محیط زیست انسان‌ها و سایر جانداران، از جمله مهم‌ترین مواردی است که باید با استفاده از دانش و علوم مختلف مدیریت شود و مورد توجه قرار گیرد. در واقع با استفاده‌های بی رویه از منابع و آلودگی‌هایی که در اثر صنعتی شدن جوامع انسانی پدیدار شده‌اند؛ لطمات زیادی به طبیعت وارد گردیده است. در این میان، مهندسان علوم مختلفِ منابع طبیعی، وظیفه دارند با اصلاح روند بهره‌برداری از منابع و جلوگیری از آلودگی‌های وسیع زیست محیطی، این منابع را حفظ نمایند. این موضوع همچنین باعث تداوم حیات انسان و سایر جانداران در محیط زیست می‌شود. در همین راستا، شناخت مشاغل مربوط به محیط زیست می‌تواند راهی برای آشنایی افراد با رشته‌های تحصیلی این حوزه و موقعیت‌های کاری نظیر شغل مهندسی طبیعت شود. به همین دلیل، در این مقاله از «مجله اینترنتی کاپریلا» قصد داریم تمام جوانب شغل مهندسی طبیعت از جمله وظایف، مهارت‌های مورد نیاز و نرم‌افزارهای تخصصی این عرصه را بررسی کنیم. از شما دعوت می‌کنیم که تا انتها با ما همراه باشید.

آنچه می خوانید: پنهان کردن فهرست
1 شغل مهندسی طبیعت چیست؟
2 رشته مهندسی طبیعت
3 گرایش های مختلف رشته مهندسی طبیعت
3.1 گرایش محیط زیست
3.2 گرایش مرتع و آبخیزداری
3.3 گرایش جنگلداری
3.4 گرایش شیلات
3.5 گرایش علوم و صنایع چوب و کاغذ
4 حوزه های کاری شغل مهندسی طبیعت
5 وظایف و مسئولیت های شغل مهندسی طبیعت
6 مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی طبیعت
6.1 آشنایی با علوم پایه
6.2 آشنایی با زبان انگلیسی
6.3 مهارت تحقیق و پژوهش
6.4 توانایی جسمی بالا
6.5 مهارت های ارتباطی
6.6 روحیه طبیعت دوستی
6.7 توانایی کار تیمی
6.8 توانایی مدیریت و سازماندهی
6.9 توانایی گزارش نویسی
6.10 آشنایی با نرم افزارهای مختلف
7 نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی طبیعت
7.1 بسته نرم افزاری آفیس
7.2 نرم افزار اس پی اس اس (SPSS)
7.3 نرم افزار Hec – Hms
7.4 نرم‌افزار آرک جی آی اس (ArcGIS)
7.5 نرم افزار WEPP
7.6 نرم افزار آر اس (RS)
7.7 نرم افزار WRPLOT View
7.8 نرم افزار ایلویس ILWIS
7.9 نرم افزار NETWORK2000
8 سخن پایانی در رابطه با شغل مهندسی طبیعت

شغل مهندسی طبیعت چیست؟

شغل مهندسی طبیعت عبارت است از «به کارگیری علوم و دانش مهندسی در راستای بهینه سازی استفاده از منابع و به حداقل رساندن آسیب‌های محیط زیستی در جهت بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها». در این شغل، عرصه‌های مختلف طبیعت مانند: جنگل‌ها، مراتع، زیستگاه‌های آبی و… مورد بررسی قرار می‌گیرند. به این ترتیب علاوه بر تأمین نیاز بشر به منابع زیستی و فیزیکی موجود در طبیعت، امکان حفظ این منابع برای نسل‌های آینده نیز فراهم می‌گردد. از طرفی با بهره‌برداری بی رویه از طبیعت، بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری در معرض انقراض قرار گرفته‌اند که مهندسان طبیعت وظیفه دارند در راستای حفظ این گونه‌ها تلاش کنند.

شغل مهندسی طبیعت چیست؟
شغل مهندسی طبیعت چیست؟
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

رشته مهندسی طبیعت

رشته مهندسی طبیعت به نوعی همان رشته مهندسی منابع طبیعی است که با نامی جدید در دفترچه انتخاب رشته دانشگاه دیده می‌شود. این رشته که در زیر گروه ۵ کنکور تجربی قرار دارد؛ متخصصانی با دانش بالا و شناخت کافی از عرصه‌های طبیعی را تربیت می‌کند. از طرفی گرایش‌های مختلف مهندسی طبیعت، به بررسی حوزه‌های مختلف می‌پردازد و در قالب واحدهای درسی تخصصی، دانشجویان را آماده ورود به مشاغل مختلف می‌نماید. در ادامه جهت آشنایی شما با این رشته تحصیلی به معرفی درس‌ها و گرایش‌های تخصصی مهندسی طبیعت می‌پردازیم.

گرایش های مختلف رشته مهندسی طبیعت

محیط زیست هر منطقه جغرافیایی، شامل بخش‌های آبی، خاکی و انواع مختلف پوشش گیاهی است. هر یک از این بخش‌ها از ویژگی‌ها فیزیکی و زیستی متفاوتی برخوردار هستند که مطالعه و فعالیت در رابطه با هر یک، دانش متفاوتی را می‌طلبد. در این راستا، مهندسان طبیعت باید در گرایش‌های مختلف آموزش ببینند و هر یک در زمینه تخصصی خود فعالیت نمایند. به این ترتیب قصد داریم گرایش‌های مختلف مهندسی طبیعت را به شما معرفی کنیم که عبارت‌اند از:

  • گرایش محیط‌زیست
  • گرایش مرتع و آبخیزداری
  • گرایش جنگلداری
  • گرایش شیلات
  • گرایش علوم و صنایع چوب و کاغذ

در ادامه هر یک از این گرایش‌های فوق را بررسی خواهیم کرد.

