در فیلمهای مختلفی دیدهایم که گروهی به دنبال یافتن گنجی، دور هم جمع میشوند و با کمک نقشه راه یا نقشهی گنج، به چیزی که دنبالش هستند میرسند؛ در زندگی واقعی و دنیای تجارت نیز همین طور است و شما برای اینکه به موفقیت برسید، باید نقشهی راه داشته باشید. یکی از پیشنیازهای مهم و اساسی برای رسیدن به موفقیت در دنیای تجارت، داشتن مدل کسب و کار است. شاید با خود بپرسید مدل کسب و کار چیست؟ انواع مدلهای کسب و کار چه هستند؟ در این مقاله از مجله اینترنتی کاپریلا میخواهیم به این سؤالات شما پاسخ داده و حتی اطلاعاتی بیشتری در مورد انواع مدلهای کسب و کار به شما ارائه کنیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
مدل کسب و کار چیست؟
اصطلاح مدل کسب و کار به طرح یک شرکت برای کسب سود اشاره دارد. یک شرکت با طرح مدل کسب و کار خود، میتواند استراتژیهای لازم برای تولید، بازاریابی و فروش محصولات خود را مطرح و پیادهسازی کند؛ همچنین قادر خواهد بود تا بازار هدف خود را شناسایی کرده و هزینههای لازم برای بازاریابی و فروش محصولات یا خدمات به بازار هدف خود را، پیشبینی نماید. در این راستا، مدلهای کسب و کار هم برای شرکتهای نوپا و هم کسب و کارهای قدیمی و تثبیتشده، ضروری و لازم است؛ شرکتهای نوپا به کمک مدلهای کسب و کار میتوانند سرمایهگذاران بهتری را جذب کنند و با کمک یک نقشهی برنامهریزیشده، شرکت یا کسب و کار خود را گسترش دهند. از طرفی، شرکتهای قدیمی و تثبیتشده نیز، نیاز دارند تا بهصورت مداوم مدل کسب و کار خود را بهروز نمایند تا بتوانند با تغییر شرایط جامعه و بازار هدف، خود را وفق دهند.
یکی از مهمترین فوائد داشتن مدل کسب و کار، این است که سرمایهگذاران میتوانند مدلهای کسب و کارهای مختلف را ببینند و شرکت مورد نظر خود را – جهت سرمایهگذاری – انتخاب نمایند؛ همچنین شرکتهایی که مدلهای کسب و کار ارائه میدهند، بهتر و راحتتر میتوانند سرمایهگذاران مناسب را جذب کنند.
- آموزش بوم مدل کسب و کار: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش طراحی ارزش پیشنهادی در مدل کسب و کار: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش مدیریت کسب و کارهای کوچک: اینجا را کلیک کنید (+).
درک مدل کسب و کار
مدلهای کسب و کار، یک طرح سطح بالا برای راهاندازی و همچنین افزایش سود یک کسب و کار در بازار به شمار میروند. قسمت اصلی انواع مدلهای کسب و کار، ارزش پیشنهادی یا Value Proposition میباشد؛ توضیح بیشتر آنکه قسمت ارزش پیشنهادی، توصیفی از محصولات یا خدماتی است که یک شرکت به بازار هدف خود ارائه میدهد و در آن، دلائل و ویژگیهایی که برای مشتریان و افراد بازار هدف مطلوب هستند را بهطور ایدهآل بیان میکند تا محصول یا خدمات خود را از رقبا متمایز نماید. به زبان سادهتر اگر بخواهیم بگوییم، ارزش پیشنهادی، آن ویژگی و کاربردی است که در رقبای شما موجود نیست یا به شکل ضعیفتری ارائه شده است و شما با بیان برتریهای محصول یا خدمات خود نسبت به رقبا، تمایز ایجاد میکنید.
یک شرکت نوپا برای اینکه مدل کسب و کار خود را ایجاد کند، باید هزینههای راهاندازی، منابع مالی، بازار هدف، راههای ارتباطی با مشتریان، استراتژی بازاریابی، بررسی رقبا، درآمد و هزینههای آینده را به دقت بررسی کرده و برای ایجاد یک مدل کسب و کار از آنها استفاده نماید. برای درک و کسب اطلاعات بیشتر در مورد چیستی مدل کسب و کار، توصیه میکنیم به مقالهی «بوم کسب و کار چیست؟ + راهنمای جامع اجزای مختلف بوم مدل کسب و کار» مراجعه بفرمایید.
- دوره ویدئویی آموزش کارآفرین و کارآفرینی (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش اصول و مبانی کارآفرینی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش از شناخت خود تا کارآفرینی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش اکوسیستم کارآفرینی ایران – از آغاز تا جذب سرمایه (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش هدایت انگیزه در کسب و کار برای افراد، کارآفرینان و مدیران: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت استراتژیک کارآفرینی: اینجا را کلیک کنید (+).
- مجموعه آموزش کسب و کار و استارتاپ: اینجا را کلیک کنید (+).
انواع مدلهای کسب و کار
بالأخره رسیدیم به بخش اصلی این مقاله، یعنی انواع مدلهای کسب و کار؛ بهتر است پیش از رفتن به سراغ اصل ماجرا بدانید که مدلهای کسب و کار مختلفی در دنیا وجود دارد، اما در ادامه، ابتدا 20 مورد از مدلهای کسب و کار موفق و آزمودهشده را به شما عزیزان ارائه نموده و هر یک را ضمن ارائه توضیحاتی معرفی کردهایم.
مدل کسب و کار امتیاز فروش (Franchise Business Model)
یکی از بهترین گزینههای گسترش یک شرکت، مدل کسب و کار امتیاز فروش یا مدل فرانشیز است؛ در این مدل کسب و کار، یک شرکت برای اینکه تعداد شعب خود را افزایش دهد، امتیاز نام (برند) تجاری و حق تجارت خود را، به افراد مختلف میفروشد تا تحت نام آن شرکت، شعبهای تأسیس کرده و به فعالیت اقتصادی بپردازند. شایان ذکر است که در این مدل کسب و کار، مالکیت معنوی و حقوقی برند تجاری برای شرکت اصلی باقی میماند اما بخشی از سود حاصل از اجازهی استفادهی افراد دیگر از برند خود را دریافت میکند. بگذارید با مثالی این موضوع را برای شما بازتر کنیم؛ فرض کنید که شما میخواهید یک بستنی فروشی، تحت نام یکی از برندهای بزرگ تولید بستنی در شهر خود تأسیس کنید؛ برای این کار لازم است با شرکت مورد نظر ارتباط برقرار کنید، پیشنیازهای آنها را برای تأسیس یک شعبه از برندشان آماده کنید و سپس با عقد قراردادی، از نام تجاری آنها استفاده کرده و به کسب درآمد و پرداخت حق امتیاز بپردازید.
یکی از معروفترین و موفقترین نمونههای مدل کسب و کارِ امتیاز فروش، برند مکدونالد میباشد؛ طبق آماری که خود این برند منتشر کرده، در حدود 93 درصد از شعب این برند در کشورهای مختلف، از طریق فروش حق استفاده از نام تجاری این شرکت، بهدست آمدهاند.
مدل کسب و کار پلتفرم چندوجهی (Multi-Sided Platform Business Model)
شرکتهایی که خدماتشان را به هر دو طرف ترازوی کسب و کار ارائه میدهند، از مدل پلتفرم چندوجهی استفاده میکنند. شاید این تعریف کمی برای شما گنگ باشد، پس با یک مثال عالی، این موضوع را برای شما باز میکنیم.
شرکت لینکدین یک مثال کامل از شرکتی است که مدل کسب و کار پلتفرم چندوجهی دارد؛ سرویسی که این شرکت فراهم کرده است، هم به افرادی که جویای شغل هستند و هم به افرادی که نیازمند نیروی کار هستند، خدمات ارائه میدهد. شرکتهایی از این دست زیاد هستند؛ از نمونههای ایرانی این مدل از کسب و کار میتوان به: جابویژن، ایرانتلنت، کارلنسر، اسنپفود و… اشاره کرد.
