کسب و کار، مانند «کشاورزی» است و بذری که در ابتدا می‌کارید، نمی‌تواند به صورت دیمی رشد بکند و به ثمر برسد؛ بلکه نیازمند آبیاری مناسب و رسیدگی مداوم است تا در انتها بتوانید محصولی کامل به‌دست بیاورید. این رسیدگیِ مداوم در کسب و کار یعنی «مدیریت کسب و کار»! از این رو، شما باید به‌گونه‌ای کسب و کار خود را مدیریت کنید که در شرایط مختلف بتوانید، پیروز بیرون بیایید و کسب و کار کوچک یا بزرگ خود را توسعه دهید. در این مقاله از مجله اینترنتی کاپریلا می‌خواهیم در مورد مدیریت کسب و کارهای کوچک با هم صحبت کنیم؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.

تعریف کسب و کار کوچک

عوامل مختلفی، بزرگ یا کوچک بودن یک کسب و کار را تعیین می‌کنند؛ اما اگر بخواهیم تعریف ساده‌ای از کسب و کار کوچک ارائه دهیم، باید بگوییم که کسب و کار کوچک به کسب و کاری گفته می‌شود که تعداد کارکنان کم، حجم تولید و فروش پایین (نسبت به رقبا و بر اساس حجم بازار) و همچنین سرمایه‌ای کم داشته باشند. حال بیایید به‌صورت جزئی‌تر و دقیق‌تر فاکتورهای کسب و کارهای کوچک را باهم بررسی کنیم:

  • تعداد کارکنان
  • حجم تولید محصولات
  • سطح ارائه خدمات
  • میزان فروش
  • میزان سرمایه
  • درصد سهم کسب‌شده از بازار
  • تعداد صاحبان

در ادامه به تشریح هر یک از موارد فوق می‌پردازیم.

فاکتورهای یک کسب و کار کوچک
فاکتورهای یک کسب و کار کوچک
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

تعداد کارکنان

به طور معمول و بر اساس قوانین جهانی، اگر کسب و کاری کمتر از 50 کارمند داشته باشد، یک «کسب و کار کوچک» محسوب می‌شود؛ البته این، یک تعداد میانگین می‌باشد و بر اساس حوزه‌ای که در آن فعالیت می‌کنید، ممکن است دارای 30 کارمند باشید اما گستره‌ی فعالیت شما زیاد باشد و دیگر کسب و کاری کوچک به حساب نیایید.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

حجم تولید محصولات

حجم تولید محصولات یکی دیگر از عواملی است که در تعیین اندازه‌ی کسب و کار شما مؤثر می‌باشد. حجم تولیدات با توجه به حوزه‌ای که در آن فعالیت دارید متفاوت است و شما باید میانگین حجم تولیدات را بر اساس رقبای خود و کسب و کارهای کوچک و بزرگ دیگری که در حوزه‌ی کاری مد نظر شما فعالیت دارند، تخمین بزنید و نسبت بگیرید. به عنوان مثال، برای یک شرکت دارویی ممکن است حجم تولیدات پایین به عنوان مثال 1000 شیشه شربت دارویی باشد و نسبت به شرکت‌های بزرگ که 10 هزار شیشه شربت دارویی تولید می‌کنند رقم بسیار پایینی می‌باشد؛ اما اگر همین رقم تولید محصولات را وارد صنعت هنر (نقاشی) بکنیم، به حجم تولید بالایی می‌رسیم.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