گرایش های مختلف رشته مهندسی طبیعت
گرایش های مختلف رشته مهندسی طبیعت

گرایش محیط زیست

محیط زیست را می‌توان گسترده‌ترین گرایش در میان موارد فوق دانست. در این حوزه، حیات گیاهی و جانوری در اقلیم‌ها و شرایط مختلف محیطی با رویکرد حفظ حیات جانوری و گیاهی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در واقع دانش آموختگان این گرایش با استفاده از علوم مختلف مانند: بیولوژی، اکولوژی، فیزیک، شیمی، آمار و جغرافیا، سعی در بررسی همه جانبه طبیعت و تلاش برای بهبود شرایط محیط زیست دارند. به این ترتیب با تلاش در راستای بهبود شرایط محیطی، کیفیت زندگی انسان در شرایط فعلی و برای آیندگان بهبود پیدا می‌کند.

شایان ذکر است، رسالت اصلی مهندسان طبیعت در حوزه محیط زیست، کاهش آلودگی منابع طبیعی و بررسی زیست بوم مناطق مختلف در جهت بهبود شرایط زیستی است. این در حالی است که بنا بر آمارهای سازمان ملل در قرن اخیر، میزان آلودگی طبیعت، تولید گازهای گلخانه‌ای، انقراض گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری به شدت افزایش داشته است. در چنین شرایطی وظیفه مهندسان طبیعت است که با بهره‌گیری از علوم مهندسی به دنبال راهکارهایی برای خارج شدن از بحران و حرکت به سمت بهتر شدن شرایط باشند.

دروس تخصصی این گرایش در مقطع کارشناسی عبارت‌اند از:

  • بوم شناسی مهره داران
  • مناطق حفاظت شده، پارک‌های ملی و جنگلی
  • مبانی مدیریت حیات وحش
  • پارک داری
  • زیست‌ شناسی و شناخت حیوانات شکاری
  • ارزیابی محیط زیست
  • حقوق و مدیریت محیط‌ زیست
  • طراحی و مهندسی پارک‌های ملی و جنگلی
  • اکولوژی دریاها و دریاچه‌ها
  • آلودگی آب و خاک
  • فنون و مدیریت حیات وحش
  • زیست شناسی حفاظت
  • آلودگی هوا
  • جلسه بحث
  • انسان و محیط زیست
  • پروژه

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه محیط زیست و زیست‌شناسی برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

علاوه بر این، در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه بوم‌شناسی برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

و در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه منابع آبی برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

همچنین، در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه آلودگی هوا برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

گرایش مرتع و آبخیزداری

بخش‌های مرتعی و حوضه‌های آبخیز طبیعت، علی‌رغم توجهی که در چند دهه اخیر به حفاظت از جنگل‌ها شده است؛ از اقدامات کافی برای حفظ کیفیت آب، خاک و پوشش گیاهی بی بهره مانده‌اند. به همین دلیل در گرایش مرتع و آبخیزداری تلاش می‌شود متخصصانی جهت رسیدگی به حفاظت از اراضی مرتعی و اقدامات حفاظتی – حمایتی در جهت نگهداری حوزه‌های آبخیز و فرسایش خاک تربیت شوند. در این راستا، با ارائه واحدهای درسی و تخصصی، دانش کافی جهت احیا پوشش گیاهی، ساخت سدهای آبخیزداری، گابیون بندی و… در اختیار مهندسان طبیعت با گرایش مرتع و آبخیزداری قرار می‌گیرد.

لیست دروس تخصصی گرایش مرتع و آبخیزداری عبارت‌اند از:

  • شناسایی گیاهان مرتعی ۱
  • اکولوژی مرتع
  • ژئومورفولوژی ۱
  • رابطه دام و مرتع
  • کشت و تکثیر گیاهان مرتعی
  • اصلاح و توسعه مراتع
  • خاک‌های مناطق خشک و نیمه خشک
  • اندازه گیری و ارزیابی مراتع
  • هیدرولوژی کاربردی
  • احیاء بیولوژیک مناطق خشک و نیمه خشک
  • شناسایی گیاهان مرتعی ۲
  • آبخیزداری
  • حفاظت آب و خاک
  • جمع‌آوری آب درم ناطق خشک و نیمه خشک
  • ژئومورفولوژی ۲
  • کارورزی
  • کارتوگرافی
  • پروژه
  • ارزیابی قابلیت اراضی

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه مرتع برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

و در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه زمین‌شناسی برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

همچنین، در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه علوم خاک و حفاظت از خاک برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

گرایش مرتع و آبخیزداری
گرایش مرتع و آبخیزداری

گرایش جنگلداری

گرایش جنگلداری از جمله گرایش‌های تحصیلی رشته مهندسی طبیعت است که به صورت مجزا و در قالب رشته علوم و مهندسی جنگل نیز در دانشگاه‌های مختلف کشور ارائه می‌گردد. به این ترتیب در گرایش جنگلداری، تلاش می‌شود دانشجویان با گذراندن دروس تخصصی، دانش کافی در زمینه اکولوژی و بوم شناسی جنگل، اقتصاد و بهره‌برداری منابع جنگلی، ساختار شناسی پوشش گیاهی مناطق مختلف و… را به دست آورند. البته با توجه به بهره‌برداری بی رویه‌ای که از درختان خصوصاً در جنگل‌های شمالی کشور رخ داده است، ایران با مشکلات زیادی در راستای حفظ پوشش درختی مواجه است. همین امر باعث شده است که به دلیل شرایط بحرانی فعلی، نیاز به متخصصان حوزه جنگل بیش از پیش احساس شود.

