یادگیری روانشناسی فروش توسط کارشناسان فروش و بازاریابی و استفاده از آن در فرآیندهای کسب و کار، به درک بهتر الگوهای خرید مشتریان و لیدها کمک میکند. الگوهای خرید مشتریان روند مشخصی را دنبال میکنند، بنابراین توجه به آنچه بر تصمیم مشتریان در خرید تاثیر میگذارد موجب تولید لید فروش بیشتری میشود. روانشناسی فروش بیشتر بر خریدار تمرکز میکند، در نتیجه شما بهراحتی میتوانید عوامل تاثیرگذار بر لیدهای فروش خود را شناسایی کنید. الگوهای خرید از اصول روانشناسی یکسانی پیروی میکنند که در ادامه این مقاله از آکادمی کاپریلا به بررسی آنها میپردازیم. در این مقاله به شما کمک میکنیم تا لیدهای خود را شناسایی کنید، ارتباط خوبی با مشتریان بالقوه خود برقرار کنید و نرخ تبدیل لید به مشتری را تقویت کنید.
روانشناسی فروش چیست؟
روانشناسی فروش، علم بررسی الگوهای خرید و ذهنیت مشتری است که بر انتخابها و خرید آنها تاثیر میگذارد. این علم با توجه به رفتارهای اجتماعی و کارکرد مغز، تصمیم مشتری را هدایت میکند. شما با استفاده از این علم میتوانید الگوهای خرید مشتری هدف خود را تشخیص دهید و در نتیجه، شانس فروش محصولات خود را افزایش دهید. برایان تریسی در کتاب خود تحت عنوان «روانشناسی فروش» اینگونه بیان میکند که مقاومت در برابر فروش امری طبیعی است، اما شما باید از طرز فکر مشتریان هدف خود آگاهی پیدا کنید و الگوی فروش خود را متناسب با آن طراحی کنید. در واقع اگر استراتژی فروش خود را بر اساس این اصول طراحی کنید، میتوانید آنچه مشتری میخواهد را به او بدهید. یکی از اصول روانشناسی فروش این است که اگر بخواهید مشتریان را وادار به خرید و یا نظر خود را به آنها تحمیل کنید، در آنها مقاومتی در مقابل خرید ایجاد میشود. هر زمان مشتریان شما احساس کنند که آزادی عمل و حق انتخاب ندارند، به یکی از روشهای زیر واکنش نشان میدهند:
- پاسخ آنها یک «نه» قاطعانه خواهد بود.
- به بحث با شما در مورد محصول ادامه نمیدهند.
- به سراغ یکی از رقیبهای شما میروند تا محصول مورد نظر خود را از آنها تهیه کنند.
یکی دیگر از نکاتی که برایان تریسی درباره روانشناسی فروش مطرح میکند این است که هدف بهبود و پیشرفت، عامل اساسی و برانگیزاننده رفتار همه انسانها است. رفتار شما ممکن است ناشی از میل برای بدست آوردن (افزایش بهرهوری، جلب توجه مافوق) و یا ترس از دست دادن (از دست دادن درآمد فعلی) باشد. رابرت چالدینی در کتاب «روانشناسی نفوذ» خود درباره ۶ اصلی صحبت میکند که رفتار انسان را برای کسب منفعت و یا اجتناب از ترس هدایت میکند. شما میتوانید از این ۶ اصل چالدینی که در ادامه به آنها میپردازیم، همراه با سایر اصول روانشناسی فروش برای تولید لید بیشتر استفاده کنید:
- عمل متقابل: احساس اجبار برای جبران کردن کاری که دیگران در حق شما انجام دادند.
- کمبود: تمایل برای کسب چیزی که نایاب است.
- اعتبار: به میل برای پیروی کردن از نظر افراد متخصص اشاره میکند.
- تداوم: انگیزه برای ثبات در کاری که انجام میدهید و یا حرفی که میزنید.
- علاقهمندی: ترجیح شما برای پاسخ مثبت دادن به افرادی که به آنها علاقه دارید را نشان میدهد.
- اجماع: این مورد به میل شما برای شکلدهی الگوی اعمال خود بر اساس رفتار دیگران، زمانیکه از تصمیم خود اطمینان ندارید اشاره میکند.
