که در این مقاله به آن اشاره نشده است، خواهشمند است دیدگاه‌های ارزشمند خود را از طریق بخش کامنت در انتهای این نوشتار به اشتراک بگذارید. همچنین در صورت صلاح‌دید می‌توانید، لینک این نوشتار را از طریق کانال‌ها و گروه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی عضو هستید به دست دوستان و آشنایان برسانید تا اگر آن‌ها نیز درصدد این هستند که به عنوان مهندس مواد مشغول به کار شوند، بتوانند از طریق اطلاعاتی که در این مقاله ذکر شده است، به هدف خود دست یابند. علاوه بر آن، می‌توانید ما را در اینستاگرام و تلگرام فالو کنید تا در زمینه جدیدترین روش‌ها، ترفندها و اخبار دنیای دیجیتال به‌روز بمانید.

بر اساس رای 0 نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
شما قبلا رای داده‌اید!
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.

«علی آبیار» دانش‌آموخته رشته مهندسی IT است و به نوشتن، موسیقی، شعر، طبیعت و البته برنامه‌نویسی و تکنولوژی‌های سطح وب علاقه دارد. رزومه تخصصی او بیشتر در زمینه «سئو و تولید محتوا» است؛ همچنین در رزومه تخصصی‌اش، چند پروژه برنامه‌نویسی وب، مدیریت وب‌سایت و توسعه محتوای آن‌ها دیده می‌شود. او تا به امروز، تولید و ویراستاری مطالب متنوعی از مجلات اینترنتی «کاپریلا» و «تاپریلا» در حوزه‌های: تکنولوژی، سئو، کسب و کار، دیجیتال مارکتینگ و… را به عهده داشته است. «علی آبیار» در حال حاضر به صورت فریلنسر بر روی پروژه‌های مختلف داخلی و خارجی در حوزه طراحی وب (Front-End) و سئو فعالیت می‌کند.

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.