شاید اصطلاح SERP برای شما تازگی داشته باشد و معنای آن را ندارید، اما بارها با آن مواجه شدید و SERP featuresهای مختلفی را در گوگل مشاهده کردهاید. در این مقاله، شما را بهطور کامل با این اصطلاح آشنا میکنیم و با مثالهای ایرانی، درک مطلب برای شما آسان و لذتبخش خواهد شد. پس برای اینکه به ویژگیهای نتایچ گوگل یا SERP مسلط شوید، تا انتهای مقاله، همراه آکادمی کاپریلا باشید.
ویژگیهای SERP چیست؟
کلمه SERP بههر نتیجهای که در صفحه نتایج موتور جستجو (Search Engine Results Page) از جمله گوگل نمایش داده میشود، گفته میشود. وقتی کلمهای را در گوگل جستجو میکنید، آن نتایجی که در هر صفحه به شما نشان داده میشود، همان SERP هستند که با بهینهسازی سایت (سئو)، میتوان رتبه ارگانیک (رتبهای که توسط گوگل به صفحه ما داده میشود) در گوگل را به دست آورد.
اما SERP Features، نوع دیگری از نتایج گوگل هستند. این نتایج، معمولاً شامل دسته رتبه ارگانیک نمیشوند چون گوگل، برای برخی از آنها تمایزهایی قائل میشود که در ادامه با آنها آشنا میشویم. رایجترین ویژگیهای SERP عبارتاند از:
- ریچ اسنیپت (Rich Snippets): یک لایه بصری به نتیجه صفحه سایت در گوگل اضافه میکنند (به عنوان مثال، امتیازهای ستارهای برای رتبهبندی محصولات)
- نتایج پولی (Paid Results): با پیشنهاد قیمت برای کلمات کلیدی، جایگاههای گوگل خریداری میشوند (گوگل ادز یا تبلیغات گوگلی)
- نتایج جهانی (Universal Results): همراه با نتایج ارگانیک ظاهر میشوند. به عنوان مثال، نتایج تصویر و featured snippets)
- دادههای گراف دانش (Knowledge Graph): به صورت پنل یا کادر جعبهای ظاهر میشوند (به عنوان مثال، نتایج آب و هوا، اطلاعات افراد مشهور و …)
در روزهای ابتدایی گوگل، هر نتیجه در SERP، یکسان به نظر میرسید و این نتایج ارگانیک مرسوم، در طول سالها تغییر چندانی در ظاهر نداشته است.
با اینحال، با راهاندازی گوگل ادز (تبلیغات در گوگل) در سال 2001، گوگل بیش از پیش مشغول افزودن سایر نتایج غیر ارگانیک به SERP بودهاست.
انواع ویژگیهای SERP چیست؟
فهرست زیر، رایجترین و موثرترین ویژگیهای مکمل برای نتایج جستجوی گوگل را نشان میدهد.
- گوگل ادز (Google Ads)
- فیچر اسنیپت (Featured Snippet)
- مجموعه تصاویر (Image Pack)
- مقاله ژرف یا بنیادی (In-Depth Article)
- کارت دانش (Knowledge Card)
- پنل دانش (Knowledge Panel)
- مجموعه محلی (Local Pack)
- مجموعه تیزر محلی (Local Teaser Pack)
- جعبه اخبار (News Box)
- سوالات مرتبط (Related Questions)
- نقد و بررسیها (Reviews)
- نتایج خرید (Shopping Results)
- پیوندهای سایت (Site links)
- توییت (Tweet)
- ویدئو (Video)
- سوالات متداول (FAQ)
- پادکست (Podcast)
- کتاب (Book)
سعی کردیم برای هر مورد، مثالی ایرانی پیدا کنیم. اما برخی از ویژگیهای نتایج SERP گوگل که در بالا اشاره شد، بنابر یک یا چند دلیل زیر، فاقد مثال ایرانی هستند:
- همه قابلیتهای نتایج گوگل برای وب فارسی، به کاملی وب انگلیسی نیست یا ارائه نمیشود.
- بسیاری از قابلیتهای نتایج گوگل بر اساس موقعیت کنونی کاربر است و برای ایران، نمایش داده نمیشود.
- هیچ کسبوکاری در ایران از ویژگی مربوطه استفاده نکردهاست.
- ما نتوانستیم نمونه ایرانی پیدا کنیم.
در ادامه، ویژگیهای SERP را با هم بررسی میکنیم.
