حوزه‌ی مهندسی دارای شاخه‌ها و زیرشاخه‌های فراوانی می‌باشد، که هر کدام از آنها در طولِ زمان و بنا بر نیازی که جامعه‌ی انسانی به آنها داشته است، شکل گرفته‌اند؛ یکی از شاخه‌های مهندسی که در سالیان اخیر توجه زیادی از سوی دولت‌ها و مقامات به خود جلب کرده است، «مهندسی محیط زیست» یا «مهندسی زیست بوم» می‌باشد. در این مقاله از مجله اینترنتی کاپریلا قصد داریم تا رشته و شغل مهندسی محیط زیست را به همراه شما مورد بررسی قرار دهیم؛ پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

آنچه می خوانید: پنهان کردن فهرست

تعریف مهندسی محیط زیست یا Environmental Engineering

اگر بخواهیم تعریف ساده‌ای از مهندسی محیط زیست برای شما ارائه کنیم، باید بگوییم که در مهندسی محیط زیست (Environmental Engineering)، طراحی و اجرای مجموعه‌ای از فرایند‌ها و زیرساخت‌ها، برای حفظ محیط زیست و جلوگیری از انتشار آلودگی در آن، توسط مهندسین این شاخه، صورت می‌گیرد. توضیح بیشتر آنکه، مهندسی محیط زیست حوزه‌ی گسترده‌ای از علم می‌باشد و علوم مختلفی در آن مورد استفاده‌ی مهندسینِ این حوزه قرار می‌گیرند، که در ادامه آنها را با شما مورد بررسی قرار خواهیم داد.

اگر بخواهیم نگاهی به تاریخچه‌ی این رشته از مهندسی بیاندازیم، باید بگوییم که در ابتدا وظایفی که بر عهده‌ی یک مهندس محیط زیست قرار دارد، در زمان‌های قدیم بر دوش مهندسین عمران بود، اما در سال 1960 این شاخه از مهندسی، با نام «مهندسی بهداشت»، از مهندسی عمران جدا شد و در طی سال‌های بعد، به «مهندسی محیط زیست» یا همان «مهندسی زیست بوم» تغییر نام داد. به طور کلی «هدف اصلیِ» این شاخه از مهندسی، حفاظت از مردم در برابر آلودگی‌های محیط زیستی و همچنین حفظ طبیعت و زیست‌بوم‌های طبیعیِ انواع گونه‌های جانوری و گیاهی می‌باشد.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

حال که با ماهیت شغل مهندسی محیط زیست آشنا شدیم، زمان آن رسیده است تا به بررسی نقش علوم مختلف در این شاخه از مهندسی بپردازیم؛ با ما همراه باشید.

نقش علوم مختلف در شغل مهندسی محیط زیست

همان‌طور که در قسمتِ قبل هم به آن اشاره کردیم، مهندسی محیط زیست، حوزه‌ی بسیار وسیعی می‌باشد، که علوم مختلفی در آن دخیل هستند و یک مهندس محیط زیست، با توجه به دانشی که از این علوم دریافت نموده، پروژه‌های خود را مدیریت و اجرا می‌کند؛ در همین راستا، در این قسمت از مقاله قصد داریم تا همراه شما، به معرفی و بررسی برخی از این علوم بپردازیم. برخی از علومی که در مهندسی محیط زیست نقش دارند، عبارت‌اند از:

  • شیمی
  • بوم شناسی
  • زمین شناسی
  • هیدرولیک
  • هیدرولوژی
  • میکروبیولوژی

حال بیایید هر کدام از مواردی که نام بردیم را باهم بررسی کنیم.

علوم مختلفی که در مهندسی محیط زیست کاربرد دارند
علوم مختلفی که در مهندسی محیط زیست کاربرد دارند

شیمی

بسیاری از موادی که در فاضلاب‌های شهری و صنعتی وجود دارد، موجب فعالیت‌های شیمیایی مخربی بر روی محیط زیست می‌گردد؛ در همین راستا یک مهندس محیط زیست، باید به کمک دانش «شیمی» – که شامل انواع ترکیبات شیمیایی، فعالیت‌های شیمیایی و رفتار مواد در کنار یکدیگر می‌‌شود – به بررسی و تحقیقات لازم برای کاهشِ آلودگی محیط زیست و تخریب آن در پروژه‌های مختلف، بپردازد. علاوه بر مواردی که گفته شد، علمِ شیمی به مهندسین محیط زیست در حفظ سلامت انسان‌ها در برابر آلودگی‌های محیطی، کمک شایانی می‌کند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

