در تعریف ساده، به توانایی تفکر منطقی و درک ارتباط منطقی و واضح بین ایده‌ها، تفکر انتقادی گفته می‌شود. موضوع تفکر انتقادی از زمان فیلسوفانی چون افلاطون و سقراط مورد بحث بوده تا عصر حاضر، که همچنان ادامه یافته است. در واقع متفکر انتقادی باید توانایی استدلال در مورد موضوع بحث را داشته باشد؛ در این صورت شخص یک یادگیرنده فعال است نه یک گیرنده منفعل اطلاعات؛ شخص دارای تفکر انتقادی به جای قبول کردن واقعیت، سعی می‌کند ایده‌ها و مفروضات را به شدت زیر سوال ببرد. متفکر انتقادی قادر است بدون دخالت دادن شهود و غریزه، به طور سیستماتیک مسائل را شناسایی و تجزیه و تحلیل کرده و آنها را حل کند. با این مقاله از آکادمی کاپریلا همراه باشید تا دقیق‌تر با فرآیند تفکر انتقادی و مهارت‌های مورد نیاز برای داشتن چنین تفکری آشنا شوید.
تفکر انتقادی چیست؟
تفکر انتقادی زیربنای عقلانیت و تفکر مستقل است؛ بنابراین توسعه این مهارت می‌تواند به فرد کمک کند تا دنیا را با چشمانی بازتر ببیند و با رسیدن به نتایج معقول‌تر بتواند در زندگی خود تصمیمات بهتری بگیرید. اکثر افراد، تفکر انتقادی را همان تحصیلات دانشگاهی در نظر می‌گیرند؛ در صورتی‌که داشتن مدرک نمی‌تواند دلیلی باشد که فرد، متفکر انتقادی بسیار خوبی است. البته بسیاری از کسانی که دارای تحصیلات دانشگاهی هستند توانسته‌اند مهارت‌های تفکر انتقادی خود را توسعه دهند و در نتیجه، مدرک و دانش خود را معتبر جلوه دهند. در نظر گرفتن تفکر انتقادی به معنای شک و یا انتقاد از گفته‌های دیگران در مورد یک موضوع، یک برداشت اشتباه در مورد تفکر انتقادی است. تفکر انتقادی برای رد تحلیل‌های بی‌اساس و بد، ابزار مناسبی است؛ همچنین می‌توان از آن برای متقاعد کردن دیگران یا ایجاد راهی بهتر هم بهره برد.
مهارت‌هایی که برای تفکر انتقادی نیاز داریم.
برای داشتن تفکر انتقادی باید بتوانیم مهارت‌های مشاهده، تحلیل، تفسیر، تأمل، ارزیابی، استنتاج، توضیح، حل مسئله و تصمیم‌گیری را در خود به‌وجود آورده و یا تقویت کنیم. برای اینکه به یک متفکر انتقادی تبدیل شویم، باید بتوانیم:
- به موضوعات به‌صورت عینی و انتقادی فکر کنیم.
- استدلال‌های مختلف پیرامون یک موضوع خاص را شناسایی کنیم.
- دیدگاه‌ها را ارزیابی کنیم تا مشخص کنیم که چقدر قوی یا معتبر هستند.
- هر نقطه ضعف یا نکته منفی که در شواهد یا استدلال‌ها وجود دارد را شناسایی کنیم.
- توجه کنیم که چه پیامدهایی ممکن است پشت یک تحلیل یا استدلال وجود داشته باشد.
- تحلیل خود از آن موضوع را به‌صورت مستدل و ساختاریافته به دیگران ارائه کنیم.