گوگل ادز (Google Ads)
امروزه تبلیغات معمول گوگل ادز دارای چاشنیهای مختلفی هستند، اما متداولترین نوع آن در بالا و پایین نتایج ارگانیک ظاهر میشود. هر تبلیغ، دارای یک برچسب [Ad] در کنار آن است. تبلیغات، باعث میشوند نمایش نتایج ارگانیک به کاربر، در اولویت دوم قرار بگیرد یا تمرکز کاربر بر روی آن نتایج رو کمتر کند. همچنین میتواند بر کاهش نرخ کلیک (به ویژه در مرورگرهای تلفن همراه) تأثیر بگذارد.
در اینزمینه، پشتیبانی گوگل چنین توضیح میدهد: «درجهبندی تبلیغات، براساس میزان مرتبط بودن و مفید بودن آنها برای موارد جستجوشده توسط کاربر، پیشنهاد قیمتی شما برای هر کلیک و چند عامل دیگر است».
فیچر اسنیپت (Featured Snippet)
وقتی گوگل میخواهد به سوالی از کاربر پاسخ دهد که در گراف اصلی دانش نیست، ممکن است سعی کند این پاسخ را در صفحات فهرست شده (Index) خود پیدا کند. این نتایج، یک نوع خاص از نتایج ارگانیک است که با اطلاعات استخراجشده از صفحه هدف (Target Page) ایجاد میشود. فیچر اسنیپت دارای نرخ کلیک یا CTR بالاتر از نتایج ارگانیک معمولی هستند.
تقریباً در همه موارد، فیچر اسنیپت، محتوایی را از صفحه استخراج میکند که به واضحترین و کاملترین روش، به موضوع جستجو شده توسط کاربر پاسخ میدهد. معمولاً فقط یک فیچر اسنیپت در نتایج SERP نشان داده میشود اما به ندرت ممکن است دو یا چند مورد، برای کلمات کلیدی خاص ارائهشود. این ویژگی SERP بهطور کلی، نشاندهنده یک فرصت بزرگ برای صفحاتی است که رتبه 1 تا 5 برای کلمه جستجو شده قرار گرفتهاند و میتوانند توسط گوگل برای این ویژگی انتخاب شوند. در ژانویه 2020، گوگل تغییر بزرگی در نحوه نمایش فیچر اسنیپت در SERP ایجاد کرد که در این مطلب انگلیسی توضیح دادهشدهاست.
مجموعه تصویر (Image Pack)
مجموعههای تصویری، نتایجی هستند که به صورت یک یا چند ردیف افقی از لینکهای تصاویر ثبتشده در گوگل، نمایش داده میشوند و با کلیک بر هر عکس، وارد بخش جستجوی تصاویر گوگل میشود. مجموعههای تصویر ممکن است در هر جایگاه ارگانیک (اول، دوم، سوم …) ظاهر شوند.
مجموعههای تصویری، نتایج ویژهای هستند که برای جستجوهای خاص در مواردی که گوگل فکر میکند محتوای تصویری برای آن جستجو باارزش است، ظاهر میشوند. این تصاویر، از قوانین رتبهبندی فراتر از الگوریتم اصلی ارگانیک استفاده میکنند. پیشنهاد میشود روشهای زیر را در زمینه بهینهسازی محتوای تصویری خود رعایت کنید (برای اطلاعات بیشتر در مورد سئوی تصاویر، مقاله بهینهسازی و سئو تصاویر را بخوانید):
- نام توصیفی عکس
- متن جایگزین (alt) توصیفی
- URL یا آدرس لینک قابل خواندن توسط انسان
- حجم بهینهشده
- درج مشخصه عنوان برای عکس
مقاله بنیادی (In-Depth Article)
گوگل برای کلمات کلیدی کلی (Broad) یا مبهم، ممکن است مجموعهای از مقالات «بنیادی یا عمیق» را نشان دهد که تقریباً با نتایج ارگانیک، قابل تمایز نیستند. این نتایج نسبت به نتایج ارگانیک اصلی، قوانین رتبهبندی نسبتاً متفاوتی را دنبال میکنند و معمولاً وبسایتهای معتبر و بزرگ توسط گوگل انتخاب میشوند. هر مجموعه (مقالات برای یک کلمه کلیدی) سه مقاله دارد و فقط یک جایگاه ارگانیک را اشغال میکند. نمایش آنها در SERP تقریباً مشابه نتایج ارگانیک است اما گوگل، با درج عبارت In-Depth Article، تفاوت آنها را اعلام میکند.
