یکی از پرطرفدارترین و محبوب‌ترین مشاغل مهندسی که در حال حاضر وجود دارد، «شغل مهندسی عمران» می‌باشد؛ این حوزه‌ی کاری هم در داخل ایران و هم در کشور‌های دیگر، از بازار کار گسترده و وسیعی برخوردار است؛ اما شاید از خود بپرسید که مهندسی عمران دقیقاً چیست؟ یک مهندس عمران چه وظایفی دارد؟ و برای انجام وظایف خود به چه مهارت‌هایی نیاز دارد؟ در این مقاله از مجله اینترنتی کاپریلا قصد داریم تا ضمن پاسخ به این سؤالات، همراه شما به معرفی و بررسی شغل مهندسی عمران بپردازیم و با زیر و بم آن آشنا شویم؛ پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

آنچه می خوانید: پنهان کردن فهرست
1 تعریف شغل مهندسی عمران
2 معرفی انواع شاخه‌ های مهندسی عمران
2.1 مهندسی عمران عمومی
2.2 مهندسی سواحل
2.3 مهندسی ساخت و ساز
2.4 مهندسی زمین لرزه
2.5 مهندسی محیط زیست
2.6 مهندسی ژئوتکنیک
2.7 مهندسی هیدرولیک
2.8 مهندسی سازه
2.9 مهندسی حمل و نقل
2.10 مهندسی شهری
2.11 مهندسی منابع آب
3 معرفی و بررسی وظایف موجود در شغل مهندسی عمران
3.1 مطالعات و بررسی پتانسیل‌ ها
3.2 تحقیقات و بررسی‌ های میدانی
3.3 طراحی زیرساخت ‌ها و سازه‌ های مختلف
3.4 اجرا و ساخت طراحی ‌های صورت گرفته
3.4.1 اقدامات لازم قبل از شروع ساخت
3.4.2 اقدامات لازم در حین ساخت
3.4.3 اقدامات لازم پس از اتمام ساخت
3.5 نگهداری و ترمیم زیرساخت ‌ها و سازه ‌ها
3.6 تحقیق بر روی عوامل زیست ‌محیطی
3.6.1 عوامل تأثیرگذار طبیعت بر ساختار سازه ها
3.6.2 عوامل تأثیرگذار ساخت سازه ها بر طبیعت
4 بررسی فرصت‌ های شغلی مهندسی عمران
5 لینک مقالات مشابه در رابطه با مشاغل مهندسی
6 لیست مقالات مشابه در حوزه کسب درآمد با معرفی کسب و کارهای مختلف
7 سخن پایانی

تعریف شغل مهندسی عمران

در شغل مهندسی عمران افراد به طراحی و اجرای سازه‌های مختلفی مانند: سدها، پل‌ها، کانال‌های هدایت آب، کانال‌های فاضلاب، بزرگراه‌ها، خیابان‌های شهری، نیروگاه‌ها و… می‌پردازند. این رشته از مهندسی، پس از مهندسی نظامی، «قدیمی‌ترین رشته‌ی مهندسی» محسوب می‌شود و برای اولین بار در قرن 18 ام میلادی – و برای جدا کردن آن از مهندسی نظامی – این رشته از مهندسی ایجاد شد.

اگر بخواهیم تعریفِ دقیق‌تری از «مهندسی عمران» برای شما ارائه کنیم، باید بگوییم که در مهندسی عمران به صورت «تخصصی و کاربردی» به استفاده از «اصولِ فیزیکی» و «طراحی سازه» در جهت طراحی، ساخت، توسعه و نگهداری از ساخته‌های دستِ بشر و حفظ طبیعت، پرداخته می‌شود؛ به بیان دیگر یک «مهندس عمران» تلاش می‌کند تا سازه‌های عمومی که برای توسعه‌ی شهر‌ها و تأمین رفاه افراد جامعه نیاز هستند را با «کمترین ضرر و آسیب به طبیعت و اکوسیستم موجود در آن»، طراحی و اجرا نماید. به طور کلی یک مهندس عمران با «هدفِ ساخت و سازِ عمومی و آبادانی شهر‌ها» فعالیت می‌کنند.

