امروزه به‌دلیل تغییر سبک زندگی مردم و تمایل به استفاده از مواد غذاییِ بسته‌بندی‌شده، «صنعت تولید مواد غذایی» مانند دیگر صنایع، مسیر رو به رشدی را طی می‌کند. طبیعتاً با رشد صنایع تولید مواد غذایی، بازار کار «رشته مهندسی صنایع غذایی» نیز گسترش می‌یابد و فارغ‌التحصیلان این رشته، در صورت برخورداری از دانش و مهارت کافی، می‌توانند در سازمان‌ها و کارخانجات تولیدیِ این صنعت بزرگ مشغول به کار شوند.
در این مقاله از مجله اینترنتی کاپریلا قصد داریم تا شما عزیزان را با تمامی جوانب شغل مهندسی صنایع مواد غذایی، اعم از: وظایف، توانایی‌ها و مهارت‌ها، بازار کار، دانشگاه‌های برتر و… آن آشنا کنیم؛ پس اگر به تولید و تهیه‌ی مواد غذایی علاقه‌مند هستید و قصد دارید که در آینده، به‌عنوان یک مهندس صنایع غذایی، به تحصیل و یا اشتغال در این زمینه بپردازید، تا انتهای این مقاله آموزشی با ما همراه باشید.
شغل مهندس صنایع غذایی چیست؟
رشته مهندسی صنایع غذایی (Food Engineering Field) نقش صنعت مواد غذایی (Food Industry) را در ارتباط با تولید محصولات غذایی با 4 هدف: رضایت مشتری، ارائه اطلاعات مربوط به محصول، ایمنی و حفظ دوام تجاری دنبال می‌کند. هدف از آموزش دانشجویان در این رشته، این است که با چگونگی تهیه‌ی مواد غذایی سالم و باکیفیت آشنا شوند و در طول دوران تحصیلی‌شان،عملیاتی مانند: روش‌های فرآوری، بسته‌بندی و نگهداری محصولات عذایی را بیاموزند.
شایان ذکر است که مهندسان صنایع غذایی، به لحاظ شغلی از جایگاه اجتماعی و – از آن مهم‌تر – مسئولیت مهمی برخوردارند؛ چرا که کارِ آنها با سلامت افراد جامعه در ارتباط است و همه محصولاتی که با بسته‌بندی‌های مناسب و زیبا در یک فروشگاه مواد غذایی به فروش می‌رسند، تحت نظارت این مهندسان تهیه شده‌اند.
- آموزش اصول مهندسی صنایع غذایی 1: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش اصول مهندسی صنایع غذایی ۲: اینجا را کلیک کنید (+).
- مجموعه آموزش مهندسی علوم و صنایع غذایی: اینجا را کلیک کنید (+).
آشنایی با رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
در گذشته، رشته مهندسی صنایع غذایی، تنها به‌عنوان یکی از گرایشات «مهندسی شیمی» و «مهندسی کشاورزی» آن‌هم «در مقطع کارشناسی ارشد» ارائه می‌شد؛ اما امروزه این رشته، یکی از زیر شاخه‌های مشترک گروه ریاضی و تجربی است و دانش‌آموزان فارغ التحصیل از هر دو گروه، می‌توانند در مقطع کارشناسی نیز به تحصیل در آن بپردازند.
معرفی دروس رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در مقطع کارشناسی
رشته مهندسی غذایی نیز مانند دیگر رشته‌های دانشگاهی دارای دروس عمومی و تخصصی است و دانشجویان این رشته باید دروس عمومی زیر را بگذرانند:
- ریاضیات، فیزیک و شیمی عمومی
- معادلات دیفرانسیل
- ترمودینامیک
- موازنه انرژی و مواد
- برنامه‌نویسی و شناخت کامپیوتر
- مکانیک سیالات
- ریاضیات مهندسی
- نقشه‌کشی صنعتی
- شیمی آلی
- استاتیک و مقاومت مصالح
- انتقال حرارت
- طرح و اقتصاد مهندسی
- شیمی تجزیه
- شیمی فیزیک
- انتقال جرم
- عملیات واحد
- کنترل فرآیندها
- کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی
- کارگاه
- پروژه یا طراحی پروژه
در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- مجموعه آموزش ریاضیات – کلیک کنید.
- مجموعه آموزش فیزیک – کلیک کنید.
- آموزش شیمی عمومی – کلیک کنید.
- آموزش ترمودینامیک ۱ – کلیک کنید.
- آموزش انتقال جرم – کلیک کنید.
- آموزش موازنه انرژی و مواد – کلیک کنید.
- آموزش خواص فیزیکی مواد غذایی و محصولات کشاورزی (+)
- آموزش رایگان مکانیک سیالات در اصول مهندسی صنایع غذایی ۲ (+)
همچنین دروس تخصصی رشته مهندسی صنایع غذایی عبارت‌اند از:
- میکروبیولوژی عمومی
- شیمی مواد غذایی
- میکروبیولوژی مواد غذایی
- صنایع غذایی
- بیوشیمی مواد غذایی
- تغذیه و بهداشت
گرایش های رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در مقطع کارشناسی ارشد
رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی در مقطع کارشناسی ارشد دارای 4 گرایش می‌باشد که عبارت‌اند از:
- فناوری مواد غذایی (تکنولوژی مواد غذایی)
- مهندسی صنایع غذایی
- شیمی مواد غذایی
- زیست فناوری مواد غذایی (میکروبیولوژی مواد غذایی)
در ادامه به تشریح هر یک از گرایش‌های فوق می‌پردازیم.
