روانشناسی رنگ ها در طراحی لوگو به تاثیر رنگ بر رفتار و عواطفی میپردازد که با مشاهده آن در ذهن مشتری تداعی میشوند. امروزه برندها از روانشناسی رنگ در طراحی لوگو استفاده میکنند تا عواطف خاصی را در ذهن مشتری تداعی کنند و پیام مورد نظر خود را منتقل کنند. لوگو نمادی بصری و گرافیکی است که برای ارائه و معرفی برند بهکار میرود. بسیاری از لوگوها معانی پنهانی دارند که با داستان برند مرتبط است و پیامی را انتقال میدهد. بیان داستان در برندسازی اهمیت دارد و رنگ نیز داستان لوگو را تعریف میکند. رنگ لوگو نکات بسیاری را در مورد یک برند بیان میکند. رنگ برندهای قدیمی، هویت آن برند را بیان میکند. رنگ لوگو در برندهای جدید نیز در جلب توجه مشتری هدف نقش دارد.
در ادامه این مقاله از آکادمی کاپریلا به بررسی روانشناسی رنگها در طراحی لوگو و برندسازی میپردازیم. همچنین به برندهای معروف و رنگهایی که در لوگو خود استفاده میکنند نگاهی میکنیم. یکی از دلایل طراحی لوگو این است که یادآوری بصری اهمیت زیادی در برندسازی دارد. علاوه بر این رنگها نیز عناصر کلیدی در طراحی گرافیک هستند و نقش مهمی در برندسازی بازی میکنند. مشتری فقط به مدت چند ثانیه به لوگو برند شما نگاه میکند و اولین نظر در مورد برند شما در ذهن او شکل میگیرد. روانشناسی رنگها در طراحی لوگو کمک میکند تا در این چند ثانیه اطلاعات مهم در مورد برند را به مشتری منتقل کنید. البته عناصر گرافیکی مختلفی باید در لوگو برند شما رعایت شود، اما رنگ یکی از مهمترین عناصر برای انتقال معنی لوگو برند شما است.
روانشناسی رنگها در طراحی لوگو
پیش از اینکه به سراغ تحلیل معنی رنگها در طراحی گرافیک برویم، اجازه دهید در مورد روانشناسی رنگها در طراحی لوگو و تاثیر آنها بر تصمیم مشتری بپردازیم؛ همانطور که میدانید در بخشی از مطالعات روانشناسی، اثر هر رنگ بر رفتار انسان و احساساتی که ایجاد میکند مطرح شده است. هر برند، هویت منحصربهفردی دارد؛ به همین علت باید الگوی رنگ مشخصی انتخاب کنید تا پیام برند شما را منتقل کند. هیچ فرمول خاصی برای انتخاب رنگ لوگو وجود ندارد، شما باید ارزشهای اصلی برند خود را شناسایی کنید و با انتخاب رنگ مناسب، این ارزشها را به مشتریان هدف خود منتقل کنید.
روانشناسی رنگها در طراحی لوگو به ارتباط بین رنگ خاص و پاسخ مشتری میپردازد؛ در واقع این علم باور دارد که با استفاده از رنگهای مشخصی میتوانید رفتار مورد نظر را در مشتری برند نشانه بگیرید. محققان و بازاریابها الگوهایی در مورد پاسخ مشتریان به رنگها مشخص کردند، اما هیچکدام آنها تضمینی نیست. بعضی افراد رنگ قرمز را هیجانانگیز و جذاب میدانند اما بعضی با مشاهده رنگ قرمز یاد خون و خشونت میافتند. نکته مهمی که در استفاده از رنگها باید در نظر بگیرید توجه به محتوا و مخاطبان هدف برند شما، فرهنگ، جنس و سن آنها است. هر رنگی توسط افراد مختلف بهصورت متفاوتی درک میشود. رنگ مشکی ممکن است در یک زمینه ثبات و اعتماد را تداعی کند، اما برای برند دیگری مناسب نباشد.