شایان ذکر است، دانش آموختگان گرایش جنگلداری در ادامه راهشان نه تنها در راستای حفاظت از پوشش گیاهی تلاش می‌کنند؛ بلکه با کنترل بهره‌برداری از منابع چوبی و غیرچوبی، اقدامات لازم جهت جنگل کاری و احیا بافت آسیب دیده مناطق حفاظت شده را بر عهده می‌گیرند.

لیست دروس تخصصی گرایش جنگلداری عبارت‌اند از:

  • اقتصاد جنگل
  • درخت شناسی 2
  • حمایت جنگل
  • اندازه گیری جنگل 1
  • جاده سازی 1
  • پروژه
  • اکولوژی جنگل
  • سیاست جنگل 1
  • جنگل کاری و نهالستان‌های جنگلی
  • جنگلشناسی 1
  • جنگلداری 1
  • جلسه بحث
  • پارک‌های ملی – جنگلی و پردیس‌ها
  • شناخت حیوانات شکاری
  • جنگل شناسی 2
  • خاک شناسی جنگل
  • اندازه گیری جنگل 2
  • جاده سازی 2
  • جنگلداری 2
  • جنگل شناسی کاربردی
  • بهره‌برداری جنگل
  • حمل و نقل چوب

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه جنگل‌داری برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه آلاینده‌های صنعتی برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

گرایش جنگلداری
گرایش جنگلداری

گرایش شیلات

همان‌طور که ذکر شد، ایران از اقلیم‌های مختلف آبی و خاکی برخوردار است. بخش مهمی از محیط زیست کشور را زیستگاه‌های آبی تشکیل می‌دهد. این زیستگاه‌ها بستری مناسب برای حیات گونه‌های مختلف آبزیان می‌باشد که بخش اعظم آن‌ها به منظور استفاده در صنایع غذایی، بهداشتی و دارویی قابل بهره‌برداری هستند. این امر سبب شده است تا گرایش شیلات به عنوان زیر شاخه رشته مهندسی طبیعت از اهمیت بالایی برخوردار باشد. این اهمیت علاوه بر جنبه اقتصادی شامل حفاظت از گونه‌های مختلف آبزیان و خصوصاً حیات دریایی می‌شود.

شایان ذکر است که در گرایش شیلات از زیرشاخه‌های مهندسی طبیعت، متخصصان دانش کافی در رابطه با بیولوژی جانوری و گیاهی و اکولوژی دریایی به عنوان منابع و زیربنای شیلات را فرا می‌گیرند. این متخصصان بعدها قادر خواهند بود در حوزه صید و بهره‌برداری آبزیان، تولید محصولات دریایی در محیط‌های کنترل شده و حفظ گونه‌های در حال انقراض، اقدامات بسیار مفیدی انجام دهند.

لیست دروس تخصصی گرایش شیلات عبارت‌اند از:

  • لیمنولوژی
  • اصول تکثیر و پرورش ماهی
  • اصول روش‌های صید آبزیان
  • اکولوژی دریاها
  • تکثیر و پرورش آبزیان
  • اصول تغذیه آبزیان
  • ماهی شناسی عمومی
  • بهداشت و بیماری‌های آبزیان
  • هیدروتکنیک و طراحی استخرها
  • ماهی شناسی سیستماتیک
  • اصول فراوری محصولات شیلاتی
  • هیدروشیمی
  • جلسه بحث
  • پروژه
  • زبان تخصصی
  • کارورزی

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه شیلات برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

شغل مهندسی شیلات چیست؟
شیلات

گرایش علوم و صنایع چوب و کاغذ

با وجود اهمیت بالای حفاظت از جنگل‌ها، نیاز کشور به منابع چوب نیز باید از طریقی تأمین شود. از طرفی به کار بردن این منابع در صنایع چوب و کاغذ، نیازمند دانش بالا و به کارگیری این دانش در بخش‌های مختلف صنعت است. در این راستا، گرایش علوم و صنایع چوب به عنوان زیرمجموعه مهندسی طبیعت، دانش کافی را به دانش آموختگان ارائه می‌دهد تا اقدامات لازم در جهت بهره‌برداری و به کارگیری اصولی منابع چوب را انجام دهند.