گرایش فناوری مواد غذایی (تکنولوژی مواد غذایی)
دانش‌آموختگان در گرایش تکنولوژی مواد غذایی، در زمینه: طراحی تجهیزات و ماشین‌آلات فرآوری مواد غذایی و همچنین در برنامه‌ریزی و توسعه‌ی خط‌تولید و سازمان‌های صنایع غذایی به کسب دانش و مهارت می‌پردازند. شایان ذکر است که این گرایش، مختص به افرادی می‌باشد که به مباحث تکنولوژیکی، طراحی تجهیزات و ماشین‌آلات فرآوری مواد غذایی و تحقیق در جهت توسعه خطوط تولید علاقه‌مند باشند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش اصول فرآوری خشکبار – کلیک کنید.
- آموزش تکنولوژی غلات Cereal Technology – کلیک کنید.
- آموزش تکنولوژی روغن های خوراکی – کلیک کنید.
- آموزش تکنولوژی گوشت و شیلات – کلیک کنید.
- آموزش تکنولوژی شیر و فرآورده های لبنی – کلیک کنید.
- آموزش تکنولوژی کنسروسازی – کلیک کنید.
- آموزش رایگان تکنولوژی تولید خامه – کلیک کنید.
- آموزش آشنایی با تکنولوژی قند – کلیک کنید.
- آموزش پنیوماتیک Pneumatics – کلیک کنید.
- آموزش رایگان سیستم های تبرید تراکمی – کلیک کنید.
- آموزش طراحی مخازن تحت فشار با نرم افزار پی وی الیت PV Elite (+)
گرایش مهندسی صنایع غذایی
این گرایش متکی بر معاملات و محاسباتِ مرتبط می‌باشد و برای افرادی مناسب است که توانایی و دقت کافی در انجام محاسبات سنگین را دارند. گفتنی است که یک مهندس صنعت غذا، با تحصیل در این گرایش می‌تواند به مدل‌سازی فرایندهای غذایی و طراحی و بهینه‌سازی خطوط تولید در کارخانه‌ها بپردازد.
گرایش شیمی مواد غذایی
این گرایش بر «تحقیقات بنیادی و توسعه‌ایِ مرتبط با فرایندهای تولید و بسته‌بندی مواد غذایی» تمرکز دارد و همان‌طور که از نام آن مشخص است، دروسی با پایه‌ی شیمی، نقش اصلی در این گرایش را ایفا می‌کنند. از این رو، ادامه‌ی تحصیل در این گرایش به افرادی که علاقه و استعداد بیشتری در یادگیری شیمی دارند، پیشنهاد می‌شود. خاطر نشان می‌گردد که دانش‌آموختگان گرایش شیمیِ مواد غذایی، به تحقیقات بنیادی در ارتباط با شیمی و ساختار مواد غذایی، فرایندهای تولید محصولات و بسته‌بندی آن‌ّها می‌پردازند؛ همچنین فعالیت در آزمایشگاه‌ها در این گرایش از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش مروری بر شیمی مواد غذایی ۱ – کلیک کنید.
- آموزش مروری بر شیمی مواد غذایی 2 – کلیک کنید.
- آموزش غذاهای فراسودمند – کلیک کنید.
گرایش زیست فناوری مواد غذایی (میکروبیولوژی مواد غذایی)
گرایش «زیست فناوری مواد غذایی» که نام دیگر آن «میکروبیولوژی مواد غذایی» است؛ یکی از شاخه‌های نوینِ علوم و صنایع مواد غذایی به‌شمار می‌رود و دانشجویان، حین تحصیل در این گرایش با چگونگی تکنیک‌های زیست فناوری بر سلول‌های زنده جهت ایجاد مزه، بو، تغییر بافت و قابلیت نگهداری مواد غذایی بیشتر آشنا می‌شوند. از آن‌جایی که دانش‌آموختگانِ گرایشِ زیست فناوریِ مواد غذایی، به کار در آزمایشگاه‌های صنایع غذایی و تخصصی میکروبیولوژی می‌پردازند، تحصیل در این گرایش برای افراد صبور، بادقت، باحوصله و علاقه‌مند به زیست‌شناسی و میکروبیولوژی مناسب می‌باشد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش میکروبیولوژی مواد غذایی ۱ – کلیک کنید.
- آموزش میکروبیولوژی مواد غذایی 2 – کلیک کنید.
- آموزش میکروبیولوژی مواد غذایی – مرور و حل تست کنکور ارشد (+)
- آموزش رایگان میکروارگانیسم های مهم در مواد غذایی (+)
- آموزش کار با دستگاه لومینومتر برای سنجش میزان آلودگی سطوح (+)
- آموزش کاشت و پرورش گیاهان روغنی – کلیک کنید.
- آموزش زیست فناوری و تخمیر قارچی – کلیک کنید.
حال که با دروس و گرایش‌های مختلفِ رشته‌ی علوم و صنایع غذایی در مقطع لیسانس و فوق لیسانس آشنا شدید، در ادامه، بیشتر به وظایف، مهارت‌ها و شرایط بازار کار این رشته خواهیم پرداخت تا دید بازتری از شغل مهندسی صنایع غذایی به‌دست بیاورید.
