سئو در بازاریابی دیجیتال اهمیت زیادی دارد به این دلیل که برای سایتها بازدیدکنندگان رایگان، پیوسته و باکیفیتی می‌گیرد. هر چقدر که موتورهای جست‌وجو درک بهتری از صفحات و محتوای درون سایت شما داشته باشند، سایت شما را بهتر شناخته و در نتیجه، رتبه‌های بهتری در کلمه‌های کلیدی مرتبط به صفحه‌های سایت می‌دهند. یکی از راه‌های ارزشمند و موثر معرفی محتوا به موتورهای جست‌وجو، استفاده از مفهوم «داده های ساختاریافته» یا “Structured Data” است که می‌تواند زبان مشترک بین ربات‌های موتورهای جست‌وجو مثل گوگل و سایت شما باشد. در این مقاله از آکادمی کاپریلا قرار است با Structured Data آشنا شده و انواع Snippet یا اسنیپت‌های کاربردی که در این مفهوم استفاده می‌شوند، آموزش داده شود.
Structured Data چیست؟
به طور کلی این عبارت در برنامه‌نویسی کاربرد داشته و به معنای معرفی کردن یک ساختار منظم و مشخص برای طبقه‌بندی و نمایش اطلاعات است. اگر اطلاعات به شکل ساختاریافته دسته‌بندی شوند، توسط هر کاربر و یا رباتی قابل فهمیدن و استفاده هستند. به این مثال توجه کنید:
حالت الف) یکی از مشتریان ما آقای کرمی بوده که در تهران زندگی می‌کنند و سی ساله هستند. مشتری ۲۵ ساله دوم ما که ساکن تبریز هستند خانم محمدی نام دارند.
حالت ب)
| نام خانوادگی | جنسیت | سن | محل سکونت |
| کرمی | مذکر | 30 | تهران |
| محمدی | مونث | 25 | تبریز |
مثال الف نمونه یک اطلاعات بدون ساختار است که درک آن زمان‌گیر و سخت است. اما مثال ب یک اطلاعات ساختاریافته بوده که به راحتی و توسط هر فرد و هر ماشینی قابل درک هست.
Structured Data در موتورهای جست‌وجو
موتورهای جست‌وجو برای ارائه نتایج مطلوب به کاربران خود از روز اول به دنبال فهمیدن دقیق اطلاعات درون سایتها بودند و برای این کار راه‌حل‌های مختلفی ارائه دادند. اصلی‌ترین این راه‌ها، انتشار یک روش طبقه‌بندی استاندارد بر پایه Structured Data برای برنامه‌نویس‌های سایت بود تا آنها بتوانند به شکل یکپارچه و با توجه به نوع محتوا، صفحه‌های سایت را به موتورهای جست‌وجو معرفی کنند.
در سال ۲۰۱۱ سه موتور جست‌وجو معروف یعنی گوگل، بینگ و یاهو یک پروژه مشترک برای استانداردسازی نحوه معرفی سایتها با نام اسکیما در سایت schema.org راه‌اندازی کردند. با کمک این سایت می‌توان یک کد اسکیما تولید کرد و زمانی که این کد در صفحه سایت قرار داده شود، موتورهای جست‌وجو می‌توانند قسمت‌های مختلف صفحه را درک کرده و در نمایش سایت در نتایج جست‌وجو از این اطلاعات برای بالا بردن کیفیت نتایج خود استفاده کنند.
در این سایت انواع مختلفی از اسیکما وجود دارد که هر کدام مناسب یک نوع محتوا است. برای آشنایی با آنها می‌توانید به سایت گفته شده سر بزنید. برای نمونه آدرس اسکیماهای پرکاربرد سایت Schema.org در زیر آورده شده است:
- Article: صفحه مقاله
- Product: صفحه محصول
- FAQ Page: صفحه سؤالات پرتکرار
- Recipe: صفحه دستورالعمل غذا
- Book: صفحه معرفی کتاب
اگر هنوز در درک این مفهوم ابهام‌هایی دارید، در قسمت بعد و با آشنایی با Snippet می‌توانید بهتر آن را یاد بگیرید.
Snippet چیست؟
در برنامه‌نویسی Snippet به قطعه کدهای پرتکراری گفته می شود که برای ساده‌سازی کدنویسی، یک بار نوشته شده تا به دفعات مورد استفاده قرار بگیرد. اما در موتورهای جست‌وجو این مفهوم کمی فرق دارد. اگر شما عبارتی را در گوگل وارد کنید تعدادی سایت به عنوان نتایج نشان داده می‌شود که به هر یک از این نتیجه‌ها یک Snippet می‌گویند.