اما باید توجه کنید که اصول اخلاقی نیز در روانشناسی فروش رعایت میشوند. بسیاری از فروشندگان ممکن است برای فروش محصول خود از روشهای غیر اخلاقی استفاده و مشتری را به اشتباه، راهنمایی کنند. روانشناسی فروش به تنهایی بر ذهن مشتری شما تاثیر نمیگذارد، بلکه شیوه استفاده شما از این روشها نیز اهمیت دارد. همچنین روانشناسی فروش به شما کمک میکند تا بهشیوه اخلاقی، مشتریان خود را برای خرید متقاعد کنید.
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت فروش حرفه ای: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مدیریت فروش و تحویل: اینجا را کلیک کنید (+).
تکنیکهای برتر روانشناسی فروش
توجه کنید که مشتریان شما اغلب تمایل دارند که به نظرات و خواسته آنها توجه کنید. فروشندگانی که سوالات واضحی از مشتریان میپرسند و بهدقت به آنها گوش میدهند، شانس بیشتری برای افزایش لید فروش دارند. بنابراین علاوهبر اینکه از تکنیکهای روانشناسی فروش برای تولید لید استفاده میکنید، به خواسته مشتریان خود نیز دقت کنید.
از خطاهای شناختی استفاده کنید.
زمانیکه از کیفیت محصول و خدمات خود و اینکه نیاز مشتریان شما را برطرف میکند اطمینان دارید، میتوانید با استفاده از سوگیریهای شناختی که در ادامه مطرح میکنیم آنها را به خرید ترغیب کنید.
- سوگیری تایید: اغلب افراد معمولاً تمایل دارند چیزی را باور کنند که مطابق با عقیده آنها است، بنابراین اطلاعاتی که خلاف عقیده آنها باشد را نادیده میگیرند.
- عمل متقابل: یکی از سوگیریهای شناختی دیگری که در بسیاری از افراد مشاهده میشود این است که آنها معمولاً میل به جبران کار خوبی دارند که شما برای آنها انجام دادید. فن مذاکره پای درب (Foot in the door) بر همین مبنا ایجاد شده است. بهعنوان مثال میتوانید یک نمونه کوچک از محصول مورد نظر را به مشتریان خود ارائه کرده و این حس را در آنها ایجاد کنید.
- اثر لنگر انداختن: در این نوع سوگیری شناختی، فرد به اولین اطلاعاتی که بدست میآورد تکیه میکند و هر چیز دیگری را نادیده میگیرد. بهعنوان مثال مشتریان اغلب به میزان تخفیفی که فروشگاه اعلام میکند توجه میکنند و برای خرید ترغیب میشوند، در صورتیکه ممکن است سود زیادی نیز از این خرید نصیب آنها نشود.
- تایید اجتماعی: معمولاً مشتریان به چیزی که مطلوب سایر افراد است تمایل پیدا میکنند. در واقع، نظر و تجربه سایر مشتریان از محصول شما میتواند در میزان فروش شما تاثیرگذار باشد. بنابراین بهتر است بخشی از وبسایت خود را به نظرات مشتریان درباره محصول خریداری شده و یا خدمات دریافت شده اختصاص دهید. در اینباره، مقاله تایید اجتماعی چیست؟ را بخوانید.
- تثبیت کارکردی: این خطای شناختی زمانی ایجاد میشود که برای محصولی، یک کارکرد در نظر بگیرید و فقط به یک روش مشخص از آن استفاده کنید. در چنین شرایطی، امکان بروز خلاقیت وجود ندارد، روانشناسی فروش به شما کمک میکند تا خارج از چارچوب فکر کنید. شما باید به مشتریان خود نشان دهید که میتوانند به روشهای مختلفی از محصول شما استفاده کنند.
- ترس از دست دادن: این ترس زمانی ایجاد میشود که متوجه میشوید موجودی محصولی در حال اتمام است و یا افراد زیادی آن محصول را در حال حاضر دارند؛ بنابراین شما به علت ترس از دست دادن و عقب افتادن از سایر مردم ترغیب میشوید آن محصول را بخرید. به عنوان مثال شما میتوانید از تجربیات سایر مشتریان خود بگویید که با تهیه این محصول به نتایج خوبی رسیدند.