روانشناسی رنگها در طراحی لوگو کاملا صفر و صد نیست. هیچ رنگی نمیتواند موفقیت برند شما را تضمین کند، اما انتخاب رنگ اشتباه لوگو باعث میشود برند شما در بازار هدف نادیده گرفته شود. اگرچه هر رنگی با پیام خاصی در ذهن مشتری تداعی میشود؛ مثلاً تداعی بین رنگ نارنجی و انرژی یکی از این موارد است. اما این تداعی فقط به خود رنگ اختصاص ندارد، بلکه نتیجه این است که این رنگ اغلب توسط برندی استفاده میشود که میخواهد این پیام را به مشتری منتقل کند. مشتری با مشاهده این رنگ متوجه، پیام برند میشود. و به این صورت روانشناسی رنگها در طراحی لوگو بهصورت یک فرض خودتاییدی (Self-fulfilling prophecy) عمل میکند. رنگ لوگو یک جنبه فیزیولوژی نیز دارد؛ به عنوان مثال رنگهای فلورسنت و یا رنگهای بسیار درخشان و خیرهکننده که توجه مشتری را جلب میکند. بعضی برندها مانند دیجیکالا، مکدونالد و یا کوکاکولا از این رنگها برای جلب توجه مشتری در محیطهای شلوغ استفاده میکنند.
رنگ لوگو و هویت برند؛ رنگهای غالب در لوگو برندها
بین رنگ لوگو و هویت برند ارتباط قوی برقرار است. رنگ لوگو نیز مانند نام برند در معرفی هویت برند، شناسایی آن و انتقال تصویر مورد نظر به مشتریان نقش دارد. تحقیقات انجام شده در زمینه رنگ لوگو در بازار نشان میدهند که معمولا هر صنعتی از رنگهای مشخصی استفاده میکند؛ به عنوان مثال رنگ آبی در ۷۵٪ لوگوهای برند شرکتهای بیمه و بانکها و ۲۰٪ لوگو برند فستفودها به کار میرود (در ایران، آبی در رنگ کسب و کارهای حوزه تکنولوژی و اینترنت، زیاد استفاده میشود). در حالی که رنگ قرمز معمولاً در این صنایع استفاده نمیشود اما در ۶۰٪ برندهای خردهفروشی مشاهده میشود.
هر مشتری هزاران بار با تبلیغات برندها مواجه میشود، بنابراین طراحی لوگو و رنگ آن اطلاعاتی در مورد خدمات و هویت برند به مشتری میدهد. تحقیقات نشان میدهند که یک روند کلی در استفاده از رنگها در لوگو برند وجود دارد. رنگ آبی محبوبترین رنگ برای لوگو برندها است، تقریباً ۳۳٪ برندها از رنگ آبی در لوگو خود استفاده میکنند. آبی رنگ ملایمی است و در عین حال مفهوم ثبات و مسئولیتپذیری را منتقل میکند، به همین علت سازمانهای بیمه، امور مالی، فناوری و سلامت معمولاً از این رنگ استفاده میکنند.
قرمز دومین رنگ محبوب و انتخاب جسورتری برای برندها است. معمولاً در صنایع خردهفروشی و غذا و تقریباً ۲۹٪ برندها در لوگو خود از رنگ قرمز استفاده میکنند. علاوه بر این رنگهای مشکی، طوسی و نقرهای نیز کاربرد زیادی دارند؛ اما رنگهای زرد، طلایی و صورتی به مراتب کمتر استفاده میشوند.
لوگو برندها نیز از روند بازار در امان نیستند، بسیاری از برندها لوگو خود را هر ۵ سال یکبار بهروزرسانی میکنند تا در حالی که هویت اصلی خود را حفظ میکنند در صدر روند فعلی بازار بمانند. بنابراین بهتر است قبل از انتخاب رنگ لوگو، به اهداف کسبوکار خود فکر کنید. برای لوگو برند خود رنگی انتخاب کنید که هیچوقت تکراری نمیشود.
روانشناسی رنگها در طراحی لوگو و معانی هر رنگ
همانطور که گفتیم، هر رنگ دارای معانی مختلفی است و به همین دلیل در لوگوها استفاده میشود. در ادامه، شما را با معانی رنگها آشنا میکنیم اما در نظر داشته باشید که هر رنگ در هر جامعه یا حتی هر استان و شهر، ممکن است معنای متفاوتی داشته باشد.