در حالت کلی هر Snippet دارای عنوان صفحه Title، توضیحات Meta Description و مسیر ناوبری صفحه یا منوی خرده نانی “Breadcrumb” است اما در حالت‌های خاص می‌تواند دارای قسمت‌های بیشتری نیز باشد که این حالت انواع Snippetهایی را می‌سازد که در قسمت بعد معرفی می‌شوند.
انواع Snippetهای کاربردی
در این قسمت به دو مدل کاربردی اشاره می‌شود که بیشترین استفاده در موتورهای جست‌وجو را دارد.
Rich Snippet
همان‌طور که گفته شد در حالت عادی، نتیجه جست‌وجو فقط دارای متن و توضیح است. اما در حالت پیشرفته و برای صفحات خاص می‌تواند اطلاعات بیشتری به کاربر نشان داده شود. چون در این حالت نتیجه جست‌وجو غنی‌تر و کامل‌تر شده، به آن Rich Snippet می‌گویند. ربات‌های گوگل این اطلاعات را از schema صفحات سایت برداشته و با توجه به نوع schema که به نوع محتوای سایت بستگی دارد، انواع Rich Snippetها ساخته می‌شود. در زیر به معروف‌ترین این موارد اشاره می‌شود:
Product Snippet
پروداکت اسنیپت اطلاعاتش را از اسکیما و برای محصول می‌گیرد. این اطلاعات شامل تعداد ستاره نظرات محصول، تعداد نقدها، موجودی و قیمت محصول است که نمونه‌ای از آن را در تصویر زیر می‌بینید.
Review Snippet
برای مقالات نقد محصول که می‌تواند اطلاعاتش را هم از اسکیما محصول و هم از اسکیما نقد بگیرد. اطلاعاتی مانند نمره نقد محصول و نام نقدکننده یا تعداد نقدها.
FAQ Snippet
مناسب مقاله‌های محتوایی که سؤالات اصلی و پرتکرار و جوابشان را نمایش دهد. این اطلاعات از اسکیما FAQ Page گرفته می‌شود که در سایت‌های ایرانی محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
Recipe Snippet
مخصوص صفحه‌های دستور پخت غذا که شامل تعداد ستاره و رتبه، میزان زمان پخت غذا و تعداد کالری آن است.
Local Snippet
مخصوص معرفی کسب و کار، آدرس و شماره تماس آن، زمانی که نام برند جست‌وجو می‌شود.
Snippetهای دیگری نیز وجود دارند که به دلیل کاربرد کم آنها در محتوای فارسی، اشاره‌ای به آنها نخواهد شد.
Featured Snippet
نوع دومی که احتمالاً در جست‌وجوهای انگلیسی آنها را دیده باشید Featured Snippetها بوده که جایگاه بالای جست‌وجو یعنی قبل از رتبه یک را به خود اختصاص می‌دهند. اما این جایگاه تنها برای تعداد عبارت کلیدی خاص و محدود به یک سایت اختصاص داده شده است که در محتوای فارسی تقریباً کاربردی ندارد. اما ممکن است در آینده گوگل برای تعدادی عبارت فارسی نیز این Snippetها را اضافه کند. به صورت مختصر در زیر انواع این مدل معرفی می‌شود.
Definition Box: برای تعریف عبارات کلی
Ordered List: توضیح مراحل انجام یک کار به ترتیب
فواید استفاده از Structured Data
در این قسمت به صورت خلاصه به مزیت‌های استفاده از Structured Data برای معرفی بهتر محتوای درون سایت به موتورهای جست‌وجو اشاره می‌شود.
گرفتن ورودی بیشتر برای سایت
گوگل گفته است که استفاده از کدهای اسکیما در صفحات باعث بالا رفتن رتبه سایت در نتایج نخواهد شد اما زمانی که موتورهای جست‌وجو بتوانند اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری از محتوای سایت نشان دهند، به صورت خودکار توجه بازدیدکننده‌ها بیشتر جلب شده و نرخ کلیک و تعداد کلیک روی نتایج بیشتر می‌شود.
بالا رفتن نرخ تبدیل ورودی‌ها
زمانی که ورودی‌های با کیفیت‌تری که دقیقاً به محتوای درون سایت نیاز داشته، وارد سایت شوند، تعامل بیشتری با سایت برقرار کرده و امکان سودرسانی آنها به کسب و کار و تبدیل شدن به مشتری بیشتر می‌شود.
بالا رفتن اعتبار برند
وقتی نتایج غنی‌تری از سایت نسبت به رقبا نمایش داده شده و یا صفحه یک سایت قبل از اولین نتیجه جست‌وجو بیاید، به همراه آن اعتبار برند در ذهن کاربران بسیار بیشتر شده و اعتماد بیشتری به کسب و کار خواهند کرد.