سوگیریهای شناختی بهروشهای مختلفی میتوانند بر مشتریان هدف شما تاثیر بگذارند، اما همچنان باید به رعایت اصول اخلاقی در استفاده از این روشها دقت کنید تا تجربه کاربری نامطلوبی را برای مشتریان خود رقم نزنید.
اولین ارتباط با مشتری اهمیت دارد.
برقراری ارتباط با مشتری بهشیوه موثر، برای جذب آنها اهمیت دارد. در واقع آنچه میگویید و نحوه بیان آن، نگرش و زبان بدن شما در برقراری این ارتباط تاثیرگذار است. یکی از مواردی که در متقاعدسازی مخاطب اهمیت دارد، پذیرش مکالمه است که شامل استفاده از زبان برای تمایل نشان دادن به نظر مشتری است. در واقع آنچه شما میگویید و نحوه بیان آن، نگرش و زبان بدن شما در برقراری ارتباط با مشتری اهمیت دارد. استفاده از این روش به افزایش فروش شما کمک میکند و مشتری نیز خیلی زودتر به شما اعتماد میکند. اما باید توجه داشته باشید که در پذیرش مکالمه از سخنان تاییدکننده و مثبت استفاده کنید و با دقت به صحبتهای مشتری گوش کنید.
نگرش شما نیز در برقراری ارتباط با مشتری اهمیت دارد. یکی از نکاتی که در روانشناسی فروش اهمیت دارد این است که برای جلب توجه مشتریان از رقبای خود انتقاد نکنید. نگرش مثبت در جلب اعتماد مشتری تاثیرگذار است، علاوهبر این، مردم تمایل دارند ویژگیهای منفیای که در مورد دیگران بیان میکنید، به خودتان نیز نسبت دهند. مطابق تحقیقات مارتین سلیگمن در این زمینه، خوشبینی تاثیر قابل توجهی در فروش یک کسب و کار دارد. تحقیقات نشان میدهد که شرکتکنندگانی که در آزمون استعدادیابی بازاریابی، نمرات پایین و اما در آزمون خوشبینی سلیگمن نمرات خوبی کسب کردند، عملکرد بهتری در زمینه فروش و بازاریابی نشان دادند.
یکی دیگر از مواردی که در جلب اعتماد مشتریان اهمیت دارد، زبان بدن شما بهعنوان ارتباط غیر کلامی است. مطابق تحقیقات برایان تریسی موفقیت شما در فروش ۵۵٪ تحت تاثیر زبان بدن، ۳۸٪ تن صدا و ۷٪ کلماتی که انتخاب میکنید قرار دارد. بهعنوان مثال هنگام برقراری ارتباط تلفنی رسمی میتوانید بایستید و یا صاف بنشینید. در این حالت میتوانید بهراحتی تن و لحن صدای خود را حین گفتگو تنظیم کنید، علاوهبر این، تنفس بهتر و آزادی بیشتری برای حرکت خواهید داشت که به حفظ آرامش شما کمک میکند. تحقیقات نشان میدهند که وضعیت بدنی شما میتواند بر روحیه و حالت روانیتان تاثیر بگذارد. بهعنوان مثال اگر زمانیکه اضطراب دارید صاف بنشینید، کمی اعتماد بهنفس بیشتری پیدا میکنید و روحیه مثبت شما را ارتقاء میدهد. در این زمینه، مقاله زبان بدن چیست؟ را بخوانید.
دوره ویدئویی آموزش مقدماتی زبان بدن: اینجا را کلیک کنید (+).
ارتباط برقرار کنید.
برای برقراری ارتباط با مشتری میتوانید به شیوههای مختلفی از تکنیکهای روانشناسی فروش استفاده کنید. بهعنوان مثال، برای ایجاد ارتباط کاری با سایر شرکتها میتوانید در مورد شرکت مورد نظر، مشتریان و بازار هدف آن تحقیق کنید. همچنین باید اطلاعات دقیقی از محصولات و خدمات خود داشته باشید، اما در عین حال از اصطلاحات بسیار تخصصی استفاده نکنید تا مشتری سردرگم نشود. شما فقط باید اطلاعات مورد نیاز مشتری درباره محصول را ارائه دهید. اگر اعتماد مشتریان را جلب کنید، خیلی راحتتر میتوانید با آنها ارتباط برقرار کنید و متوجه نیازهای آنها شوید.