سطح ارائه خدمات

ممکن است کسب و کار شما محصولی تولید نکند و صرفاً یک کسب و کار خدماتی باشد؛ مانند بسیاری از کسب و کارهای خدماتی که وجود دارند و وجود آنها برای جامعه بسیار ضروری می‌باشد. در این مورد شما باید کسب و کار خود را بر اساس سطح خدمات و میزان پوشش خدمات برای مشتریان ارزیابی کنید؛ بهترین راه هم برای ارزیابی کسب و کار، مقایسه‌ی آن با کسب و کارهای رقیبی است که هم‌رده شما هستند، یا حتی از کسب و کار شما بزرگ‌تر و گسترده‌تر می‌باشند. هرچه شما سطح خدمات خود را با شرکت‌های بیشتری مقایسه کنید، هم ارزیابی بهتری از میزان بزرگی کسب و کار خود به دست می‌آورید و هم ایده‌های جدیدی برای ارائه‌ی خدمات بهتر و بیشتر برایتان ایجاد می‌گردد.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

میزان فروش

زمانی که از «میزان فروش» صحبت می‌کنیم، منظورمان فقط فروش کالا نیست بلکه ارائه‌ی خدمات هم می‌باشد؛ «میزان فروش» یعنی اینکه شما چقدر از فروش محصولات یا ارائه‌ی خدمات خود درآمد خواهید داشت و چه درصدی از این درآمد، سود شما خواهد بود. هرچه میزان درآمد شما بالاتر برود و سود بیشتری کسب کنید، از مدیرِ یک کسب و کار کوچک بودن فاصله می‌گیرید و طبیعتاً کسب و کارتان بزرگ‌تر خواهد شد.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

میزان سرمایه

شاید یکی از مهم‌ترین عواملی که بزرگی یا کوچکی یک کسب و کار را تعیین می‌کند و سازمان‌های مختلف بر اساس آن کسب و کارهای را رتبه‌بندی می‌کنند، «میزان سرمایه‌ی آن کسب و کار» می‌باشد. برای ارزیابی و بررسی کسب و کار از نظر سرمایه، باید به سه عامل توجه کنید که عبارت‌اند از:

  1. میزان سرمایه اولیه
  2. میزان سرمایه در گردش
  3. و میزان سرمایه‌ی کمکی؛

هر کدام از این انواعِ سرمایه، نسبت به حوزه‌ی کاری که فعالیت دارید متفاوت می‌باشد و هرچه محصولات یا خدمات شما با ارزش‌تر و گران‌تر باشند، به سرمایه‌ی بیشتری نیاز دارید تا کسب و کاری کوچک برای ارائه‌ی آن محصول یا خدمت ایجاد نمایید.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

درصد سهم کسب شده از بازار

هر بازاری، دارای کسب و کارهای زیادی می‌باشد و هر کدام از آنها بر اساس میزان تولید، میزان فروش محصولات یا ارائه خدمات، سهمی از آن بازار را در دست دارند که درصد این سهم کسب‌شده، بزرگی یا کوچکی آن کسب و کار را نشان می‌دهد؛ اما به طور کلی اگر کمتر از 5 درصد بازار را در دست داشته باشید، کسب و کاری کوچک به حساب می‌آیید.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

تعداد صاحبان

کسب و کارهای کوچک به طور معمول دارای یک صاحب یا نهایت 2 نفر به‌عنوان صاحب می‌باشند؛ زیرا بیشتر از آن دیگر سود چندانی برایشان نخواهد داشت؛ البته ناگفته نماند که استارتاپ‌های موفقی هم بوده‌اند که با مالکیت بیشتر از 2 نفر (4-5 نفر) راه‌اندازی شده‌اند و با تلاش و کوشش به موفقیت رسیده‌اند.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

مدیریت کسب و کارهای کوچک

همانطور که در ابتدا گفتیم هر کسب و کاری مانند بذری است که کاشته می‌شود و برای به ثمر رسیدن به نگهداری و رسیدگی نیاز دارد و این در بحث کسب و کار، یعنی «مدیریت درست آن»؛ در این راستا، در این قسمت از مقاله می‌خواهیم باهم «مراحل مدیریت کسب و کارهای کوچک» را بررسی کنیم:

  • ایجاد طرح کسب و کار
  • جداسازی حساب شخصی و کاری
  • مشخص کردن نیازهای مالی
  • استخدام افراد درست
  • ارتقای دانش کارمندان خود
  • بررسی مداوم وضعیت مالی
  • طرح استراتژی بازاریابی و فروش
  • مدیریت درست زمان
  • هدف‌گذاری درست و اصولی
  • پیش‌بینی آینده
  • کمک گرفتن از مدیران کسب و کار

در ادامه هر کدام از موارد فوق را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم تا به‌صورت تخصصی با مراحل مدیریت یک کسب و کار کوچک آشنا شوید.