پروژه‌هایی که به یک مهندس عمران سپرده می‌شوند، گاهی به درخواست دولت و گاهی به درخواست بخش خصوصی هستند؛ این پروژه‌ها ممکن است در ابعادی کوچک یا بزرگ – توسط مهندسان عمران – طراحی و اجرا شوند، به همین منظور یک مهندس عمران علاوه بر طراحی سازه‌ها و اجرای آنها، باید مسائل دیگری مانند برنامه‌ریزی برای تأمین نیروی انسانی، تأمین مواد اولیه و مصالح مورد نیاز جهت اجرای پروژه، هماهنگی‌های لازم برای تأمین دستگاه‌ها و ماشین‌آلات سنگین، مدیریت پروژه و بودجه‌ی اختصاص یافته به آن، تحقیق بر روی اکوسیستم طبیعی منطقه‌ی مورد نظر برای احداث سازه‌ و… هم بپردازد، تا قادر باشد پروژه را در کمترین زمان، به بهترین شکل و با پایین‌ترین آسیب به طبیعت، به اتمام برساند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

همان‌طور که اشاره کردیم، شغل مهندسی عمران جزو مشاغل قدیمی محسوب می‌گردد و از زمان‌های دور تا کنون، با «رشد جامعه‌ی بشری» و «پیشرفت علوم مختلف» (مانند: فیزیک، ریاضیات، طراحی سازه، روش‌های ساخت سازه، زمین شناسی و…) شاهد پیشرفت‌های چشمگیری بوده‌ است. هر ساله بر تعداد جمعیت انسان‌ها افزوده می‌گردد و برای «تأمین زیرساخت‌های اولیه» و «ایجاد رفاه» برای آنها، از مهندسین عمران جهت طراحی و اجرای سازه‌های مختلفی – توسط دولت یا بخش خصوصی – کمک گرفته می‌شود؛ به همین علت بازار کار و آینده‌ی شغلی روشنی در پیش روی یک مهندس عمران قرار دارد.

حال که با تعریف شغل مهندسی عمران، به طور کار کامل آشنا شدیم، زمان آن فرا رسیده ‌است که با انواع شاخه‌های مهندسی عمران – که در طی سالیان متمادی شکل گرفته‌اند – آشنا شویم؛ در قسمت بعد قصد داریم به همین مبحث – یعنی انواع شاخه‌های مهندسی عمران – بپردازیم.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

معرفی انواع شاخه‌ های مهندسی عمران

همان طور که در «تعریف شغل مهندسی عمران» بیان کردیم، سازه‌های مختلفی توسط مهندسین این حوزه طراحی و اجرا می‌شوند، که هر کدام از این سازه‌ها به تخصص و مهارت‌های خاصی برای طراحی و اجرا نیاز دارند؛ به همین دلیل در طی سال‌های گذشته، شاخه‌های تخصصی گوناگونی از مهندسی عمران بوجود آمده است که در این قسمت قصد داریم آنها را به همراه شما مورد بررسی قرار دهیم. انواع شاخه‌های مهندسی عمران عبارت‌اند از:

  • مهندسی عمران عمومی
  • مهندسی سواحل
  • مهندسی ساخت و ساز
  • مهندسی زمین لرزه
  • مهندسی محیطِ زیست
  • مهندسی ژئوتکنیک
  • مهندسی هیدرولیک
  • مهندسی سازه
  • مهندسی حمل و نقل
  • مهندسی شهری
  • مهندسی منابعِ آب

در ادامه، همراه شما به بررسی هر کدام از شاخه‌های تخصصی مهندسی عمران که در بالا نام بردیم، خواهیم پرداخت.

انواع شاخه‌ های مهندسی عمران
انواع شاخه‌ های مهندسی عمران

مهندسی عمران عمومی

در این شاخه تخصصی از مهندسی عمران – که در دنیا به «مهندسی سایت» هم شناخته می‌شود – مهندسان با کمک نقشه‌برداران، به طراحی و اجرای سازه‌هایی مانند زِه‌کشی راه‌های آب، زیرساختِ نیروگاه‌ها (مانند نیروگاه تولید برق)، سیستم‌های فاضلابِ شهری و صنعتی، ایجاد راه‌های ارتباطی بین شهرها و… می‌پردازند. به طور کلی در شاخه «مهندسی عمران عمومی» (مهندسی سایت)، یک زمین طبیعی برای اجرا و ساخت سازه‌هایی که نام بردیم، تغییر کاربری می‌دهد؛ لازم به ذکر است که قبل از طراحی و اجرای سازه‌ها، اموری مانند بازدید از زمین مد نظر، ارزیابی پتانسیل‌های آن زمین برای ساختِ سازه‌، برگزاری جلسات با ذی‌نفعان و همچنین تحلیل و بررسی اثرات و آسیب‌هایی که به محیط زیستِ آن منطقه – به واسطه‌ی ساخت و ساز – وارد می‌شود، باید توسط مهندس عمران انجام شود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی سواحل

