صاحبان کسب‌وکارهای مختلف یا کسانی که قصد راه‌اندازی استارتاپ یا بیزینس شخصی خود را دارند، برای عملکرد بهتر و برنامه‌ریزی شده، باید نقشه‌ای کلی روی یک صفحه پیاده کنند که به آن از بوم مدل کسب و کار یا Business Model Canvas می‌گویند. در این مقاله از مجله اینترنتی کاپریلا قصد داریم ضمن تعریف بوم مدل کسب و کار و توضیح هر یک از 9 عنصر آن، با بوم مدل کسب و کار گوگل – که قطعاً در موفقیت این کمپانی بزرگ و معروف، نقش مهمی ایفا کرده – به‌طور کامل آشنا شویم.

بوم مدل کسب و کار BMC چیست؟

 همان طور که گفتیم برای راه‌اندازی هر بیزینس و ترسیم سیر مسیر موفقیت در آن، به مدلی نیاز دارید که بر اقدامات صحیح و هدفمند شما و همه برنامه‌ریزی‌هایتان ناظر باشد، این مدل همان «بوم مدل کسب و کار» شما است. به‌عبارت دیگر، بوم مدل کسب و کار یک نقشه‌ی راهِ خلاصه اما دقیق و جامع است که به شما کمک می‌کند تا به درک بهتری از کسب‌وکارتان برسید. شایان ذکر است که این بوم، اولین بار توسط شخصی به نام الکساندرا استروالدر در کتاب خلق مدل کسب و کار (Business Model Generation) مطرح شد، به همین دلیل به بوم کسب و کار استروالدر هم معروف است.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

بوم مدل کسب و کار شامل چه بخش‌هایی است؟

 بوم مدل کسب و کار – همان طور که از نامش پیداست و در تصویر زیر می‌بینید – یک مدل بصری و ترسیمی است که به 3 بخش کلی تقسیم شده و این سه بخش، 9 عنصر اصلی آن را تشکیل می‌دهند.

بوم مدل کسب و کار
بوم مدل کسب و کار
  • بخش سمت راست که مربوط به «مشتریان» است؛ شامل مشتریان هدف، کانال‌های دسترسی به مشتری، چارچوب تعامل با مشتری و جریان درآمدی است.
  1. مشتریان هدف (Customer Segments): در این قسمت مشخص می‌شود که چه کسانی مشتریان هدفِ کسب و کار شما هستند و چه کسانی مشتری کسب و کارتان نخواهند بود؟ در این بخش همچنین می‌توانید تعیین کنید که مشتریان هدف شما چه ویژگی‌هایی (سن، جنسیت، علایق، محل زندگی و…) دارند و ویژگی‌های مشترک بین همه آن‌ها چیست؟
  2. چارچوب تعامل با مشتری (Customer Relationships): در بخش تعامل با مشتری باید روش‌های مربوط به جذب هرچه بیشتر مشتری جدید و حفظ مشتریان قبلی را بنویسید.
  3. کانال‌های دسترسی به مشتری (Channels): در اینجا بررسی می‌شود که محصول یا خدمات از چه روشی و چه کانالی به‌دست مشتری هدف می‌رسد؟ یا حتی راه‌های ارتباطی قبل و بعد از آن شامل چه بخش‌هایی می‌شود؟ یعنی همان راه‌هایی که می‌توانیم با افراد ارتباط برقرار کنیم و آن‌ها را تبدیل به مشتری کنیم و راه‌هایی که مشتری بتواند خدمات پس از خرید دریافت کند.
  4. جریان درآمدی (Revenue Stream): فعالیت‌ها و خدمات همگی به هدف کسب درآمد انجام می‌پذیرد. در این قسمت از بوم شما مشخص می‌کنید که درآمدتان از هر فعالیت یا خط تولید چقدر است و چگونه به‌دست می‌آید؟
  • بخش سمت چپ که مربوط به «شِمای کلی کسب‌وکار» است؛ فعالیت‌های کلیدی، منابع کلیدی، شرکا یا پارتنرهای اصلی و ساختار هزینه‌ها را شامل می‌شود.
  1. فعالیت‌های کلیدی (Key Activities): همان طور که از نام آن کاملاً واضح است، فعالیت‌هایی اصلی کسب و کار در این قسمت مشخص می‌شوند که قطعاً این فعالیت‌ها در هر بیزینس با دیگری متفاوت است.
  2. منابع کلیدی (key Resources): این قسمت از بوم کسب و کار برای این است که مشخص کنیم به چه منابعی برای ارتباط با مشتری و ارائه خدمات و محصول نیازمندیم. شایان ذکر است که این منابع می‌تواند شامل منابع فیزیکی، مالی، انسانی و…. باشد.
  3. شرکای کلیدی (Key Partners): در اینجا باید مشخص کنید شرکای اصلی شما چه کسانی هستند؟ به‌عبارت بهتر، شرکای کلیدی شما می‌توانند همان کسانی باشند که فعالیت‌های اصلی را انجام می‌دهند و یا منابع مورد نیاز شما را تهیه می‌کنند.
  4. ساختار هزینه‌ها (Cost Structures): کل هزینه‌های صرف شده برای هر یک از فعالیت‌ها، به این قسمت از بوم کسب‌وکارتان مربوط می‌شود.
  • بخش سوم که در مرکز بوم قرار دارد، بخش ارزش آفرینی است که شامل «ارزش پیشنهادی» می‌باشد.
  1. ارزش پیشنهادی (Value Proposition): این بخش که در مرکز بوم کسب‌وکار و بین دو بخش دیگر قرار می‌گیرد همان ارزشی است که از تبادل بین مشتری و کسب‌و‌کارتان حاصل می‌شود و مشخص می‌کند که کسب‌وکار شما چه مشکلی از مخاطبان و مشتریان هدف را حل می‌کند و چه ارزشی برایشان دارد.