مراحل مدیریت کسب و کارهای کوچک
مراحل مدیریت کسب و کارهای کوچک
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

ایجاد طرح کسب و کار

اولین قدم برای رسیدن به گنج، پیدا کردن نقشه‌ی گنج می‌باشد و نقشه‌ی گنج هر کسب و کاری، «طرح کسب و کار» یا «همان بوم مدل کسب و کار» می‌باشد؛ بوم مدل کسب و کار (Business Model Canvas) یکی از ابزارهایی است که تمامی مدیران کسب و کار (مخصوصاً کسب و کارهای کوچک) نیاز مبرمی به آن دارند و به کمک آن می‌توانند راه درستی را برای توسعه‌ی کسب و کار خود در پیش بگیرند.

در واقع، بوم کسب و کار یا همان طرح کسب و کار همانند یک نقشه می‌باشد که تمامی قسمت‌های مختلف کسب و کار در آن مشخص شده است و بر اساس آن می‌توانید هم درصد موفقیت کسب و کار خود را بررسی کنید و هم استراتژی‌های مناسبی برای کسب موفقیت در هر کدام از قسمت‌های کسب و کارتان طرح و پیاده‌سازی نمایید. برای این منظور و جهت کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با طرح کسب و کار شما را به مطالعه‌ی مقاله  «بوم کسب و کار چیست؟ + راهنمای جامع اجزای مختلف بوم مدل کسب و کار» دعوت می‌کنیم.

بوم مدل کسب و کار
بوم مدل کسب و کار
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

جداسازی حساب شخصی و کاری

اشتباهی که در بسیاری از کسب و کارهای کوچک رخ می‌دهد و مانع پیشرفت و توسعه‌ی آنها می‌گردد، ترکیب حساب مالی شخصی و کاری می‌باشد؛ برای جلوگیری از این رخ دادنِ این اشتباه، باید خود را مانند یکی از کارمندان کسب و کار به حساب بیاورید و برای خودتان هم حقوقی ثابت را در نظر بگیرید و سپس مبلغ سودی که باقی مانده است را به سرمایه‌ی کسب و کار خود اضافه می‌کنید و برای توسعه و گسترش آن هزینه می‌نمایید.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

مشخص کردن نیازهای مالی

یکی دیگر از مراحلی که برای مدیریت درست کسب و کارِ کوچکِ خود باید آن را در نظر داشته باشید، تعیین و مشخص کردن نیازهای مالی برای قسمت‌ها و جنبه‌های مختلف کسب و کارتان می‌باشد؛ این مرحله یکی از مواردی است که در «ایجاد بوم مدل کسب و کار» باید به آن بپردازید و سرمایه‌ی ورودی (کانال‌های ورودی) و همچنین سرمایه‌ی خروجی خود را به طور دقیق محاسبه نمایید و تخمین بزنید تا در حین فعالیت در کسب و کار خود دچار کمبود سرمایه نشوید.