تاثیر رسانه اجتماعی را دست کم نگیرید.
یکی از راههای برقراری ارتباط با مشتری، شبکههای اجتماعی است، این ارتباط در بستر فضای مجازی از طریق بازاریابی «وابستگی» شکل میگیرد. اغلب مردم به نظرات کاربران در مورد محصول مورد نظر اهمیت میدهند و به محصولی که بیشترین تعداد لایک و نظرات مثبت زیادی دریافت کرده است، تمایل بیشتری نشان میدهند. بنابراین باید از مخاطبان خود بخواهید تا نظر خود درباره محصولات شما را به اشتراک بگذارند و پستهای شما را لایک کنند. در ادامه، چند راهکار برای افزایش تعامل کاربران در رسانه اجتماعی را مطرح میکنیم:
- مخاطبان خود که لیدهای فروش شما محسوب میشوند را مشخص کنید.
- محتوایی مانند راهنمای استفاده، آزمون و یا مصاحبه منتشر کنید که در مشتریان هدف شما حس قدردانی ایجاد میکند.
- با انتشار محتوایی که نظرات و ارزشهای مشتریان شما را منعکس میکند، نظر آنها را جلب کنید.
اثر «بنجامین فرانکلین» یکی از خطاهای شناختی است، درخواست از دیگران و قدردانی از آنها موجب محبوبیت بیشتر شما میشود. بنابراین از مخاطبان خود بخواهید که مطالب منتشر شده را با دوستان و نزدیکان خود به اشتراک بگذارند.
- دوره ویدئویی آموزش کسب و کار در اینستاگرام: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش آشنایی با رفتار مصرف کننده در شبکه های اجتماعی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش بازاریابی در شبکه های اجتماعی: اینجا را کلیک کنید (+).
نمونههای رایگان محصول را به مشتریان هدف خود هدیه دهید.
اگر خطای شناختی عمل متقابل را به یاد داشته باشید، هدیه دادن یک نمونه کوچک از محصولات و خدمات به مشتریان هدف موجب میشود تا آنها تمایل پیدا کنند این لطف شما را جبران کنند. بهعنوان مثال، میتوانید برای اولین خرید آنها درصدی را بهعنوان تخفیف در نظر بگیرید و یا به ازای خرید مبلغ مشخصی یک محصول دیگر هدیه بدهید. نمونه رایگان محصولات باعث میشود تا افراد بیشتری با کیفیت برند شما آشنا شوند و به این ترتیب، میزان فروش شما افزایش پیدا کند.
گزینههای جایگزین برای مشتریان در نظر بگیرید.
یکی از تکنیکهای روانشناسی فروش که بسیار ساده و در عین حال کارآمد است، ارائه حق انتخاب به مشتریان است. مطابق تحقیقات، زمانیکه فقط یک محصول برای فروش داشته باشید، مشتری شما تمایل کمتری به خرید آن دارد، حتی اگر خود محصول باب میل او باشد. بنابراین باید چند گزینه جایگزین برای یک محصول در نظر بگیرید، اما توجه کنید که فقط چند مورد کافی است و تعداد زیاد محصولات مشابه موجب سردرگم شدن مشتری میشوند و در نتیجه ممکن است از خرید صرفهنظر کند. ابتدا محصول اول و سادهتر را که نیاز مشتریان را رفع میکند به آنها معرفی کنید، سپس به سراغ محصول اصلی بروید و در نهایت، بهترین محصول خود را به آنها پیشنهاد دهید. این شیوه سه نکته مثبت دارد، یکی اینکه مشتریان شما دیگر نیازی به بررسی سایر فروشگاهها ندارند، آنها متوجه تفاوتهای محصولات شما میشوند و احتمال زیادی وجود دارد که با توجه به نیاز خود و کیفیت محصول، بهترین محصول شما را انتخاب کنند.
از پیشنهاد گزینههای زیاد، خودداری کنید.