وظایف یک مهندس صنایع غذایی
هر مهندسی که در صنعت غذا به فعالیت می‌پردازد – بسته به مقطع و گرایش که در آن تحصیل کرده یا سِمَتی که دارد – وظایف متنوع و گوناگونی را عهده دار است؛ اما به‌طور کلی، اگر بخواهیم وظایف یک مهندس صنایع غذایی را برشماریم، به لیست زیر می‌رسیم:
- جمع‌آوری اطلاعات غذایی صحیح برای برچسب روی محصولات
- بررسی روش‌های نگهداری تازه و ایمن مواد غذایی
- یافتن راه‌های تولید ارزان و سریع مواد غذایی
- تحقیق و توسعه‌ی مواد غذایی جدید
- آزمایش کیفیت و سلامت مواد غذایی
- ارائه مشاوره‌های علمی به واحدهای تولیدی
- اصلاح برخی مواد غذایی مانند تولید محصولات فاقد چربی
- کار بر روی مواد تشکیل دهنده‌ی جدید برای رسیدن به ترکیب غذایی جدید
- طراحی دستگاه‌ها و کارخانه‌های تولید مواد غذایی
- کنترل بهداشت و کیفیت مواد غذایی
- طراحی فرایندهای تولید انبوه محصولات غذایی
- انجام پژوهش‌هایی برای پیدا کردن روش‌های کارآمدتر در زمینه تولید محصولات
- تأیید تمام واردات (تحت نظر مسئول فنی) و تأیید اداره کل نظارت
- انجام آزمایش‌های لازم و تولید نمونه‌ی محصولات
در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش بهداشت و ایمنی مواد غذایی – کلیک کنید.
- آموزش سردخانه و انبار – کلیک کنید.
- آموزش اصول نگهداری مواد غذایی – کلیک کنید.
- آموزش اصول کنترل بحران و تحلیل خطر HACCP در صنایع غذایی (+)
- آموزش رایگان تغلیظ شربت و اواپراتورها در تکنولوژی قند (+)
- آموزش برنامه ریزی سیستماتیک نظام نگهداری و تعمیرات در بخش صنایع و خدمات (+)
- آموزش تست غیر مخرب به روش جریان گردابی – کلیک کنید.
مهارت های لازم در شغل مهندسی صنایع غذایی
از آن‌جایی که مهندسی صنایع غذایی، ارتباط زیادی با دروس: شیمی، زیست شناسی و ریاضی دارد، متخصصان این رشته باید بر علوم پایه‌ی اشاره شده مسلط باشند. همچنین یک مهندس صنایع غذایی برای آنکه به شغل مطلوب و مورد نظر خود دست یابد، علاوه بر علاقه به صنعت مواد غذایی، لازم است در رشته و گرایش رشته‌ی تحصیلیِ خود از دانش و تجربه کافی برخوردار باشد. همچنین، برخورداری از مهارت‌های انجام کار گروهی، مهارت در سازماندهی و مدیریت زمان، دقت بالا و توجه به جزئیات، توان تجزیه‌وتحلیل و مهارت حل مسئله از مهارت‌های مورد نیاز برای یک مهندس صنایع غذایی است.
دیگر مهارت‌ها و ویژگی‌های مورد نیاز در شغل مهندسی صنایع غذایی عبارت‌اند از:
- توانایی انجام کار تحقیقاتی
- آشنایی با کلیه اصول و مقررات حوزه بهداشت و کیفیت
- مهارت‌های ارتباطی نوشتاری و گفتاری عالی (جهت ارتباط با تیم و ارائه گزارش نتایج و توصیه‌های خود به بهترین نحو ممکن)
- توان انجام کار در ساعات و شرایط مختلف
- رعایت دقیق تمامی دستور العمل‌های بهداشتی
- توانایی یادگیری انواع نرم‌افزارها و طرز کار با دستگاه‌های آزمایشگاهی پیچیده
- به‌روز بودن به‌واسطه بهره‌گیری از پایگاه‌های اطلاعاتی موثق
- توانایی جسمی مناسب
- آشنایی با استانداردهای جهانی و ملی
- توانایی کار در محیط کارخانه (که اغلب در شهرهای کوچک یا خارج از شهرهای بزرگ احداث شده‌اند)
- تسلط بر زبان انگلیسی (جهت مطالعه مقالات و تحقیقات روز دنیا برای به‌روز نگه داشتن دانش و مهارت‌های تخصصی خود)
- و در صورت علاقه به کارآفرینی، مهارت‌های مرتبط با آن مانند: بازاریابی و فروش
در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش رایگان روش تحقیق و جستجو در منابع علمی – بخش یکم (+)
- آموزش رایگان روش تحقیق و جستجو در منابع علمی – بخش دوم (+)
- آموزش تصمیم گیری چند هدفه – کلیک کنید.
- آموزش تصمیم گیری چند شاخصه – کلیک کنید.
- آموزش مهارت های برقراری ارتباط موثر در سازمان ها (+)
- آموزش مقدماتی فن بیان و اصول سخنوری – کلیک کنید.
- آموزش تقویت هوش کلامی و فن بیان – کلیک کنید.
- آموزش رایگان روش های یادگیری واژگان زبان انگلیسی و به کارگیری آن ها (+)
- آموزش اصول مذاکره به زبان انگلیسی – کلیک کنید.
- آموزش ۱۱۰۰ واژه ضروری – زبان انگلیسی – کلیک کنید.
- مجموعه آموزش زبان – کلیک کنید.