لیست دروس تخصصی گرایش علوم و صنایع چوب و کاغذ عبارت‌اند از:

  • طرح و برنامه ریزی تولید
  • فرآورده‌های مرکب چوب
  • شناخت عمومی چوب
  • انتقال حرارت
  • تشریح و تشخیص چوب
  • درجه بندی و ارزیابی چوب
  • فیزیک چوب
  • حفاظت و ایمنی کار
  • شیمی چوب
  • بازاریابی فرآورده‌های چوبی
  • فناوری برش چوب
  • کنترل کیفیت
  • مکانیک چوب
  • بررسی مسائل صنعت چوب
  • اصول حفاظت چوب
  • کارآموزی
  • پژوهش و گزارش نویسی
  • پروژه

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

حوزه های کاری شغل مهندسی طبیعت

اقلیم‌های مختلف، انواع پوشش گیاهی، عرصه‌های آبی و خاکی و تنوع بسیار زیاد گونه‌های گیاهی و جانوری، موجب نیاز گسترده در بخش‌های مختلف به مهندسان طبیعت است. چندین وزارتخانه، سازمان‌ها و ادارات مختلف دولتی، صنایع گوناگون و… همه در عین وابستگی به منابع طبیعی، خواهان حفاظت و حمایت از حیات گیاهی و جانوری در محیط زیست کشور می‌باشند. به همین دلیل در بخش‌های مختلف، شاهد موقعیت‌های شغلی برای مهندسان طبیعت از همه‌ی گرایش‌ها هستیم. در این راستا، قصد داریم مهم‌ترین حوزه‌های کاری شغل مهندسی طبیعت را به شما معرفی نماییم که عبارت‌اند از:

  • وزارت کشور
  • وزارت نیرو
  • وزارت صمت
  • سازمان توسعه و برنامه ریزی
  • مؤسسات تحقیقات خاک
  • حفاظت و توسعه جنگل‌ها
  • سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور
  • وزارت جهاد کشاورزی
  • شهرداری‌ها
  • سازمان پارک و فضای سبز
  • سازمان محیط زیست
  • حفاظت آبخیزداری
  • مدیر فنی در بخش‌های دولتی و خصوصی
  • مجتمع‌های چوب و کاغذ
  • کارخانه‌های تولید چوب
  • انجام تحقیقات و توسعه‌های لازم در پرورش آبزیان
  • بهداشت و رشد آبزیان
  • فعالیت‌های مربوط به مدیریت آبزیان

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه حوزه‌های کاری مهندسی منابع طبیعی برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

حوزه های کاری شغل مهندسی طبیعت
حوزه های کاری شغل مهندسی طبیعت

وظایف و مسئولیت های شغل مهندسی طبیعت

وجود عرصه‌های گوناگون فعالیت در بخش‌های مختلف دولت و صنایع، نشان از اهمیت شغل مهندسی طبیعت دارد. طبیعتاً این اهمیت در مورد وظایف و مسئولیت‌های شغل مهندسی طبیعت نیز وجود دارد. افراد شاغل در این حوزه، همواره باید با تلاش و پشتکار در حفظ و نگهداری منابع طبیعی و بهبود کیفیت محیط زیست انسان تلاش کنند. از این رو اگر شما هم قصد دارید در آینده به عنوان مهندس طبیعت فعالیت نمایید؛ باید بدانید چه اقداماتی در حوزه اختیارات شما قرار دارد و چه مواردی را باید به انجام برسانید تا رسالت خود را به انجام رسانده باشید. به همین منظور در ادامه برخی از مهم‌ترین وظایف و مسئولیت‌های شغل مهندسی طبیعت را بیان می‌کنیم که عبارت‌اند از:

  • طراحی و تهیه پروژه‌های بهره‌برداری از جنگل‌های کشور
  • اجرای طرح‌های آماربرداری و اندازه گیری
  • اجرای طرح‌های نقشه برداری از جغرافیای مناطق مختلف
  • تولید و توزیع نهال در گونه‌های مختلف و سازگار با محیط زیست کشور
  • مدیریت و احیاء مراتع
  • توسعه کاشت درخت و جنگل کاری اقتصادی
  • نظارت دائمی بر جنگل‌ها و منابع طبیعی
  • مدیریت منابع جنگلی
  • اجرای طرح‌های کشت گیاهان دارویی در مراتع
  • نظارت بر فعالیت هیئت‌های ممیزی
  • برنامه ریزی و هدایت کارشناسان تحت سرپرستی خود
  • بالا بردن سطح اطلاعات مردم به منظور آگاهی افراد نسبت به شیلات و ابزار مرتبط با آن
  • ارائه مطالب کاربردی و درست به منظور حل مسائل و مشکلات شیلات در سطح کشور
  • اجرای طرح‌های پژوهشی و کاربردی مربوط به شیلات
  • تهیه گزارش‌های جامع و شامل از اقدامات انجام شده

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه حفظ محیط زیست برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

همچنین، در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه آلودگی منابع آبی برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی طبیعت

لازمه فعالیت در مشاغل مهندسی، برخورداری از مهارت‌هایی ویژه است که افراد غیرمتخصص از آن‌ها برخوردار نیستند. در واقع همین مهارت‌ها و توانایی‌ها است که شما را برای شغل مهندسی طبیعت مناسب می‌سازد و امکان انجام وظایفتان را فراهم می‌کند. پس به عنوان گام بعدی پس از دریافت مدرک دانشگاهی در گرایش مورد نظرتان، باید به دنبال افزایش توانمندی‌های فنی، تخصصی و شخصیتی باشید تا در شغل خود موفقیت کسب نموده و پیشرفت کنید. در این راستا، مهارت‌ها و توانایی‌های مورد نیاز شغل مهندسی طبیعت را بیان می‌کنیم که عبارت‌اند از:

  • آشنایی با علوم پایه
  • آشنایی با زبان انگلیسی
  • مهارت تحقیق و پژوهش
  • توانایی جسمی بالا
  • مهارت‌های ارتباطی
  • روحیه طبیعت دوستی
  • توانایی کار تیمی
  • توانایی مدیریت و سازماندهی
  • توانایی گزارش نویسی
  • آشنایی با نرم‌افزارهای مختلف

در ادامه هر یک از موارد فوق را تشریح خواهیم کرد.

مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی طبیعت
مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی طبیعت

آشنایی با علوم پایه

در شغل مهندسی طبیعت، بخش زیادی از فعالیت‌های شما بر پایه دانش پایه قرار دارد. دانشی که در حوزه علوم مختلف همچون: شیمی، زیست شناسی، آمار و ریاضیات منجر به اجرای وظایف شغلی مختلف می‌شود. در این راستا، حتی پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه و گذراندن سنوات خدمت خود در شغل مهندسی طبیعت، باید همواره دانش خود را تقویت نمایید. در واقع داشتن پایه علمی قوی باعث می‌شود در مقابله با پیشرفت‌های تکنولوژی یا برخورد با مشکلات بی سابقه، بتوانید از خود ابتکار عمل نشان دهید.

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

و در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه پایه‌ای و پیشرفته در مهندسی منابع طبیعی برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

همچنین، در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه شیمی محیط زیست برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

آشنایی با زبان انگلیسی

در بخش‌های مختلف شغل مهندسی طبیعت، نیاز است از طرح‌های اجرا شده در کشورهای پیشگام و برتر در زمینه اجرای طرح‌های جنگلداری، شیلات، حفظ محیط زیست و… استفاده کنید. در این راستا، سعی کنید با رجوع به منابع انگلیسی به بررسی سوابق گذشته و پیشرفت‌های فعلی متخصصان غیر ایرانی بپردازید. از طرفی شرکت در سمینارهای بین‌المللی و همکاری با متخصصان غیر ایرانی – خصوصاً در فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی – از طریق آشنایی با زبان انگلیسی ممکن خواهد بود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهارت تحقیق و پژوهش

تحقیق و پژوهش شما را به سمت دانش روز، تکنولوژی‌های جدید و پیشرفت‌های علمی سوق می‌دهد. از این طریق قادر خواهید بود دانش خود را مطابق با نیازهای متغیر افزایش دهید و از طرفی قادر خواهید بود با ارائه طرح‌های ابتکاری، موفقیت‌های شغلی بیشتری کسب کنید. از طرفی یکی از وظایف شما در حوزه مهندسی طبیعت، تلاش برای افزایش دانش بومی و ارتقا سطح علمی خودتان است که این امر نیز به واسطه شرکت در تحقیقات و پژوهش‌های سازمان یافته ممکن خواهد بود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهارت تحقیق و پژوهش
مهارت تحقیق و پژوهش در شغل مهندسی طبیعت

توانایی جسمی بالا

کار در طبیعت، نمونه برداری از محیط زیست و اجرای طرح‌های مختلف حفاظتی، نیازمند حضور فعال شما در طبیعت است. در این راستا، شما باید از توانایی کار در طبیعت برخوردار باشید که این امر توان جسمی بالایی را می‌طلبد. به همین دلیل اگر قصد دارید در شغل خود بخش اقدامات عملیاتی و میدانی را به درستی اجرا کنید؛ حتماً به فکر تقویت قوای جسمی خود از طریق ورزش و حفظ سلامتتان باشید.

مهارت های ارتباطی

در دنیای امروز یکی از بخش‌های مهم مدیریت پایدار منابع طبیعی، در نظر گرفتن جنبه‌های اجتماعی ارتباط مردم و طبیعت است. این ارتباط شامل نیازهای اقتصادی و فرهنگی یا حتی مذهبی جوامع مختلف به بخش‌های گوناگون محیط زیست است. در این راستا، اگر در محلی به عنوان مهندس طبیعت مشغول به کار شوید؛ در وهله اول نیاز دارید با ساکنان بومی منطقه، مالکان و بهره برداران ارتباط مناسب برقرار کنید. از طرفی برقراری ارتباط با همکارانتان باعث ایجاد روحیه همدلی و هدف مشترک می‌شود. این مهارت خصوصاً در مواردی که شما وظیفه حفاظت از عرصه‌های مختلف منابع طبیعی را بر عهده دارید مهم و اساسی به شمار می‌رود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

روحیه طبیعت دوستی

هر چند بخش زیادی از فعالیت شما به عنوان مهندس طبیعت در زمینه بهره‌برداری از منابع می‌باشد؛ اما هدف اصلی شاغلین در این حوزه حفظ منابع و احیا بخش‌های آسیب دیده طبیعت است. در این راستا، برخورداری از روحیه طبیعت دوستی و علاقه به محیط زیست، عامل مهمی است که می‌تواند سختی‌های کار را برای شما قابل تحمل کند. به این ترتیب همواره در راستای اهداف شغلی‌تان تلاش می‌کنید و پله‌های ترقی را به سرعت طی خواهید نمود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توانایی کار تیمی

هر یک از پروژه‌های اجرایی در طبیعت، در بخش‌های مختلفی همچون، جنگل‌ها، زیستگاه‌های آبی، مراتع و… حاصل کار و فعالیت افراد زیاد و همچنین در طول زمان است. در این راستا، شما باید بتوانید اقداماتتان را در قالب گروه اجرا کنید و لازمه‌ای این امر برخورداری از توانایی کار تیمی است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توانایی کار تیمی
توانایی کار تیمی