بوم شناسی

«بوم شناسی» عبارت‌ است از «مطالعه‌ی الگوهای مکانی و زمانی میزانِ فراوانی گونه‌های جانوری و گیاهی یک منطقه»؛ به عبارت دیگر، مهندسین محیط زیست با کمک این دانش، قادر به شناخت انواع گونه‌های جانوری و گیاهی یک منطقه و همچنین نحوه‌ی محافظت از آنها در برابر آلودگی‌های محیط زیستی، هستند. شایان ذکر است که هدف علم بوم شناسی، حفظ زیست‌بوم‌های طبیعی و گسترش آنها در کنار شهر‌ها و دیگر سازه‌های دست بشر می‌باشد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

زمین شناسی

علم «زمین شناسی» در بسیاری از شاخه‌های مهندسی (مانند مهندسی عمران، مهندسی شهرسازی، مهندسی منابع طبیعی) از جمله مهندسی محیط زیست، کاربرد فراوانی دارد. هدف اصلی زمین شناسی، شناخت لایه‌های زمین، ساختار لایه‌های سطحی و عمیق زمین، رفتار خاک در مناطق مختلف، شناخت آب‌های زیرزمینی و… می‌باشد. یک مهندس محیط زیست به کمک این دانش، قادر به شناخت رفتار و ساختارِ زمین در مناطق مختلف می‌باشد و از این طریق، راهکارهای مؤثرتری برای کاهش تخریب محیط زیست و همچنین حفاظت از سلامت و جان انسان‌ها، ارائه می‌نماید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

زمین شناسی
زمین شناسی

هیدرولیک

اگر بخواهیم تعریف ساده‌ای از علم «هیدرولیک» برای شما ارائه کنیم، باید بگوییم که در این علم، به نحوه‌ی رفتار مایعات مختلف و همچنین استفاده از آنها برای اهداف گوناگون پرداخته می‌شود؛ به عنوان مثال، اگر دولتی قصد احداث سدی بر روی یک رودخانه را داشته باشد، مهندسین محیط زیست به کمک دانش هیدرولوژی، می‌توانند با محاسبه‌ی نیروی آب و تأثیری که بر زیست بوم طبیعی منطقه دارد، در احداث آن سد نقش مهمی ایفا نمایند. علاوه بر این، مهندسین محیط زیست به کمک این دانش می‌توانند نیروی تخریبی انواع سیل‌های طبیعی و غیرطبیعی را محاسبه نمایند و از آن برای ساخت سازه‌هایی مقاوم در برابر این نیرو‌ها – به منظور محافظت از طبیعت و همچنین انسان‌ها – استفاده نمایند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

هیدرولوژی

علم «هیدرولوژی» یا همان «آب‌شناسی» ، یکی دیگر از علومی است که در مهندسی محیط زیست کاربرد بسیار فراوانی دارد. هیدرولوژی عبارت است از: «شناخت و بررسی رفتار آب، منابع سطحی و زیرزمینی آب، نحوه‌ی توزیع آب در سطح جهان و تأثیراتی که آب بر روی محیط زیست و زیست‌بوم‌ها می‌گذارد». یک مهندس محیط زیست با کمک دانش «هیدرولوژی» قادر به شناخت انواع منابع آبی سطحی و زیرزمینیِ یک منطقه و همچنین نحوه‌ی انتقال آب در آن منطقه، می‌باشد که این امر کمک شایانی به طراحی و اجرای پروژه‌های دوستدار محیط زیست می‌کند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

میکروبیولوژی

بسیاری از منابع آبی و غیر آبی دارای میکروب‌ها، انگل‌ها، ویروس‌ها و دیگر اشکالِ ریزِ حیات هستند که بسیاری از آنها برای سلامتی انسان‌ها ضرر دارند که یک مهندس محیط زیست، با کسب دانش میکروبیولوژی قادر به شناسایی آنها خواهد بود و از این طریق کمک شایانی به حفظ سلامتی انسان‌ها و همچنین زیست بوم طبیعی یک منطقه، خواهد کرد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

حال که با نقش علوم کاربردی در مهندسی محیط زیست آشنا شدیم، زمان آن رسیده است که با وظایف موجود در این رشته و شغل آشنا شویم؛ در قسمت بعد قصد داریم تا به همراه شما، وظایف یک مهندس محیط زیست را مورد بررسی قرار دهیم.

وظایف یک مهندس محیط زیست

همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، هدف اصلی مهندسی محیط زیست، «حفظ سلامتی انسان‌ها» و همچنین «محیط طبیعی و زیست‌بوم‌ها» می‌باشد، که مهندسین محیط زیست برای رسیدن به این هدف، وظایف مختلفی بر دوش خود دارند؛ در این قسمت از مقاله، قصد معرفی و بررسی وظایف یک مهندس محیط زیست را داریم، که این وظایف عبارت‌اند از:

  • جلوگیری از آلودگی منابع آبیِ سطحی و زیرزمینی
  • کاهش آلودگی هوا
  • حفظ سلامت خاک و جلوگیری از آلودگی آن
  • کاهش میزان آلاینده‌های صنعتی
  • تأمین منابع آبی سالم
  • حفظ زیست‌بوم‌های طبیعی
  • جلوگیری از تخریب منابع طبیعی

در ادامه به بررسی هر کدام از موارد گفته شده خواهیم پرداخت.