بازار کار و فرصت های شغل مهندسی صنایع غذایی
همان‌طور که اشاره کردیم، به‌دلیل نیاز جوامع به موادغذاییِ بیشتر، باکیفیت‌تر و سالم‌تر و همچنین به‌خاطر کاهش ضایعات دامی و کشاورزی، کارخانه‌های تولید مواد غذایی به استخدام تعداد زیادی نیروی کار با تخصص مهندسی صنایع غذایی نیازمند خواهند بود. در این راستا، یک مهندس صنایع غذایی می‌تواند در عناوین شغلی زیر در کارخانجات مواد غذایی مشغول به کار شود:
- مسئول فنی صنایع غذایی
- مدیریت خط تولید مواد غذایی
- کار در بخش تحقیق و توسعه (R&D)
در ادامه، هر یک از این فرصت‌های شغلی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
- آموزش رایگان آشنایی با آینده و فرصت های شغلی مهندسی صنایع غذایی: اینجا را کلیک کنید (+).
مسئول فنی صنایع غذایی
هدفِ هر کارخانه‌ی مواد غذایی، تولید محصولی است که علاوه بر مفید بودن، باکیفیت بودن و بی‌عیب و نقص بودن، ضایعات کمی نیز داشته باشد و تحقق این هدف، به‌کمک مسئول فنی کارخانه امکان‌پذیر است. برای نیل به این هدف، یک مهندس صنایع غذایی که به‌عنوان مسئول فنی کارخانه مشغول به کار است، باید بر تولید محصولاتِ مختلف نظارت و کنترل داشته باشد و آنها را مورد آزمایش قرار دهد. از دیگر وظایف مسئول فنی صنایع غذایی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- تأیید صلاحیت محصول تولیدشده
- کنترل کیفیت و سلامت مواد خام اولیه
- نظارت بر رعایت روند تولید محصول، مخصوصاً رعایت فرمولاسیون مطابق پروانه ساخت
- کنترل کیفیت آب مصرفی در تولید مواد غذایی و انجام آزمایشات میکروبی و شیمیایی بر روی آن
- نظارت بر بهداشت عمومی کارخانه شامل: بهداشت کارکنان، بهداشت و نظافت خط تولید و کنترل جانوران موذی و حشرات
- کنترل کیفیت محصول نهایی و نظارت بر موارد برچسب‌گذاری‌شده با اتیکت تأییدشده توسط اداره نظارت
- بررسی عملکرد دستگاه‌ها در تولید محصولات مانند: کنترل دمای دستگاه پاستوریزاتور، دستگاه بسته‌بندی و دستگاه جت پرینت
- انجام نمونه‌برداری درست
- نظارت بر روند برچسب‌گذاری محصولات در مواردِ 9 گانه شامل: نام و نوع محصول، ترکیبات، تاریخ تولید و انقضا، شماره پروانه ساخت، شرایط نگهداری، سری ساخت، وزن و حجم محصول، آدرس کارخانه و در نهایت درج جمله ساخت ایران.
- بررسی و تأیید GMP واحد تولیدی
- جلوگیری از عرضه محصولات نامطابق و در صورت لزوم پلمپ خط تولید محصولات نامطابق
- آموزش مواردی در زمینه بهداشت فردی، بهداشت خط تولید و مواد غذایی و دیگر آموزش‌های تخصصی به کارکنان خط تولید و بسته‌بندی
در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش کنترل کیفیت مواد غذایی – کلیک کنید.
- آموزش اصول بسته بندی مواد غذایی و بیولوژیک – کلیک کنید.
- آموزش تکنولوژی کنسروسازی – کلیک کنید.
- آموزش روغن گیری میوه ها و دانه های روغنی – کلیک کنید.
مدیریت خط تولید کارخانه مواد غذایی
هر کارخانه‌ی مواد غذایی، معمولاً چندین خط تولید دارد و مهندسان صنایع غذایی می‌توانند – با توجه نوع محصولات تولیدشده – به‌عنوان مدیر خط تولید آبمیوه، سوسیس و کالباس، لبنیات و… مشغول به کار شوند. از وظایف مدیران خط تولید مواد غذایی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- تحلیل داده‌های مربوط به تولید و بررسی میزان انطباق عملیات تولید با برنامه‌ریزی‌های از پیش تعیین‌شده
- استخدام، ارزیابی و آموزش کارگران به‌منظور تأمین نیروی انسانی کافی و ماهر برای بخش تولید
- تصمیم‌گیری درباره چگونگی استفاده درست از تجهیزات و نیروی کار، جهت رسیدن به اهداف تولیدی
- نوشتن گزارشات تولید روزانه و ارائه آن به مدیریت ارشد کارخانه
- ایجاد روش‌هایی برای تولید (به‌کمک فناوری‌های به‌روز و یا فرایندهای جدیدِ انجام کار)
- نظارت بر کارگران کارخانه جهت اطمینان از عملکرد و ایمنی آنها
- کنترل تولید محصولات، مطابق با بودجه تخصیصی و زمان‌بندیِ تعیین‌شده
- تعیین اضافه کردن ماشین‌آلاتِ جدید و یا افزایش و کاهش ساعات کاری کارگران
- رفع هر گونه مشکلات ایجادشده در خط تولید
در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش صنایع تخمیری – کلیک کنید.