شهر‌ها و مناطق ساحلی، در خطر سیل، سونامی و همچنین فرسایشِ زمین‌های ساحلی قرار دارند و برای جلوگیری از وارد شدن صدمات اساسی به زیرساخت‌های شهری و فرسایش منابعِ طبیعی، شاخه‌ی تخصصی «مهندسی سواحل» شکل گرفت. یک مهندس ساحل با کمکِ دانشی که کسب کرده است، به طراحی و ساخت سازه‌هایی می‌پردازد که به «نگهداری و حفظِ خطِ ساحلی» و همچنین «حفاظت از زیرساخت»‌های نزدیک به آن، می‌پردازد. شایان ذکر است که مهندسی سواحل به «دفاعِ ساحلی» یا «مدیریتِ ساحل» هم شناخته می‌شود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی ساخت و ساز

یک «مهندس ساخت و ساز»، با استفاده علومِ مختلف (مانند دانش مهندسی محیط زیست، ژئوتکنیک، هیدرولیک و سازه) در اموری مانند برنامه‌ریزی برای حمل و نقل مواد اولیه جهت اجرای پروژه‌های گوناگون، تأمین نیروی انسانی، راه‌های کاهشِ آسیب به محیطِ زیست حینِ ساخت و ساز و… مشارکت دارد. به طور کلی یک مهندس ساخت و ساز به نظارت بر روی «روند اجرای پروژه» و «راه‌های تأمین و انتقال منابع اولیه»، می‌پردازد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی زمین لرزه

همان‌طور که از اسم این شاخه‌‌ی تخصصیِ مهندسیِ عمران مشخص است، در آن به طراحی، ساخت و نگهداری زیرساخت‌ها و سازه‌ها جهت «مقاومت در برابر زمین لرزه» پرداخته می‌شود؛ یک مهندس زمین لرزه باید با علومی مانند: زمین‌شناسی، طراحی سازه، شناخت مواد، مقاومت مصالح و… آشنا باشد تا بتواند – با توجه به قوانین و مقررات حفظ محیط زیست و ساختمان سازی – زیرساخت‌ها و ساز‌ه‌هایی را طراحی کند که در برابر زمین لرزه مقاوم باشند و دچار آسیب نشوند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی محیط زیست

«مهندسی محیط زیست» در گذشته با نام «مهندسی بهداشت» شناخته می‌شد، که با گذشت زمان و توسعه‌ی این شاخه، تغییر نام داد. یک مهندس محیط زیست، بر مدیریت پسماند‌های خطرناک، تصفیه فاضلاب کارخانه‌ها، تصفیه‌ هوای درون کارخانه‌ها و کاهش آلایندگی هوای خروجی آنها، تأثیراتی  که کارخانه‌ها بر روی گرمایش جهانی می‌گذارند، بازیافت زباله‌ها و پسماند‌های صنعتی و مواردی از این دست، نظارت دارد. هدف یک مهندس محیط زیست «کاهش حداکثری آسیب به طبیعت و اکوسیستم» – از جانب صنایع و کارخانه‌ها – می‌باشد.