رنگ آبی در طراحی لوگو
آبی یکی از رنگهای مورد علاقه بازاریابان و برندها است که اعتماد و ویژگیهای حائز اهمیت برای هر سازمانی را به مخاطب منتقل میکند. معمولاً لوگوهایی که از رنگ آبی استفاده میکنند با احساساتی مثل آرامش، منطق، اعتماد، مسئولیتپذیری و امنیت تداعی میشوند. اما دو مشکل در رابطه با رنگ آبی لوگو وجود دارد که باید به آنها توجه کنید. مشکل اول این است که به علت محبوبیت رنگ آبی، برندهای بسیاری از این رنگ در طراحی لوگو خود استفاده میکنند. اگر میخواهید از رنگ آبی استفاده کنید باید به دنبال راهی باشید تا لوگو خود را از سایر برندها متمایز کنید، برای این کار میتوانید از سایههای مختلف آبی استفاده کنید. مشکل دیگر لوگوهای آبی این است که آبی، رنگ سردی است و لوگو برند شما نیز ممکن است سرد و غیر دوستانه به نظر برسد.
همانطور که گفتیم لوگوهای آبی حس اعتماد و امنیت را به مخاطب هدف منتقل میکند، بنابراین رنگ محبوبی برای کسبوکارهای فعال در زمینه امور مالی، فناوری، حملونقل و سلامت است. برندهای فیدیبو، همراه اول، بانک تجارت، توییتر و اسکایپ از طیف رنگ آبی در طراحی لوگو خود استفاده میکنند.
رنگ قرمز در طراحی لوگو
شما میتوانید برای انتقال احساس قدرت، انرژی، عشق از رنگ قرمز در لوگو برند خود استفاده کنید. رنگ قرمز معمولاً برای نشاندادن شور و هیجان به کار میرود و به راحتی توجه مشتری را جلب میکند. بسیاری از برندهای غذا و رستورانها از رنگ قرمز برای تحریک اشتهای مشتری استفاده میکنند، علاوه بر این بسیاری از کمپینهای بازاریابی رنگ قرمز را برای تحریک احساس نیاز و فوریت به کار میبرند. قرمز، برند شما را از دیگران متمایز میکند، بنابراین انتخاب مناسبی برای برندهای مدرن، جوان و سرزنده است.
شما میتوانید رنگ قرمز را به تنهایی در طراحی لوگو خود به کار ببرید و یا در ترکیب با سفید، مشکی و رنگهای خنثی، پالت رنگ برند خود را بسازید. بعضی برندهای محبوب مانند دیجیکالا، دیوار، آپ، کوکاکولا، نتفلیکس و یوتیوب از رنگ قرمز در لوگو خود استفاده میکنند.
رنگ نارنجی در طراحی لوگو
رنگ نارنجی احساسات دوستانه و خوشایند را تحریک و به سادگی توجه مخاطب را جلب میکند. اگر میخواهید برند شما با ویژگیهایی مانند خلاقیت و نشاط شناخته شود، رنگ نارنجی انتخاب خوبی است. نارنجی رنگ پرانرژی و گرمی است که بین قرمز و زرد قرار دارد. این رنگ اغلب با مفهوم «تغییر» تداعی میشود و برندهایی از آن در طراحی لوگو خود استفاده میکنند که تمایل دارند احساس شادابی، هیجان و صمیمیت را به مشتری منتقل کنند. اما باید توجه کنید که از کدام تناژ یا طیف نارنجی استفاده میکنید، تناژ خیلی روشن آن ممکن است برای چشم مخاطب آزاردهنده باشد، به همین علت اغلب برندها از تناژ هلویی آن استفاده میکنند. همچنین اگر نارنجی را به عنوان رنگ اصلی لوگو خود انتخاب میکنید، میتوانید آن را با رنگهای خنثی ترکیب کنید تا کنتراست آن متعادل شود. صنایع متنوعی در زمینه سرگرمی، غذا و نوشیدنی و فناوری از جمله برندهای سایپا، بانک مسکن، نود، فانتا و فایرفاکس از رنگ نارنجی در لوگو خود استفاده میکنند.