وظایف مهندسی محیط زیست
وظایف مهندسی محیط زیست

جلوگیری از آلودگی منابع آبی سطحی و زیرزمینی

هر روزه جمعیت انسان‌ها رو به افزایش است و منابع آب شیرین و قابل شرب، رو به کاهش می‌باشند؛ در همین راستا، یکی از وظایف اصلی که بر عهده‌ی مهندسین محیط زیست می‌باشد، جلوگیری از «آلودگی منابع آب سطحی و زیرزمینی» است. در واقع، مهندسین محیط زیست باید منابع آبی را از گزند فاضلاب‌های شهری و صنعتی و همچنین شیرابه‌ی زباله‌ها در امان نگه‌دارند، که این کار، با طراحی و اجرای انواع پروژه‌های تصفیه آب‌ قابل انجام است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

کاهش آلودگی هوا

افزایش «آلودگی هوا» موجب تخریب لایه‌ی اوزون و در نتیجه پدیده‌ی گرمایش جهانی می‌گردد؛ همچنین آلودگی هوا باعثِ بروز بیماری‌های تنفسی و همچنین قلبی، در بسیاری از افراد جامعه می‌شود. از این رو، ارائه‌ی راهکارهایی برای کاهش آلودگی هوا، یکی دیگر از وظایف مهندسین محیط زیست می‌باشد؛ آلودگی هوا علاوه‌بر آسیب رساندن به سلامتی انسان‌ها، تأثیرات مخربی بر روی گیاهان و حیوانات می‌گذارد که بسیاری از آنها نیز غیر قابل جبران می‌باشند! شایان ذکر است که آلودگیِ شدیدِ هوا، موجب «بارش باران‌های اسیدی» می‌گردد که این نوع از باران‌ها، ساختمان‌ها، گیاهان، خاک، منابع آبی و… را تحتِ تأثیرِ مخربِ خود قرار می‌دهند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

حفظ سلامت خاک و جلوگیری از آلودگی آن

یکی دیگر از وظایف مهمی که بر دوش مهندسین محیط زیست قرار دارد، «حفظ سلامت خاک» می‌باشد. خاکِ یک منطقه برای اینکه به اندازه‌ی کافی حاصلخیز باشد و محصولات سالمی در آن به ثمر برسد، باید فاکتورهای مختلفی را داشته باشد که بروز تغییرات در هر کدام از این فاکتورها، نوعی آلودگی خاکی محسوب می‌گردد؛ در همین راستا، یک مهندس محیط زیست برای حفظ سلامت انسان‌ها و همچنین زیست‌بوم طبیعی یک منطقه، باید راهکارهای مختلفی را برای جلوگیری از آلودگی خاک و همچنین فرسایش آن، ارائه نماید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

کاهش میزان آلاینده های صنعتی

امروزه، فاضلاب‌های صنعتی و همچنین آلاینده‌های گازی – که بسیاری از کارخانه‌های بزرگ در سراسر دنیا تولید می‌نمایند – یکی از بزرگ‌ترین معضلاتِ محیط زیستی محسوب می‌شوند و ارائه‌ی راهکارهایی برای کاهش این آلاینده‌ها، یکی از وظایف مهندسین محیط زیست می‌باشد. این مهندسین با طراحی انواع سیستم‌های تصفیه فاضلاب صنعتی، فیلترهای تصفیه کننده‌ی صنعتی و بسیاری دیگر از روش‌ها، قادر به کاستنِ میزان این آلاینده‌های صنعتی و همچنین کاهش میزان تخریبِ محیط زیست، هستند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

تأمین منابع آبی سالم

همان‌طور که در قسمت‌های قبل اشاره کردیم، یکی از موضوعاتی که دارای اهمیت بالایی می‌باشد، منابع سطحی و زیرزمینی آب شیرین و قابل شرب است؛ که جلوگیری از آلودگی آنها جزو وظایف مهندسین محیط زیست می‌باشد. شایان ذکر است که، علاوه بر جلوگیری از آلودگی منابع آبی، شناسایی و انتقال این منابع برای استفاده‌ی افراد جامعه نیز، یکی دیگر از وظایف مهندسین محیط زیست می‌باشد؛ آنها باید با بررسی و تحقیق در مورد زیست‌بومِ یک منطقه و همچنین با کمک علم زمین‌شناسی و شناخت رفتار خاک، از منابع سطحی و زیرزمینی آب بهره‌برداری کنند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