اگر می‌خواهید اطلاعات عمیق‌تری در مورد این بوم داشته باشید، توصیه می‌کنیم به مقاله «بوم کسب و کار چیست؟ + راهنمای جامع اجزای مختلف بوم مدل کسب و کار» مراجعه کنید.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

 مدل کسب و کار گوگل (Google Business Model)

گوگل یک پلتفرم چندوجهی (Multi-sided Platform) است که به‌عنوان یک شرکت در زمینه «جستجو» کار خود را آغاز کرد. مدل کسب و کار پلتفرم‌های چندوجهی مانند فیس‌بوک، اوبر، علی بابا و… این‌گونه است که نقشِ واسطه‌ای بین دو یا چند گروه را دارند و ارزش پیشنهادی آن‌ها نیز همین است که ارتباط بین این گروه‌ها را آسان‌تر می‌کنند. علاوه بر آن، مدل کسب و کار گوگل بر پایه الگوی کسب و کار پنهان (Hidden Business Mode) نیز هست که معمولاً کاربرانِ هدفِ گوگل، هزینه‌ای بابت استفاده از خدمات این کمپانی پرداخت نمی‌کنند و گوگل، از این طریقِ فروش مستقیم درآمدی ندارد؛ بلکه درآمد این شرکتِ بزرگ از سایت‌ها، افراد، شرکت‌ها و برندهایی است که می‌خواهند توسط آن به مخاطبان هدفِ خود شناسانده شوند و به جامعه هدفشان دسترسی پیدا کنند. برای مثال، بخش عمده‌ای از درآمد گوگل از طریق «گوگل ادز»، «گوگل ادسنس» و «یوتیوب ادز» است. در ادامه به‌طور کامل همه بخش‌های بوم کسب و کار گوگل را بررسی می‌کنیم.

بوم کسب و کار گوگل
بوم کسب و کار گوگل

مشتریان هدف گوگل (Google’s Customer Segments)

مشتریان هدف گوگل (Customer Segments) کاربران، ناشران محتوا و تبلیغ‌کنندگان هستند.

  • کاربران (Users): همان کسانی که در موتور جستجوی گوگل چیزی را سرچ می‌کنند و باعث می‌شوند گوگل بتواند مخاطبان زیادی برای جذب تبلیغات و درآمدهای بالا داشته باشد.
  • ناشران محتوا (Content Publishers): شرکت‌ها و افرادی هستند که محتوای خود را در گوگل منتشر می‌کنند تا با کاربران ارتباط ایجاد کرده و از این طریق کسب درآمد کنند و شامل: وبلاگ‌نویسان، اینفلوئنسرها و همه‌ی صاحبان انواع سایت‌های خبری، فروشگاهی و سرگرمی است.
  • تبلیغ‌کنندگان (Advertisers): این گروه نیز شامل کارآفرین‌ها و افرادی مانند آژانس‌های تبلیغاتی و مشاغل مختلف کوچک و بزرگی است که می‌خواهند به‌صورت اینترنتی محصولات و خدماتشان را بازاریابی کنند.

نحوه تعامل گوگل با مشتریان (Google’s Customer Relationships)

 با اینکه گوگل یک سیستم سلف‌سرویس است اما با اجرای الگوریتم‌های مختلف تلاش می‌کند تا مرتبط‌ترین و دقیق‌ترین اطلاعات را با بهترین سرعت در اختیار کاربران قرار دهد. به همین جهت سایت‌هایی که رضایت کاربران را در نظر نمی‌گیرند، شانس حضور در نتایج صفحه اول گوگل را از دست می‌دهند. شایان ذکر است که همین موضوع برای تبلیغاتی که بر اساس کلمات کلیدی نشان داده می‌شود، نیز صادق است.