- آموزش اصول طراحی کارخانجات و مهندسی صنایع غذایی – مرور و حل تست کنکور ارشد (+)
کار در بخش تحقیق و توسعه (R&D)
مهندسان خلاق و یا کسانی که ایده‌های نو دارند، می‌توانند برای انجام پروژهش‌های گروهی، در بخش توسعه و تحقیقات (Research & Development) مشغول به کار شوند. برای مثال این دسته مهندسانِ صنایع غذایی، می‌توانند بر روی یک فرمولاسیون جدید کار کرده و یا با هدف بهبود کیفیت، نسبت به ایجاد تغییراتی در فرمولاسیون محصولاتِ از قبل تولید شده اقدام نمایند. از دیگر وظایف مهندسانی که بخش تحقیق و توسعه یک کارخانه مواد غذایی فعالیت می‌کنند، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- اصلاح، تطبیق و جذبِ نوآوری و توسعه تکنولوژی‌ها
- مدیریت ضایعات و کاهش تولید آلاینده‌ها
- بالا بردن بهره‌وری به‌کمک سنجش و ارتقاء عوامل
- افزایش سهم مواد و منابع داخلی در روند تولید محصولات
- بهینه‌سازی فرایندها با تأکید بر ارتقاء سطح اتوماسیون
- توسعه محصولاتی مبتنی بر معیار‌های کیفی
- کاهش هزینه مواد اولیه و بهای تمام‌شده محصول
- فرآوری موادغذاییِ خط تولید تا محصول تولیدی نهایی
- بهینه‌سازی مصرف انرژی
در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش سیستم مدیریت یکپارچه فرایندهای تحقیق و توسعه (R&D) – کلیک کنید.
- آموزش رایگان ایجاد دیدگاه جهانی از طریق تحقیقات بازاریابی – کلیک کنید.
دیگر فرصت های شغلی برای مهندسان صنایع غذایی
مهندسان صنایع غذایی می‌توانند علاوه بر 3 عنوان شغلیِ ذکرشده – که عموماً در کارخانه‌جات مواد غذایی وجود داشتند – در سازمان‌ها و شرکت‌های زیر نیز مشغول به کار شوند:
- سازمان تأمین اجتماعی
- مؤسسه پاستور ایران
- وزارت جهاد سازندگی
- سازمان‌های بهزیستی
- انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور
- شرکت خدمات مهندسی جهاد سازندگی
- شرکت سهامی شیلات ایران
- وزارت کشاورزی
- شرکت توسعه‌ی صنایع پزشکی
- مرکز توسعه صادرات ایران
- شرکت خدمات حمایتی کشاورزی
- سازمان گسترش خدمات بازرگانی
- سازمان بازرگانی چای کشور
- سازمان امور عشایر ایران
- سازمان غله کشور
- سازمان دامپزشکی کشور
- مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی
- سازمان بازرسی و نظارت بر توزیع کالا
- شرکت سهامی شیر ایران
- مرکز توسعه صادرات
- مؤسسه مهندسی و زراعی
- شرکت سهامی کشت و صنعت شهید بهشتی و شهید رجایی
اگر فردی هستید که – به‌جای اشتغال‌پذیری و کار در بخش‌های یادشده – تمایل به «کارآفرینی در صنعت غذا» دارید، باید علاوه بر سرمایه‌ی کافی، از توانایی مبارزه با مشکلات، آمادگی رویارویی با چالش‌ها، خلاقیت و کنجکاوی و روحیه مدیریت و کار گروهی نیز برخوردار باشید. شایان ذکر است که کارآفرینی در صنایع غذایی، تنها به افتتاح کارخانه‌های بزرگ محصولات غذایی محدود نمی‌شود و یک متخصص صنایع غذایی – در صورت داشتن ایده‌ی جدید – می‌تواند با مشارکت و سرمایه‌گذاری دیگران، در یک واحد تولیدی کوچک به تولید محصول مورد نظر خود بپردازد.
شرایط کاری در شغل مهندسی صنایع غذایی
مشاغل مختلف در گروه شغلیِ مهندسی صنایع غذایی، از شرایط کاری متفاوتی برخوردارند. برای مثال متخصصانی که در فرآیند صنعتی کار می‌کنند، ممکن است مجبور باشند که به‌صورت شیفتی و یا در ساعات کاریِ غیر معمول در کارخانه حضور پیدا کنند؛ همچنین، کارشناسان میکروبیولوژی و کسانی که در آزمایشگاه‌ها با کشت‌های میکروبی کار می‌کنند، ممکن است به‌صورت شیفتی و یا شبانه‌روزی مشغول به کار شوند.
اهمیت جنسیت در شغل مهندسی صنایع غذایی
از آن‌جایی که محل کار و ساعات کاری برخی مشاغل صنایع غذایی مانند «مشاغل مرتبط با فرآیند تولید» سخت‌تر از دیگر عناوین شغلی است، شانس استخدام آقایان نسبت به خانمها در این دسته از فرصت‌های شغلی بیشتر است؛ با این حال، در مشاغلی مثل «کارشناسی تحقیق و توسعه» و همچنین «بخش کنترل و تضمین کیفیت»، تفاوت جنسیت چندانی دیده نمی‌شود.