رنگ زرد در طراحی لوگو
اگر میخواهید حس جوانی، سرزندگی و شادی را به مشتری هدف خود منتقل کنید، رنگ زرد انتخاب مناسبی برای لوگو شما است. زرد، رنگ اصلی در ترکیب رنگهای کاهشی (Subtractive) و یکی از اولین رنگهایی است که انسانها ترکیب و در نقاشی خود از آن استفاده میکردند. برخی معتقدند رنگ زرد مناسب برندهای لوکس و گران نیست، بنابراین میتوانید از رنگ طلایی (Gold) در طراحی لوگو خود استفاده کنید که با قدرت و تجمل تداعی میشود. بعضی برندهای مشهور مانند ایرانسل، بانک آینده، چیتوز، مکدونالد، اسنپچت از رنگ زرد و یا طلایی در طراحی لوگو برند خود استفاده میکنند.
رنگ سبز در طراحی لوگو
لوگوهای سبز معمولاً با رشد و زندگی جدید تداعی میشوند. اصول روانشناسی رنگها در طراحی لوگو، رنگ سبز را برای انتقال حس تعادل و هارمونی مناسب میداند. رنگ اغلب گیاهان سبز است و این رنگ با طبیعت و محیط زیست مرتبط است، بنابراین برندهای فعال در زمینه محیط زیست و برندهای دوستدار طبیعت و حفظ محیط زیست میتوانند از سبز به عنوان رنگ اصلی در لوگو خود استفاده کنند. همچنین رنگ سبز ممکن است با توجه به فرهنگ هر کشوری ویژگیهای متفاوتی را تداعی کند؛ به عنوان مثال این رنگ در کشورهایی که رنگ پول سبز است با پول و ثروت تداعی میشود. رنگ اصلی در لوگو بعضی برندهای مشهور مانند اسنپ، فامیلا و استارباکس سبز است.
رنگ بنفش در طراحی لوگو
رنگ بنفش با وفاداری و تجملات در ذهن مشتری تداعی میشود، بنابراین اگر برند شما محصولات لوکس ارائه میکند میتوانید از این رنگ در طراحی لوگو خود استفاده کنید. رنگ بنفش علاوه بر این، خلاقیت و کمال را نیز به مخاطب منتقل میکند. لوگوهای بنفش توجه مشتری را جلب میکند و در صورتی که در ترکیب با طلایی به کار رود بسیار لوکس به نظر میرسد. امروزه در طراحی لوگو کمتر از رنگ بنفش استفاده میکنند، بنابراین اگر میخواهید از رقبای خود متمایز شوید میتوانید از این رنگ در لوگو و حتی بستهبندی محصولات خود استفاده کنید. لوگو برندهای مشهوری مانند محک، بانک اقتصاد نوین، رایتل و یاهو بنفش است.
رنگ صورتی در طراحی لوگو
رنگ صورتی تداعیکننده امید و الهام است، روانشناسی رنگها در طراحی لوگو، صورتی را با احساس آرامش، خیالپردازی، راحتی، رویا و کودکی مرتبط میداند. همچنین در فرهنگ ایران رنگ صورتی تداعیکننده بهار و شکوفهها است، بنابراین میتوانید برای تداعی این فانتزی از رنگ صورتی نیز استفاده کنید. در طراحی امروزی رنگ صورتی در برندهای محصولات کودک، شیرینی و دسر، و اسباببازی و محصولات مرتبط با خانمها به کار میرود. برندهای بیمه نوین، سایت خانومی، الجی و نرمافزار ادوبی ایندیزاین از رنگ صورتی در لوگو خود استفاده میکنند.
رنگ قهوهای در طراحی لوگو
رنگ قهوهای از آنجا که با پوسیدگی و خرابی تداعی میشود، چندان برای استفاده در لوگو برند محبوب نیست. معمولاً برندها از قهوهای در پالت رنگ لوگو خود استفاده نمیکنند. از طرفی دیگر رنگ قهوهای با صفات جدیت و نیرومندی تداعی میشود، بنابراین اگر برند شما چنین ویژگیهایی دارد رنگ قهوهای انتخاب مناسبی برای لوگو شما است. همچنین از آنجایی که اغلب برندها از رنگ قهوهای استفاده نمیکنند، برند شما با استفاده از این رنگ در لوگو خود از سایر رقبا متمایز میشود. با توجه به روانشناسی رنگها در طراحی لوگو، رنگ قهوهای احساس قدرت، بلوغ و امنیت را منتقل میکند. رنگ قهوهای باعث میشود برند شما قدیمی و دستساز به نظر برسد.