برای تعیین نیازهای مالی در وهله‌ی اول باید سرمایه‌ی ورودی خود (از طریق سرمایه‌گذاران خارجی یا سرمایه‌ی داخلی خود) را مشخص کنید و بدانید چه مقدار پول در دست دارید و سپس آن را بین بخش‌های مختلف کسب و کارِ خود به درستی تقسیم نمایید تا تمامی قسمت‌های کسب و کار شما هماهنگ باهم پیشرفت کنند.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

استخدام افراد درست

اگر کسب و کار کوچک شما به افراد مختلفی (چه 1 نفر چه 10 نفر) نیاز دارد، باید سعی کنید تا افراد مناسب، باتجربه و همچنین پر پتانسیل را استخدام کنید؛ زیرا در ابتدای راه شما فاقد سرمایه و زمان کافی برای تربیت نیروی کار حرفه‌ای می‌باشید و به کسانی نیاز دارید ک با مهارت و تجربه‌ی خود، شما را در مسیر راه‌اندازی و توسعه‌ی کسب و کارتان یاری نمایند. به این طریق هم سرمایه‌ی خود را به درستی هزینه کرده‌اید و هم تأثیر مثبتی در فعالیت و گسترش کسب و کار خود مشاهده می‌کنید.

هدف گذاری برای تعیین بازار هدف
استخدام افراد درست در مدیریت کسب و کارهای کوچک
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

ارتقای دانش کارمندان خود

هر روزه تقریباً در تمامی حوزه‌های کسب و کار، روش‌های جدیدی برای پیشرفت به وجود می‌آید و شما به عنوان کارفرما یا صاحب کسب و کار باید فضا را برای پیشرفت کارمندان خود – در زمینه‌ای که فعالیت دارند – فراهم نمایید؛ این بستر می‌تواند به صورت برگزاری دوره‌های آموزشی برای کارمندان و یا تعیین زمان خاصی در طول هفته، به منظور افزایش دانش و آگاهی به‌صورت شخصی فراهم شود. به‌عبارت بهتر، هرچه کارمندانِ شما، خود را از لحاظ علمی و فنی ارتقا دهند، بازدهی و سوددهی بیشتری برای کسب و کار شما خواهند داشت.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

بررسی مداوم وضعیت مالی

در کنار تمامی فعالیت‌هایی که برای توسعه و مدیریت کسب و کار کوچکِ خود انجام می‌دهید، همیشه باید حواستان به جیبتان هم باشد؛ ممکن است ایده‌ها و استراتژی‌های بسیار خوبی برای مدیریت و توسعه کسب و کار خود داشته باشید اما اگر بخواهید آن‌ها را عملی سازید، باید حجم زیادی از سرمایه‌ی خود را هزینه کنید و بعدها ممکن است برای قسمت‌های دیگر کسب و کارتان به مشکل کمبود سرمایه بربخورید که صد در صد برایتان دردسر ساز خواهد بود. از این رو، بررسی و نظارت مداوم بر روی وضعیت مالی می‌تواند روش درستی برای بررسی میزان موفقیت و تأثیرگذاری استراتژی‌های مدیریتی کسب و کارتان باشد؛ به عنوان مثال اگر شاهد افزایش سرمایه و میزان درآمد خود هستید، یعنی اینکه مسیر درستی در پیش گرفته‌اید و استراتژی‌های مناسبی را طرح و اجرا نموده‌اید.

بررسی مداوم وضعیت مالی
بررسی مداوم وضعیت مالی
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

طرح استراتژی درست بازاریابی و فروش

هر کسب و کاری اعم از فروش محصولات یا ارائه‌ی خدمات، وظیفه‌اش بر طرف کردن نیازهای مشتریانِ بازار هدف می‌باشد که برای رسیدن به این مقصد، باید محصولات یا خدمات خود را به بازار هدف معرفی نماید؛ این را نیز در نظر داشته باشید که تنها راه معرفی کسب و کار (محصولات یا خدمات) به مشتریان بالقوه‌ی بازار هدف، استفاده از روش‌ها و استراتژی‌های بازاریابی و فروش می‌باشد.