تفکر انتقادی و رسانه های اجتماعی
در حال حاضر رسانه‌های اجتماعی، بخش فراگیر زندگی روزمره ما را تشکیل می‌دهند؛ به‌طوری که در سراسر جهان حدود سه میلیارد انسان روزانه از این رسانه‌ها به منظور اشتراک‌گذاری مطالب مختلف، ارتباط با دیگران و تبادل نظر استفاده می‌کنند. افرادی که نظرات و ایده‌های مشابهی در یک موضوع دارند، تمایل به ارتباط داشتن با یکدیگر را دارند؛ بنابراین شبکه‌های اجتماعی به خوبی این شرایط را برای افراد فراهم کرده‌اند. سایت‌ها و اپلیکیشن‌های اجتماعی بر اساس الگوریتم‌هایی ساخته شده‌اند که امکان شناخت علایق شما را دارند و از طریق نظراتی که می‌دهید و محتوایی که با دیگران به اشتراک می‌گذارید می‌توانند در مورد موضوعات مورد علاقه شما اطلاعات بیشتری به شما بدهند. این قابلیت، برای پیدا کردن موضوعات مورد علاقه شما مفید است، اما اگر فقط بخواهید از این طریق نظرات خود را به دیگران برسانید ممکن است بد باشد. از یک طرف، قرار گرفتن افرادی با علایق یکسان در ارتباط با هم می‌تواند بسیار خوب باشد، اما از سوی دیگر می‌تواند موجب تقویت برداشت‌های نادرست در مورد مسائل مختلف در جهان و تقویت آن برداشت‌ها شود و در نتیجه، باعث شعله‌ورتر شدن آتش نادانی، استرس، ترس و عصبانیت گردد.
از رسانه‌های اجتماعی می‌توان به‌عنوان وسایل ارتباط جمعی بسیار خوب جهت جستجوی اطلاعات جدید و برقراری ارتباطات استفاده کرد؛ اما باید در برخورد با هر نوع اطلاعاتی مقداری شک و تردید نیز داشته باشیم. اطلاعات ناصحیحی که از روی حدس و گمان جمع‌آوری شده‌اند و در بین افراد منتشر شده‌اند می‌توانند احساسات مردم را تحت تاثیر قرار داده و افراد را وادار به زدن دکمه لایک و اشتراک‌گذاری کنند. با یک حساب سرانگشتی می‌توان نادرستی یا درستی هر مسئله‌ای که احساسات ما را دستمایه خود قرار داده است، بررسی کرد. ممکن است فردی از روی برنامه و قصد قبلی، آن موضوع را دستکاری کرده باشد تا از احساسات افراد سوء استفاده کرده و بر علیه آنها استفاده کند. داشتن تفکر انتقادی و بررسی احساسات خود و منابع آن اطلاعات می‌تواند به زندگی آرامش بدهد.
دوره ویدئویی آموزش تفکر سیستمی: اینجا را کلیک کنید (+).
تفکر انتقادی و جریان اصلی رسانه
اینترنت و شبکه‌های اجتماعی با سرعت بالایی در حال حرکت در زندگی روزمره هستند و جریان اصلی رسانه را به چیز مشکوک و غیر قابل اعتمادی تبدیل کرده‌اند. در حال حاضر، جریان اصلی رسانه باید بتواند برای بدست آوردن رضایت آنی مخاطب، با اطلاعات موجود در اینترنت رقابت کند؛ زیرا افراد برای کسب اطلاعات خبری، باید رسانه‌ای را انتخاب کنند که در کمترین زمان در دسترس آنها باشد. بسیاری از مراکز خبری برای جذب مخاطب به برنامه‌های خود، بخش‌های سرگرم‌کننده اضافه کرده‌اند؛ به‌عنوان مثال برای جلب توجه مخاطبان، از افراد مشهور یا مجریان شناخته شده در برنامه خود استفاده می‌کنند. بسیاری از افراد، اظهارت ناصحیح فرد مورد علاقه خود را با آنچه که حقیقت دارد یکی می‌دانند؛ زیرا این افراد شناخته شده برای ایجاد ارتباط با مخاطبان خود احساسات و عواطفی که برای مخاطب جذاب است را ابراز می‌کنند. نباید به هیچ‌کدام از نظرات آنها اعتماد کرد و آنها را درست دانست ؛ زیرا بدون تحقیق در مورد اظهارات آنها نمی‌توان از درست بودن منبع اطلاعاتشان آگاه شد. البته از اطلاعات آنها می‌توان برای پیشبرد تحقیقات و مطالعات بهره برد. یک راه مناسب برای اینکه متوجه شوید تحت تاثیر مطالب آنها قرار گرفته‌اید یا نه، استفاده از کلمات پرسشی و پرسیدن سوالاتی از خود است؛ مانند این سوالات: «آیا امکان دارد چنین اتفاقی واقعاً رخ دهد؟» و یا «آیا امکان ایجاد این شرایط در عمل هم وجود دارد؟». دقت کنید که اخبار خوب، گزارشی مستقیم، بدون دخالت احساسات و بیان واقعیت است.