داشتن گزینههای جایگزین در موفقیت فروش، موثر است اما نباید تعداد گزینهها را به حدی افزایش دهید که تاثیر منفی بگذارد. مشتریان امروزی انتظار شخصیسازی پیشنهادات فروش و محصولاتی متناسب با نیاز خود را دارند، این گزینه تعدد گزینههای پیش روی مشتری میتواند او را در انتخاب گزینه نهایی، سردرگم کند. مثلاً در خرید اشتراک نرمافزارها، معمولاً سه گزینه قابل سفارش ارائه شده است اما در تصویر زیر، برای کاربری که برای اولین بار میخواهد از این سایت خرید انجام بدهد، گزینههای زیادی ارائه شده است.
تعداد کم گزینهها میتوانند فرصت فکر و تصمیمگیری را برای مشتری فراهم کنند و از طرفی، باید آنچنان گزینههای خود را بهینه طراحی کنید تا نسبت به صحت و کیفیت آنها، اطمینان کافی حاصل شود.
- دوره ویدئویی آموزش فروش رابطه ای – بازاریابی وابسته Affiliate Marketing: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش بازاریابی و فروش تلفنی: اینجا را کلیک کنید (+).
دانش کافی داشته باشید.
هر چه اطلاعات بیشتری در زمینه کاری و محصولات مورد نظر خود داشته باشید، لیدهای فروش خیلی زودتر به شما اعتماد میکنند. بهعنوان مثال، مدرک و یا دوره خاصی که گذارندهاید، تجربه کاری، کتاب و یا راهنمای فروش تالیفی توسط خودتان و اگر برند شما جایزه خاصی دریافت کرده باشد به شما در جلب اعتماد مشتری کمک میکنند. یکی از تکنیکهای روانشناسی فروش که رابرت چالدینی بیان میکند این است که اگر با یک متخصص و یا فردی که مشخصاً دانش و آگاهی بیشتری دارد مواجه باشیم به احتمال بیشتری متقاعد میشویم؛ به این دلیل که با اطلاعات مفید میتوانید مشتریان خود را بهتر راهنمایی کنید. شما میتوانید اطلاعات خود را از طریق وبسایت، صفحات خود در رسانههای اجتماعی و ارسال ایمیل به اشتراک بگذارید. اما اگر به تازگی وارد بازار فروش شدید و تجربه کافی برای متقاعدسازی مشتریان ندارید، اطلاعات آماری مهم مانند تحقیقاتی که درباره محصول شده و مزایای آن نسبت به سایر محصولات در بازار را بدانید. در این زمینه، حتماً مقاله رهبری فکری و رهبر فکری را بخوانید.
به دنبال مشتریان علاقهمند به برند خود باشید.
یکی از مواردی که چالدینی در اصول متقاعدسازی خود مطرح میکند، اصل علاقهمندی است. اغلب افراد، رفتار شخصی که دوست دارند را تقلید میکنند و یا حرف آنها را راحتتر میپذیرند. مشتریانی که به زمینه فعالیت برند شما علاقهمند هستند تمایل بیشتری برای سرمایهگذاری و خرید محصولات شما دارند. بنابراین باید مشتریان و لیدهای فروشی را پیدا کنید که به زمینه فعالیت برند شما علاقه دارند. یکی دیگر از روشهای روانشناسی فروش، بیان تجربه کاربران از محصولات و خدمات شما است. شما میتوانید از مشتریان خود بخواهید تجربه خود از استفاده محصولات شما را در وبسایت و صفحات رسانه اجتماعی برند شما بیان کنند.
طرز فکر مشتری در مورد مشکلشان را تغییر دهید.