مزایای شغلی مهندسی صنایع غذایی
همان‌طور که در قسمت بازار کار نیز اشاره کردیم، متخصصان این رشته می‌توانند در عناوین شغلی مختلف در کارخانه‌ها و سازمان‌های متنوعی مشغول به کار شوند و اگر از دانش و تخصص کافی برخوردار باشند، عموماً با مشکل بیکاری و کمبود شغل مواجه نخواهند شد. همچنین، این رشته در مقایسه با سایر رشته‌های فنی، کاری بسیار تمیز است و متخصصانِ آن، معمولاً در محیط‌هایِ کاریِ آرام و بی‌سر‌و‌صدا مشغول به کار می‌شوند. علاوه بر این‌ها، معمولاً در کارخانه‌ها برای مهندسان و کارشناسان صنایع غذایی، اتاق‌های جداگانه‌ای در نظر گرفته می‌شود تا آنها بتوانند با دقت و تمرکز بالا، به انجام دقیق آزمایشات و تهیه گزارش‌های لازم بپردازند و درنهایت از آن‌جا که بیشتر فعالیت‌های مربوطه، توسط دستگاه‌ها انجام می‌شود، خستگی این افراد در تایم اداری کمتر بوده و این شغل، انرژی کمتری از آنها می‌گیرد.
نرم افزارهای کاربردی در شغل مهندسی صنایع غذایی
با پیشرفت تکنولوژی، نرم‌افزارهای رایانه‌ای به‌کمک متخصصان در زمینه‌های شغلی متفاوت آمده و روند انجام وظایف تخصصی را برای آنها آسان‌تر کرده‌اند. در این راستا، اگر می‌خواهید در شغل مهندسی صنایع غذایی، امتیاز و شانس استخدام در سازمان‌ها و کارخانه‌های بزرگ و معتبر برای شما فراهم باشد، بهتر است برای تکمیل مهارت‌های خود، نرم افزارهای مرتبط با رشته کاریتان را نیز فرا بگیرید. این نرم‌افزارها عبارت‌اند از:
- مجموعه نرم‌افزار مایکروسافت آفیس (Microsoft Office)
- نرم‌افزار اس پی اس اس (SPSS)
- نرم‌افزار ام اس پی (MS Project)
در ادامه هر یک از نرم‌افزارهای فوق را بررسی می‌کنیم.
مجموعه نرم‌افزار مایکروسافت آفیس (Microsoft Office)
یکی از مهارت‌های نرم افزاریِ پایه‌ای که تسلط بر آن در بسیاری از مشاغل لازم و ضروری است، مهارت کار با مجموعه نرم‌افزاری مایکروسافت آفیس می‌باشد. اعضای این مجموعه که شامل: ورد، پاورپوینت، اکسل و اکسس و… می‌باشند و برای اموری مانند: تایپ کردن، ارائه و سخنرانی، انجام محاسبات ریاضی، ایجاد و ویرایش اسناد، مدیریت پایگاه‌های داده و ارسال و دریافت اطلاعات از ایمیل و ده‌ها عمل دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
شایان ذکر است که یک متخصص در شغل مهندسی صنایع غذایی، بیش از همه‌ی این‌ها، باید برای تأثیرگذاری و توانایی ارتباط و انتقال درست مطالبِ خود، بر نرم‌افزار Power Point مسلط باشد. همچنین کار با نرم‌افزار Excel جهت سازماندهی داده‌ها و انجام محاسبات و تنظیم گزارشات از مهارت‌های مورد نیاز یک مهندس صنایع غذایی است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش کاربرد اکسل Excel در مهندسی صنایع – کلیک کنید.
- آموزش رایگان اکسل — سریع و آسان در ۱۸۰ دقیقه – کلیک کنید.
- آموزش ترفندهای کاربردی در اکسل Excel – کلیک کنید.
- آموزش رایگان ترسیمات گرافیکی در اکسل – کلیک کنید.
- مجموعه آموزش پاورپوینت (Power Point) – کلیک کنید.
- مجموعه آموزش نرم افزارهای آفیس – کلیک کنید.
نرم افزار اس پی اس اس (SPSS)
SPSS یک نرم‌افزارِ آماری برای تجزیه‌و‌تحلیلِ داده‌هایِ مورد استفاده‌ی متخصصان علومِ مختلف از جمله «متخصصان مهندسی صنایع غذایی» است که به‌علت تسهیل‌سازی در استخراج نتایج، تحلیل نتایج و ارائه آنها به زبان ساده، شهرت جهانی دارد. مهم‌ترین ویژگی نرم‌افزار SPSS یا Statistical Package for the Social Science این است که خروجی‌های این نرم‌افزار، نیازمند تحلیل تخصصی توسط کاربر هستند. از این رو، دانش‌آموختگان و متخصصان در شغل مهندسی صنایع غذایی، بهتر است که با ابزار‌های مختلف نرم‌افزار SPSS و کاربرد آنها در رشته مهندسی صنایع غذایی آشنا باشند. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
نرم افزار ام اس پی (MS Project)
مایکروسافت پراجکت یا MSP محبوب‌ترین نرم‌افزار مدیریت پروژه در جهان است که در سال 1984 توسط کمپانی مایکروسافت رونمایی شد. این نرم‌افزار اجازه برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل فعالیت‌های مرتبط و همچنین مدیریت استفاده از منابع، هزینه‌ها، برنامه و سایر زمینه‌های PMBOK را برای مدیران فراهم محقق می‌کند. شایان ذکر است که نرم‌افزار MS Project امکان انتخاب بهترین راه‌حل، متناسب با نیاز‌های تجاری را برای شما فراهم می‌نماید. از دیگر قابلیت‌های این نرم‌افزار می‌توانیم به جدول زمان‌بندی، مدیریت منابع، نقشه‌ی راه، گزارش‌گیری و… اشاره کنیم. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش رایگان تعریف پروژه در نرم افزار Microsoft Project – کلیک کنید.