یکی دیگر از حوزه‌هایی که مهندسی محیط زیست در آن نقش دارد، تولید انرژی پاک می‌باشد؛ شایان ذکر است که یک مهندس عمران در این حوزه، به طراحی و اجرای انواع سازه‌ها و نیروگاه‌های تولید انرژی پاک (مانند نیروگاه‌های خورشیدی یا بادی) می‌پردازد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی محیط زیست
مهندسی محیط زیست

مهندسی ژئوتکنیک

در این شاخه تخصصی از مهندسی عمران، مهندسین – با کمک زمین‌شناسان و خاک‌شناسان – شرایطِ خاک، موقعیتِ آب‌های زیرزمینی، مقاومتِ زمین و میزانِ فرسایشِ خاک را – جهت اجرای انواع پروژه‌های عمرانی – مورد بررسی قرار می‌دهند. به طور کلی در مهندسی ژئوتکنیک به طراحی و اجرای انواع پیِ سازه‌ها، دیوارهای حائل، ساختارِ سازه و… – با توجه به مواردی که نام بردیم – پرداخته می‌شود. شایان ذکر است که مهندسین ژئوتکنیک با مطالعه‌ی ساختار زمین، به دیگر مهندسان عمران در طراحی زیرساخت‌ پروژه‌های گوناگون کمک می‌کنند تا طراحی مناسب و مقاومی برای ساز‌ه‌ها صورت بگیرد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی هیدرولیک

مهندسان هیدرولیک با بررسی انواع سیالات – بیشتر از همه آب – و مطالعه بر روی آنها، به شناخت جریان و نحوه‌‌ی حرکت آنها، رفتار سیالات و تأثیر آنها بر روی سازه، به طراحی و اجرای پروژه‌های عمرانیِ گوناگونی مانند: خطوطِ انتقالِ آب، سیستم هدایت و انتقالِ فاضلاب، کانال‌های رو بازِ انتقالِ آب، مسیر های انتقال پسماند‌های سیال و همچنین شبکه‌های تأمین آب، می‌پردازند. شایان ذکر است که در «مهندسی هیدرولیک»، از مفاهیمی همانند فشارِ سیالات، انتقالِ حرارتِ سیالات، مبانی مقاومت سازه‌ها در برابر سیالات و… برای طراحی انواع سازه‌های عمرانی توسط مهندسین، استفاده می‌شود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی سازه

یکی از مهم‌ترین شاخه‌های تخصصی مهندسی عمران، – که به طور خاص – در طراحی و اجرای پروژه‌های بزرگ به آن توجه بیشتری می‌شود، «مهندسی سازه» است. افرادی که در این شاخه از مهندسی عمران فعالیت دارند، به بررسی، تحلیل، طراحی و اجرای سازه‌های بزرگ (مانند ساختمان‌های بزرگ، پل‌ها، برج‌ها، میادین نفت و گاز، نیروگاه‌های تولید انرژی و…) مشغول هستند. یک «مهندس سازه» باید انواع بارهای استاتیک و دینامیک، نیرو‌ها و تنش‌های وارده به زیرساخت‌ها و ساختار سازه‌ها را بررسی و ارزیابی کند. به‌عبارت بهتر، یک مهندس سازه به کمک نتایج حاصل از بررسی مواردی که گفتیم، به طراحی ساختار سازه‌ها بر اساس انواع نیرو‌های وارده از محیط بیرونی به آن و همچنین وزن نهایی سازه، می‌پردازد. شایان ذکر است که مهندسی سازه، منجر به شکل‌گیری و توسعه‌ی شاخه‌ی مهندسی زلزله – که در بالا آن را باهم بررسی کردیم – شده است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی حمل و نقل

در «مهندسی حمل و نقل»، با طراحی طیف وسیعی از «راه‌های ارتباطی» مانند: جاده‌ها، کانال‌های کشتی‌رانی، راه‌آهن، بنادر، فرودگاه‌ها و… امکان «جابه‌جایی و انتقال کالا و افراد» از نقطه‌ای به نقطه‌ی دیگر فراهم می‌شود. افرادی که در این شاخه تخصصی از مهندسی عمران فعالیت می‌کنند، در هنگام طراحی و اجرای پروژه‌های مربوط به این حوزه، باید به انواع عوامل تخریب کننده‌ی محیط زیست، تغییر زیست‌بومِ طبیعی حیوانات و گونه‌های‌ گیاهی توجه ویژه‌ای داشته باشند، تا قادر باشند آسیب وارده به طبیعت – حین اجرای پروژه‌های عمرانی – را به حداقل برسانند و انواع راه‌های ارتباطی و حمل و نقل را برای جامعه‌ی انسانی به وجود بیاورند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی حمل و نقل
مهندسی حمل و نقل