این رنگ برای برندهای مرتبط با اطلاعرسانی در مورد محیط زیست و محصولات ارگانیک که نمیخواهند از رنگ سبز استفاده کنند انتخاب خوبی است. همچنین برندهایی که محصولات قهوهای مانند قهوه و شکلات میفروشند نیز میتوانند از این رنگ در لوگو خود استفاده کنند. به همین علت قهوهای رنگ محبوبی در صنایع کشاورزی و غذایی است. به عنوان مثال لوگوی بانک آینده و برندهای نسپرسو و اماندامز قهوهای است.
رنگ مشکی در طراحی لوگو
مشکی از رنگهای اصلی نیست و در واقع ناشی از فقدان نور است، اما لوگوهای مشکی همواره محبوب بوده و مفاهیم بهرهوری، اعتبار، قدرت، تجمل، ظرافت و حفاظت را به مشتری منتقل میکند. صرف نظر از اینکه چه رنگی را برای لوگو برند خود انتخاب میکنید، توصیه میکنیم که حتماً یک نسخه مشکی از لوگو خود داشته باشید تا در طراحیهای مختلف از آن استفاده کنید. لوگو مشکی انتخاب خوبی برای برندهای لوکس است و قدرت و جدیت را نشان میدهد. رنگ مشکی در طراحی لوگو برندهای مختلفی از جمله کانون فرهنگی آموزش قلمچی، نایکی، لویی ویتان و شنل به کار رفته است.
رنگ طوسی در طراحی لوگو
رنگ طوسی بین فقدان نور (مشکی) و نور کامل (سفید) قرار دارد. روانشناسی رنگها در طراحی لوگو از طوسی برای انتقال حس وقار، ثبات، تواضع و حرفهای بودن استفاده میکند. اما باید توجه کنید که رنگ طوسی کاملاً خنثی است و سرد یا گرم و مردانه یا زنانه نیست. بنابراین اگر فقط از رنگ طوسی استفاده کنید ممکن است لوگو شما خستهکننده و معمولی به نظر برسد. رنگ طوسی در لوگو برندهای حوزه فناوری اطلاعات، ابزار، حملونقل و مالی بسیار محبوب است و باعث میشود لوگو آنها حرفهای و قابل اعتماد به نظر برسد. اما اگر برند شما در زمینه غذا و نوشیدنی فعالیت میکند، طوسی انتخاب چندان مناسبی نخواهد بود. برندهای بیمه ما، اپل، مرسدس و آئودی از لوگو طوسی استفاده میکنند.
رنگ سفید در طراحی لوگو
سفید نیز رنگ اصلی محسوب نمیشود و در نور کامل و فقدان رنگ ایجاد میشود؛ اما اگر سفید را در طراحی لوگو یک رنگ در نظر بگیریم، با جوانی و احساس پاکی مرتبط است. رنگ سفید، خلوص، پاکیزگی، صلح و سادگی را نشان میدهد. سفید در طراحی لوگو اغلب به عنوان رنگ مکمل و برای ایجاد تضاد استفاده میشود. برندهای یکویک، تسلا و فدکس از سفید به عنوان رنگ مکمل استفاده میکنند.
تداعی رنگ با احساسات انسان
انسانها هر رنگی را با احساسات و رفتار مشخصی تداعی میکنند. برندها از این تداعی رنگ و احساسات در طراحی گرافیک و لوگو استفاده میکنند تا پیام برند خود را منتقل کنند. روانشناسی رنگها در طراحی لوگو به این موضوع میپردازد که چگونه مشتری هدف به رنگ لوگو شما پاسخ میدهد. تداعی هر رنگ ناشی از سه عنصر زیباییشناختی، فرهنگ و تداعیهای برنامهریزی شده است و در نهایت، شما به شیوه خاصی با توجه به رنگ لوگو پاسخ میدهید.
- زیباییشناختی: علم زیباییشناختی به تئوری رنگ و این موضوع میپردازد که رنگهای مختلف چگونه با یکدیگر ترکیب میشوند. ترکیبهای رنگی مشخصی وجود دارد که موجب میشود لوگو شما هماهنگ به نظر برسد و احساس خاصی را در مشتری ایجاد کند.
- فرهنگ: با توجه به محل زندگی مشتری شما، رنگهای خاصی با احساسات و موارد مشخصی تداعی میشوند. به عنوان مثال در ایران رنگ صورتی با شکوفهها و آبی با دریا و احساس آرامش تداعی میشود.