کانال های دسترسی گوگل به مشتریان (Google’s Channels)

کانال‌های اصلی گوگل برای دسترسی به مشتریان، شامل خود موتور جستجوی گوگل و برنامه‌های کمپانی گوگل مانند:Android ، Google Map، Gmail و Chrome است. مچنین گوگل از اعلان‌های جی‌میل و کروم و توصیه‌های YouTube، Play Store و Play Music استفاده‌های زیادی می‌کند.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

جریان های درآمدی گوگل (Google’s Revenue Stream)

درست است که گوگل بخش زیادی از خدمات خود را به‌صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می‌دهد اما همین موضوع کمک می‌کند تا این کمپانی از طریق انواع تبلیغات، هزینه به ازای پرداخت و گوگل ادز، درصد فروش و اشتراک برنامه‌ها و همچنین از طریق یوتیوب، پرداختی سرویس‌های هاست و سرور و… کسب درآمد کند.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

فعالیت های کلیدی گوگل (Google’s key Activities)

فعالیت‌های اصلی گوگل که در جهت جلب رضایت کاربران هم هستند شامل موارد زیراند:

  • خزیدن و فهرست کردن محتوا (crawl and index): ربات‌های گوگل وظیفه کرول و ایندکس‌کردن تمام صفحات سایت‌ها را دارند که سبب می‌شود صفحات به‌صورت فهرست شده در فضای اینترنت منتشر شوند.
  • بهبود جستجو (Improve Searching): گوگل سعی می‌کند متوجه هدف و منظور اصلی مخاطب و درک ارتباط معنایی میان کلمات شود که پیدا کردن مطالب برای او را آسان‌تر می‌کند.
  • جستجو، تطبیق، ارائه (Search match and present): بیش از 8 میلیارد صفحه در وب وجود دارد که گوگل تلاش می‌کند بر اساس کلمات کلیدی و ارتباط بین صفحات آن‌ها را سازماندهی کند.
  • ساخت اکوسیستم‌ها (Build ecosystems): با یکپارچه‌سازی و ارتباط بین موتور جستجو، کروم، جی‌میل و… به کاربر کمک کند.
  • بازاریابی (Marketing): که شامل اقداماتی است که گوگل در جهت تبلیغ محصولات و خدمات انجام می‌دهد.

منابع کلیدی گوگل (Google’s Key Resources)

بزرگ‌ترین منابع کلیدی، گوگل همان الگوریتم‌های جستجوی گوگل و ربات‌های گوگل هستند که وظیفه بررسی محتواهای منتشر شده را دارند. همچنین دیگر منابع کلیدی گوگل می‌توان به: زیرساخت فناوری جهانی و سیستم عامل اندروید اشاره کرد.

شرکای اصلی گوگل (Google’s key Partners)

همان طور که اشاره کردیم گوگل، یک پلتفرم چندوجهی است؛ بر این اساس شرکای اصلی گوگل عبارت‌اند از:

  • کاربران (Users) موتور جستجوی گوگل، کاربران اندروید، نقشه گوگل، جیمیل و دیگر محصولات و ابزارهای شرکت گوگل و… .
  • تولیدکنندگان محتوا (Content Producers) مانند صاحبان وب‌سایت‌ها، وبلاگ‌نویسان، اینفلوئنسرها و یوتیوبرها هستند که با تولید محتوا در زمینه‌های مختلف، این امکان را برای گوگل فراهم می‌کنند تا تبلیغات‌های مختلف مانند بنرها و ویدیوهای تبلیغاتی را اشتراک‌گذاری کند.
  • تبلیغ‌کنندگان (Advertisers) که برندها و مشاغلی هستند که در Google My Business Profile، بیزینس خود را ثبت کرده‌اند و قصد تبلیغات برای وب‌سایت خود با استفاده از سرویس تبلیغاتی گوگل را دارند.
  • از شرکای دیگر گوگل می‌توان به متخصصان سئو که به بهینه‌سازی موتور جستجوی گوگل و جذب ترافیک بیشتر کمک می‌کنند، سهام‌داران، تولیدکنندگان، آلفابت و شرکت مادر گوگل اشاره کرد.