تامین منابع آبی سالم
تأمین منابع آبی سالم

حفظ زیست بوم های طبیعی

هدفِ اصلی مهندسی محیط زیست، حفظ سلامت انسان‌ها و همچنین محیط زیست و زیست‌بوم‌های طبیعی می‌باشد؛ در همین راستا یکی دیگر از وظایفِ مهندسینِ محیط زیست، «حفظ زیست‌بوم‌های طبیعی» است. مهندسین محیط زیست برای رسیدن به این هدف، باید به صورت دوره‌ای زیست‌بوم‌های مختلف را از لحاظ آلودگی هوا، خاک، آب، تعداد گونه‌های جانوری و گیاهی و… مورد بررسی قرار دهند تا – پیش از بروز هرگونه فاجعه‌ای – از تخریب این زیست‌بوم‌ها جلوگیری به‌عمل آورند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

جلوگیری از تخریب منابع طبیعی

یکی دیگر از وظایف اصلی مهندسین محیط زیست، «جلوگیری از تخریب منابع طبیعی» می‌باشد؛ به عنوان مثال، بسیاری از جاده‌ها و همچنین راه‌های انتقال برق، گاز یا آب، موجب تخریب میزان زیادی از منابع طبیعی مانند: جنگل‌ها، کوه‌ها، دشت‌ها و… می‌گردند؛ به همین خاطر، مهندسین محیط زیست با ارائه‌ی راهکارهای مختلف، موجب جلوگیری از تخریبِ محیط زیست یا کاهش میزان آسیب وارده به آن می‌گردند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهارت های لازم برای شغل مهندسی محیط زیست

هر شغلی که در جهان وجود دارد، نیازمند مهارت‌های خاص خود می‌باشد؛ شغل مهندسی محیط زیست هم از همین قاعده پیروی می‌کند و افرادی که قصد فعالیت در این حوزه از مهندسی را دارند، باید مهارت‌های مورد نیاز آن را کسب نمایند. در این بخش از مقاله، قصد داریم تا مهارت‌های مورد نیاز یک مهندس محیط زیست را مورد بررسی قرار دهیم، که برخی از این مهارت‌ها عبارت‌اند از:

  • تحصیلات آکادمیک
  • حل مشکلات
  • کار گروهی
  • خلاقیت
  • برقراری ارتباط
  • توجه به جزئیات

حال بیایید هر کدام از مهارت‌هایی که در بالا نام بردیم را با هم مورد بررسی قرار دهیم.

مهارت های لازم برای شغل مهندسی محیط زیست
مهارت های لازم برای ورود به شغل مهندسی محیط زیست

تحصیلات آکادمیک

اولین و مهم‌ترین مهارتی که افراد برای ورود به شغل مهندسی محیط زیست نیاز دارند، «تحصیلات آکادمیک» می‌باشد. علوم و مهارت‌هایی که در دانشگاه‌های بزرگ برای رشته‌ی مهندسی محیط زیست به دانشجویان تدریس می‌شوند، طیف گسترده‌ای از مهارت‌ها و توانایی‌ها را شامل می‌شود، که علاقه‌مندان به شغل مهندسی محیط زیست در آینده با کمک این علوم و مهارت‌ها، قادر به انجام وظایف خود خواهند بود. برخی از دروس و علومی که به صورتِ تئوری و همچنین واحد‌های عملی در دانشگاه‌ها به دانشجویان مهندسی محیط زیست تدریس می‌شوند، عبارت‌اند از:

  • ریاضیات
  • شیمی
  • جانورشناسی
  • ژئومورفولوژی
  • گیاه‌شناسی
  • بوم‌شناسی
  • ژنتیک
  • هوا و اقلیم‌شناسی
  • خاک‌شناسی
  • هیدرولوژی
  • اقتصاد منابع طبیعی
  • نقشه‌برداری از زمین
  • حفاظت آب و خاک
  • زیست‌شناسی حیاط وحش
  • آلودگی آب و خاک
  • آلودگی هوا
  • مدیریت پسماند
  • و…

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

حل مشکلات

یکی دیگر از مهارت‌های مهم و ضروری برای مهندسینِ محیط زیست، مهارتِ «حل مشکلات» می‌باشد. بخش بزرگی از شغل مهندسی محیط زیست، حل مشکلاتی است که منجر به آلودگی طبیعت و زیست‌بوم‌های طبیعی شده‌اند و برای این کار، باید بسیار سریع عمل نمایند؛ در همین راستا مهارت حل مشکلات، به آنها کمک شایانی – در بر طرف کردن مسائل پیشِ رو و عوامل دخیل در آن – می‌کند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