جایگاه مقالات عمیق، تقریباً بهطور انحصاری توسط وبسایتهای معتبر و بزرگ کسب میشود. این مقالات بهطور معمول از ویژگیهای زیر استفاده میکنند:
- محتوای طولانی (2000 تا 5000 کلمه)
- استفاده از نشانهای مقاله (Schema article markup)
- نشانهای نویسنده (Authorship markup)
- نوشتن متن منحصربهفرد با کیفیت بالا
کارت دانش (Knowledge Card)
کارتهای دانش (بخشی از گراف دانش) زمینههای زیادی را شامل میشود، از دادههای مفهومی در منابع ویرایششده توسط انسان (مانند دادههای ویکیپدیا) گرفته، تا دادههای مفهومی استخراجشده از صفحات فهرستشده گوگل و حتی دادههای خصوصی سایر شرکتها و سایتها. این اطلاعات، معمولاً در بالای SERP در جستجوی دسکتاپ ظاهر میشوند.
همه نتایج کارت دانش یا براساس دادههای ویرایششده توسط انسان است یا در نتیجه توافقنامه دادهها با همکاران گوگل ظاهر میشود. سایتهای پارتنر یا همکار گوگل (google partner) تمام مجموعهها و اشخاص متخصص حقیقی و حقوقی هستند که توسط گوگل مورد ارزیابی قرارگرفته و تایید شدهاند. بههمیندلایل، حضور در این بخش برای اکثر سایتها دور از دسترس است.
فهمیدن اینکه کدام کلمات کلیدی تحت تأثیر نتایج گراف دانش قرار دارند به استفاده از این موضوع کمک میکند. زیرا دانستن این امر میتواند به شما در اولویت قرار دادن کلمات کلیدی مقالات و صفحات سایت خود و همچنین درک اینکه گوگل چگونه دادههای موجود در مورد جهان را ذخیره، تحلیل و اطلاعرسانی میکند، کمک کند.
پنل دانش (Knowledge Panel)
پنلهای دانش (معروف به گراف دانش)، مانند کارتهای دانش، دادههای مفهومی را از چندین منبع از جمله منابع ویرایششده توسط انسان، دادههای استخراجشده از صفحات فهرستشده گوگل و دادههای سایتهای همکار گوگل بهدست میآورد. پنل دانش معمولاً در سمت راست نتایج ارگانیک برای جستجوی دسکتاپ ظاهر میشوند.
تمام نتایج پنل دانش هم مشابه کارت دانش، توسط گوگل انتخاب میشوند و حضور همه سایتها در یک پنل دانش، دشوار است.
مجموعه محلی (Local Pack)
برای کلمات کلیدی که به نظر گوگل، محلی (نتایج مربوط به یک منطقه جغرافیایی) به نظر میرسند (مثل متخصصان گوارش در تهران یا رستوران سنتی در کرج)، نتایج گوگل اغلب یک مجموعه نتایج محلی ارائه میدهد و شامل سه مکان فیزیکی است که به نظر گوگل، بیشترین ارتباط را با کلمه کلیدی دارد. این ویژگیها خصوصاً در تلفن همراه بر SERP احاطه دارد و عمده کلیکها را به خود جلب میکند.
در چند سال گذشته، سئو محلی (Local SEO) به طرز چشمگیری تغییر کردهاست و ویژگیهای محلی SERP، بهسرعت در حال تکامل بودند. اگر کسبوکار فیزیکی در سطح شهر دارید، بسیار مهم است که با فضای محلی گوگل آشنا باشید و از آن استفاده کنید. سئوی محلی (بهینهسازی سایت برای کلمات کلیدی مرتبط با یک منطقه)، نظم و فرآیند مشخصی دارد که در آینده در مقالهای کامل به آن خواهیم پرداخت.
مشابه مجموعه محلی، این مجموعه، سه نتیجهای از نتایج کسب و کار محلی (عمدتاً هتلها و رستورانها) است که روی نقشه و با اطلاعات اضافی مانند ساعات کار، نظرات مشتریان و تصاویری که در زیر آنها است نشان داده میشوند. گزینههایی برای مرتبسازی نتایج (بهعنوان مثال، براساس قیمت یا امتیاز) نیز در کنار آنها موجود است.
جعبه اخبار (News Box)
موضوعات حساس به زمان و خبرساز، ممکن است مجموعهای از نتایج را در Google News ایجاد کند. از زمان بروزرسانی ” In the news” گوگل در اواخر سال 2014، سایتهای متنوعی برای رتبهبندی در نیوز باکس یا جعبه خبری گوگل واجد شرایط شدند.
ورود به نتایج Google News فرایندی بسیار متفاوت (و شفافتر) نسبت به نتایج ارگانیک است و در آینده، مقالهای در اینباره منتشر خواهیم کرد.