نقش تفکر انتقادی در بهبود سلامت روان
تفکر انتقادی را می‌توان به عنوان ابزاری کارآمد برای کمک به بهبود سلامت روانی فرد در نظر گرفت. بسیاری از مشکلات سلامت روان از احساسات ناشی می‌شوند؛ این مسائل یا کنترل نشده‌اند یا به صورت ناخودآگاه از کنترل فرد خارج می‌شوند. در بسیاری مواقع، شخص می‌تواند اثرات ناخوشایند ذهنی و احساسی را با استفاده از تفکر انتقادی کاهش دهد. اخبار و شبکه‌های اجتماعی از مطالب ناخوشایند پر شده‌اند که اغلب هم طوری نوشته می‌شوند تا از عواطف خواننده سوء استفاده کنند. حال اگر فردی که دچار استرس بالایی است تحت تاثیر این اخبار قرار بگیرد، اضطراب خود را بیشتر می‌کند. فضایی از طنز تلخ، موسیقی غمگین یا مطالب مرتبط با افسردگی می‌توانند منجر به تشدید حالت افسردگی در افراد مبتلا به افسردگی شوند. این موضوع به خوبی درک شده که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند در برخی مواقع خاص، تاثیر منفی بر سلامت روان افراد بگذارند. البته این راهی برای ایجاد ارتباط با افراد دیگر است تا بتوانند به راحتی افراد هم‌فکر خود را پیدا کنند؛ بنابراین نمی‌توان گفت همه چیز مثبت یا همه چیز منفی است.
تفکر انتقادی در زندگی روزمره
تفکر انتقادی به عنوان ابزاری قدرتمند برای بدست آوردن آرامش در زندگی بسیار مؤثر است؛ البته آن را نمی‌توان یک مهارت طبیعی محسوب کرد. به ندرت می‌توان افرادی را یافت که به‌طور ذاتی از مهارت تفکر انتقادی برخوردار هستند؛ در حالی‌که سایرین برای اینکه یک متفکر انتقادی شوند باید مغز و ذهن خود را با انجام تمرینات آموزش دهند تا بتوانند مفاهیم مرتبط به هم را درک کنند. داشتن تفکر انتقادی باعث می‌شود که برخی از مشکلات و مسائل زندگی را نادیده بگیرید و بی‌جهت، احساس ناراحتی نکنید. مهم نیست چطور آدمی هستیم، مهم این است که تفکر انتقادی برای همه خوب و مفید است زیرا فردی با مهارت‌های تفکر انتقادی می‌تواند:
- ارتباط بین ایده‌ها را درک کند.
- اهمیت و ارتباط استدلال‌ها و ایده‌ها را تعیین کند.
- استدلال‌ها را بشناسد، بسازد و ارزیابی کند.
- ناسازگاری‌ها و اشتباهات در استدلال را شناسایی کند.
- با مشکلات به روشی منسجم و سیستماتیک برخورد کند.
- در مورد توجیه مفروضات، بر روی باورها و ارزش‌های خود تأمل کند.