کار گروهی

پروژه‌های حفظِ محیط زیست و احیای آن، پروژه‌های بزرگ و سنگینی می‌باشند و به یک تیم حرفه‌ای شامل چندین متخصص در حوزه‌های مختلف نیاز دارند؛ در همین راستا، یک مهندس محیط زیست برای انجام وظایف خود در یک تیم و همچنین به اتمام رساندن پروژه و کسب نتایج مد نظر، باید از مهارت کار گروهی برخوردار باشد. این مهارت شامل موارد مختلفی است، که برخی از آنها عبارت‌اند از:

  • شناخت نقاط قوت و ضعف خود
  • شناخت نقاط قوت و ضعف اعضای گروه
  • زمان شناسی و رعایت ضرب‌الاجل‌ها
  • پیگیری‌های مداوم پیرامون وظایف دیگر اعضای گروه
  • کمک به اعضای گروه و همچنین مشورت دادن به آنها
  • گوش دادن به نظرات و عقاید دیگر اعضای گروه
  • ایجاد صمیمیت و رعایت احترام
  • و…

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

خلاقیت

راه‌های مختلفی برای حل یک مشکل وجود دارد، که برای انجام هر کدام از آنها باید بهایی پرداخته شود، برخی از مواقع این بها «مالی» است و گاهی هم بهای آن را «طبیعت» می‌پردازد؛ یک مهندس محیط زیست با تقویت «مهارتِ خلاقیت» در خود، قادر به ارائه‌ی راه‌حل‌هایی خواهد بود که کمترین آسیب را به محیط زیست می‌رسانند، یا با کمترین هزینه، بیشترین میزان تأثیرگذاری برای حفظ محیط زیست را خواهند داشت. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

برقراری ارتباط

همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، یکی از مهارت‌های مورد نیاز مهندسین محیط زیست، کار گروهی می‌باشد؛ در همین راستا، یکی از مهارت‌هایی که موجب تقویت مهارت کار گروهی و همچنین پیشرفت مهندسین می‌گردد، مهارت و تواناییِ «برقراری ارتباط» است. مهندسین محیط زیست با کمک این مهارت، قادر به برقراری ارتباط با افراد مختلفی در اقشار جامعه و همچنین افرادی که سمت‌های دولتی و شرکتی دارند می‌باشند، که این افراد به آنها در اجرای پروژه‌ها و طرح‌های دوستدار محیط زیست، کمک شایانی می‌کنند. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توجه به جزئیات

یک زیست‌بوم و اِکوسیستم طبیعی، با تغییرات بسیار جزئی ممکن است نابود شود! در همین راستا، یکی دیگر از مهارت‌هایی که برای مهندسین محیط زیست ضروری می‌باشد و باید آن را در خود تقویت کنند، «توجه به جزئیات» می‌باشد. مهندسین باید کوچک‌ترین تغییرات در یک زیست‌بوم را زیر نظر داشته باشند و برای جلوگیری از آن، بهترین و سریع‌ترین راه حل‌های ممکن را ارائه دهند.

فرصت های شغلی مهندسی محیط زیست

همان‌طور که قبلا در این مقاله اشاره کردیم، تعداد انسان‌های روی کره‌ی زمین، به صورت روزانه در حال افزایش است و میزان استفاده از منابع طبیعی، برای «تولید انرژی» و محصولات گوناگون نیز، رو به افزایش است؛ در همین راستا، حفظ محیط زیست و زیست‌بوم‌های طبیعی موجود بر روی کره‌ی زمین، یکی از مسائل و دغدغه‌های مهم برای جامعه‌ی جهانی محسوب می‌گردد، که این امر موجب افزایش فرصت‌های شغلیِ موجود و همچنین افزایش اهمیت شغل مهندسی محیط زیست می‌گردد. برخی از فرصت‌های شغلی موجود برای مهندسین محیط زیست عبارت‌اند از:

  • کارشناس محیط زیست در پروژه‌های عمرانی
  • همکاری در پروژه‌های احیای زیست‌بوم‌ها
  • فعالیت در پارک‌های ملی و حفاظت‌شده به منظور محافظت از زیست‌بومِ آن‌ها
  • همکاری با مهندسان عمران و معماری برای طراحی و اجرای سازه‌های دوستدار محیط زیست
  • تکثیر و افزایش گونه‌های گیاهی رو به انقراض
  • نظارت بر روی منابع آبی سطحی و زیرزمینی
  • و…

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزارهای مورد استفاده در شغل مهندسی محیط زیست

مهندسین محیط زیست برای انجام وظایف خود و همچنین بررسی و ارائه‌ی طرح‌های مختلف، از نرم‌افزارهای گوناگونی استفاده می‌نمایند، که در این قسمت از مقاله، قصد معرفی و بررسی آنها را داریم. برخی از نرم‌‌افزارهای مورد استفاده در شغل مهندسی محیط زیست، عبارت‌‌اند از:

  • Dashboard of Sustainability
  • DSSAT
  • Ecopath
  • Emios
  • Farm Forestry Toolbox
  • GoldSim
  • Grome
  • i-Tree
  • MEMO Model

در ادامه هر کدام از نرم‌افزارهایی که نام بردیم را به همراه شما مورد بررسی قرار خواهیم داد.