تغییر طرز فکر مشتری نسبت به مشکل و نیاز خود، تکنیک «بازسازی شناختی» نامیده میشود اما آنچنان هم دشوار نیست. این تکنیک، همیشه توسط فروشندهها انجام میشود، مثلاً شما یک آژانس بازاریابی هستید و مشتری شما از جواب نگرفتن از خبرنامه ایمیلی خود گلایه دارد. وقتی مشکل را بررسی میکنید متوجه میشوید که مشکل در سرویس ایمیل مارکتینگی است که انتخاب شده و نرخ تحویل پایینی دارد و ایمیلهایی هم که به صندوق ورودی مشتری میرسند، به دلیل ضعف در عنوان ایمیل، توجه گیرنده را جلب نمیکنند. در این مثال، مشتری شما از بازدهی ایمیل ناامید شده و آن را مناسب نمیداند در حالیکه شما با شناسایی علت اصلی، دیدگاه او را نسبت به نیاز او تغییر دادید. بدین ترتیب میتوانید پیشنهاد خود را مبنی بر خدمات بازاریابی ایمیلی به مشتری ارائه دهید.
همه چیز را نگویید.
مانور دادن بر روی ویژگیهای مثبت محصول، بسیار خوب است اما گاهی باید کشف برخی از ویژگیها را بر عهده خود مشتری بگذارید تا در حین تجربه استفاده از محصول، از احساس کشف آن لذت ببرد. مثلاً اگر فروشنده یک نرمافزار هستید، به جای آنکه ویژگیهای محصول را به مشتری توضیح دهید، به او پیشنهاد بدهید تا از نسخه آزمایشی و رایگان نرمافزار استفاده کند و خودش، جواب سوالاتش را در عمل مشاهده کند. کمی رمز و راز در محصول و پیشنهاد شما میتواند کنجکاوی مشتری را تحریک کند.
- دوره ویدئویی آموزش تکنیک های فروش در بازاریابی – بخش یکم: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش تکنیک های فروش در بازاریابی – بخش دوم: اینجا را کلیک کنید (+).
کلام نهایی
یک فرمول مشخص برای استفاده از تکنیکهای روانشناسی فروش و اینکه کدام یک از آنها چه زمانی بهتر نتیجه میدهند، وجود ندارد. هر چه از تکنیکهای بیشتری آگاهی داشته و استفاده کنید، نیازهای مشتریان را بهتر درک میکنید و در نتیجه، فروش بیشتری خواهید داشت. اصول روانشناسی فروش که مطرح کردیم با یکدیگر همپوشانی دارند و به روشهای مختلفی میتوانید از آنها استفاده کنید. یکی از نکات مهم در فرایند فروش این است که از نیازهای مشتری اطلاع داشته باشید. بنابراین اگر تاکنون نتیجه دلخواهی از تکنیکهای فروش خود کسب نکردید، زمان آن رسیده که از اصول روانشناسی فروش مطابق با آنچه درباره مشتریان خود میدانید استفاده کنید. اغلب مشتریان در برابر فروش مقاومت میکنند، تمایل دارند سود بیشتری کسب کنند و در عین حال، متحمل ضرر نشوند و شما هم به درستی متوجه نیازهای آنها شوید.
یکی از دلایل مهمی که فرایند فروش شما با شکست مواجه میشود، عدم درک صحیح از نیاز مشتری است. بنابراین باید تا جایی که میتوانید در مورد لیدهای فروش خود اطلاعات کسب کنید و سپس از تکنیکهای روانشناسی فروش برای جذب آنها استفاده کنید. برای تغییر رویکرد خود به زمان نیاز دارید، اما میتوانید با بازبینی آن شروع کنید. لحن و تن صدای خود را تغییر دهید، پیشنهادات فروش خود را بهبود ببخشید، و مجموعهای از تکنیکهایی را بهکار ببرید که داستان محصولات و برند شما را بیان میکنند. در زمینه اصول روانشناسی در فروش، مقالات زیر هم به شما پیشنهاد میشوند:
- راهکارهای استفاده از تکنیکهای روانشناسی در کپی رایتینگ (نویسندگی تبلیغاتی)
- روانشناسی رنگ ها در بازاریابی و فروش | راهنمای کاربردی با مثال
همچنین مشاهده دورههای آموزشی زیر هم میتواند در امر فروش به شما کمک کند:
- دوره ویدئویی آموزش مقدماتی فن بیان و اصول سخنوری: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش آشنایی با فن بیان و گویندگی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مهارت سخنرانی – مدیریت استرس و افزایش اعتماد به نفس: اینجا را کلیک کنید (+).
- مجموعه آموزش توسعه مهارت فردی: اینجا را کلیک کنید (+).