مهندسی شهری

در شاخه تخصصی «مهندسی شهری» به طراحی، ساخت و نگهداری بسیاری از سازه‌های شهری (مانند زیرساخت‌های انتقال فاضلاب، جوی‌ها و کانال‌های هدایت آب درون شهری، خطوط انتقال برق و گاز درون شهری، ساختمان‌ها و…) پرداخته می‌شود؛ علاوه بر مواردی که گفته شد، یک «مهندس عمران شهری» باید به نکات دیگری هم هنگام طراحی سازه‌های شهری، یا کمک به احداث و توسعه‌ی یک منطقه‌ی جدید شهری توجه داشته باشد، که این موارد عبارت‌اند از:

  • خیابان‌های اصلی و فرعی درونِ یک شهر
  • مسیر‌های پیاده‌رو برای افرادی که از وسایلِ نقلیه استفاده نمی‌کنند
  • سیستم‌های تأمین و توزیع آب
  • خطوطِ انتقالِ گاز و برق درون شهری
  • سیستم هدایت، انتقال و دفعِ فاضلاب و پسماند‌های شهری
  • تأمین روشنایی شهر‌ها در ساعاتِ تاریکی شبانه‌روز
  • ایجادِ پارک‌ها و راه‌های دسترسی ساکنینِ شهر به آنها
  • خطوط و مسیرِ حمل و نقل عمومی (نظیر تاکسی، اتوبوس، تراموا و مترو)
  • و…

شایانِ ذکر است که مهندسی شهری با بسیاری دیگر از شاخه‌های تخصصی مهندسی عمران در ارتباط است، اما به طورِ ویژه به «هماهنگی زیرساخت‌ها و سازه‌های موجود در یک شهر» توجه دارد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی منابع آب

دیگر بر کسی پوشیده نیست که کمبودِ منابعِ آب، یک بحران جهانی می‌باشد و با افزایش جمعیت در طول سال‌های آینده، این بحران وخیم‌تر خواهد شد؛ در همین راستا و برای مدیریت منابع آبی و کنترل این بحران، شاخه‌ای از مهندسی عمران به صورت تخصصی ایجاد شده است، که به آن «مهندسی منابع آب» می‌گویند. به طور کلی یک مهندس منابع آب، باید توجه خود را بر روی تأمین منابعِ آب، نحوه انتقالِ آن، تصفیه آب مصرف‌شده جهت استفاده‌ی مجدد و نظارت بر روی منابع آب – سطحی و زیرزمینی– متمرکز نماید.

لازم به ذکر است که در مهندسی هیدرولیک – که در قسمت‌های قبل آن را باهم مورد بررسی قرار دادیم – به رفتار و انتقال سیالات، در حوزه مهندسی عمران پرداخته می‌شد، اما در مهندسی منابع آب، به طور خاص بر تأمین، جمع‌آوری، انتقال آب و مدیریتِ مصرف آن، پرداخته می‌شود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

معرفی و بررسی وظایف موجود در شغل مهندسی عمران

تا این قسمت از مقاله، با شغل مهندسی عمران و انواع شاخه‌های آن آشنا شدیم؛ همچنین دریافتیم که هر کدام از شاخه‌های تخصصی مهندسی عمران، با چه هدفی شکل گرفته‌اند. حال در این بخش قصد داریم تا وظایفی که به صورت عمومی و کلی بر دوش یک مهندس عمران – در تمامی شاخه‌های تخصصی آن – قرار دارد را با شما بررسی کنیم. وظایفِ یک مهندسِ عمران عبارت‌اند از:

  • مطالعات و بررسی پتانسیل‌ها
  • تحقیقات و بررسی‌های میدانی
  • طراحی زیرساخت‌ها و سازه‌های مختلف
  • اجرا و ساخت طراحی‌های صورت گرفته
  • نگهداری و ترمیم زیرساخت‌ها و سازه‌ها
  • تحقیق بر روی عوامل زیست‌محیطی

حال بیایید تا باهم، هر کدام از این وظایف را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار دهیم.