نرم افزار های مورد استفاده در شغل مهندسی محیط زیست
نرم افزار های مورد استفاده در شغل مهندسی محیط زیست
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

Dashboard of Sustainability

نرم‌افزار Dashboard of Sustainability که در زبان فارسی به معنای «داشبورد پایداری» است، مجموعه‌ای از نرم‌افزارهای رایگان و غیرتجاری می‌باشد که برای مدل‌سازی و ایجاد ارتباط بین مسائل مختلفی (مانند مسائل اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی) که بر روی محیط زیست و زیست‌بوم یک منطقه تأثیرگذارند، به کار می‌رود. شایان ذکر است که این نرم‌افزار توسط «گروه مشورتی شاخص‌های توسعه‌ی پایدار CGSDI» توسعه داده شده است و بسیاری از دولت‌ها، از این نرم‌افزار برای کنترل میزان آلودگی‌های محیط زیستی استفاده می‌‌نمایند.

DSSAT

یکی دیگر از نرم‌افزارهای مورد استفاده‌ی مهندسین محیط زیست، نرم‌افزار«DSSAT» می‌باشد، که مخفف «سیستم پشتیبانی برای انتقال فناوری‌های کشاورزی» است. هدف از توسعه‌ی این نرم‌‌افزار، شبیه‌سازی رشد محصولات کشاورزی در طی زمان و بر اساس فاکتورهای دخیل در رشد آنها می‌باشد. شایان ذکر است که مهندسین محیط زیست به کمک این نرم‌افزار قادر به شبیه‌سازی میزان و نحوه‌ی رشد محصولات مد نظرشان، در مناطق مختلف می‌باشند.

Ecopath

نرم‌افزار Ecopath مجموعه‌ای از ابزارها و برنامه‌های مختلف می‌باشد که به صورت متن‌باز (Open Source) و رایگان برای مهندسین محیط زیست و دیگر کاربرانی که به این نرم‌افزار نیاز دارند، عرضه شده است. هدف از توسعه‌ی Ecopath، شبیه‌سازی یک اکوسیستم می‌باشد. شایان ذکر است که مهندسین محیط زیست به کمک این برنامه قادر به شبیه‌سازی انواع اکوسیستم‌های مختلف، با شرایط محیطی و اقلیمی متفاوت هستند.  همچنین گفتنی است که بر اساس آخرین آمارهای بدست آمده، در حدود 80 هزار کاربر در سراسر دنیا از این نرم‌افزار استفاده می‌نمایند.

Emios

این نرم‌افزار همانند یک «بانک اطلاعاتی» عمل می‌کند و مهندسین محیط زیست در سراسر دنیا، نتایج آخرین تحقیقات و پروژه‌های خود را بر روی سرورهای این نرم‌افزار آپلود می‌نمایند. به کمک «Emios» یک مهندس محیط زیست به هزاران مقاله و پروژه‌ که توسط دیگر همکاران خود در کشور‌های مختلف بر روی این نرم‌افزار آپلود شده‌اند، دست می‌یابد.

Farm Forestry Toolbox

مجموعه‌ی نرم‌افزاری «Farm Forestry» شامل نرم‌افزارها و ابزارهای مختلفی برای «مدیریت جنگل‌ها و منابع طبیعی سبز» می‌باشد. یک مهندس محیط زیست به کمک این نرم‌افزار، قادر به مدیریت و برنامه‌ریزی برای گسترش جنگل و افزایش سلامتی یک اکوسیستم یا زیست‌بوم خواهد بود. برخی از قابلیت‌های موجود در این نرم‌افزار عبارت‌اند از:

  • بدست آوردن مختصات دقیق هر منطقه از جنگل
  • بررسی و نظارت بر روی تراکم درخت‌ها و گیاهان مناطق جنگلی
  • تخمین و محاسبه‌ی نرخ رشد درخت‌ها و گسترش جنگل
  • محاسبه‌ی حجم و ارزش چوب‌های موجود در جنگل
  • تعیین استراتژی برای کاشت درختان جدید یا قطع درختان خشک‌شده
  • و…
مدیریت جنگل ها
مدیریت جنگل ها