در دنیای امروز با پیشرفت تکنولوژی و گسترش و نفوذ شبکه‌های اجتماعی، راه‌های مختلف و تأثیرگذارِ زیادی برای بازاریابی به‌وجود آمده‌اند که چهره‌ی بازاریابی را از شکل سنتی به دیجیتال تغییر داده‌اند و به این روش‌ها بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing) می‌گویند که خود دارای شاخه‌ها و روش‌های مختلفی است؛ برای آشنایی بیشتر با دیجیتال مارکتینگ، شما را به مطالعه‌ی مقاله «دیجیتال مارکتینگ چیست؟ + یادگیری آسان بازاریابی دیجیتال ایرانی» دعوت می‌کنیم.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

مدیریت درست زمان

مدیریت زمان، پس از مدیریت مالی یکی از مهم‌ترین فاکتورها و مراحل مدیریت کسب و کار می‌باشد؛ مخصوصاً در کسب و کارهایی که زمان ارائه‌ی محصولات یا خدمات بسیار اهمیت دارد؛ برای مدیریت درست زمان، شما باید جدای از تعیین ددلاین برای انجام پروژه‌های مختلف، به کارمندان خود اعتماد داشته باشید و کارهای مختلفی که خودتان از پسش بر نمی‌آیید یا علاقه‌ای به انجام آن‌ها ندارید را به کارمندانتان واگذار نمایید؛ تا کار را در کمترین زمان و با بهترین خروجی به شما تحویل دهند. در این راستا، یکی از بهترین ابزارهایی که برای مدیریت زمان به کارتان می‌آید «ایجاد جدول زمانی» برای انجام هر کدام از پروژه‌ها و فعالیت‌ها (هرچند کوچک) می‌باشد.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

هدف گذاری درست و اصولی

ایجاد کسب و کار و فعالیت در آن، بدون هدف‌گذاری مانند رفتن به مسافرت بدون داشتن مقصد است! در واقع، با عدم رعایت هدف‌گذاری درست و اصولی در کسب و کار، شما فقط به‌صورت بیهوده مسیرهای مختلفی را می‌روید و هزینه‌های مختلفی متحمل می‌گردید، بدون آن که نتیجه‌ای برایتان در بر داشته باشد! برای اینکه بتوانید استراتژی درستی برای کسب و کار خود اتخاذ نمایید و مسیر درستی را در پیش بگیرید به هدف‌گذاری (تارگت گذاری) درست و اصولی نیاز دارید؛ در همین راستا، توصیه می‌کنیم حتماً مقاله‌ی «تکنیک های هدف گذاری در کسب و کار – راهنمای جامع تعیین بازار هدف و تارگت فروش»  را مطالعه فرمایید تا دید کامل و جامعی از هدف‌گذاری و تعیین تارگت به‌دست بیاورید.

با برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری، چالش‌ها را از قبل تعیین کنید.
هدفگذاری در کسب و کار
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

پیش بینی آینده

بله درست خواندید، پیش‌بینی آینده! شاید با شنیدن این عبارت یاد پیش‌گویی کردن بیافتید اما منظور ما تحلیل وضعیت اقتصادی بازار، بررسی تحولات سیاسی و اجتماعی کشور و تأثیری که بر روی وضعیت بازار اقتصادی می‌گذارد، می‌باشد. در این راستا، شما باید همیشه از تحولاتی که حولِ شما صورت می‌گیرد، آگاهی داشته باشید و بر اساس تحلیل کارشناسان و همچنین تجربه‌ای که دارید تغییرات احتمالی پیش رو را در نظر بگیرید و کسب و کارتان را برای تطبیق با آنها آماده نمایید؛ شایان ذکر است که اگر همیشه آماده نباشید و – به قول معروف – راه حلی در آستین نداشته باشید، دیر یا زود ضرر بزرگی خواهید دید و موانع زیادی را در مسیر پیشرفت و توسعه‌ی کسب و کارتان مشاهده خواهید نمود.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