وظایف شغل مهندسی عمران
وظایف شغل مهندسی عمران

مطالعات و بررسی پتانسیل‌ ها

یک مهندس عمران، قبل از انجام طراحی‌های لازم برای اجرای یک پروژه، باید درک درستی از «هدف پروژه» و «راه‌های دستیابی به آن» پیدا کند، تا قادر به ارائه‌ی انواع طرح‌های پیشنهادی باشد و با بررسی هر کدام از آنها، به یک طرح نهایی جهت اجرای پروژه و دستیابی به هدفی که برای آن تعیین شده‌ است، برسد؛ در همین راستا یکی از وظایفِ اصلی که قبل از طراحی و اجرای پروژه بر دوش یک مهندس عمران قرار دارد، «انجام مطالعات و بررسی پتانسیل‌های موجود» برای پیاده‌سازی پروژه می‌باشد.

تحقیقات و بررسی‌ های میدانی

پس از اینکه پتانسیل‌های یک پروژه توسط مهندس عمران مورد بررسی قرار گرفت، زمان آن فرا می‌رسد که وی به «تحقیقات و بررسی‌های میدانی» جهت انتخاب محل مناسب برای ساخت طرح‌های تأیید شده، بپردازد. در این بررسی‌ها باید به موارد مهمی توجه گردد، تا در زمان ساخت پروژه و هزینه‌های آن صرفه‌جویی شود، که این موارد عبارت‌اند از:

  • بررسی ساختارِ زمین و ویژگی‌های خاکِ محل مورد نظر
  • بررسی نحوه‌ی انتقال مواد اولیه و تجهیزات لازم برای ساخت
  • تحلیل و بررسی محیط زیست منطقه و راه‌های کاهش آسیب به آن

پس از انجام تحقیقات و بررسی‌های میدانی، مهندس عمران قادر است تا طراحی‌های خود را به‌گونه‌ای ایجاد نماید که در کمترین زمان ممکن و با پایین‌ترین هزینه‌ها، عملی شوند.

طراحی زیرساخت ‌ها و سازه‌ های مختلف

یکی دیگر از وظایف مهمی که بر عهده‌ی یک مهندس عمران می‌باشد، «طراحی زیرساخت‌ها و سازه‌های مختلف» است. در طراحی‌ سازه‌های مهندسی، به علوم مختلفی مانند هیدرولیک، ترمودینامیک، طراحی سازه، ژئوتکنیک و… نیاز است، تا یک مهندس عمران به کمک آنها، انواع زیرساخت‌ها و سازه‌های عمرانی را طراحی نماید. شایان ذکر است که در طول زمان و با گسترش جامعه‌‌ی انسانی و پیدایش نیاز‌های جدید جامعه‌ی بشری – که به واسطه‌ی پیشرفت علم به وجود آمده‌اند – هر یک از علومی که نام بردیم، در جهت طراحی‌های عمرانی و توسط مهندسین عمران پیشرفت کرده‌اند و تخصصی‌ شده‌اند.

امروزه یک مهندس عمران علاوه ‌بر تکنیک‌ها و تئوری‌های مدرن و پیشرفته در طراحی‌های عمرانی، نرم‌افزارهای شبیه‌سازی‌ دقیقی هم در اختیار دارد که به کمک آنها طرح‌های خود را قبل از اجرا شدن، به صورت کامپیوتری طراحی و شبیه‌سازی می‌نماید، سپس تست‌های مختلفی را بر روی شبیه‌سازی‌های خود از طرحی که در نظر دارد، انجام می‌دهد؛ این کار به مهندس عمران کمک می‌کند تا در نهایت به طرحی بی‌نقص و کامل دست پیدا کند.

اجرا و ساخت طراحی ‌های صورت گرفته

یک مهندس عمران، زمانی که پروژه‌ای را از شرکت‌های بزرگ خصوصی یا دولتی قبول می‌کند، باید تمامی امور لازم برای اجرا و به پایان رساندن آن پروژه را نیز بر عهده بگیرد؛ در همین راستا یکی دیگر از وظایفی که بر عهده‌ی وی قرار می‌گیرد، «اجرا و ساخت طراحی‌های صورت گرفته» است. برای اجرای یک پروژه، باید اقدامات مختلفی قبل از شروع ساخت‌ و ساز، در حین انجام عملیات ساخت و پس از اتمام پروژه صورت بگیرد، که عبارت‌اند از:

اقدامات لازم قبل از شروع ساخت

  • برآورد و محاسبه‌ی مواد و مصالح مورد نیاز برای ساخت
  • تأمین مواد و مصالح مورد نیاز برای ساخت
  • تأمین نیروی انسانی در بخش‌های مختلف ساخت
  • تهیه‌ی تجهیزات، ابزارآلات و دستگاه‌های مورد نیاز برای ساخت
  • تأمین ماشین‌آلات – سبک و سنگین – مورد استفاده در طی ساخت پروژه
  • برآورد هزینه‌های جاری برای ساخت و اتمام پروژه
  • طی کردن مراحل قانونی و کسب مجوز‌های لازم از مراجع ذی‌ربط

اقدامات لازم در حین ساخت

  • مدیریتِ نیروی کار در بخش‌های مختلفِ پروژه
  • نظارت بر روی روندِ پیشرفتِ پروژه
  • تأمین به موقع مواد و مصالحِ موردِ نیاز برای ساخت
  • نگهداری از ماشین‌آلات و دستگاه‌های موردِ استفاده در ساخت
  • کاهش انواعِ آلودگی محیطِ زیستی و صوتی
  • مدیریت بودجه و سرمایه‌ای که برای پروژه در نظر گرفته شده است

اقدامات لازم پس از اتمام ساخت

  • تخلیه انواع نخاله‌ها و زباله‌ها از محل پروژه به محلی ایمن
  • تسویه‌ی تمامی حساب‌ها و دستمزدها
  • بررسی نهایی بخش‌های مختلفِ پروژه
  • ارائه گزارش‌های لازم به سرمایه‌گذاران و کارفرمایان

نگهداری و ترمیم زیرساخت ‌ها و سازه ‌ها

هر سازه و زیرساختی، پس از مدتی که مورد استفاده قرار می‌گیرد ممکن است دچار آسیب شود و نیاز به ترمیم داشته باشد؛ از آنجایی که پروژه‌های عمرانی، پیچیده و در مقیاس بزرگ هستند، هنگام نیاز به ترمیم و نگهداری باید از مهندسین متخصص در این زمینه، یعنی «مهندسین عمران» کمک گرفته شود؛ در همین راستا یکی دیگر از وظایفی که بر عهده‌ی یک مهندس عمران قرار می‌گیرد، «نگهداری و ترمیم زیرساخت‌ها و سازه‌ها» می‌باشد.

تحقیق بر روی عوامل زیست ‌محیطی

تحقیق بر روی عوامل زیست محیطی یکی دیگر از وظایف مهم مهندس عمران است و این عوامل به دو بخش کلی تقسیم می‌شوند، که عبارت‌اند از:

  • عوامل تأثیرگذار طبیعت بر ساختار سازه‌ها
  • عوامل تأثیرگذار ساختِ سازه‌ها بر طبیعت

حال بیایید قدری این دو مورد را باهم بررسی کنیم.

عوامل تأثیرگذار طبیعت بر ساختار سازه ها

در این بخش، یک مهندس عمران تاثیرِ انواعِ عوامل طبیعی (مانند رطوبت، جنس خاک، باد، تغییرات دمایی، نشست زمین و…) بر روی سازه‌ها و زیرساخت‌ها را، مورد بررسی قرار می‌دهد و به کمک نتایجی که به‌دست‌ می‌آورد، میزان مقاومت سازه‌ها در برابر عوامل طبیعی را به کمک طراحی‌های بهتر، افزایش می‌دهد؛ به بیان دیگر یک مهندس عمران، با «تحقیق بر روی عوامل طبیعی» ، عمر مفید سازه‌های خود را – به کمک طراحی‌های بهتر – افزایش می‌دهد.

عوامل تأثیرگذار ساخت سازه ها بر طبیعت

در این قسمت برخلاف بخش قبلی، مهندس عمران به تأثیراتی  که ساخت و ساز یک پروژه بر روی محیطِ زیستِ منطقه‌ی مورد نظر می‌گذارد، می‌پردازد؛ به عنوان مثال اگر قرار باشد یک پل برای عبور از رودخانه طراحی و ساخته شود، مهندس عمران باید تأثیراتی  که عملیاتِ ساخت و ساز بر روی محیطِ زیستِ آن منطقه می‌گذارد را، مورد بررسی قرار دهد و با ایجاد اصلاحاتی در طراحی پل و راه‌های ساخت آن، موجب کاهش آسیب‌های وارده به طبیعت و زیست‌بوم آن منطقه در طی اجرای پروژه گردد.