GoldSim

یکی دیگر از نرم‌افزارهای مورد استفاده در شغل مهندسی محیط زیست، «GoldSim» است؛ ابزارهای مختلفی که در این نرم‌افزار وجود دارد، آن را به یک شبیه‌ساز همه کاره تبدیل می‌کند. مهندسین محیط زیست از این برنامه بیشتر برای مدیریت و شبیه‌سازی منابع معدنی، استفاده می‌کنند؛ علاوه بر این، مصارف دیگری هم از GoldSim – توسط مهندسین محیط زیست – صورت می‌گیرد که برخی از آنها عبارت‌اند از:

  • مدیریت و تعیین استراتژی استخراج مواد اولیه از معدن
  • مدیریت پسماند‌های رادیواکتیو
  • تجزیه و تحلیل ریسک‌های یک پروژه‌ی محیط زیستی
  • و…

Grome

در سال 2014 شرکت Quad Software از مجموعه‌ی نرم‌افزاری «Groom» رونمایی کرد، تا برای شبیه‌سازی‌های بزرگ و جهانی باز هم مورد استفاده‌ی کاربران قرار بگیرد. مهندسین محیط زیست از این نرم‌افزار برای شبیه‌سازی پروژه‌های بزرگ و تأثیری که بر روی محیط زیست آن منطقه می‌گذارند، استفاده می‌نمایند. برخی از امکانات و قابلیت‌هایی که Groom در اختیار مهندسین قرار می‌دهد، عبارت‌اند از:

  • قابلیت شبیه‌سازی انواع مناطق زمین
  • ایجاد تغییرات و شبیه‌سازی تأثیراتی که بر روی زیست‌بوم می‌گذارند
  • شبیه‌سازی جاده‌ها در یک منطقه و تاثیرات آن بر روی محیط زیست
  • شبیه‌سازی ایجاد تغییرات در مسیر‌های آبی (مانند رودخانه، مسیل، دریاچه و…)
  • ایجاد تغییرات در لایه‌های زمین و شبیه‌سازی آنها
  • و…

i-Tree

یکی از نرم‌افزارهای بسیار کاربردی در شغل مهندسی محیط زیست، «i-Tree» می‌باشد. این نرم‌افزار با هدف تجزیه و تحلیل و همچنین شبیه‌سازی جنگلداریِ شهری و روستایی توسعه یافته است. مهندسین محیط زیست به کمک این برنامه و با استفاده از ابزارهای مختلفی که در آن وجود دارد، قادر به انجام ارزیابی‌های مختلفی هستند، که برخی از آنها عبارت‌اند از:

  • ارزیابی میزان کاهش آلودگی‌ هوا توسط درختان
  • بررسی میزان جلوگیری از انتشار کربن‌دی‌اکسید و دیگر آلودگی‌های هوا توسط درختان
  • مدیریت و برنامه‌ریزی برای جلوگیری از ایجاد سیل به کمک درختان
  • ترسیم نمودار میزان رشد درختان در طول زمان
  • و…

MEMO Model

نرم‌‌افزار «MEMO Model» یکی از قوی‌ترین برنامه‌های کامپیوتری، برای «شبیه‌سازی جریان‌های باد» می‌باشد؛ یک مهندس محیط زیست به کمک این نرم‌افزار، قادر به شبیه‌سازی انواع جریان‌های بادِ درون شهری و بیرون شهری است و از این شبیه‌سازی‌ها، برای انتقال آلودگی هوا در شهر‌های بزرگ و افزایش کیفیت‌ هوای شهری استفاده می‌نماید. شایان ذکر است که این نرم‌افزار همچنین قابلیت بررسی و شبیه‌سازی جریان‌های قوی باد، جبهه‌های هوایی و گردباد‌ها را هم دارد.

دانشگاه های معتبر برای تحصیل در رشته مهندسی محیط زیست

دانشگاه‌های مختلفی در ایران و خارج از ایران وجود دارند، که رشته‌ی مهندسی محیط زیست را به صورت آکادمیک به دانشجویان تدریس می‌نمایند؛ در این قسمت از مقاله قصد داریم، تا برخی از برترین‌ دانشگاه‌های ایران و خارج از ایران – که ارائه دهنده‌ی رشته‌ی مهندسی محیط زیست هستند – را به شما معرفی کنیم.