مدل کسب و کار ماشین پول نقد (Cash Machine Business Model)
اساس عملکرد این مدل کسب و کار بر پایهی این است که یک شرکت چقدر سریع میتواند با دریافت پول نقد، آن را تبدیل به محصول یا خدمات کرده و سپس دوباره به پول مبدل کند. این مدل کسب و کار، بیشتر توسط شرکتهایی که حاشیه سود کمی دارند یا شرکتهایی که انبار کالایی متنوعی دارند، مورد استفاده قرار میگیرد. بهعنوان مثال شرکت دیجیکالا از این مدل کسب و کار، پیروی میکند؛ پولی را از سرمایهگذاران دریافت کرده، آن را به کالا تبدیل میکند و سپس کالا را به افراد مختلف میفروشد و پول اولیه به همراه سود فروش، به شرکت برمیگردد. حتی در این مدل شما میتوانید کالا و زنجیرهی فروش خود را از فروشندگان دیگر تأمین کنید. از نمونههای موفق خارجی این مدل کسب و کار میتوان به: آمازون، علیبابا، اپل، سامسونگ و… اشاره کرد.
مدل کسب و کار فریمیوم (Freemium Business Model)
فریمیوم ترکیبی از خدمات رایگان و پولی میباشد و بیشتر توسط شرکتهای فناوری در حوزهی نرمافزار، بهعنوان سرویس SaaS استفاده میگردد. در این مدل کسب و کار، در ابتدا برای رشد کسب و کار و جذب مشتریان بیشتر، نسخههای رایگان و لایت (Lite) را برای مدتی محدود با ویژگیهای محدود برای کاربران عرضه میکنید و سپس برای استفاده از ویژگیهای بیشتر و مدتزمان استفادهی اضافهتر، گزینهی ارتقا به نسخهی حرفهای، آن هم با پرداخت هزینه، به مشتری پیشنهاد میدهید. از مثالهای موفق این مدل از کسب و کار میتوان به: زوم (Zoom)، دراپباکس (DropBox)، اورنوت (Evernote) و… اشاره کرد.
مدل کسب و کار اشتراکی (Subscription Busniess Model)
این مدل به مشتری این امکان را میدهد که با پرداخت حق اشتراک بهصورت ماهیانه یا سالانه، از خدمات و سرویسهای شما استفاده کند؛ برای اینکه مدل کسب و کار اشتراکی شما به موفقیت برسد، باید ارزشهای پیشنهادی و سرویسهای خود را بهبود ببخشید تا کاربران باز هم تهیهی اشتراک از شما را نسبت به رقبا ترجیح بدهند. از دیگر امکانات مدل اشتراکی این است که شما میتوانید پکیجها و اشتراکهای متنوعی را برای دستههای مختلفی از کاربران ارائه کنید تا آنها با توجه به نیازشان، آنها را انتخاب و خریداری کنند. نکتهای که باید به آن توجه کنید این است که مدل کسب و کار اشتراکی، برای وبسایتها و پلتفرمهای مبتنی بر تولید محتوا مناسبتر هستند و مثالهای متنوعی از این مدل کسب و کار وجود دارد که اکثر آنها مرتبط با پلتفرمهای مجازی هستند؛ شرکتهایی مانند فیلمو، نتفیلم، نتفلیکس، آمازون پرایم، دیزنیپلاس و… را میتوان از جمله موفقترین شرکتهایی دانست که از این مدل کسب و کار استفاده کرده و میکنند.
مدل کسب و کار نظیر به نظیر (Peer-To-Peer Business Model)
طبق مدل کسب و کار نظیر به نظیر یا (همتا به همتا)، یک شرکت بهعنوان واسطه بین دو طرف (متقاضی و عرضهکننده) واسطهگری میکند و برای هر دوی آنها ارزش پیشنهادی ایجاد مینماید؛ لازم به ذکر است که این مدل از کسب و کار، با رابطهی معمولی بین مصرفکننده و عرضهکننده فرق دارد و شما در این مدل از کسب و کار از طریق دریافت کمسیون، کسب درآمد میکنید. برخی از شرکتهایی که با این مدل کسب و کار، فعالیت میکنند عبارتاند از: اوبر، اسنپ، تپسی، کارلنسر و…
- دوره ویدئویی آموزش بازاریابی صنعتی B2B بی تو بی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت کسب و کار B2B: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش بازاریابی نسل ۵ – بازاریابی انسان به انسان H2H: اینجا را کلیک کنید (+).
نکته: یک شرکت ممکن است انواع مدلهای کسب و کار مختلفی داشته باشد؛ برای همین ممکن است در مثالهایی که برای هر نوع مدل کسب و کار میزنیم، نام یک شرکت خاص را در مدلهای مختلف مشاهده کنید.
مدل کسب و کار درآمد پنهان (Hidden Revenue Business Model)
این مدل به یک سیستم تولید درآمد پنهان اشاره دارد که در آن کاربران مجبور نیستند برای استفاده از خدماتی که ارائهشده پولی پرداخت کنند، اما شرکتی که سرویس رایگان را به کاربران خود ارائه میدهد، جریانهای درآمدی خود را از منابع و روشهای دیگری تأمین مینماید. مثال واضح و علنی، موتور جستجوی گوگل میباشد؛ کاربران برای استفاده از موتور جستجوی گوگل پولی پرداخت نمیکنند اما گوگل از طریق هزینهی تبلیغاتی که توسط مشاغل و کسب و کارهای مختلف برای پیشنهاد کلمات کلیدی خرج میشود، کسب درآمد میکند. از دیگر شرکتهای موفقی که از طریق این مدل کسب درآمد میکنند میتوان به: فیسبوک، توئیتر، اینستاگرام و… اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: بوم کسب و کار گوگل – آشنایی کامل با بیزینس مدل کانواس شرکت گوگل
- دوره ویدئویی آموزش گوگل آنالیتیکس – تحلیل آمار وب سایت با Google Analytics: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش گوگل دیتا استودیو – آنالیز داده ها و گزارش دهی با Google Data Studio: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش گوگل سرچ کنسول – تحلیل سایت و سئو با Google Search Console: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش جست و جو با Google Patents برای ثبت اختراعات و ایده ها: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش گوگل فرم – ایجاد انواع فرم و پرسشنامه آنلاین با Google Forms: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش گوگل کلاس روم – مدیریت کلاس مجازی با Google Classroom: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش کار با تقویم گوگل کلندر Google Calendar: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش گوگل سایت – ساخت سایت با گوگل Google Sites: اینجا را کلیک کنید (+).
- مجموعه آموزش استفاده از سرویس های گوگل: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار تیغ و دسته تیغ (Razor And Blade Business Model)
برای استفاده از مدل تیغ و دستهی تیغ، شما در ابتدا یک کالا با قیمت پایین (دستهی تیغ) و سپس یک کالا با قیمت و سود بیشتر (تیغ) به فروش میرسانید. اما یعنی چه؟ فرض کنید شما یک دستهی تیغ میخرید که قابلیت تعویض تیغ برای آن موجود است؛ زمانیکه تیغ کند شد، شما دستهی تیغ را پیش خود نگه میدارید و فقط تیغ درون آن را عوض میکنید، که این تعویض تیغ، خرجی مداوم و مستمر برای شما محسوب میشود. در مثالی دیگر فرض کنید که پرینتر دارید که دارای کارتریج قابل تعویض باشد؛ این تعویض کارتریج یا شارژ کارتریج، مانند همان تیغ میماند که بهصورت مستمر باید برای آن هزینه کنید.
شایان ذکر است که این مدل کسب و کار، برای محصولاتی که نیاز به خرید مداوم دارند، بسیار مدل معقول و سوددهی میباشد؛ شرکتهای بزرگی که از این مدل کسب درآمد میکنند عبارتاند از: ایکسباکس، سونی (پلیاستیشن)، نینتندو (تولیدکننده بازیهای ویدئویی)، شرکت اچپی (چاپگر) و….