مراحل ساخت Structured Data به همراه معرفی ابزارها
اکنون که با این مفهوم آشنا شده و فواید آن را می‌دانید، زمان آن رسیده که نحوه ساخت و گذاشتن این کدها در صفحات سایت را یاد بگیرید:
۱- صفحات سایتی که می‌خواهید برای آنها اسکیما بسازید و نوع آن را مشخص کنید. همان‌طور که گفته شد برای انواع صفحه‌ها مانند محصول، مقاله، نقد و… یک نوع اسکیما مخصوص وجود دارد.
۲- اکنون باید کد اسکیما ساخته شود. راه‌های زیادی برای ساخت کد وجود داشته که شامل سایت و پلاگین‌های وردپرس می‌شود. اگر سایت شما وردپرسی نبوده و یا علاقه‌ای به استفاده از افزونه ندارید می‌توانید از دو سایت زیر استفاده کنید.
برای سایت‌های وردپرسی می‌توانید از افزونه‌های مختلفی استفاده کنید. افزونه معروف یوآست سئو تعداد کمی اسکیما دارد اما برای اسکیما پیشرفته از این افزونه استفاده کنید.
3- بعد از ساخت Snippet باید آن را درون کد صفحه سایت خود قرار دهید. اگر از افزونه استفاده کردید خود به خود این کار انجام شده است اما اگر آن را به صورت جداگانه ساخته‌اید، می‌توانید با کمک این افزونه کد را درون صفحه سایت قرار دهید.
4- در مرحله آخر باید صفحه سایت خودتان را تست کنید تا متوجه شوید اسکیما به صورت درست گذاشته شده است یا خیر؟ برای این کار از ابزار تست اسکیما گوگل استفاده کنید. اگر همه مراحل درست انجام شده باشد ربات‌های جست‌وجو اطلاعات درون کد را خوانده و در فهمیدن بهتر صفحه و گذاشتن در Snippetها از آن استفاده می‌کنند.
نکات مهم پایانی در رابطه با Structured Data
۱- Structured Data فرمت‌های مختلفی دارد که معروف‌ترین آن با نام JSON-LD شناخته می‌شود. به دلیل تخصصی بودن این فرمت‌ها در مقاله به آنها اشاره‌ای نشد. اما ابزارهای معرفی شده همه با فرمت JSON-LD کار کرده که خود موتورهای جست‌وجو نیز همین فرمت را پیشنهاد می‌دهند.
۲- گوگل هیچ ضمانتی برای استفاده از Structured Data شما در نتایجش به شما نمی‌دهد. یعنی هیچ قطعیتی وجود ندارد که اگر برای صفحات خود اسکیما بسازید گوگل از آنها استفاده کند. اما بهتر است که این کار را کرده و امید داشته باشید تا در نتایج گوگل نشان داده شود.
۳- از این کار برای تبلیغ صفحات خود و با هدف گول زدن گوگل به هیچ وجه استفاده نکنید. مفهوم Structured Data تنها برای معرفی محتوای واقعی موجود به گوگل است نه برای نشان دادن اطلاعات غیر واقعی. در صورت باخبر شدن گوگل، سایت شما جریمه خواهد شد.
۴- برای صفحات تکراری لازم نیست که به صورت دستی اسکیما بسازید. به عنوان مثال اگر سایت شما هزار محصول مختلف دارد، منطقی نیست که تک‌تک برای آنها اسکیما محصول بسازید. تنها کافی است که از افزونه‌های مخصوص هر اسکیما استفاده کنید تا به صورت خودکار و برای همه صفحات این کار را انجام دهند. تنها برای اسکیما خاص که در کل سایت به تعداد اندک به آنها نیاز است، به صورت دستی این کار را انجام دهید.
۵- از رقبا و جست‌وجوی کلمات کلیدی کسب و کارتان ایده بگیرید. اگر سایت رقیب از یک نوع snippet استفاده کرده که شما نکردید، حتماً آن را ساخته و در صفحات خود قرار دهید.
۶- اسکیما تنها نوع استفاده از Structured Data نبود اما در سایت و موتورهای جست‌وجو معروف‌ترین آنها است. نوع دیگری مانند Open graph وجود داشته که مخصوص شبکه‌های اجتماعی است که به دلیل کاربرد کم در این مقاله معرفی نشد.
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:
- SERP Features یا ویژگی های سرپ گوگل چیست؟ | آموزش کامل با مثال
- آموزش سئو در وردپرس (WordPress SEO)
- آموزش آشنایی با بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing)
- آموزش مبانی بازاریابی محتوا (Content Marketing)
- آموزش تحقیق کلمات کلیدی برای سئوی سایت