ساختار هزینه های گوگل (Google’s Cost Structures)

ساختار هزینه‌های گوگل می‌تواند شامل هزینه‌های تحقیق و توسعه (R&D)، فروش و بازاریابی، هزینه‌های جذب ترافیک (TAC)، دیتاسنترها و دیگر هزینه‌های عملیاتی، اداری و قانونی باشد.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

ارزش پیشنهادی گوگل (Google’s Value Proposition)

گوگل برای هر مشتری ارزش پیشنهادی متفاوتی دارد. برای تبلیغ کنندگان بزرگ‌ترین مزیت این است که می‌توانند به کمک ابزارهای گوگل هزینه برای تبلیغات را به بهترین شکل ممکن و برای مخاطبان انتخابی خرج کنند. به کمک ابزارهای گوگل می‌توان تبلیغات را بر اساس کلمات کلیدی مورد نظر کاربر تنظیم کرد. مثلاً تبلیغات فقط برای کسانی نمایش داده شود که قصد خرید را دارند و این امر باعث افزایش دقت تبلیغات می‌شود. برای تولیدکنندگان محتوا، ارزش پیشنهادی توانایی کسب درآمد از این حرفه است. درآمدزایی از تولید محتوا به ترافیک زیادی احتیاج دارد که گوگل این امکانات را به تولیدکنندگان محتوا می‌دهد که هم از ترافیک ارگانیک و هم از ترافیک غیرارگانیک بازدید را افزایش دهند. و برای کاربران این مزیت این است که می‌توانند به بزرگ‌ترین موتورجستجوی جهان به‌صورت رایگان دسترسی داشته باشند و از اطلاعاتِ سازمان‌یافته، سریع و ساده گوگل استفاده کنند.

پیشنهادات آموزشی مرتبط با سرویس‌های گوگل:

لیست مقالات مشابه یا تکمیلی

سخن پایانی در خصوص بوم کسب و کار گوگل

در این مقاله بوم مدل کسب و کار شرکت گوگل که به الگویی برای اکثر شرکت‌های بزرگ فناوری تبدیل شده را مورد بررسی قرار دادیم تا با هزینه‌ها، درآمدها، ارزش پیشنهادی و دیگر عناصر بوم این شرکت آشنا شوید. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که «بوم مدل کسب و کار یا همان بیزینس مدل BMC» با «بیزینس پلن یا BP» متفاوت است؛ بیزینس مدل، تصویری خلاصه از اهداف یک کسب و کار را ترسیم می‌کند و بیزینس پلن، یک برنامه‌ریزی برای به سود رساندن یک کسب‌ و کار با تمام جزئیات است.

امیدواریم که این مقاله توانسته باشد اطلاعات کامل و دید جامعی از BMC کمپانی گوگل را در اختیار شما گذاشته باشد؛ اگر شما مخاطب گرامی، نظر و دیدگاهی در خصوص «بوم کسب و کار گوگل» دارید و یا نکته‌ی خاصی را می‌دانید که در این مقاله به آن اشاره نشده است، خواهشمند است دیدگاه‌های ارزشمند خود را از طریق بخش کامنت در انتهای این نوشتار به اشتراک بگذارید. همچنین در صورت صلاح‌دید می‌توانید، لینک این نوشتار را از طریق کانال‌ها و گروه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی عضو هستید به‌دست دوستان و آشنایان برسانید تا آنها نیز اگر درصدد این هستند که مدل بیزینس گوگل را برای کسب و کار خود پیاده‌سازی و طراحی نمایند، بتوانند از طریق اطلاعاتی که در این مقاله ذکر شده است، به هدفشان دست یابند. علاوه بر آن، می‌توانید ما را در اینستاگرام و تلگرام فالو کنید تا در زمینه جدیدترین روش‌ها، ترفندها و اخبار دیجیتال مارکتینگ و تکنولوژی به‌روز بمانید.

بر اساس رای 3 نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
شما قبلا رای داده‌اید!
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.

«علی آبیار» دانش‌آموخته رشته مهندسی IT است و به نوشتن، موسیقی، شعر، طبیعت و البته برنامه‌نویسی و تکنولوژی‌های سطح وب علاقه دارد. رزومه تخصصی او بیشتر در زمینه «سئو و تولید محتوا» است؛ همچنین در رزومه تخصصی‌اش، چند پروژه برنامه‌نویسی وب، مدیریت وب‌سایت و توسعه محتوای آن‌ها دیده می‌شود. او تا به امروز، تولید و ویراستاری مطالب متنوعی از مجلات اینترنتی «کاپریلا» و «تاپریلا» در حوزه‌های: تکنولوژی، سئو، کسب و کار، دیجیتال مارکتینگ و… را به عهده داشته است. «علی آبیار» در حال حاضر به صورت فریلنسر بر روی پروژه‌های مختلف داخلی و خارجی در حوزه طراحی وب (Front-End) و سئو فعالیت می‌کند.

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.