مدل کسب و کار تیغ و دسته تیغ برعکس (Reverse Razor And Blade Business Model)
در این مدل، شما مشتریان را با خرید یک محصول گران (تیغ)، تشویق میکنید که محصولات ارزانتر (دسته تیغ) بخرند. به بیان دیگر در این مدل، شما بهعنوان یک شرکت، اول سعی میکنید محصول ممتاز و گران خود (تیغ) را به مشتریان بفروشید، و سپس در دراز مدت با فروش اقلام جانبی ارزانتر از محصول اصلی (دستهی تیغ) سود کلانی به جیب بزنید. یکی از بزرگترین شرکتهایی که بر اساس این مدل کسب و کار فعالیت میکند، شرکت اپل است؛ این شرکت قیمت معقولی برای استفاده از اپاستور، آیتونز، برنامهها، دیدن فیلمها و… ارائه کرده است، اما روی محصولات اصلی و ممتاز خود (مانند گوشی، تبلت، لپتاپ و..) قیمت بالایی اعمال میکند.
مدل کسب و کار فروش مستقیم (Direct Sales Business Model)
یکی از قدیمیترین مدلهای کسب و کار، مدل فروش مستقیم است؛ در مدل فروش مستقیم، شما محصولات یا خدمات را بهصورت مستقیم به مشتریان نهایی – طی یک گفتگو شخصی یا عمومی – به فروش میرسانید؛ برای اینکه بهترین سود را از مدل فروش مستقیم ببرید، باید فروشندگان ماهری داشته باشید تا با کمک فن بیان و تکنیکهای مذاکره، بتوانند مشتری را مجاب کنند که محصول شما را خریداری نماید، و به ازای فروش محصولات، به فروشندگان خود درصدی از سود را اختصاص میدهید. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص ارتباط گیری با مشتریان برای فروش مستقیم، میتوانید به مقاله «فن بیان با مشتری – آموزش تکنیک های فن بیان برای افزایش فروش» مراجعه نمایید.
- آموزش رایگان مهارت های مذاکره حرفه ای برای فروش: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش بازاریابی و فروش تلفنی: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار بازاریابی وابسته (Affiliate Marketing Business Model)
همان طور که از اسمش پیداست، این کسب و کار وابسته به بقیهی کسب و کارها میباشد؛ در این مدل کسب و کار، شرکتها از طریق انتشار محتوا، بررسی و توصیهی محصولات یا خدمات شرکتها و کسب و کارهای دیگر، درآمد کسب میکنند. مدل بازاریابی وابسته، بیشتر برای وبسایتها و فروشگاههای آنلاین کاربرد دارد. برای مثال شما بهعنوان صاحب وبسایت یا فروشگاه آنلاین، محصولات و خدمات کسب و کارهای دیگر را در وبسایت خود قرار داده و به مشتری معرفی میکنید؛ سپس مشتری از طریق شما محصولات یا خدمات را دریافت میکند و شما بهعنوان واسطه، سودی را از شرکای وابستهی خود دریافت میکنید. در ایران میتوانیم وبسایت ترب و دیجیکالا (فروش از طریق دیجیکالا، تأمین کالا از طریق فروشندههای کوچکتر) اشاره کنیم، که با قرار دادن محصولات کسب و کارهای کوچکتر در وبسایت خود، آنها را به فروش رسانده و درصدی را برای خود برمیدارند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، میتوانید به مقاله «افیلیت مارکتینگ یا بازاریابی مشارکتی چیست؟ | افزایش فروش و کسب درآمد (+ فیلم آموزش رایگان)» مراجعه کنید.
- دوره ویدئویی آموزش مفهوم فروش (رایگان) : اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مهارت های مذاکره حرفه ای برای فروش (رایگان) : اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش تغییرات شکل گرفته در دنیای فروش (رایگان) : اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش روش های افزایش فروش در شرایط رکود و بحران اقتصادی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مهارت های پیشرفته فروش در بازاریابی (رایگان) : اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت فروش و تحویل: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت فروش حرفه ای: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش خصوصیات و ویژگی های مدیران فروش حرفه ای (رایگان) : اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش تحکیم فروش (رایگان) : اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش بازاریابی ویروسی: اینجا را کلیک کنید (+).
- مجموعه آموزش بازاریابی و تبلیغات: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار مشاوره (Consulting Business Model)
شرکتهای مختلفی وجود دارند که در زمینههای مختلف، افراد مجرب و واجد شرایط را استخدام میکنند و سپس مشتریانی که برای انجام پروژههای خود، نیاز به مشاوره دارند، از این افراد استفاده مینمایند؛ به بیان دیگر شما افراد کاربلد و با تجربه را بهعنوان مشاور و راهنما، سرِ پروژههای مختلف میفرستید و بهعبارتی، نیروی کار حرفهای خود را در قالب مشاور، اجاره میدهید. هزینهی استفاده از مشاوران یا درصدی از سود نهایی پروژه است، یا بر اساس میزان ساعتی است که بهعنوان مشاور، خدمات ارائه دادهاند.
- دوره ویدئویی آموزش مقدماتی کوچینگ Coaching: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش هدایت انگیزه کارکنان در سازمان های کسب و کار: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش منتورینگ Mentoring و هدایتگری: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مهارت مدیریت و مقابله با خلق منفی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی مجموعه آموزش توسعه مهارت فردی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش لزوم مشاوره (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش بازرگانی بین المللی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مقدمه ای بر بازرگانی بین الملل (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش زبان تخصصی مدیریت بازرگانی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش هنر پرسشگری در مشاوره و کوچینگ: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش روش ها و فنون راهنمایی و مشاوره: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش جایگاه شرکت های فراملی در بازرگانی بین الملل (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار بر پایه آژانس (Agency-Based Business Model)
تصور کنید، شرکتی دارید و میخواهید کاری را انجام بدهید، اما دانش یا امکانات کافی برای این کار را ندارید و برای همین مجبور میشوید تا کار را به شرکتی دیگر که در آن زمینه تخصص دارد، بسپارید؛ شرکتهایی که پروژههای شرکتهای دیگر را انجام میدهند، از مدل کسب و کار آژانس استفاده میکنند. آژانسهای تخصصی متنوعی وجود دارد، مانند آژانسهای دیجیتال مارکتینگ، روابط عمومی، توسعهی وب، طراحی و معماری، برندسازی، تبلیغات رسانهای، ریپورتاژ، خبری و… که کارهای تخصصی شرکتها و کسب و کارهای دیگر را انجام میدهند. شایان ذکر است که معمولاً این نوع از کسب و کارها، بهصورت پروژهای، هزینه دریافت میکنند؛ مثلاً میگویند برای ساخت یک وبسایت از شما X میلیون تومان میگیریم. از جمله نمونههای موفق داخلی برای این مدل از کسب و کار میتوان به کاپریلا (در زمینه ارائه خدمات مربوط به تبلیغات کلیکی هوشمند) و نشریلا (در زمینه نگارش و انتشار ریپورتاژ) اشاره کرد.