بهترین دانشگاه های ایران برای تحصیل در رشته مهندسی محیط زیست

بهترین دانشگاه‌های ایران که دارای رشته‌ی مهندسی محیط زیست می‌باشند عبارت‌اند از:

  • دانشگاه اراک در استان مرکزی
  • دانشگاه اردکان در استان یزد
  • دانشگاه تهران در استان تهران
  • دانشگاه حکیم سبزواری در استان خراسان رضوی
  • دانشگاه شیراز در استان فارس
  • دانشگاه صنعتی اصفهان در استان اصفهان
  • دانشگاه فردوسی مشهد در استان خراسان رضوی
  • دانشگاه یزد در استاد یزد
  • دانشگاه گیلان در استان گیلان
  • دانشگاه بیرجند در خراسان رضوی
  • دانشگاه جیرفت در استان کرمان
  • دانشگاه سمنان در استان سمنان
  • دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در استان گلستان
  • دانشگاه سنندج در استان کردستان
  • دانشگاه ملایر در استاد همدان

بهترین دانشگاه های دنیا برای تحصیل در رشته مهندسی محیط زیست

بهترین دانشگاه‌های جهان برای علاقه‌مندان به تحصیل در رشته‌ی مهندسی محیط زیست عبارت‌اند از:

  • دانشگاه Tsinghua در کشور چین
  • دانشگاه Technical در کشور دانمارک
  • دانشگاه Berkeley در ایالت کالیفرنیای ایالات متحده آمریکا
  • دانشگاه Zhejiang در کشور چین
  • دانشگاه Harbin Institute of Technology در کشور چین
  • دانشگاه Wageningen در کشور هلند
  • دانشگاه Massachusetts Institute of Technology در کشور آمریکا
  • دانشگاه Imperial College لندن در کشور انگلستان
  • دانشگاه Davis در ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا
  • دانشگاه Delft در کشور هلند
  • دانشگاه Ghent در کشور آلمان
  • دانشگاه Florida در کشور آمریکا
  • دانشگاه Queensland در کشور استرالیا
  • دانشگاه Carnegie Mellon در ایالت ماساچوست کشور آمریکا
  • دانشگاه Stanford در ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا
  • دانشگاه British Columbia در کشور کانادا
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

لینک مقالات مشابه در رابطه با مشاغل مهندسی

لیست مقالات مشابه در حوزه کسب درآمد با معرفی کسب و کارهای مختلف

سخن پایانی

در این مقاله به همراه شما، به بررسی کامل رشته و شغل مهندسی محیط زیست پرداختیم و با مهارت‌های لازم برای ورود به این حوزه‌ی مهندسی، آشنا شدیم؛ با توجه به توضیحاتی که باهم مطالعه نمودیم، آینده‌‌ی شغلی مهندسی محیط زیست، بسیار روشن می‌باشد و همچنین فرصت‌های شغلی بیشتری در سال‌های آینده برای این حوزه از مهندسی، مهیا خواهد شد. لازمه‌ی فعالیت به عنوان یک مهندس محیط زیست، توجه به جزئیات، صبر بالا و همچنین علاقه‌ی زیاد به طبیعت و حفظ آن می‌باشد. اگر شما دارای مهارت‌های گفته‌شده و همچنین علاقه‌ی کافی به محیط زیست و زیست‌بوم‌های طبیعی هستید، این شاخه از مهندسی می‌تواند برای شما گزینه‌ی خوبی جهت تحصیل و کسب درآمد باشد.

در آخر ضمن سپاسگزاری از شما بابت همراهی ما تا انتهای مقاله، امیدواریم که پاسخ سوالات خود پیرامون شغل مهندسی محیط زیست را یافته باشید؛ شایان ذکر است که بازنشر این مقاله در شبکه‌های اجتماعی و همچنین در میان دوستان علاقه‌مند خود، موجب خرسندی و افزایش انرژی ما برای ادامه‌ی راه و تولید مقالات بیشتر، خواهد شد.

بر اساس رای 1 نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
شما قبلا رای داده‌اید!
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.

«علی آبیار» دانش‌آموخته رشته مهندسی IT است و به نوشتن، موسیقی، شعر، طبیعت و البته برنامه‌نویسی و تکنولوژی‌های سطح وب علاقه دارد. رزومه تخصصی او بیشتر در زمینه «سئو و تولید محتوا» است؛ همچنین در رزومه تخصصی‌اش، چند پروژه برنامه‌نویسی وب، مدیریت وب‌سایت و توسعه محتوای آن‌ها دیده می‌شود. او تا به امروز، تولید و ویراستاری مطالب متنوعی از مجلات اینترنتی «کاپریلا» و «تاپریلا» در حوزه‌های: تکنولوژی، سئو، کسب و کار، دیجیتال مارکتینگ و… را به عهده داشته است. «علی آبیار» در حال حاضر به صورت فریلنسر بر روی پروژه‌های مختلف داخلی و خارجی در حوزه طراحی وب (Front-End) و سئو فعالیت می‌کند.

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.