مزیت آینده‌نگری در تفکر انتقادی
شاید مهمترین عنصر تفکر انتقادی آینده‌نگری باشد. اگر دلایلی برای کنار گذاشتن تمام تصمیماتی که می‌گیریم و اجرا می‌کنیم داشته باشیم، دیگر مشکلی به‌وجود نخواهد آمد. همچنین اگر وقتی به یک نتیجه آزمایشی می‌رسیم کمی تأمل کنیم و تأثیر آن را بر افراد و فعالیت‌های اطراف خود بررسی کنیم، ممکن است تصمیم‌گیری با احتمال زیادتری موفقیت‌آمیز باشد. اغلب عناصر زیاد و متنوع در رابطه با فواید آینده‌نگری در تفکر انتقادی، نیاز به بررسی دارند. در بیشتر موارد، نگاه کردن به عنصری از منظری دیگر می‌تواند خطرات احتمالی را که بعد از اتخاذ تصمیم به‌وجود می‌آیند را مشخص کند. برای مثال اگر یک کسب و کار به جایی انتقال داده شود که تولیدات آن به میزان زیادی افزایش یابد ولی مسیر جا به جایی و رفت و آمد طولانی شود، امکان اینکه تعدادی از کارگران ماهر از آمدن به محل جدید امتناع کنند وجود دارد. منشاء ایجاد چنین مشکلاتی، تفکر انتقادی ناقص بوده که خود، نشان‌دهنده اهمیت ویژه تفکر انتقادی خوب است.
دوره ویدئویی آموزش نحوه رهایی از تفکر همه یا هیچ (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
ویژگی‌های شخص دارای تفکر انتقادی
تفکر انتقادی را می‌توان به عنوان یک مهارت با ارزش برای موفقیت شخصی و حرفه‌ای در نظر گرفت که به فرد در جهت گرفتن تصمیمات منطقی‌تر و منطبق بر احساسات کمک کند. یک متفکر انتقادی، کسی است که می‌تواند بین کنش‌ها و واکنش‌ها ارتباط منطقی ایجاد کند، مشکلات را تجزیه و تحلیل کرده، به‌طور سیستماتیک آنها را حل کند و اشتباهات خود را در استدلال‌ها پیدا کند. متفکر انتقادی راحت‌تر می‌تواند بر اساس انگیزه‌های خود به درک درستی از کارهایی که انجام می‌دهد برسد. همچنین این افراد قادرند قبل از تصمیم‌گیری در مورد یک موضوع، از زوایای مختلفی آن بحث را تحلیل کنند. شخص دارای تفکر انتقادی تمایل دارد از دانش خود برای شناسایی نقاط ضعف در استدلال خود استفاده کند و به دنبال اطلاعات جدیدی باشد که بتواند تصمیم آگاهانه‌تری بگیرد. همچنین معمولاً آنها از پرسیدن سؤال یا تغییر نظرات خود در هنگام ارائه اطلاعات جدید ترسی ندارند.
چه کارهایی را برای بهبود مهارت‌های تفکر انتقادی باید انجام داد؟
- پرسیدن سوالات مرتبط با مسئله: انجام این کار، امکان جمع‌آوری اطلاعات بیشتری را می‌دهد و موجب تشخیص چیزهای مهم از غیر مهم نیز می‌شود؛ در نتیجه شخص می‌تواند تصمیمات خود را با آگاهی بیشتری اتخاذ کند.
- فرضیات اساسی را مورد نقد قرار دهید: برای این کار باید چیزی که به آن اعتقاد راسخ دارید را با توجه به تحلیل‌های افراد مقابل خود نقد کنید.
- تعصبات و احساسات شخصی را بشناسید: شناسایی عواطفی چون خشم، نفرت یا ترس می‌تواند به شخص در موقعیت‌های مختلف کمک کند؛ زیرا برخی مواقع احساسات با واقعیتی که درک می‌شود، هماهنگ نیست.
- نتایج دیگران را بررسی کنید: مسیرهای زیادی توسط افراد مختلف در دنیا ایجاد شده‌اند که برای رسیدن به هدف می‌توان از آن مسیرها استفاده کرد؛ بنابراین اگر به دنبال هدف خاصی هستید و می‌خواهید راه خود را بیابید، با بررسی نتایج این مسیرها دیگر نیازی به ادامه مسیر نخواهید داشت. در هر صورت بعد از انتخاب مسیر رسیدن به اهداف، بهتر است چگونگی دستیابی افراد دیگر به اهداف مشابه را مورد تحقیق و بررسی قرار دهید. با بررسی نتایج دیگران می‌توانید یک دیدگاه بیرونی در مورد مسیر پیش رو بدست آورید که شاید به آن توجه نکرده باشید. همچنین از چگونگی رسیدن آنها به نتایج هدفشان اطمینان حاصل می‌کنید.