- مجموعه آموزش بازاریابی و تبلیغات: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت بازاریابی: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار مبتنی بر محتوای تولید شده توسط کاربران (User-Generated Content Business Model)
مدل کسب و کار UGC نسبت به سایر انواع مدلهای کسب و کار، مدل جدیدتری محسوب میشود و همچنان نیز در حال رشد است؛ در این مدل از کسب و کار، شما به کاربران اجازه میدهید تا محتوای باکیفیت را در هر زمینهای که علاقه دارند، بهصورت رایگان در وبسایت شما منتشر کنند. مدل تولید محتوا توسط کاربران، طیف گستردهای از انواع مختلف محتوا مانند: مقاله، وبلاگ، ویدیو، پادکست، تصویر و هر نوع محتوای دیگری که توسط کاربران تولید میشود، تغذیه میکند؛ این محتواهای تولید شده نیز در شبکههای اجتماعی و پلتفرمهای آنلاین قابل دسترس هستند. اما ایجاد این پلتفرمهای رایگان، چه سودی برای سازندگان آنها دارد؟ شرکتهای ارائه دهندهی این سرویسها با جمعآوری محتوای تولید شده توسط کاربران، آنها را به برندهای مختلفی میفروشند تا بتوانند از ایدهها و محتوای مصرفکنندگان، برای تبلیغ برند خود استفاده کنند. سرویسهای معروف و محبوب که از این مدل کسب و کار پیروی میکنند عبارتاند از: یوتیوب (YouTube)، یلپ (Yelp)، ردیت (Reddit)، آپارات (Aparat) و… .
مدل کسب و کار آموزش آنلاین (Online Educational Business Model)
آموزش آنلاین با هدف قرار دادن صنعت آموزش، برای افراد حاضر در این صنعت (معلمان، استادان، دانشآموزان، دانشجویان و…) امکان اشتراک یا دسترسی به منابع آموزشی از راه دور، آن هم با پرداخت هزینهای کمتر از آموزش حضوری را فراهم میکند. برای ایجاد کسب و کاری بر اساس مدل آموزش آنلاین، میتوانید آن را ترکیبی از فریمیوم، پرداخت دورهای هزینهها و حتی مدل مبتنی بر خرید اشتراک، بنا کنید. یکی از بهترین نمونههای داخلی موفق در این مدل از کسب و کار، «فرادرس» است که با شعار «دانش در دسترس همه، همیشه و همه جا» با قدرت به فعالیت خود در صنعت آموزش – آن هم بهصورت آنلاین – ادامه میدهد.
مدل کسب و کار اخبار فوری (Instant News Business Model)
از اسمش پیداست، خبر فوری! در این مدل کسب و کار شما باید بستری را فراهم کنید، تا اخبار به سریعترین شکل ممکن در آن منتشر شود؛ بدون هیچ واسطهای. شرکتها و وبسایتهایی که از مدل اخبار فوری برای کسب و کار خود استفاده میکنند، کانالهای باز و قابل اعتمادی را ایجاد میکنند که کاربران میتوانند در سریعترین زمان ممکن و به راحتترین شکل، اخبار اولیه یا ثانویه را در آنها منتشر نمایند. در طی سالیان اخیر، برخی از شبکههای اجتماعی بهعنوان منابع اولیهی اخبار فوری از رؤسای جمهور، مدیران شرکتهای بزرگ و افراد معروف در زمینههای مختلف، تبدیل شدهاند. بارزترین آنها توییتر میباشد که کاربران در آن میتوانند هم خودشان اخبار را منتشر کنند، هم از طریق هشتگها، اخبار مد نظر خود را پیگیری نمایند و در سریعترین زمان ممکن، به اخبار دست اول، دسترسی داشته باشند.
مدل کسب و کار چند برندی (Multi-Brand Business Model)
شرکتهایی که از مدل کسب و کار چند برندی استفاده میکنند، چند محصول مشابه یا غیرمشابه را تحت نامها و برندهای فرعیِ دیگری تولید میکنند و در ظاهر با هم رقابت مینمایند؛ اما همهی این برندها مربوط به یک شرکت مادر بوده و در هر صورت شرکت مادر سوددهی خواهد داشت. این مدل کسب و کار، معمولاً برای ساخت یک امپراطوری بزرگ تجاری استفاده میشود و راهاندازی این چنین امپراطوری، نیاز به توان مالی بالایی دارد. نمونه بیزینسهای موفق و معروفی که برای این مدل از کسب و کار میتوانیم برای شما بزنیم عبارتاند از: شرکت نستله (Nestle) و شرکت یونیلیور(Unilever).
- مجموعه آموزش بازاریابی و تبلیغات: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت بازاریابی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش تولید ناب برای افزایش بهره وری: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت فروش حرفه ای: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار تجارت الکترونیک (E-Commerce Business Model)
تجارت الکترونیکی سادهترین و در عین حال امیدوارکنندهترین مدل کسب و کار است؛ این مدل کسب و کار به خریداران و فروشندگان این اجازه را میدهد که با استفاده از یک پلتفرم آنلاین (فروشگاه آنلاین)، با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و هر کدام به اهداف خود برسند؛ فروشنده محصولات و خدمات خود را به فروش میرساند و خریداران نیز نیاز خود را بر طرف میکنند. شایان ذکر است که هر نوع فروشگاه آنلاین که میبینید، زیردستهی این مدل کسب و کار قرار میگیرد؛ مانند: دیجیکالا، اسنپفود، آلدیجیتال، علیبابا، فلایتو، آمازون و… .
- مجموعه آموزش دیجیتال مارکتینگ (Digital Marketing): اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش بازاریابی الکترونیک یا ای مارکتینگ E-Marketing: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش آشنایی با خدمات الکترونیک: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار دراپ شیپینگ (Drop-Shipping Business Model)
دراپ شیپینگ؛ یک مدل تجاری مقرونبهصرفه و همچنین نوین و جالب! تصور کنید صاحب کسب و کاری، با تأمینکنندگان یا فروشندگان بزرگ یا عمدهفروشها ارتباط برقرار میکند تا محصولاتش را به کمک آنها به فروش برساند. زمانی که سفارشی در وبسایتِ صاحب کسب و کار ثبت میشود، فروشندگان بزرگ یا عمدهفروشها، محصولات را مستقیماً از صاحب کسب و کار میگیرند و به مشتری ارسال مینمایند؛ در این حالت، صاحب کسب و کار نیازی به نگهداشتن موجودی ندارد و از شخص ثالث برای مدیریت تمام نیازهای حمل و نقل و تدارکات استفاده مینماید.
- آموزش تکنیک های فروش در بازاریابی – بخش یکم: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش تکنیک های فروش در بازاریابی – بخش دوم: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار مجوزه داده ای (Data Licensing Business Model)
در این دنیای مدرن، بهویژه در بخش فناوری، تجارت داده یا همان اطلاعات، معنای جدیدی پیدا کرده است و دادهها بخشی حیاتی در فناوری وب و دنیای آنلاین به حساب میآیند؛ به همین منظور، بسیاری از شرکتهای بزرگ از طریق فروش اطلاعات و دادههای خود به سازمانهای مختلف، کسب درآمد میکنند و یا برای اینکه سرویس جدیدی را راهاندازی نمایند، شروع میکنند به خرید اطلاعات و رفتارهای جمعی کاربران در فضای مجازی.
نوبت به 20 مدل بعدی رسید.
مدل کسب و کار مبتنی بر توزیع (Distribution Based Business Model)
این مدل از کسب و کار بیشتر برای شرکتهایی کاربرد دارد که از یک یا چند کانال توزیعِ کلیدی برای ادغام مشتریان خود استفاده میکنند. در این روش شرکتها، کانالهای توزیع مختلفی را برای کسبوکار خود فراهم میآورند تا از طریق نمایندگیها، دلالها، فروشگاهها و خردهفروشان، محصولات را بهدست مشتریانشان برسانند.
مدل کسب و کار سازمانی (Enterprise Business Model)
استراتژی شرکتهایی که از این مدل کسب و کار استفاده میکنند، هدف قرار دادن مشتریان بزرگ میباشد. این مدل کسب و کار بر اساس فروش به تعداد محدودی از مشتریان بالقوه، ساخته شده است و در آن شما تعداد کمتری از محصولات را (اما با قیمتی بسیار بالا) به مشتریانی خاص به فروش میرسانید. شرکتهای معروفی که از این مدل کسب و کار استفاده میکنند، عبارتاند از بوئینگ، اسپیسایکس (SpaceX)، ایرباس و….