- آموزش مایکروسافت پروجکت MSP یا Microsoft Project – کلیک کنید.
- آموزش مدیریت چابک Agile پروژه ها با MSP یا ام اس پروجکت MS Project (+)
- آموزش مدیریت ارزش کسب شده EVM در مدیریت پروژه با ام اس پروجکت MS Project (+)
- آموزش پیشرفته نرم افزار Microsoft Project – کلیک کنید.
- مجموعه آموزش مدیریت و کنترل پروژه – کلیک کنید.
دانشگاه های برتر ایران در رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی
دانشگاه‌های تهران یعنی (دانشکده صنایع غذایی دانشگاه تهران)، (دانشکده صنایع غذایی دانشگاه شهید بهشتی) و (دانشکده صنایع غذایی تربیت مدرس)، دانشگاه اصفهان (دانشکده صنایع غذایی دانشگاه صنعتی اصفهان)، دانشگاه مشهد (دانشکده صنایع غذایی دانشگاه فردوسی مشهد) و همچنین دانشگاه‌های تبریز، شیراز، ارومیه و سمنان از بهترین دانشگاه‌های ایران، برای تحصیل در رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی هستند.
دانشگاه های برتر جهان برای تحصیل در رشته مهندسی صنایع غذایی
- دانشگاه ردینگ انگلیس (University of Reading)
- پاریستک یا انیستیتوی علم و فناوری پاریس (ParisTech)
- دانشگاه کشاورزی چین (CHINA Agricultural University)
- دانشگاه و پژوهشگاه واخِنینگِن یا واگِنینگِن هلند Wageningen University))
- دانشگاه ژجیانگ چین (Zhejiang university)
- انستیتو تکنولوژی فدرال زوریخ (Federal Institute of Technology in Zurich Swiss)
- دانشگاه تکنولوژی جنوب چین South china university of technology))
- دانشگاه کالیفرنیا، دیویس (University of California Davis)
- دانشگاه علوم کشاورزی سوئد (Swedish University of Agricultural sciences)
- دانشگاه کرنل آمریکا (Cornell University)
- دانشگاه ویسکانسین-مَدیسن یا دانشگاه ویسکانسین (University of Wisconsin-Madison)
همان‌طور که ذکر کردیم، بهترین کشورها برای ادامه تحصیل در رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی شامل آمریکا، سوئد، هلند، فرانسه، سوئیس، انگلیس و چین هستند. از آن‌جایی که مهندسان صنایع غذایی در کشورهایی که به آنها اشاره کردیم، از شرایط کاری و درآمد خوبی برخوردارند، شما با تحصیل در دانشگاه‌های کشورهای ذکرشده، می‌توانید جهت اخذ اقامت در این کشورها نیز اقدام کنید.
- آموزش تغذیه – اصول رژیم و تغذیه: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش تاثیر تداخل غذا و دارو: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش صنایع تخمیری: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش صنایع آشامیدنی ها یا صنعت نوشیدنی: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش تغذیه درمانی: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش آشنایی با مسمومیت غذایی و راه های پیشگیری از آن: اینجا را کلیک کنید (+).
لینک مقالات مشابه در رابطه با مشاغل مهندسی
- شغل مهندسی پزشکی + معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارها
- شغل مهندسی عمران + معرفی انواع گرایش ها و فرصت های شغلی رشته عمران
- شغل مهندسی الکترونیک – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارهای مهندسی الکترونیک
- شغل مهندسی سخت افزار – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارها
- شغل مهندسی نرم افزار – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارها
- شغل مهندسی شیمی – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارهای مهندسی شیمی
- شغل مهندسی معماری – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارها
- شغل مهندسی کامپیوتر – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارهای مهندسی کامپیوتر
- شغل مهندسی مکانیک – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارها
- شغل مهندسی صنایع – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارهای مهندسی صنایع
- شغل مهندسی نفت – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارها
- شغل مهندسی نساجی – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارهای مهندسی نساجی
- شغل مهندسی محیط زیست – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارها
- شغل مهندسی مواد – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارهای مهندسی مواد
- شغل مهندسی هوانوردی – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارهای هوانوردی
- شغل مهندسی پلیمر – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارها
- شغل مهندسی بافت – معرفی رشته، حوزه های کاری و نرم افزارهای مهندسی بافت
- شغل مهندسی مکانیک نیروگاه – معرفی رشته، حوزه های کاری و نرم افزارها
- شغل مهندسی توانبخشی – معرفی رشته، حوزه های کاری و نرم افزارهای مهندسی توان بخشی
- شغل مهندسی تعمیر و نگهداری هواپیما – معرفی رشته، حوزه های کاری، وظایف و مهارت ها
- شغل مهندسی هسته ای – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارهای مهندسی هسته ای
- شغل مهندسی خودروسازی – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارهای رشته خودروسازی
- شغل مهندسی دریا – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارها
- شغل مهندسی رباتیک – معرفی گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارهای مهندسی رباتیک
- شغل مهندسی راه آهن – گرایش ها، حوزه های کاری و نرم افزارهای حمل و نقل ریلی
- شغل مهندسی ساختمان – معرفی وظایف، مهارت ها، حوزه های کاری و نرم افزارها
- شغل مهندسی کشاورزی – معرفی وظایف، مهارت ها و نرم افزارهای مهندسی کشاورزی
لیست مقالات مشابه در حوزه کسب درآمد با معرفی کسب و کارهای مختلف
- چگونه شغل مورد علاقه و مناسب خود را پیدا کنیم؟ – ۶ گام ساده در انتخاب یک شغل ایده آل
- بوم کسب و کار چیست؟ + راهنمای جامع اجزای مختلف بوم مدل کسب و کار
- لیست شغل های پردرآمد در ایران – معرفی ۳5+ شغل پر درامد و چگونگی موفق شدن در آن ها
- کسب و کارهای موفق در ایران: لیست ۲۵+ استارت آپ جدید و پولساز در ایران
- ۱۵ روش ثروتمند شدن در ایران – چگونه پولدار شویم؟ + 20 رازی که فراموش کرده اید!