- انتقادی فکر کردن، یک امر همیشگی نیست: حتی افرادی که از تفکر انتقادی بالایی برخوردارند گاهی در قضاوت و درک خود دچار نقص‌هایی هستند؛ بنابراین قرار نیست همه افراد در تمام لحظات، تفکر انتقادی خود را حفظ کنند و این، یک مسئله غیر ممکن است. در این صورت بهترین راه، بررسی منابع خود و دیگران است تا بتوانید متوجه اشتباهات خود شوید و به دیگران اعتماد کنید و آنها را مورد تایید قرار دهید.
- در افکار و تحلیل‌های دیگران سردرگم نشوید: در هنگام تحقیق و استفاده از منابع و بررسی نتایج دیگران مطمئن شوید که فقط از فکر خودتان استفاده می‌کنید. در مواردی که چیزی، با تجربه شما هماهنگی ندارد بهتر است آن را یادداشت کرده و در مورد آن، بررسی‌های بیشتری انجام دهید. استفاده از دانش خود که بتواند دیدگاه شما را تغییر دهد، می‌تواند چشمانداز واضح‌تری را نسبت به مسئله ایجاد کند. بنابراین سعی کنید آنقدر خود را درگیر اطلاعات دیگران نکنید که از تجربه و دانش خود غافل شوید.
- به‌صورت مداوم کنجکاو باشید: کنجکاوی را می‌توان بخش اساسی تفکر انتقادی دانست که باید در موارد زیادی، آن را تمرین کرد. کنجکاوی را به‌عنوان بخشی از وجود این نوع تفکر می‌توان در نظر گرفت و اگر موضوعی برای شما جالب بود، بیشتر روی آن تحقیق کنید. همچنین برای گسترش دانش و دیدگاه خود در رابطه با آن مسئله، بهتر است در مورد موضوعاتی که حتی برای شما جالب نیستند هم بررسی‌های بیشتری انجام دهید.
- هیچ‌وقت حق را به خود ندهید: زمانی‌که در مورد مسئله‌ای خاص، نظر درستی ارائه می‌دهید و حقی برای خود قائل می‌شوید می‌توانید فرصت‌های یادگیری چیزهای جدید را از دست بدهید. به موضوعاتی که از درستی آنها مطمئن هستید اعتماد کنید، اما دیدگاه‌های دیگران را نیز در مورد آن موضوع نادیده نگیرید.
تمرین برای داشتن تفکر انتقادی
این تمرین ساده را امتحان کنید تا به شما در شروع تفکر انتقادی کمک کند؛ برای این کار به موضوعی که اخیراً در مورد آن با کسی صحبت کرده‌اید فکر کنید و سوالاتی را که در ادامه آمده است را از خود بپرسید:
- چه کسی گفته است؟: گوینده موضوع را می‌شناسید؟ یا برایتان مهم نیست که چه شخصی آن را گفته است؟
- آنها چه گفتند؟: آیا واقعیت گفته شده یا نظرات شخصی بوده است؟ آیا مطلبی هست که نگفته باشند؟
- کجا گفتند؟: به صورت خصوصی گفته شده یا در جمع؟ آیا افراد دیگر اجازه اظهار نظر در مورد آن موضوع را داشته‌اند؟
- چه زمانی گفتند؟: آن موضوع در چه زمانی گفته شد؟ قبل، بعد یا در هنگام یک مراسم و اتفاق مهم؟
- چرا گفتند؟: آیا دلایلی برای صحبت‌های خود آوردند؟ یا تلاش کردند که شخصی را خوب یا بد جلوه دهند؟
- چطور گفتند؟: نحوه گفتن آن موضوع چگونه بوده است؟ با حالت ناراحتی، عصبانیت، خوشحال یا بی‌تفاوتی؟ آیا متوجه چیزی که گفتند شدید؟
دوره ویدئویی آموزش روانشناسی یادگیری: اینجا را کلیک کنید (+).
