در دنیای تجارت، انواع مختلفی از روش‌های بازاریابی و فروش وجود دارد که هر کدام از آن‌ها، تکنیک‌ها و روش‌های پیاده‌سازی مختص خودشان را دارند؛ در این بین، حتماً اسم بازاریابی هرمی یا شرکت‌های هرمی به گوش شما خورده است و حتماً با نگرشی منفی به آن نگاه می‌کنید. اما تا به حال از خود پرسیده‌اید که بازاریابی هرمی چیست؟ یا اینکه شرکت های هرمی چگونه کار می‌کنند؟ در این مقاله از مجله اینترنتی کاپریلا می‌خواهیم به‌طور کامل برای شما مفهوم بازاریابی هرمی و طرز کار این نوع از بازاریابی را شرح دهیم. تا انتها با ما همراه باشید.

بازاریابی هرمی چیست؟

طرح بازاریابی هرمی یا به‌صورت عامیانه، شرکت‌های هرمی، یک طرح مدل کسب و کار ناقص و ناپایدار است، که اصولاً به هر شکلی که بخواهد اتفاق بیفتد، عده‌ی زیادی پول و سرمایه‌ی خود را در آن از دست خواهند داد! در این مدل از بازاریابی و کسب و کار، به شرکت‌کنندگان وعده داده می‌شود که در زمانی کم، به سوددهی بالایی دست پیدا خواهند کرد، آن هم فقط با عضوگیری و افزایش افراد زیرمجموعه‌ی خود! این نوع از بازاریابی و کسب و کار، معمولاً در لباس یک شرکت قانونیِ فروشنده‌ی محصولات یا ارائه دهنده‌ی خدمات ظاهر می‌شود و اعضای اصلی آن افرادی را به‌عنوان زیرمجموعه‌های خود جذب می‌کنند؛ سپس به آن‌ها می‌گویند که در ازای جذب نیرو و افزایش افراد زیرمجموعه، قادر خواهند بود تا سود هنگفتی به جیب بزنند. این روند عضوگیری تا مرحله‌ای پیش می‌رود که دیگر کسی برای جذب باقی نمانده باشد و به‌دلیل کمبود بودجه و عدم فروش، بازاریابی و شرکت هرمی سقوط خواهد کرد. در نهایت، اگر بخواهید یک نمای کلی از سلسله‌مراتب کسب درآمد در مدل بازاریابی هرمی رسم کنید، به شکل یک هرم خواهید رسید. به این صورت که هرچه به سمت پایین هرم حرکت کنیم، میزان سود و درآمد به صفر میل می‌کند و هرچه به سمت رأس هرم حرکت کنیم، شاهد سود بیشتری خواهیم بود؛ اما اشتباه نکنید، هیچ‌کس به‌اندازه‌ی کسانی که در رأس این هرم قرار دارند، سود نمی‌کنند؛ حتی کسانی هم که در قسمت‌های بالایی هرم هستند، سود خود را به افراد رأس هرم – بدون اینکه خود بدانند – منتقل می‌نمایند.

بازاریابی هرمی
بازاریابی هرمی
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

بازاریابی هرمی چگونه کار می‌کند؟

همان طور که گفتیم این مدل بازاریابی به خاطر ساختار هرمی که اعضای آن دارند، بازاریابی هرمی نامیده می‌شود. در این مدل بازاریابی یک نفر یا تعدادی از افراد، به‌عنوان مؤسس شرکت، در رأس قرار دارند و افرادی را به‌عنوان زیر مجموعه می‌گیرند؛ اما برای آن‌ها شروطی را تعیین می‌کنند مانند: پرداخت حق عضویت، خریدن مقدار مشخصی از محصولات در ماه یا خرید اولیه به‌عنوان نوعی بلیط ورود به کسب و کار. پس از آن به اعضای خود می‌گویند که یا باید در ماه مقدار مشخصی فروش داشته باشند، یا اینکه اعضای جدیدی را وارد مجموعه بکنند؛ و حدس بزنید چه؟ اعضای جدید با هم شروط ورود به مجموعه (پرداخت حق عضویت، خریدن مقدار مشخصی از محصولات در ماه یا خرید اولیه) را رعایت کنند و پس از مدتی آن‌ها هم برای اینکه با کار کمتر به‌اصطلاح سود بیشتری به جیب بزنند، اعضای خود را به‌عنوان زیرمجموعه وارد شرکت می‌نمایند و این روند به همین ترتیب پیش می‌رود.

ماهیت بازاریابی هرمی
ماهیت بازاریابی هرمی

بیایید با یک مثال، بیشتر با بازاریابی هرمی آشنا شویم:

تصور کنید آقای X به تنهایی یک شرکت با مدل بازاریابی هرمی تأسیس می‌کند و در بالای هرم می‌نشیند؛ حال آقای X، 10 نفر را به‌عنوان عضو وارد مجموعه می‌کند، از آن‌ها مبلغی را به‌عنوان سرمایه‌گذاری یا حق عضویت دریافت می‌کند و وعده می‌دهد که در کمتر از n ماه پولشان چند برابر به دستشان برمی‌گردد. این 10 نفر به خاطر وعده‌های دروغین و انگیزه‌های پوشالی که آقای X به آن‌ها داده است مشتاق می‌شوند و هر کدام 10 عضو جدید می‌گیرند که می‌شود 100 ورودی جدید؛ به عبارتی دیگر 100 سرمایه‌گذار جدید. این 100 عضو جدید مبلغی را به‌عنوان حق عضویت یا سرمایه‌گذاری به آن 10 نفر پرداخت می‌کنند و آن 10 نفر هم درصدی را به آقای X پرداخت می‌نمایند. دوباره این روند ادامه پیدا می‌کند و آن 100 نفر هر کدام 10 عضو جدید می‌گیرند، که می‌شود 1000 عضو (یا 1000 سرمایه‌گذار جدید) و آن‌ها نیز برای عضویت در این شرکت، مبلغی را به آن 100 نفر پرداخت می‌کنند که آن‌ها درصدی را به آن 10 نفر، و سپس آن 10 درصدی را به آقای X پرداخت می‌نمایند. این چرخه‌ی عضوگیری تا جایی که امکان دارد تکرار می‌شود و پول همچنان به سطوح بالاتر انتقال می‌یابد.