- کارآفرینان موفق ایران را بهتر بشناسید – بیوگرافی و داستان موفقیت آنها
- ایده های پولساز در ایران – معرفی 40 انواع ایده های پول ساز آنلاین و آفلاین
- ایده های کارآفرینی با سرمایه کم + چگونه با سرمایه کم کارآفرین شویم؟
- آموزش راه اندازی کسب و کار خانگی – راهنمای جامع به زبان ساده
- کار در خانه – معرفی ۳۵+ انواع شغل در منزل با درآمد بالا
- کارهای خدماتی چیست؟ – معرفی بهترین کسب و کارهای خدماتی در ایران
- ایده های کارآفرینی با سرمایه کم + چگونه با سرمایه کم کارآفرین شویم؟
- تحلیل pestel چیست؟ – راهنمای جامع تحلیل پستل در کسب و کارهای مختلف
- انواع مدلهای کسب و کار – معرفی 50 الگوی کسب و کار موفق + ذکر مثال
- کسب و کارهای نوین – لیست ۲۳ بیزینس مدرن در ایران امروز
- کسب و کار دیجیتال چیست؟ چگونه بیزینس آنلاین خود را راه اندازی کنیم و توسعه دهیم؟
- مراحل ایجاد کسب و کار – چک لیستی برای کارآفرینی (۱۱ آیتم)
- کارافرینی در روستا – لیست ۲۵ طرح زودبازده اشتغالزایی روستایی
- انواع کارآفرینی – لیست ۱۵ نوع کارآفرینی بر اساس زمینه کسب و کار و نحوه مدیریت آن
- لیست 21 انواع کسب و کارهای کوچک و متوسط + اصول راه اندازی آنها
- کسب و کارهای کوچک زود بازده – لیست 30 بیزینس کوچک و پرسود در ایران
- فرصت های شغلی دورکاری – لیست 24 شغل رایج دورکاری در ایران و جهان
- لیست بهترین مشاغل فریلنسری در دنیا – ۲۰ مورد
- کارهای خدماتی پرسود – لیست 35 شغل خدماتی با سود بالا
- ۳۵ ایده کارآفرینی در حیاط منزل + اقدامات و نیازمندیها
- تبلیغات مناسب برای کسب و کار جدید – بهترین روش های مارکتینگ برای بیزینس های نوپا
- چه بیزینسی راه بندازم؟ – معرفی ۳۰ بهترین ایده های بیزینسی آنلاین و آفلاین
- زمین دارم چیکار کنم؟ – ۴۵ ایده کسب درامد از زمین خالی
- روش های خلق ایده در کارآفرینی – ۱۷ بهترین تکنیک های خلق ایده های کارآفرینی
- چگونه یک کسب و کار کوچک راه اندازی کنیم؟ – ۷ مرحله برای ایجاد یک بیزینس نوپا از صفر
- بهترین شغل ها برای جوانان – لیست ۲۰ برترین فرصت های شغلی جوانان در ایران
- شغل خوب برای خانمها + لیست ۲۱ بهترین شغل ها برای زنان و بانوان در ایران
- شتاب دهنده کسب و کار چیست؟ + ۱۰ بهترین شتابدهنده استارتاپ ایرانی
- مشاوره اقتصادی کسب و کار یعنی چه؟ – ۸ حوزه کاری مشاوره اقتصادی کسب و کار
- کسب و کار تولیدی با سرمایه کم – لیست ۲۴ شغل تولیدی کوچک
سخن پایانی در مورد شغل مهندسی صنایع غذایی
امیدواریم که مطالعه این مقاله‌ی آموزشی با موضوع «آشنایی بیشتر با شغل مهندسی صنایع غذایی» به همه سؤالات ذهنی شما در این زمینه پاسخ داده باشد. شما می‌توانید با ارسال لینک این صفحه برای دانش‌آموزان و دانشجویانی که علاقه‌مند به تحصیل در رشته مهندسی صنایع غذایی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد هستند، به آنها کمک می‌کنید تا با آگاهی و شناخت بیشتری از آینده تحصیلی و شغلی خود در این مسیر قدم بگذراند و در نهایت، اگر شما نیز فارغ التحصیل رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی و گرایشات آن هستید و یا در عناوین شغلی ذکرشده در این مقاله مشغول به فعالیت می‌باشید، خوشحال می‌شنویم نظرات و تجربیات خود را برای تکمیل اطلاعات دیگر خوانندگان این مقاله، در قسمت دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