مدل کسب و کار شرکت های اجتماعی (Social Enterprise Businesses Model)
مدل کسب و کار شرکتهای اجتماعی بر پایهی کمکهای بشردوستانه بنا شده است؛ در این مدل از کسب و کار، شرکتها بخشی از سود خود را به خیریهها و انجمنهای کمکهای بشردوستانه، پرداخت میکنند. با این کار هم به نوعی برای خود تبلیغ کردهاند و در نظر افراد جامعه محبوب میشوند، هم به افراد زیادی که نیازمند هستند، کمک میکنند.
مدل کسب و کار ارتباط مستقیم با مصرف کنندگان (Direct-To-Consumers Business Model)
در این مدل از کسب و کار، شرکتها و برندها محصولات خود را مستقیماً به مشتریان نهایی و مصرفکنندگان اصلی میفروشند؛ در این مدل از کسب و کار، شما نیاز به کمپینهای بازاریابی قوی و مؤثر دارید تا بتوانید مستقیماً مشتریان بالقوهی خود را جذب کنید و محصولاتتان را به آنها بفروشید.
مدل کسب و کار خانوادگی (Family-Owned Business Model)
همان طور که از اسمش پیدا است، هر کسبوکار و تجارتی که توسط یک خانواده تأسیس و اداره میشود یا اعضای یک خوانده در رأس آن هستند، از مدل کسب و کار خانوادگی پیروی میکند. در این مدل از کسب و کارها، رهبری شرکت به وارثان واگذار میشود و آنها وظیفهی رهبری و کنترل کسب و کار را بهدست میگیرند. بسیاری از شرکتهای بزرگ، در ابتدا بیزینسی خانوادگی بوده و بهتدریج رشد کردهاند، شرکتهایی مانند فورد، پرادا، والمارت و… .
مدل کسب و کار بلاک چین (Block Chain Based Business Model)
یکی از جدیدترین و در حال توسعهترین مدلهای کسب و کار، مدل بلاکچین است. فناوری بلاکچین کل چشماندازهای تجارت حال حاضر و آینده را تغییر داده است و شامل سیستمهای مالی غیرمتمرکز در مقیاسی جهانی میباشد. استفاده از شبکههای مالی غیر متمرکز، اعتماد کاربران را از جهت حفظ حریم شخصی افزایش داده و به کاربران اجازه میدهد تا معاملات پایا و همتایی انجام دهند. شایان ذکر است کسب و کارهایی که از مدل بلاکچین استفاده میکنند، با استفاده از توکنها سود میبرند و بلاکچین را بهعنوان یک سرویس ارائه میکنند. بسیاری از ارزهای دیجیتال مانند: بیتکوین، اتریوم، لایتکوین و… از مدل کسب و کار بلاکچین پیروی میکنند.
- دوره ویدئویی آموزش مقدماتی بلاک چین (BlockChain): اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش ساخت توکن BEP-20 در شبکه بایننس اسمارت چین برای قراردادهای هوشمند: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش پروژه محور برنامه نویسی سالیدیتی Solidity – نوشتن قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار زنجیره تأمین یکپارچه عمودی (Vertically Integrated Supply Chain Business Model)
به کمک این مدل کسب و کار، شرکتها میتوانند مدیریت بهتری بر روی زنجیرهی تأمین (تولید، توزیع و فروش) محصولات خود داشته باشند؛ هنگامیکه شرکتها بتوانند نظارت و عملکرد بهتری بر روی زنجیرهی تأمین محصولات خود داشته باشند، قادر خواهند بود تا هزینههای تولید، انتقال و حتی بازاریابی و فروش را کاهش داده و به همین ترتیب محصولات را با قیمتی پایینتر عرضه کنند و مشتریان بیشتری را جذب خود نمایند. شرکتها و برندهایی که از این مدل کسب و کار پیروی میکنند عبارتاند از: آمازون، تسلا، اپل و حتی میوهفروشیها.
- دوره ویدئویی آموزش مدل خوشه های کسب و کار و زنجیره ارزش: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مفاهیم رایج در لجستیک و زنجیره تامین – بخش یکم: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت زنجیره تامین پایدار Sustainable Supply Chain – مقدمات و مبانی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدل سازی در زنجیره تامین سبز: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت قراردادها در زنجیره تامین: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت زنجیره تامین اس سی ام SCM: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش زنجیره تامین سلامت: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت زنجیره تامین پیشرفته : اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار مبتنی بر توجه (Attention Merchant Business Model)
شرکتهای تبلیغاتی و همچنین اینفلوئنسرها، با جلب توجه مخاطبان، به کسب درآمد میپردازند؛ به این روش «بیزینس مبتنی بر توجه» میگویند. نکتهای که باید به آن دقت داشته باشید، این است که وقتی سرویسی بهصورت رایگان عرضه میشود و مورد استفاده قرار میگیرد، کاربران در آن مشتری نیستند، بلکه خودِ محصول هستند! و اینفلوئنسرها با کاربرانی که جذب میکنند، به تجارت میپردازند. شایان ذکر است که تمامی شبکههای اجتماعی رایگان، از مدل کسب و کار مبتنی بر توجه، پیروی میکنند.
مدل کسب و کار تخفیفات بالا (Discount With High-Quality Business Model)
فروشگاهها و سوپرمارکتهای بزرگ معمولاً از این روش بهره میبرند؛ در این روش، شما محصولات را به مقدار عمده خریداری میکنید که باعث کاهش قیمت خرید میگردد و به همین ترتیب میتوانید تخفیفات بیشتری برای مشتریان خود در نظر بگیرید.
مدل کسب و کار طرح هرمی (Pyramid Scheme Business Model)
مدل کسب و کار هرمی، یک مدل تجاری است که در اکثر موارد، غیرقانونی و همچنین بحث برانگیز در نظر گرفته میشود. در این مدل یک نفر در رأس قرار گرفته و شروع به عضوگیری میکند و هرچه شاخهها و گستردگی این عضوگیریها بیشتر شود، سود واقعی برای اعضای جدید عملاً به صفر میل میکند و فقط کسی که در رأس قرار دارد، سود هنگفتی نصیبش میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این مدل از کسب و کار میتوانید به مقاله «بازاریابی هرمی چیست؟ – تفاوت مدل بازاریابی هرمی با چند سطحی (MLM)» مراجعه نمایید.
مدل کسب و کار نیکل و دایم (Nickel And Dime Business Model)
در مدل کسب و کار نیکل و دایم، شما کمترین میزان قیمت را برای محصول یا خدمات خود در نظر میگیرید و در عوض سود اصلی را از راه فروش لوازم جانبی که برای استفاده از محصول یا خدمت اصلی نیاز است، بهدست میآورید.
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت هزینه از دیدگاه استراتژیک: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش اصول طراحی و چیدمان فروشگاه با هدف افزایش فروش: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش رایگان بخش بندی، هدف گیری و جایگاه یابی در بازاریابی مد: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مبانی مدیریت سرمایه گذاری: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش تحلیل مالی و ارزش گذاری بنگاه های اقتصادی: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار جمع کننده (Aggregator Business Model)
مدل کسب و کار جمعکننده، اطلاعات و منابع اطلاعاتی مختلفی را جمعآوری کرده و سپس آنها را با نام تجاری خود به فروش میرساند؛ اطلاعاتی که این نوع از شرکتها جمعآوری میکنند، معمولاً پیرامون سرویس یا حوزهی کاری خاصی است و آن اطلاعات را بهصورت مرتب شده و با نام خود، در همان حوزه به فروش میرسانند.
مدل کسب و کار مجوز API (API Licensing Business Model)
واژهی API مخفف عبارت Application Programming Interface یا همان رابط برنامهنویسی کاربردی میباشد. مدل کسب و کار مجوز API، مجوز پروتکلهایی را ارائه میکند که به توسعهدهندگان و برنامهنویسان اجازه میدهد تا افزونه (Plug-In) جای خود را برای پلتفرمهای معروف ایجاد کنند؛ شایان ذکر است که توسعه دهندگان و برنامهنویسان برای دسترسی به این API ها باید هزینه پرداخت کنند.