فرآیند اساسی تفکر انتقادی چیست؟
مردم به شکل‌های مختلفی دنیا را درک کرده و در مورد آن تفکر می‌کنند. تفکر انتقادی دارای یک فرآیند است که باید از آن فقط به‌عنوان یک دستورالعمل برای آغاز بهبود مهارت‌های تفکر انتقادی استفاده کرد. تفکر انتقادی، روشی هدفمند برای تحلیل و حل مسئله به بهترین شکل است که بر اساس آن می‌توان در خود عادتی ایجاد کرد و با تمرین، به پیشرفت‌های بیشتری در این سبک تفکر رسید. همچنین به شخص در جهت شناسایی نقاط ضعف تفکر خود کمک می‌کند تا بتواند آنها را بر طرف کند. در ادامه، مراحل فرآیند اساسی تفکر انتقادی را بیان می‌کنیم.
شناسایی مشکلات
شناسایی و بررسی موضوع می‌تواند نقطه شروعی برای حل مشکل از طریق بررسی دقیق اطلاعات باشد. در ادامه، نمونه‌هایی از چگونگی شناسایی مسائل را با هم مرور می‌کنیم:
- آیا این خبر یا مقاله می‌تواند نادرست و جعلی باشد؟ معمولاً اخبار و مطالب رسانه‌ها از زاویه‌‌ای بی‌طرف نوشته نمی‌شوند.
- آیا واقعیت‌ها طوری بیان می‌شوند که احساسات را برانگیزند؟ ممکن است نویسنده طوری صحبت کند که احساسات عاطفی افراد را تحریک کند تا نحوه تفکر افراد در مورد چیزی که می بینند را تحت تاثیر قرار دهد.
- آیا این نحوه رفتار شبکه‌های اجتماعی می‌تواند نشان دهنده درستی موضوع باشد؟ به‌طور معمول هر محتوایی که در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها منتشر می‌شود به نوعی احساسات را هدف قرار می‌دهد که این کار اغلب به صورت هدفمند انتشار می‌یابد تا شرایط ایجاد ترس را در افراد ایجاد کند.
- آیا این مشکل من واقعاً یک مشکل جدی است یا چیز دیگری می‌تواند باشد؟ همیشه مشکل پیش رو را نمی‌توان یک مشکل واقعی دانست. شاید داشتن روحیه ضعیف در محل کار، به بد بودن شغل مرتبط نباشد و علت آن، مدیریت بد باشد؛ بنابراین نمی‌توان گفت مسائل همان‌طوری هستند که در ظاهر دیده می‌شوند.
تحقیق و بررسی
وقتی به‌طور دقیق چیزی را که به دنبالش هستید را مشخص کردید، باید در مورد آن به تحقیق و بررسی بپردازید. برای این کار مراحل زیر را طی کنید:
- گام اول؛ منبع اطلاعات را پیدا کنید: آیا مسئله پیش آمده، تنها یک مشکل خاص است؟ یا مقداری از اطلاعاتی است که توسط کسی یا شرکتی با دستورالعملی دقیق تهیه شده است؟ در مورد تعاملات شخصی، ابتدا اظهارات آنها را بررسی کنید و اگر مورد تایید بود به آنها اعتماد کنید.
- گام دوم؛ در مورد ادعای مطرح شده به دنبال اطلاعاتی از شخص ثالث باشید: برای پیدا کردن اطلاعات شخص بی‌طرف در مورد اظهارات مطرح شده باید از سایت‌های خبری-تحلیلی دولتی، رسمی و دانشگاهی استفاده کنید. سرزدن به وبلاگ‌های پزشکان و وکلا نیز مهم است و همچنین برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر می‌توان سراغ مجلات نشریات تخصصی آنلاین رفت.
شناسایی سوگیری‌های شخصی یا بیرونی
شناسایی تعصبات بیرونی بسیار ساده‌تر از شناسایی تعصبات شخصی است. یک فرد برای اینکه بتواند تعصبات خود را در برداشت از یک مشکل یا موضوع، شناسایی کند باید بتواند بین اینکه واقعاً چه کسی است و به چه چیز معتقد است و چرا به آن موضوع اعتقاد دارد، هماهنگی ایجاد کند. در اینجا نیز احساسات در مورد مشکل یا اطلاعات وجود دارد؛ اینکه در مواجه با اطلاعات یا مشکل، چه احساساتی برانگیخته می‌شود؟ یک شخص می‌تواند تحت تاثیر احساسات خود قرار بگیرد و به جای دیدن واقعیت، فقط باورهای خود را ببیند. شناسایی تعصبات و به کار نبردن آنها به عنوان مبنایی برای قضاوت، بررسی و تصمیم‌گیری موجب می‌شود شخص در تفکر انتقادی، پیشرفت بیشتری داشته باشد.