- تداعیهای برنامهریزی شده: بعضی رنگها نیز در سراسر جهان با احساسات خاصی تداعی میشوند. به عنوان مثال رنگ قرمز همه جا نشانه عشق است.
انتخاب رنگ در طراحی لوگو برند
اکنون که با معنی و روانشناسی رنگها در طراحی لوگو آشنا شدید، اجازه دهید به سراغ انتخاب رنگ برای برند شما برویم. اما قبل از انتخاب رنگ، باید ویژگیهای اصلی برند خود و اینکه میخواهید چگونه توسط مشتریها درک شود را مشخص کنید. رنگ لوگو تاثیر زیادی بر برند شما و هویت آن دارد. بنابراین باید هویت، ویژگیها، پیام برند خود و خصوصیاتی را تعریف کنید که قصد دارید به مخاطب انتقال دهید. اکنون رنگی که با این احساسات تداعی میشود را انتخاب کنید. مراحل انتخاب رنگ لوگو عبارتند از:
تحقیقات بازار
قبل از هر چیزی از خودتان بپرسید که کسبوکار شما در چه زمینهای است و مشتری هدف شما چه افرادی هستند؟ توجه کنید که لوگو شما باید مشتری ایدهآل را جذب کند. در مورد رقبای خود در بازار اطلاعات کسب کنید، اما در نهایت استراتژی برند شما مشخص میکند که روند فعلی بازار را دنبال کنید و یا با ایدههای جدید سنتشکنی کنید.
نوع لوگو خود را انتخاب کنید.
دو نوع لوگو وردمارک (wordmark) و تصویری (symbol) وجود دارد. در لوگو وردمارک، تمرکز لوگو بر اسم برند است و تایپفیس (typeface) و رنگ آن اهمیت زیادی دارند. در لوگو تصویری نیز آیکونگرافی (iconography) مورد توجه است.
پالت رنگ خود را انتخاب کنید.
در این قسمت باید پیام برند خود را مشخص کنید و پالت رنگی را انتخاب کنید که مفاهیم مورد نظر شما را در ذهن مشتری تداعی میکند. از این پالت رنگ در وبسایت، کارت ویزیت و لوگوی برند شما استفاده میشود. اگر میخواهید پیامهای متفاوتی را از طریق لوگو خود به مشتری منتقل کنید، مجبور نیستید که از یک رنگ در طراحی لوگو خود استفاده کنید. شما میتوانید مانند برندهای روبیکا، ایبی (eBay)، گوگل و اینستاگرام از یک تم رنگی در لوگو برند خود استفاده کنید. اما برای استفاده از دو رنگ و یا بیشتر در لوگو خود، به تئوری رنگ، هارمونی، و روانشناسی رنگها در طراحی لوگو توجه کنید. علاوه بر این مشتری فقط چند ثانیه به لوگو شما نگاه میکند، بنابراین در استفاده از رنگها و طرحها زیادهروی نکنید.
برند خود را متمایز کنید.
یکی از نکات مهم در طراحی لوگو این است که لوگو شما قابل شناسایی باشد و از رقبای خود متمایز شود. به لوگو برندهای رقیب توجه کنید و از پالت رنگی متفاوتی با لوگو آنها برای انتقال پیام خود به مشتری استفاده کنید. با استفاده از پالت رنگی متفاوت از برندهای رقیب، یک تضاد ایجاد میشود و با این روش توجه بیشتری را به برند خود جلب میکنید. در این مقاله از آکادمی کاپریلا به روانشناسی رنگها در طراحی لوگو پرداختیم و توضیح دادیم که چگونه میتوانید با انتخاب رنگ مناسب، پیام مورد نظر خود را به مشتری منتقل کنید. امیدواریم که این مقاله برای شما کاربردی باشد، همچنین توصیه میکنیم برای اطلاعات بیشتر در این زمینه مقالات ما در رابطه با اصول طراحی بنر تبلیغاتی را مطالعه کنید.
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزشها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد میشوند:
- مجموعه آموزش فتوشاپ (Photoshop)
- آموزش مدیریت تبلیغات و برند
- آموزش برندسازی مد و پوشاک
- آموزش برندسازی شخصی در فضای دیجیتال
- مجموعه آموزش فتوشاپ، طراحی و گرافیک کامپیوتری