توانایی مدیریت و سازماندهی

با گذشت زمان و مشاهده اثرات ناشی از استفاده نادرست منابع طبیعی، شیوهای جدیدی تحت عنوان «مدیریت پایدار منابع»، جایگزین شیوه‌های سنتی بهره‌برداری گردید. در این میان، یکی از وظایف شما در شغل مهندسی طبیعت، شرکت در کارگروه‌های مدیریتی است که در بخش‌های مختلف طبیعت دیده می‌شود. به این ترتیب ضروری است از توانایی بالا در زمینه مدیریت و سازماندهی برخوردار باشید. این توانایی به شما کمک می‌کند ضمن استفاده بهینه از منابع مالی، انسانی و زمانی که در اختیار دارید، در زمینه مدیریت پایدار منابع نیز وظایف خود را به درستی اجرا کنید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توانایی گزارش نویسی

همواره طرح‌هایی که در زمینه مهندسی طبیعت اجرا می‌شود، بلند مدت و در مقیاس وسیع انجام می‌گیرند و ممکن است افراد زیاد در طول سال‌ها یا حتی دهه‌ها در رابطه با اجرای یک پروژه فعالیت نمایند. حال اگر از عملکرد هر یک از این افراد گزارش تهیه شود و در اختیار دیگر متخصصان قرار بگیرد؛ ضمن آشنایی با نحوه اجرای مراحل، امکان استفاده از این اطلاعات در سایر موارد مشابه نیز وجود دارد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

آشنایی با نرم افزارهای مختلف

جمع آوری و طبقه بندی اطلاعات، تجزیه و تحلیل داده‌ها، محاسبات مهندسی، انواع رگرسیون و محاسبات خطی و غیر خطی که در گذشته به صورت دستی انجام می‌گرفت، در علوم مهندسی نوین با استفاده از نرم‌افزارهای گوناگون عملی می‌شوند. آشنایی شما با نحوه کار این نرم‌افزارها، باعث می‌شود نسبت به دیگران برتری خاصی پیدا کنید و وظایفتان را با سرعت و دقت بیشتری انجام دهید. در این راستا، یکی از مهارت‌های مهم مهندسان طبیعت، آشنایی با انواع مختلف نرم‌افزارهای عمومی و تخصصی است.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی طبیعت

گستردگی حوزه‌های کاریِ شغل مهندسی طبیعت، در زمینه‌های جنگل، مرتع، آبخیزداری، شیلات و… باعث شده است تا نرم‌افزارهای بسیاری در این حوزه روانه بازار شوند. در این میان، بسته به گرایش تحصیلی و موقعیت شغلی که انتخاب می‌کنید؛ نیاز است تعدادی از این نرم‌افزارها را بشناسید و برخی از آن‌ها را به صورت تخصصی فرا بگیرید. طبیعتاً استفاده از ابزارهای نوین کامپیوتری، فواید بسیار زیادی در کار شما خواهد داشت. تعدادی از مهم‌ترین نرم‌افزارهای این حوزه عبارت‌اند از:

  • بسته نرم‌افزاری آفیس
  • نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس (SPSS)
  • نرم‌افزار Hec- Hms
  • نرم‌افزار آرک جی‌آی‌اس (ArcGIS)
  • نرم‌افزار WEPP
  • نرم‌افزار آر اس (RS)
  • نرم‌افزار WRPLOT View
  • نرم‌افزار ایلویس (ILWIS)
  • نرم‌افزار NETWORK2000

در ادامه هر یک از موارد فوق را تشریح خواهیم کرد.

نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی طبیعت
نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی طبیعت

بسته نرم افزاری آفیس

مشاغل مختلف حوزه مهندسی طبیعت، معمولاً نیاز به ثبت و طبقه بندی داده‌های مختلف و گزارش نویسی دارند. به همین دلیل، بسته نرم‌افزاری مایکروسافت آفیس با مجموعه‌ای از ابزارهای کامپیوتری، کاربرد بالایی برای مهندسان طبیعت خواهد داشت. در این میان، نرم‌افزارهای «اکسل» و «ورد» شاید بیشتر شناخته شده هستند و کارایی بیشتری در زمینه جمع آوری اطلاعات و نوشتن گزارش‌های کاری دارند و شما باید آشنایی کاملی با این قبیل نرم‌افزارها داشته باشید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

بسته نرم افزاری آفیس
بسته نرم افزاری آفیس

نرم افزار اس پی اس اس (SPSS)

یکی از موارد مهمی که در زمینه شغل مهندسی طبیعت با آن سر و کار خواهید داشت، تجزیه و تحلیل داده‌هایی است که از طریق نمونه برداری در محیط زیست انجام می‌دهید. در این راستا، استفاده از آزمون‌های مقایسه‌ای موجود در نرم‌افزار SPSS می‌تواند مفید واقع شود. در این آزمون‌ها با استفاده از نمونه‌های مختلف، می‌توانید تأثیر عملیات مختلف حفاظت یا بهره‌برداری از منابع مختلف را دریابید. از طرفی انجام آزمایش‌های گوناگون در رابطه با گیاهان و آبزیان یا نمونه خاک‌های گوناگون، منجر به جمع آوری اطلاعاتی می‌شود که تنها با بررسی از طریق نرم‌افزارهای آماری نتیجه قابل استنادی خواهند داشت. به همین دلیل نرم‌افزار SPSS از کاربرد بالایی در شغل مهندسی طبیعت برخوردار است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزار Hec – Hms