کمک گرفتن از مدیران کسب و کار

افراد زیادی در جامعه هستند که درس مدیریت کسب و کار را فراگرفته‌اند و بر اساس دانش و تجربه‌ای که دارند می‌توانند راهنمایی‌ها و مشاوره‌های درست و تأثیرگذاری در راستای پیشرفت و توسعه‌ی کسب و کارتان ارائه دهند؛ کمک گرفتن از این افراد و استخدام آنها به صورت پاره‌وقت یا تمام‌وقت، تأثیر به سزایی در نحوه‌ی مدیریت کسب و کارتان و توسعه‌ی آن خواهد گذاشت. وظایف یک مدیر کسب و کار عبارت‌اند از:

  • نظارت روزانه بر روی فعالیت کارمندان
  • انجام مصاحبه‌های کاری و استخدام نیروی کار مجرب
  • رسیدگی به امور آموزشی و ارتقای سطح دانش کارمندان
  • راهنمایی و مشاوره برای استراتژی‌های بازاریابی
  • بررسی و راهنمایی در امور مدیریت مالی
  • کمک به هدف‌گذاری و تعیین تارگت
  • نظارت مداوم بر روی روند توسعه و گسترش کسب و کار

شایان ذکر است که با استخدام یا مشاوره گرفتن از یک مدیر کسب و کارِ تحصیل‌‌کرده و باتجربه، لطف بزرگی به خودتان و کسب و کارتان خواهید کرد.

مدیریت کسب و کارهای کوچک
مدیریت کسب و کارهای کوچک
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

لیست مقالات مشابه یا تکمیلی در حوزه کسب و کار

سخن پایانی درباره مدیریت کسب و کارهای کوچک

در مقاله‌ای که با هم خواندیم با مفهوم کسب و کارهای کوچک و فاکتورهای تعیین‌کننده‌ی میزان بزرگی یک کسب و کار آشنا شدیم و همچنین نکات طلایی و مراحلی که برای مدیریت کسب و کارهای کوچک باید به آنها پرداخته شود را مرور و بررسی کردیم؛ حال زمان آن رسیده است تا بر اساس اطلاعاتی که به‌دست آورده‌اید، یک استراتژی  مدیریتی مناسب را برای کسب و کار کوچک خود طرح کنید تا هرچه زودتر مسیر رسیدن به موفقیت و توسعه‌ی کسب و کارتان را در پیش بگیرید.

در آخر ضمن تشکر از همراهی شما تا انتهای مقاله، باید بگوییم که بازنشر این مقاله در شبکه‌های اجتماعی موجب خرسندی ما و افزایش انرژی ما برای تولید مقالات بیشتر و بهتر خواهد شد؛ همچنین نظرات شما ارزش بسیار بالایی برای ما دارد و کمک بزرگی به پیشرفت و ارتقای سطح مقالات و مطالب ما خواهد کرد. پیروز و سربلند باشید.

بر اساس رای 7 نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
شما قبلا رای داده‌اید!
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.

«علی آبیار» دانش‌آموخته رشته مهندسی IT است و به نوشتن، موسیقی، شعر، طبیعت و البته برنامه‌نویسی و تکنولوژی‌های سطح وب علاقه دارد. رزومه تخصصی او بیشتر در زمینه «سئو و تولید محتوا» است؛ همچنین در رزومه تخصصی‌اش، چند پروژه برنامه‌نویسی وب، مدیریت وب‌سایت و توسعه محتوای آن‌ها دیده می‌شود. او تا به امروز، تولید و ویراستاری مطالب متنوعی از مجلات اینترنتی «کاپریلا» و «تاپریلا» در حوزه‌های: تکنولوژی، سئو، کسب و کار، دیجیتال مارکتینگ و… را به عهده داشته است. «علی آبیار» در حال حاضر به صورت فریلنسر بر روی پروژه‌های مختلف داخلی و خارجی در حوزه طراحی وب (Front-End) و سئو فعالیت می‌کند.

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.