- دوره ویدئویی آموزش REST API در وردپرس برای کار با داده های پایگاه داده: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش آشنایی با ابزار API و نحوه ارتباط با آن در بیسیک فور اندروید (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش کار با Web API در ASP.NET MVC (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش Spring Boot RESTful API: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش REST API در لاراول Laravel با بسته Passport: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش طراحی RESTful API با TypeScript: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش API نویسی برای فریم ورک سیمفونی Symfony در PHP: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش پروژه محور برنامه نویسی اندروید – اپلیکیشن اشتراک ویدیو با API اختصاصی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش فریم ورک Django Rest در پایتون – ارتباط بین Models ،Serializers و Views (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار منبع جمعیت (Crowd Source Business Model)
این مدل کسب و کار که به مدل جمعسپاری هم شناخته میشود، به شرکتها کمک میکند تا سطح دسترسی به ایدهها، فناوریهای جدید، بهبود سطح ارتباط با مصرفکنندگان و مشتریان، فرصتهای همکاری مشترک با شرکتهای دیگر و همچنین استراتژیهای کاهش هزینه را راحتتر و آسانتر انجام دهند.
مدل کسب و کار لمس بالا (High Touch Business Model)
لمس بالا مدلی از کسب و کار میباشد که در آن بالاترین سطح ارتباطاتِ شخصیسازی شده با مشتریان صورت میگیرد. در این مدل، مشتری به نوعی درگیر تجارت و کسب و کار شما میشود. شایان ذکر است که برای همکاریهای بزرگ یا فروشهای کلان، این مدل از کسب و کار توصیه میشود.
مدل کسب و کار لمس پایین (Low Touch Business Model)
دقیقاً برعکس مدل قبلی بوده، و در این مدل کسب و کار، شما کمترین ارتباط را برای عرضهی محصول یا خدمات خود، با مشتری خواهید داشت. کسب و کار لمس کم برای فروش ابزارهای نرمافزاری با قیمت پایین مناسب است؛ زیرا در این حوزه، بهدست آوردن مشتری آسان بوده و در صورت عدم فروش، ضرر آنچنانی به شما وارد نمیشود.
مدل کسب و کار قیمت گذاری انعطاف پذیر (Flex Pricing Business Model)
مدل قیمتگذاری انعطافپذیر برای کسب و کارهایی مورد استفاده قرار میگیرد که قیمت نهایی محصول (یا همان قیمت فاکتور نهایی) قابل کاهش یا افزایش است؛ بهعنوان مثال شما بهعنوان فروشندهی محصول، میتوانید قیمت نهایی را کاهش داده و بهعبارتی تخفیف بدهید. در این مدل کسب و کار، فروشندگان و خریداران بهتر میتوانند با هم تعامل کنند و به هدف خود دست یابند. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله «فرمول قیمت گذاری محصول + ۲۰ روش و تکنیک عالی برای قیمت گذاری محصولات» مراجعه کنید.
- دوره ویدئویی آموزش استراتژی قیمت گذاری محصول: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش استراتژی بازاریابی: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار حراج (Auction-based Business Model)
در مدل کسب و کار حراج، شما بر اساس قیمت پیشنهادی مشتری برای خرید محصول یا دریافت خدمات، خریدار را تعیین میکنید و خریداری که بالاترین قیمت پیشنهادی را داده باشد، برندهی این حراج میشود. این مدل از کسب و کار بیشتر در حوزههایی مانند: عتیقهفروشی، املاک، کلکسیونها و… استفاده میگردد که نسخهی بهروز و آنلاین این مدل از کسب و کار را میتوانیم در کسب و کارهایی مانند دیوار و eBay ببینیم؛ جایی که اجناس دست دوم را در آن به فروش میرسانند.
مدل کسب و کار حراج معکوس (Reverse Auction-Based Business Model)
دقیقاً برعکس مورد بالا اتفاق میافتد؛ در این مدل از کسب و کار، خریداری برنده میشود که کمترین قیمت را پیشنهاد داده باشد؛ اما سؤال اینجا است که این مدل در کجا مورد استفاده قرار میگیرد؟ مدل کسب و کار حراج معکوس، در مزایدههایی که برای انجام یککار گذاشته میشوند، مورد استفاده قرار میگیرد. بهعنوان مثال دولت میخواهد یک پل جدید تأسیس کند و کار را به عهدهی شرکتهای خصوصی میگذارد؛ شرکتی که هزینهی کمتری برای ساخت پل پیشنهاد بدهد، برنده خواهد شد و پروژه را بر عهده میگیرد.
مدل کسب و کار کارگزاری (Brokerage Business Model)
شرکتهایی که با مدل کسب و کارِ کارگزاری فعالیت میکنند، یک بستر واحد و مشترک را برای خریداران و فروشندگان فراهم مینمایند تا در فضای امن و برابر (از لحاظ شانس خرید و فروش) بتوانند با هم ارتباط برقرار کرده و تجارت کنند. درآمد این شرکتها از طریقِ دریافتِ کارمزد به ازای هر معاملهای که صورت بگیرد، به دست میآید. شایان ذکر است که در این مدل از تجارت، بسته به نوع معامله و مقدار آن، نرخ کارمزد متغیر بوده و نیاز به محاسبه دارد.
و 10 مدل آخر برای معرفی انواع کسب و کارها.
مدل کسب و کار دسته بندی کردن (Bundling Business Model)
دستهبندی کردن یکی از مدلهای کسب و کار بوده که در آن شرکتها، محصولات یا خدمات را با هم ترکیب میکنند تا یک پکیج را به مشتریان ارائه دهند. در این مدل، محصولات و خدماتِ متنوعی با قیمت نهایی پایینتر، عرضه میشود. این روش برای شرکتهایی مناسب است که میتوانند محصولات یا خدمات مختلف خود (که به هم مرتبط هستند) را در قالب یک پکیج به مشتریان بفروشند.
مدل کسب و کار بی واسطه گری (Disintermediation Business Model)
در این مدل، شرکتها به کمک استراتژیهای فروش و بازاریابی، شخص سوم یا همان واسطهی فروش را حذف کرده و بهصورت مستقیم محصولات یا خدمات خود را به مشتریانشان ارائه میدهند. سازمانهایی که از این مدل کسب و کار پیروی میکنند، مستقیماً با مشتریان و مصرفکنندگان در ارتباط هستند؛ شایان ذکر است که این ارتباط به کمک کانالهای مختلفی مانند: اینترنت، نمایندگیها و… شکل میگیرد.
مدل کسب و کار جزئی سازی (Fractionalization Business Model)
با استفاده از مدل کسب و کار جزئیسازی، شما قادر خواهید بود تا بهجای فروشِ یکجایِ یک محصول، آن را بهصورت جزء به جزء بفروشید؛ اما یعنی چه؟ امروزه برخی از رستورانها بهجای اینکه پیتزا را بهصورت کامل بفروشند، به مشتری اجازه میدهند که پیتزاها را بهصورت اسلایسی (تکهتکه) انتخاب کنند و هر تعداد که نیاز داشتند بخرند. خوبی این مدل از کسب و کار در این است که شما میتوانید با فروش از طریق جزئیسازی، سود بیشتری کسب کنید.
مدل کسب و کار استفاده به ازای پرداخت (Pay As Go Business Model)
بر طبق این مدل، مشتریان بر اساس میزان مصرف خود از محصولات یا خدمات، هزینه پرداخت میکنند و مجاز هستند هرچقدر که میخواهند مصرف کنند، به شرطی که هزینهی آن را پرداخت نمایند. گفتنی است که این مدل در شرکتها و صنایع تأمین انرژی (گاز، آب، برق، سوخت) و همچنین شرکتهای ارائه دهندهی سرویسهای ارتباطی (تلفن، موبایل، اینترنت و…) مورد استفاده قرار میگیرد.
مدل کسب و کار ارائه محصول بهعنوان خدمت (Product As a Service Business Model)
همان طور که از اسمش پیدا است، در این مدل کسب و کار، شما یک محصول را بهعنوان یک خدمت، به افراد مختلف ارائه میدهید. مثالهای زیادی از این مدل کسب و کار وجود دارد اما ملموسترین آنها، مغازههایی هستند که برای شما اسناد و مدارک را کپی میزنند؛ در این مغازهها، صاحب مغازه یک دستگاه فتوکپی (محصول) خریداری کرده است و برای شما اسنادی و مدارکی که لازم دارید را کپی یا چاپ میکند (خدمت).
مدل کسب و کار استاندارد سازی (Standardization Business Model)
استانداردسازی به معنای جهانی کردن یک سرویس است که این سرویس، زمانی یک سرویسِ شخصیسازیشده بود. این امر به دلیل راحتی و قیمت پایین باعث جذب مشتریان میشود. توضیح بیشتر آنکه بسیاری از سرویسها در اوایل کار خود، بهصورت محدود و برای مشتریانِ خاصی عرضه شدند، اما به کمک مدل کسب و کار استانداردسازی، این سرویسها یا محصولات، قابلیتِ استفادهی جهانی را پیدا کردند و افراد بیشتری جذب آنها شدند. شایان ذکر است زمانی که یک سرویس در سطح جهانی و بینالمللی عرضه میشود، نگهداری آن به نسبت کاری راحتتر خواهد بود و همچنین هزینههای ارائهی سرویس برای مشتریان نیز کاهش خواهد یافت.
مدل کسب و کار لیزینگ (Leasing Business Model)
در طی کسب و کار لیزینگ، شما محصولات را (مخصوصاً در صنعت خودروسازی) به مشتریان خود تحویل میدهید و هزینهی آن را در بلندمدت با سودی مشخص نسبت به خرید نقدی، دریافت میکنید. بسیاری از شرکتهای خودروسازی در ایران و جهان، خودروهای خود را بهصورت لیزینگی به مشتریان میفروشند.
مدل کسب و کار جوامع مبتنی بر کاربر (User Base Communities Business Model)
تقریباً تمامی پلتفرمهای اجتماعی و شبکههای مجازی، از این مدلِ کسب و کار پیروی میکنند. در این مدل شرکتها با توسعهی پلتفرم اجتماعی، به کاربران اجازه میدهند که با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند و حتی تبلیغات مختلفی را برای کسب و کار خود منتشر کنند؛ اما این شرکتها از چه کانالی درآمد کسب میکنند؟
- آموزش آشنایی با رفتار مصرف کننده در شبکه های اجتماعی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش تحلیل شبکه های اجتماعی با نرم افزار نود ایکس ال NodeXL: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش بازاریابی در شبکه های اجتماعی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت رسانه های اجتماعی: اینجا را کلیک کنید (+).
این مدل از کسب و کار 2 کانال درآمدی دارد:
کانال هزینهی اشتراک
برخی از این پلتفرمها برای مدتی محدود رایگان بوده و پس از آن، کاربران باید مبلغی را بهعنوان حق اشتراک ماهانه، سالیانه و یا حتی اشتراک مادامالعمر پرداخت کنند.
کانال انتشار تبلیغات
بسیاری از شرکتها و برندهای بزرگ به شرکتهای سازندهی پلتفرمهای اجتماعی، پول میدهند تا محصولات یا خدمات آنها را در پلتفرمهایشان تبلیغ کنند؛ اگر از توییتر استفاده کرده باشید حتماً متوجه برخی بنرها و ویدیوهای تبلیغاتی در بین توییتها شدهاید، که این تبلیغات توسط خود شرکت توییتر و به درخواست برندها و شرکتهای بزرگ صورت میگیرد.
- دوره ویدئویی آموزش اصول ساخت تصویر اینستاگرام و سایر شبکه های اجتماعی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش کسب و کار در اینستاگرام: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش فتوشاپ ویژه اینستاگرام: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش تولید محتوای گرافیکی برای اینستاگرام با پاورپوینت: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش اصول ساخت تصویر اینستاگرام و سایر شبکه های اجتماعی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش اینستاگرام مارکتینگ بر مبنای مدل سوستاک Sostac: اینجا را کلیک کنید (+).
- هر آنچه که باید در خصوص بازاریابی در اینستاگرام بدانیم (وبینار ضبط شده): اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی بررسی عوامل موفقیت در اینستاگرام – پاسخ به ۱۰۰ پرسش رایج (وبینار ضبط شده) – رایگان: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار ترکیب امتیاز فروش و زنجیره فروش (Combination of chains and franchise Business Model)
در این مدل از کسب و کار، شرکتها و کسب و کارهای مختلف، زنجیره تولید و فروش را با مدل حق امتیاز، ترکیب میکنند؛ به این معنی که یک کسب و کار، هم شرایط تولید، توزیع و فروش را فراهم میکند و هم حق امتیاز استفاده از نام تجاری خود را به افراد مختلف میفروشد. معروفترین شرکتی که از این مدل پیروی میکند، «استارباکس» میباشد؛ این شرکت حق امتیاز استفاده از نام تجاری خود را به افراد مختلف میفروشد و همچنین مواد اولیه و دستورات تهیه را برای آنها تأمین مینماید. نمونههای ایرانی این مدل از کسب و کار عبارتاند از: قهوهفروشیهای زنجیرهای ویونا و لمیز.
- دوره ویدئویی آموزش فرانچایزینگ Franchising برای زنجیره سازی کسب و کار: اینجا را کلیک کنید (+).
مدل کسب و کار یک به یک (One-for-one Business Model)
مدل کسب و کار یک به یک را میتوان مدل کارآفرینی اجتماعی هم نامید. این مدل ترکیبی از سرویسها و خدمات دولتی و خصوصی بوده که در آن دولت به شرکتهای خصوصی کمک میکند تا رشد کنند؛ و در عوض این کمکها، شرکتهایی که با این مدل کسب و کار فعالیت میکنند، خدمات اجتماعی را به افراد مختلف و نیازمندان ارائه میدهند. معروفترین شرکتی که با این مدل کسب و کار فعالیت میکند، شرکتی به نام TOMS Shoes میباشد؛ این شرکت به ازای هر جفت کفشی که میفروشد، یک جفت کفش را بهصورت رایگان به کودکان و افراد نیازمند در مناطق محروم، اعطا میکند.
لیست مقالات مشابه یا تکمیلی در حوزه کسب و کار
- بوم کسب و کار چیست؟ + راهنمای جامع اجزای مختلف بوم مدل کسب و کار
- بررسی ۸ نمونه بیزینس مدل کانواس کسب و کارهای جهانی
- لیست شغل های پردرآمد در ایران – معرفی ۳۰+ شغل پر درامد و چگونگی موفق شدن در آن ها
- کسب و کارهای موفق در ایران: لیست ۲۵+ استارت آپ جدید و پولساز در ایران
- ۱۵ روش ثروتمند شدن در ایران – چگونه پولدار شویم؟ + 20 رازی که فراموش کرده اید!