پیش از این در بخش معرفی گرایش‌های مختلف مهندسی طبیعت، از اهمیت بررسی منابع آب و آبخیزداری در جهت حفظ محیط زیست و جلوگیری از فرسایش خاک مطالبی را بیان کردیم. در این میان، یکی از پیچیده‌ترین فعالیت‌های مهندسان طبیعت در حوزه آبخیزداری، مطالعات هیدرولوژی است. در این راستا، نرم‌افزار Hec-Hms به عنوان ابزاری مهندسی جهت انجام این محاسبات و همچنین در مواردی مانند: آبرسانی، زهکشی شهری، پیش بینی سیل و دبی جریان، تأثیر تغییر کاربری اراضی، طراحی سرریز سدها، مطالعات کنترل سیلاب و بهره‌برداری از سیستم مخازن به کار می‌رود. از طرفی ارائه مدل‌های شبیه سازی شده از جریان‌های سطحی و هیدرولوژی عرصه‌های مختلف منابع طبیعی، منجر به ایجاد دید مطلوبی از فرآیندهای حفاظتی و حمایتی می‌گردد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم اگر در حوزه مرتع و آبخیزداری فعالیت می‌کنید؛ حتماً با کاربرد نرم‌افزار Hec-Hms آشنا شوید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم‌افزار آرک جی آی اس (ArcGIS)

فعالیت در طبیعت به عنوان مهندس و متخصصِ شناخت مناطق و گونه‌ها، نیاز به استفاده از نقشه‌های توپوگرافی دارد. این نقشه‌ها که در گذشته با استفاده از عکس‌های هوایی یا کار میدانیِ نقشه‌برداران به دست می‌آمدند، همواره با درصدی از خطا همراه بودند. با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی‌های ماهواره‌ای و نرم‌افزارهای گوناگون، امکان تهیه این نقشه‌ها بر پایه داده‌های وکتوری و رستری فراهم گردید و مهندسان می‌توانند با استفاده از نقشه‌های شیب، ارتفاع، جهت و… که بر اساس تصاویر ماهواره‌ای و با دقت بالا تهیه شده‌اند؛ وظایف خود را به انجام برسانند. در این راستا، ضروری است مهندسان طبیعت با نرم‌افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS آشنا باشند و اقدامات خود را بر اساس اطلاعات این نرم‌افزار کاربردی برنامه ریزی کنند.

در واقع استفاده از ArcGIS با کاهش خطاهای مربوط به موقعیت مکانی، امکان شبیه سازی تغییرات محیطی بر اساس پارامترهای زمانی و… عاملی مهم در پیشرفت علم مهندسی طبیعت بوده است و می‌تواند به شما در انجام وظایفتان کمک شایان توجهی بکند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم‌افزار آرک جی‌آی‌اس (ArcGIS)
نرم‌افزار آرک جی‌آی‌اس (ArcGIS)

نرم افزار WEPP

یکی دیگر از نرم‌افزارهای کاربردی در زمینه مرتع و آبخیزداری WEPP است که بیشتر در حوزه مدل سازی فرسایش خاک و رسوب گذاری آبرفتی در دامنه‌ها کاربرد دارد. این نرم‌افزار تخصصی با استفاده از داده‌های میدانی مربوط به خاک منطقه، شدت بارش‌ها، شیب و جهت زمین، اطلاعات مفید و کاربردی در اختیار شما قرار می‌دهد. از طرفی نرم‌افزار WEPP قابلیت استفاده از نقشه‌های جی آی اس به عنوان ورودی و مدل‌سازی فرسایش خاک در مناطق مختلف محیط زیست را دارد. شایان ذکر است، این مدل سازی و محاسبات مربوط به آن، معمولاً در زمینه مرتعداری و حفاظت از خاک کاربرد دارند. همچنین پیش‌بینی شرایط اراضی مرتعی با گذشت زمان و در اثر عوامل محیطی با استفاده از این نرم‌افزار امکان‌پذیر است.

نرم افزار آر اس (RS)

استفاده از اندازی گیری به روش سنجش از دور، یکی از روش‌های نوین در جهت کاهش هزینه‌های آماربرداری در طبیعت است. در این روش با استفاده از تجهیزاتی نظیر ماهواره‌ها و فناوری لیزر، اندازه‌گیری‌های میدانی انجام می‌گیرد. اندازه‌گیری‌هایی که در گذشته با استفاده از نیروی انسانی، تجهیزات ابتدایی و با صرف زمان و هزینه زیاد انجام می‌گرفت. در این میان یکی از نرم‌افزارهای طبقه بندی و تجزیه و تحلیل داده‌های سنجش از دور، RS است. با استفاده از این ابزار کامپیوتری، دقت محاسبات افزایش میابد و خطاهای ناشی از عوارض زمین، آب و هوای نامناسب و… به خوبی از بین می‌روند. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزار WRPLOT View