نتیجه‌گیری
اطلاعات بدست آمده همیشه دارای یک نتیجه‌گیری دقیق و از پیش آماده شده نیستند و در بسیاری مواقع باید با استفاده از اطلاعات فعلی، نتیجه‌گیری کرد. هر چه قبل از نتیجه‌گیری بتوان اطلاعات معتبرتری جمع‌آوری کرد، احتمال اینکه در آن زمینه به نتیجه درستی برسید، بیشتر خواهد بود. برای مثال یک کسب و کاری را در نظر بگیرید که در طول یک دوره زمانی، 1000 محصول تولید می‌کند اما نمی‌توان استنباط کرد که آیا این تعداد محصول تولید شده، محصول زیادی است یا خیر؛ زیرا ممکن است آن کسب و کار سفارش یک میلیون محصول را داشته باشد بنابراین 1000 محصول، تعداد زیادی نخواهد بود. همچنین اگر ماشین‌آلاتی که محصول مورد نظر را تولید می‌کنند در طول دوره تولید از کار بیفتند، ممکن است نیمی از تعداد سفارش در آن دوره تولید شوند؛ بنابراین بر اساس اطلاعات بدست آمده واقعی جدید، دیدگاه نهایی در مورد کم یا زیاد بودن تولید محصولات کسب و کار تغییر می‌کند.
ایجاد ارتباط بین اطلاعات
در اینترنت بیشتر از یک میلیارد سایت وجود دارد؛ بنابراین اطلاعات فراوانی در مورد موضوعات مختلف می‌توان از آن بدست آورد. البته اطلاعات زیاد می‌تواند به عنوان یک مشکل جدی نیز در نظر گرفته شود؛ زیرا بسیاری از اطلاعات موجود در اینترنت، مغرضانه و نادرست است و باید اطلاعات جمع‌آوری شده به دقت تجزیه و تحلیل شوند. حتی اگر اطلاعات بدست آمده واقعاً درست باشند، لزوماً نمی‌توان آنطور که می‌خواهیم آنها را تحلیل کنیم.
- دوره ویدئویی آموزش خوش بینی یا تفکر مثبت: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش هنر تفکر خلاق (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مهارت تفکر خلاق: اینجا را کلیک کنید (+).
جمع‌بندی
تفکر انتقادی روشی برای تفکر در مورد چیزهای خاص در یک زمان خاص است و موضوعی نیست که یک بار آن را یاد بگیریم و بتوانیم در تمام موقعیت‌ها به همان شکل از آن استفاده کنیم. هدف تفکر انتقادی، دستیابی به بهترین نتایج ممکن در هر موقعیتی است و برای دستیابی به این امر باید اطلاعات را از منابع مختلف جمع‌آوری کرد و آنها را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد. تفکر انتقادی شامل بررسی نتایج تصمیمات گرفته شده و ایجاد تغییرات ممکن در آنها است. در این مقاله، فرآیندهای اساسی تفکر انتقادی و مهارت‌های مورد نیاز برای داشتن چنین تفکری را بیان کردیم و در مورد ویژگی‌های افراد دارای تفکر انتقادی هم صحبت شد. همچنین به نقش تفکر انتقادی در جریان اصلی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، بهبود سلامت روان و نقش آن در زندگی روزمره نیز پرداختیم و جهت تکمیل بحث، تمرین ساده‌ای را برای بدست آوردن مهارت تفکر انتقادی ارائه دادیم و هم به مزیت آینده‌نگری در تفکر انتقادی اشاره کردیم. امیدواریم این مقاله، به کلیه سوالات شما پاسخ داده باشد.