بررسی فرصت‌ های شغلی مهندسی عمران

شغل مهندسی عمران – همان‌طور که بررسی کردیم – دارای شاخه‌های تخصصی مختلفی می‌باشد، به همین دلیل یک مهندس عمران – با توجه به اینکه در کدام یک از این شاخه‌های تخصصی فعالیت می‌نماید – فرصت‌های شغلی گوناگونی در پیش روی خود دارد. در بیشتر مواقع مهندسین عمران در دفاتر کار حضور دارند و به بررسی و طراحی انواع پروژه‌ها می‌پردازند؛ اما برخی دیگر از آنها به اجرای پروژه‌های طراحی شده – توسط همکاران خود – مشغول هستند. از آنجایی که رشته‌ی مهندسی عمران در سراسر دنیا مورد نیاز دولت‌ها و شرکت‌های مختلف است، یک مهندس عمران می‌تواند با تجربه و رزومه کاری که دارد، به کشور‌های مختلف – جهت کار – مهاجرت کند و به طراحی و ساخت انواع پروژه‌های عمرانی بپردازد.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

لینک مقالات مشابه در رابطه با مشاغل مهندسی

لیست مقالات مشابه در حوزه کسب درآمد با معرفی کسب و کارهای مختلف

سخن پایانی

مهندسین عمران بر روی طیف گسترده‌ای از پروژه‌ها (از جمله پل‌ها، ساختمان‌ها، راه‌آهن، فرودگاه و…) در سراسر جهان مشغول به کار هستند و در قسمت‌های مختلف یک پروژه (مانند طراحی، برنامه‌ریزی، بررسی موقعیت مکانی، اجرا، تأمین نیروی کار و…) حضور دارند؛ کار یک مهندس عمران همچنین شامل نگهداری و ترمیم سازه‌ها، مدیریت هزینه‌ها و بودجه‌ی پروژه هم می‌شود و به همین دلیل، موقعیت‌های شغلی زیادی برای یک مهندس عمران حرفه‌ای – در تمام دنیا – موجود است. اگر به شغل مهندسی عمران علاقه‌ پیدا کرده‌اید و تصمیم خود را برای ورود به این حوزه‌ی کاری گرفته‌اید، توصیه می‌کنیم که در قدم اول حتما تخصص خود را انتخاب نمایید و سپس با گذراندن دوره‌های تحصیلی آکادمیک، وارد این حوزه‌ی کاری شوید.

در آخر از شما سپاسگزاریم که ما را تا انتهای مقاله همراهی نمودید و امیدواریم که با مطالعه‌ی این مقاله، پاسخ سوالات خود پیرامون «شغل مهندسی عمران» را یافته باشید. شایان ذکر است که بازنشر این مقاله در شبکه‌های اجتماعی و همچنین در بین دوستان خود، موجب خرسندی و افزایش انرژی ما برای فعالیت‌های آتی و تولید مقالات بیشتر خواهد شد؛ پیروز و سربلند باشید.

بر اساس رای 2 نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
شما قبلا رای داده‌اید!
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
لینک کوتاه
کپی شد

«علی آبیار» دانش‌آموخته رشته مهندسی IT است و به نوشتن، موسیقی، شعر، طبیعت و البته برنامه‌نویسی و تکنولوژی‌های سطح وب علاقه دارد. رزومه تخصصی او بیشتر در زمینه «سئو و تولید محتوا» است؛ همچنین در رزومه تخصصی‌اش، چند پروژه برنامه‌نویسی وب، مدیریت وب‌سایت و توسعه محتوای آن‌ها دیده می‌شود. او تا به امروز، تولید و ویراستاری مطالب متنوعی از مجلات اینترنتی «کاپریلا» و «تاپریلا» در حوزه‌های: تکنولوژی، سئو، کسب و کار، دیجیتال مارکتینگ و… را به عهده داشته است. «علی آبیار» در حال حاضر به صورت فریلنسر بر روی پروژه‌های مختلف داخلی و خارجی در حوزه طراحی وب (Front-End) و سئو فعالیت می‌کند.

Post Views: 1,997

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

برچسب‌ها