باد به عنوان عاملی بسیار مهم در طبیعت شناخته می‌شود. این پدیده در مدیریت منابع طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است. با این وجود، پارامترهای مختلفی که در محاسبه تأثیر و شبیه سازی آثار باد در طبیعت دخیل هستند تا حدودی مشکل ساز است. در این راستا، نرم‌افزار WRPLOT View به شما کمک می‌کند که این پدیده طبیعی را به خوبی مدل سازی کنید و آثار آن بر حیات گیاهی و جانوری و همچنین منابع فیزیکی را به خوبی شبیه سازی نمایید. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزار WRPLOT View
نرم افزار WRPLOT View

نرم افزار ایلویس ILWIS

دشواری استفاده از نرم‌افزار GIS باعث می‌شود که در مواردی، مهندسان طبیعت در به کار بردن آن تردید کنند. در این راستا، نرم‌افزارهایی مانند ILWIS با محیطی ساده تر – و البته امکانات کمتر – تا حدودی نیاز متخصصان را رفع می‌کند. این نرم‌افزار به عنوان سامانه یکپارچه آب و هوا، ابزاری مهم جهت پردازش نقشه‌های ماهواره‌ای و ایجاد تصویر برداری به شمار می‌رود. با استفاده از «ایلویس» نتایج رستری ایجاد می‌شود که پیش‌نیاز بررسی طبیعت از دیدگاه مهندسی می‌باشد.

نرم افزار ایلویس ILWIS
نرم افزار ایلویس ILWIS

نرم افزار NETWORK2000

جاده سازی در طبیعت به خصوص نواحی با پوشش جنگلی، همواره یکی از دغدغه‌های مهم مهندسان طبیعت است. هرچند ایجاد راه‌های جنگلی به منظور بهره‌برداری از منابع چوبی و غیرچوبی، ضروری است؛ اما همواره زیان‌های قابل توجهی به پوشش گیاهی وارد می‌کند. در این راستا، نرم‌افزار NETWORK2000 به عنوان ابزاری مفید جهت بهینه سازی طراحی جاده‌های جنگلی در اختیار مهندسان طبیعت قرار دارد.

شایان ذکر است که راه‌های مختلفی برای کسب مهارت و دانش کافی جهت استفاده از این نرم‌افزارها، پیش روی مهندسان طبیعت قرار دارد؛ آنها هم با شرکت در دوره‌های آموزشی حضوری و هم با شرکت در دوره‌های آنلاین آموزشی، قادر به یادگیری کار با این نرم‌افزارها و همچنین تقویت مهارت خود در استفاده از آنها، می‌باشند. پیشنهاد ما به کسانی که علاقه دارند کار با این نرم‌افزارها را یاد بگیرند، شرکت در دوره‌های آموزشی آنلاین می‌باشد؛ زیرا هم این دوره‌ها از هزینه‌ی کمتری برخوردار هستند و هم علاقه‌مندان به‌صورت همیشگی به ویدیو‌های جلسات آموزشی دسترسی دارند و می‌توانند هر زمان که نیاز داشتند، آنها را دوباره مشاهده نمایند تا مشکلات و ایراداتشان بر طرف شود. یکی از پلتفرم‌هایی که به‌صورت حرفه‌ای اقدام به تدریس آنلاین و برگزاری کلاس‌های مجازی نموده است، پلتفرم آموزشی فرادرس می‌باشد. همچنین بد نیست بدانید که این پلتفرم از سال‌های گذشته فعالیت خود را شروع کرده است، مدرسان آن با سختگیرانه‌ترین شرایط و قوانین گزینش می‌شوند و افراد بسیاری در دوره‌های آنلاین آنها شرکت نموده‌اند.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

سخن پایانی در رابطه با شغل مهندسی طبیعت

همان‌گونه که در ابتدای مقاله ذکر شد، رشته تحصیلی مهندسی طبیعت از همان سرفصل‌های تحصیلی مهندسی منابع طبیعی تشکیل گردیده که در سال‌های اخیر تغییر نام داده است. شایان ذکر است که هر یک از گرایش‌های تحصیلی این رشته، در قالب شاخه‌های مجزا نیز در دانشگاه‌های مختلف کشور ارائه می‌شود.

در پایان امیدواریم این مقاله توانسته باشد دید جامع و کاملی از شغل مهندسی طبیعت در اختیار شما قرار داده باشد. اگر شما مخاطب گرامی، نظر و دیدگاهی در خصوص این شغل دارید، یا نکته‌ی خاصی را می‌دانید که در این مقاله به آن اشاره نشده است، خواهشمند است دیدگاه‌های ارزشمند خود را از طریق بخش کامنت در انتهای این نوشتار به اشتراک بگذارید. همچنین در صورت صلاح‌دید می‌توانید، لینک این نوشتار را از طریق کانال‌ها و گروه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی عضو هستید به دست دوستان و آشنایان برسانید تا اگر آن‌ها نیز درصدد این هستند که به عنوان مهندس طبیعت مشغول به کار شوند، بتوانند از طریق اطلاعاتی که در این مقاله ذکر شده است، به هدف خود دست یابند. علاوه بر آن، می‌توانید ما را در اینستاگرام و تلگرام فالو کنید تا در زمینه جدیدترین روش‌ها، ترفندها و اخبار دنیای دیجیتال به‌روز بمانید.

بر اساس رای 0 نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
شما قبلا رای داده‌اید!
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
لینک کوتاه
کپی شد

مسعود عبدی دانش آموخته رشته مهندسی شیمی است. او به ادبیات داستانی، شعر و ورزش علاقه دارد و در حال حاضر به صورت فریلنسر به تولید محتوای متنی مشغول است.

Post Views: 651

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

برچسب‌ها