- کارآفرینان موفق ایران را بهتر بشناسید – بیوگرافی و داستان موفقیت آنها
- ایده های پولساز در ایران – معرفی 40 انواع ایده های پول ساز آنلاین و آفلاین
- ایده های کارآفرینی با سرمایه کم + چگونه با سرمایه کم کارآفرین شویم؟
- آموزش راه اندازی کسب و کار خانگی – راهنمای جامع به زبان ساده
- افزایش فروش با وبینار مارکتینگ – راهکارهای افزایش مخاطبان وبینار
- همکاری در فروش Affiliate Marketing چیست؟ | چگونگی کسب درآمد از افیلیت مارکتینگ
- طراحی پلن فروش به صورت گام به گام + دانلود رایگان قالب آماده برنامه فروش
- مراحل گام به گام راه اندازی فروشگاه اینترنتی – از تعیین محصول تا بازاریابی و فروش
- برندسازی و افزایش فروش کافی شاپ با تبلیغات اینترنتی و بازاریابی آنلاین
- روانشناسی فروش – راهنمای جامع اصول و سوگیری های شناختی برای افزایش فروش
- راهکارهای افزایش فروش در بازار ایران
- بهترین ایده های فروش محصولات + راهنمای استراتژی های افزایش فروش
- آموزش راه اندازی کسب و کار خانگی – راهنمای جامع به زبان ساده
- کار در خانه – معرفی ۳۵+ انواع شغل در منزل با درآمد بالا
- کارهای خدماتی چیست؟ – معرفی بهترین کسب و کارهای خدماتی در ایران
- ایده های کارآفرینی با سرمایه کم + چگونه با سرمایه کم کارآفرین شویم؟
- بازاریابی ایمیلی فروشگاه اینترنتی و کسب و کارهای تجارت الکترونیک – راهنمای کامل
- بررسی موثرترین کانال های تبلیغاتی در بازاریابی در ایران
- بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing) چیست؟ | جذب مخاطب هدف با محتوای هدفمند
- بازاریابی تجربی چیست؟ | تعامل رو در رو با مخاطب برای برندینگ و فروش
- معرفی ۱۸ مورد از بهترین تکنیک های بازاریابی جهان
- بازاریابی دیجیتال اپیدمیک – چگونه از یک کسب و کار اپیدمی دیجیتال کسب درآمد کنیم؟
- انواع بازاریابی + تفکرات اشتباه در مدیریت بازاریابی
- چگونه تیم بازاریابی خود را تشکیل دهیم؟ – اعضای تیم، وظایف و راهکارها
- انواع روشهای بازاریابی و فروش – معرفی ۱۵+ نوع بازاریابی برای فروش محصولات و خدمات
- نحوه ارتباط با مشتری در بازاریابی سنتی و دیجیتال
- تحلیل pestel چیست؟ – راهنمای جامع تحلیل پستل در کسب و کارهای مختلف
- انواع مدلهای کسب و کار – معرفی ۲۰ الگوی کسب و کار موفق + ذکر مثال
لینک مقالات تکمیلی یا پیشنهادی در حوزه فروش
- استراتژی قیمت گذاری چیست؟ – انواع، استراتژی ها و روش های تعیین قیمت
- راه های فروش – انواع روش های فروش محصول در کسب و کارهای مختلف + تکنیک ها
- وفاداری مشتری چیست؟ مزایا، نتایج و راهکارها
- رضایت مشتری چیست؟ – راهکارهای افزایش رضایتمندی مشتری
- تیترهای جذاب تبلیغاتی: اهمیت، کاربرد، ویژگیها و مراحل طراحی تیتر تبلیغاتی
- کپی رایتینگ چیست و کپی رایتر کیست؟ | هنر فروش با کلمات
- بازاریابی تجربی چیست؟ | تعامل رو در رو با مخاطب برای برندینگ و فروش
- میانگین ارزش سفارش یا AOV چیست؟ | افزایش سود بدون افزایش فروش
- بازاریابی کانال (channel marketing) یا برونسپاری فروش + مثالهایی در ایران
- افیلیت مارکتینگ یا بازاریابی مشارکتی چیست؟ | افزایش فروش و کسب درآمد
- بیش فروشی (Upselling) و فروش مکمل (Cross-Selling) چیست؟ | تفاوتها و کاربردها
- قیف فروش (Sales Funnel) چیست؟ | راهنمای ساده و کامل قیف بازاریابی
- بازاریابی داده محور چیست؟ | آموزش استفاده از دادهها برای افزایش فروش و برندسازی
- استراتژی فروش Flash Sale چیست؟ راهنمای جامع برای اجرای flash sale موفق
- طراحی پلن فروش به صورت گام به گام + دانلود رایگان قالب آماده برنامه فروش
- روانشناسی فروش – راهنمای جامع اصول و سوگیری های شناختی برای افزایش فروش
- سهم صدای برند (SOV) و فرمول آن چیست؟ | تفاوت SOV با سهم بازار
- راهکارهای افزایش فروش در بازار ایران
- بازاریابی محصول به زبان ساده و جامع | تفاوت با بازاریابی و مدیریت محصول
- بازاریابی کانال (Channel Marketing) یا برونسپاری فروش چیست؟ + مثالهایی در ایران
- دیجیتال مارکتینگ چیست؟ | یادگیری آسان بازاریابی دیجیتال ایرانی
- بازاریابی پیامکی و هر آنچه باید برای افزایش فروش با SMS مارکتینگ بدانید.
- بازاریابی ایمیلی فروشگاه اینترنتی و کسب و کارهای تجارت الکترونیک – راهنمای کامل
- بررسی موثرترین کانال های تبلیغاتی در بازاریابی در ایران
- بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing) چیست؟ | جذب مخاطب هدف با محتوای هدفمند
- بازاریابی تجربی چیست؟ | تعامل رو در رو با مخاطب برای برندینگ و فروش
- معرفی ۱۸ مورد از بهترین تکنیک های بازاریابی جهان
- بازاریابی دیجیتال اپیدمیک – چگونه از یک کسب و کار اپیدمی دیجیتال کسب درآمد کنیم؟
- انواع بازاریابی + تفکرات اشتباه در مدیریت بازاریابی
- چگونه تیم بازاریابی خود را تشکیل دهیم؟ – اعضای تیم، وظایف و راهکارها
- انواع روشهای بازاریابی و فروش – معرفی ۱۵+ نوع بازاریابی برای فروش محصولات و خدمات
- بهترین ایده های فروش محصولات + راهنمای استراتژی های افزایش فروش
- راهکارهای فروش موفق – رونمایی از ۱۶ ترفند طلایی در فروش و بازاریابی
سخن پایانی درباره انواع مدلهای کسب و کار
همان طور که مشاهده کردید، مدلهای کسب و کار مختلفی وجود دارد و ما سعی کردیم 50 مورد از محبوبترین آنها را برای شما جمعآوری کنیم؛ شما باید بر اساس بوم کسب و کار خود که موارد مختلفی را مورد بررسی قرار میدهد، یک یا ترکیبی از چند مدل کسب و کار را برای خود انتخاب کنید و بر اساس ویژگیهای هر کدام، استراتژی بازاریابی و فروش مناسبی را طرح و اجرا کنید.
امیدواریم که این مقاله توانسته باشد اطلاعات کامل و دید جامعی از انواع مدلهای بیزینس را در اختیار شما گذاشته باشد؛ اگر شما مخاطب گرامی، نظر و دیدگاهی در خصوص «انواع مدلهای کسب و کار» دارید، یا مدلهای دیگری را میشناسید و یا نکتهی خاصی را میدانید که در این مقاله به آن اشاره نشده است، خواهشمند است دیدگاههای ارزشمند خود را از طریق بخش کامنت در انتهای این نوشتار به اشتراک بگذارید. همچنین در صورت صلاحدید میتوانید، لینک این نوشتار را از طریق کانالها و گروههایی که در شبکههای اجتماعی عضو هستید بهدست دوستان و آشنایان برسانید تا آنها نیز اگر درصدد این هستند که مدل کسب و کار خود را طراحی و پیادهسازی نمایند، بتوانند از طریق اطلاعاتی که در این مقاله ذکر شده است، به هدفشان دست یابند. علاوه بر آن، میتوانید ما را در اینستاگرام و تلگرام فالو کنید تا در زمینه جدیدترین روشها، ترفندها و اخبار دیجیتال مارکتینگ و تکنولوژی بهروز بمانید.
سلام و درود. سپاس بابت مطالب ارائه شده.بنظرم اگر طرح شماتیک مدلهای ارائه شده همراه متن بود کاربردی تر میگردید.
برچسبها
بوم مدل کسب و کاررهبری کسب و کارطرح کسب و کارمدل کسب و کارمدیریت کسب و کار