سوالات مرتبط (Related Questions)
کارت سوالات مرتبط، سوالات تولیدشده براساس الگوریتمهای گوگل را نشان میدهد که به عقیده گوگل، ممکن است با جستجوی شما مرتبط باشد. هر سوال بهچیزی شبیه یک فیچر اسنیپت تبدیل میشود. سولات مرتبط، با نتایج ارگانیک ادغام میشوند و موقعیت آنها در نتایج گوگل یا SERP ممکن است متفاوت باشد (بالا، وسط یا پایین صفحه در رتبههای مختلف).
به نظر میرسد سوالات مرتبط، مربوط به فیچر اسنیپت باشد. در بیشتر موارد:
- سولات مرتبط نیز صفحاتی با کلمات کلیدی و فیچر اسنیپت هستند.
- وبسایتی که عملکرد بهتری در فیچر اسنیپت دارد، در سوال مرتبط نمایش داده میشود.
برنده شدن در رقابت گوگل در یک سوال مرتبط، ممکن است منجر به یک جهش یا افت کوچک در نرخ کلیک (CTR) شود اما به مرور زمان، کلیکهای بیشتری به دست میآورد. با اینحال، سوالات مرتبط بهعنوان روشی برای یافتن فرصتهای کلمات کلیدی فیچر اسنیپت مرتبط با کلمات کلیدی خودتان نیز مفید هستند. اگر سوالات مرتبط را در SERP پیدا کردید، سعی کنید سوال را بهعنوان یک کلمه کلیدی برای صفحهای از سایت خود در نظر گرفته و سئو کنید.
نقد و بررسی (Reviews)
ستارههای نقد و بررسی و دادههای امتیازی، گاهیاوقات برای محصولات، دستور پخت غذا و حتی مقالات نمایش داده میشوند. دادههای Review/rating زیر لینک و توضیحات، نشان داده میشود که نمونه آن را در زیر مشاهده میکنید. نتایج با ستارههای امتیازی معمولاً نرخ کلیک بالاتری دارند.
قوانین گوگل برای نمایش نتایج واجد شرایط ستاره منتشر نمیشود و این قوانین از نظر نوع کاربری و موضوع وبسایت و صفحه، متفاوت است. اما حداقل، schema markup برای نقد و بررسیها باید در صفحه وجود داشته باشد، صفحه از ترافیک خوبی برخوردار باشد و کاربران زیادی به آن امتیاز دادهباشند.
نتایج خرید (Shopping Results)
نتایج خرید یا تبلیغات فهرست محصول گوگل یا (Product Listing Ads: PLA)، مستقیماً محصولات را با اطلاعات مکمل مانند تصاویر و قیمت، معمولاً با پرداخت هزینه به گوگل نمایش میدهد.
مشابه گوگل ادز، این ویژگی، خرید یک جایگاه پولی است و برخی مواقع، نتایج خرید در همان صفحه اول و رتبه اول نمایش داده میشوند. این مدل هم تبلیغات CPC است و تنها زمانی مبلغی پرداخت میکنید که کاربر روی محصول شما کلیک کردهباشد.
پیوندهای سایت (Site Links)
وقتی کسی دامنهی مشخصی را جستجو میکند (مثل یک برند مشخص)، گوگل ممکن است یک مجموعه گسترده تا 10 لینک از آن سایت را نمایش دهد. مجموعه کامل لینکهای سایت، پنج جایگاه اول نتایج ارگانیک SERP را اشغال میکند. لینکهای سایت میتوانند از طریق موارد زیر برای سایت شما مفید باشد:
- افزایش نرخ کلیک در نتایج گوگل
- ورود سریعتر کاربران به صفحه مورد نظر خود
سه عامل، نمایش لینکهای سایت را در SERP ایجاد میکند:
- نوع جستجو: لینکهای سایت عمدتاً با branded terms یا عبارات مرتبط با برند ظاهر میشوند، مثلاً کلمه فرادرس، دیجیکالا و …
- ترافیک سایت: لینکهایی از سایت برند برای نمایش شانس بیشتری دارند که ترافیک بیشتری داشته باشند.
- اجرای Search Action anchor markup در سایت (نمایش باکس جستجو در سایت زیر لینک سایت در نتایج گوگل)
مدل دیگری از Site Links به شکل زیر است که در آن، لینکهای مهم و پربازدید هر سایت یا هر صفحه نمایش داده میشود.