نحوه کار بازاریابی هرمی
نحوه کار بازاریابی هرمی

لازم به ذکر است که شرکت‌های هرمی «معمولاً» تأکیدشان بر عضوگیری است تا فروش محصولات یا خدمات؛ زیرا اعضای اصلی، خودشان می‌دانند که درآمد اصلی آن‌ها از روش بازاریابی هرمی به‌دست می‌آید نه فروش محصولات! اگرچه امکان دارد برای اینکه بخواهند سرپوش‌های قانونی بگذارند یا اعتماد افراد را برای عضویت جلب کنند، محصولات و طرح‌های فروش متنوعی را ارائه دهند، اما در نهایت هدف اصلی آن‌ها عضوگیری و دریافت حق عضویت اولیه می‌باشد. گاهی افرادی که بسیار جسور هستند و با سیستم آشنایی کامل دارند (یعنی می‌دانند که سیستم کلاهبردار است)، آن‌قدر در هرم فرو می‌روند که تعداد زیادی زیر مجموعه برای خود می‌سازند، به‌عنوان یک هرم کوچک (Mini-Pyramid) در این مجموعه فعالیت کرده و مبلغ قابل‌توجهی را به جیب می‌زنند؛ در حالی که اعضای پایین رده، همیشه با دستی خالی و حتی متضرر از این سیستم خارج می‌شوند.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

تفاوت بازاریابی هرمی با بازاریابی چند سطحی (MLM)

کسب و کارهایی که در مدل بازاریابیِ چند سطحی یا همان MLM (Multi Level Marketing) قرار دارند، مشاغل قانونی هستند که در آن‌ها توزیع‌کنندگان، محصولات واقعی را به فروش می‌رسانند، استراتژی‌های فروش واقعی دارند و اعضای خود را به فروش بیشتر و آموزش روش‌های فروش ترغیب می‌کنند؛ درآمد اعضای این مدل از کسب و کارها مستقیماً از پورسانت فروش به‌دست می‌آید نه حق عضویت یا پرداخت‌های اولیه به ازای ورود به شرکت! با این حال در برخی از موارد، شرکت‌های هرمی خود را جای MLM جا می‌زنند و در لباسی قانونی و شیک، شروع به کلاهبرداری از مردم و اعضای خود می‌نمایند.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

لیست مقالات مشابه یا تکمیلی در حوزه کسب و کار و مدلهای بازاریابی

جمع بندی و نتیجه گیری درباره بازاریابی هرمی

بازاریابی هرمی در بسیاری از کشورها غیرقانونی است؛ من جمله کشور عزیزمان ایران. برای اینکه درگیر این شرکت‌ها و بازاریابی هرمی نشوید، باید چند نکته را همیشه توجه داشته‌باشید: در بازاریابی هرمی، در اغلب موارد افراد را مجبور می‌کنند که اعضای خانواده یا دوستان خود را وارد شرکت کرده یا محصولات را به آن‌ها بفروشند؛ همچنین بیشتر بر افزایشِ تعداد اعضا و گسترش زیرمجموعه‌های شما اصرار دارند تا افزایش فروشتان؛ شایان ذکر است که جدای از هدر رفتن سرمایه، این امر موجب تیرگیِ روابط افراد با خانواده و دوستانش می‌گردد. با توجه به این نکاتی که گفته شد، خواهید توانست شرکت‌هایی که از بازاریابی هرمی استفاده می‌کنند را تشخیص دهید تا هرگز در دام آن‌ها اسیر نشوید.

امیدواریم با مطالعه‌ی این مقاله دید کامل و جامعی از بازاریابی هرمی و همچنین طرز کار آن به‌دست آورده باشید. در انتها توصیه می‌کنیم که با بازنشر این مقاله در شبکه‌های اجتماعی و همچنین در میان دوستان خود، آن‌ها را از خطر بازاریابی هرمی و شرکت‌های هرمی آگاه سازید.

بر اساس رای 14 نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
شما قبلا رای داده‌اید!
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.

«علی آبیار» دانش‌آموخته رشته مهندسی IT است و به نوشتن، موسیقی، شعر، طبیعت و البته برنامه‌نویسی و تکنولوژی‌های سطح وب علاقه دارد. رزومه تخصصی او بیشتر در زمینه «سئو و تولید محتوا» است؛ همچنین در رزومه تخصصی‌اش، چند پروژه برنامه‌نویسی وب، مدیریت وب‌سایت و توسعه محتوای آن‌ها دیده می‌شود. او تا به امروز، تولید و ویراستاری مطالب متنوعی از مجلات اینترنتی «کاپریلا» و «تاپریلا» در حوزه‌های: تکنولوژی، سئو، کسب و کار، دیجیتال مارکتینگ و… را به عهده داشته است. «علی آبیار» در حال حاضر به صورت فریلنسر بر روی پروژه‌های مختلف داخلی و خارجی در حوزه طراحی وب (Front-End) و سئو فعالیت می‌کند.

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.