توییت
در سال 2015، گوگل، به نمایش مستقیم توییتها (پستهایی که در شبکه اجتماعی توییتر منتشر میشوند) در SERPهای خود اقدام کرد که با نتایج ارگانیک ترکیب شدهاند. بهنظر نمیرسد که نتایج توییتر را بتوان دستکاری کرد یا بر آن تاثیر گذاشت اما برخی از سئوکاران حرفهای توانستهاند کارتهای توییتر خود را به مدت محدود، بهصدر نتایج گوگل برسانند.
نتایج توییتر در SERP به معنای «ترافیک ارگانیک» نیست. چون با کلیک روی آنها، وارد صفحه توییتر میشویم، اما حضور بصری برند و ارتباط سایت برند با عبارت جستجوشده در نتایج SERP را تقویت میکند.
ویدئو
نتایج ویدئو (مخصوصاً یوتیوب و آپارات بهعنوان سایتهای اشتراکگذاری ویدئو) ممکن است در حالت یک عکس کاور کوچک نشان دادهشود. ویدئوها به عنوان تقویتکننده نتایج ارگانیک شناخته میشوند و گاهاً ویدئوهایی که در وبسایتها وجود دارد نیز به این شکل نمایش داده میشود.
نتایج ویدئو فقط برای برخی از کلمات کلیدی خاص ظاهر خواهد شد. حداقل، مارکآپ اسکیمای ویدئو (video schema markup) باید در صفحه وجود داشته باشد. هر چه ویدئو پربازدیدتر، و سایت نمایشدهنده ویدئو، معتبرتر باشد، احتمال نمایش ویدئو در نتایج و در رتبههای بالاتر بیشتر میشود.
سوالات متداول (FAQ)
سوالات متداول (FAQ schema) در وب فارسی بسیار محبوب و فراگیر شدهاست. برای این ویژگی SERP باید کد آن را در صفحه خود قرار دهید تا به موتورهای جستجو بگوید که محتوای این صفحه، پرسش و پاسخ مرتبط ارائه کردهاست. زمانیکه محتوا به درستی مارکآپ یا نشانهگذاری شدهباشد، این صفحه میتواند سوالات متداول خود را در نتایج گوگل نشان دهد.
پادکست (Podcast)
شاید ویژگی پادکست در نتایج گوگل، کمتر شناختهشده و رایج باشد اما از سال گذشته، اولین حضور آن در جستجوی فارسی ثبت شد. پادکستها هم مثل ویدئوها هستند و اگر کدهای اسکیمای آن در صفحه قرار داده شده باشد و نیز متن هدفمندی برای توضیح پادکست نوشته شده باشد، امکان نمایش آن در نتایج گوگل وجود خواهد داشت.
گوگل در سال 2019 اعلام کرد که بهزودی، پادکستها را در نتایج خود نشان میدهد و در مدتزمان بسیار کوتاهی، این اتفاق رخ داد. حال سوال مهم این است که آیا گوگل میتواند محتوای صوتی را بفهمد و بداند که در پادکست، در چهموردی صحبت شدهاست؟ بله میتواند. در سال 2017 گوگل قابلیت speech-to-text (به جای نوشتن کلمات برای جستجو، کلمه مورد نظر را شفاهی بخوانیم تا گوگل، جستجو کند) را منتشر کرد. این قابلیت بهمرور زمان تقویت شد تا که امروز به این نتیجه رسیدیم که گوگل میتواند صحبتهای پادکستها را به زبان خود ترجمه کرده و موضوع آن را بفهمد.
کتاب (books)
گوگل سعی میکند هر آن چیزی را که ممکن است کاربر به دنبال آن باشد در اختیارش قرار دهد. مثلاً ممکن است شما در مورد آموزش «بازاریابی تجربی» یا «بازاریابی مبتنی بر حساب» جستجو کنید، گوگل علاوهبر مقالات، سایر محتواهای دیگر از جمله کتابهای الکترونیکی را نیز در بخشی مجزا برای شما فراهم میکند.
همانطور که در تصویر بالا مشاهده میکنید، برای نمایش کتابها باید توضیح دقیقی از موضوع کتاب در صفحه سایت نوشتهشود. همچنین باید در نظر داشت همانطور که گوگل میتواند آنچه را در پادکستها و ویدئوها گفته میشود بفهمد، میتواند محتوای درون صفحات کتابهای الکترونیکی را نیز خوانده و تحلیل کند. بدین ترتیب با دقت بیشتری میتواند کتابهای مورد نظر برای هر کلمه کلیدی را به کاربر پیشنهاد دهد.
حالا که به انتهای مقاله رسیدیم، شما بگویید از کدام SERP feature استفاده کردهاید یا میخواهید استفاده کنید؟
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزشها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد میشوند: