از قرن ۱۹ میلادی و با توسعه روش‌های تصویر برداری با اشعه ایکس، انقلابی در علوم پزشکی ایجاد شد. با استفاده از این تکنیک، پزشکان امکان مشاهده وضعیت داخلی بدن بدون جراحی را داشتند. بر این اساس به منظور گسترش تکنیک‌های تصویر برداری از اندام‌ها، تلاش بیشتری صورت گرفت و امروزه شاهد به کار گیری تجهیزات و تکنیک‌های مختلف در تشخیص بیماری‌های داخلی هستیم. با پیشرفت هرچه بیشتر این دسته از لوازم پزشکی و تکنیک‌های عکس برداری، این حوزه به صورت یک رشته مجزا شناخته شد و متخصصان این عرصه تحت عنوان شغل مهندسی وسایل تصویر برداری پزشکی به فعالیت ادامه می‌دهند. در مقاله حاضر از «مجله اینترنتی کاپریلا»، قصد داریم به بررسی این شغل بپردازیم و حوزه‌های کاری، وظایف و مهارت‌های مورد نیاز جهت پذیرش شغل مهندسی عکس برداری پزشکی را بررسی کنیم. لطفاً تا انتها با ما همراه باشید.
شغل مهندسی وسایل تصویر برداری پزشکی چیست؟
امروزه هیچ مرکز پزشکی معتبری را نمی‌توان یافت که بخش رادیولوژی و تصویر برداری پزشکی از قسمت‌های مهم آن نباشد. در واقع یکی از مهم‌ترین شیوه‌ها در تشخیص بیماری، استفاده از تکنیک‌های تصویر برداری بافت‌های مختلف بدن انسان می‌باشد. این تکنیک‌ها با استفاده از پرتوهای ایکس، امواج فرا صوت یا استفاده از مواد نشانگر و تجهیزات اپتیکی و لیزری، دیدی مناسب در اختیار پزشکان می‌گذارد تا به راحتی علائم غیرعادی درون بدن را تشخیص دهند.
بر این اساس می‌توان شغل مهندسی وسایل تصویر برداری پزشکی را موقعیت شغلی حساس و مهم دانست که به طراحی، نگهداری، به کارگیری و بهینه سازی این تجهیزات مربوط می‌شود. شایان ذکر است در این حوزه کاری، دانش مهندسی و علوم پزشکی با هم ترکیب می‌شوند تا نیاز مراکز پزشکی به واسطه استفاده از تجهیزات تصویر برداری برطرف شوند. شایان ذکر است که تصویر برداران پزشکی در کنار رادیولوژیست‌ها، وظیفه تعیین پالس‌های متناسب با آناتومی بدن انسان را بر عهده دارند.
- دوره ویدئویی آموزش مقدمه ای بر مهندسی پزشکی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش سیستم های تصویرگری پزشکی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش اصول سیستم های تصویرگری پزشکی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش آشنایی با سیستم های تصویرگری پزشکی و رادیولوژی: اینجا را کلیک کنید (+).
- مجموعه آموزش مهندسی پزشکی: اینجا را کلیک کنید (+).
کارشناسی ارشد رشته فناوری تصویر برداری پزشکی
رشته فناوری تصویر برداری پزشکی را می‌توان یکی از گرایش‌های مهندسی پزشکی دانست. از طرفی دانشجویانی که مقطع کارشناسی خود را با گذراندن رشته‌های فیزیک، پرتوشناسی، پزشکی هسته‌ای، پرتودرمانی، مهندسی پزشکی (گرایش بیوالکتریک) و یا مهندسی هسته‌ای سپری کرده‌اند، می‌توانند در مقطع ارشد، این رشته را ادامه دهند. همان‌طور که بیان شد در این رشته، علوم مهندسی مختلف با دانش پزشکی ترکیب می‌شود تا تجهیزاتی متناسب با ساختار بدن انسان طراحی و ساخته شوند. از طرفی به کارگیری صحیح این لوازم باید به نحوی باشد که بهترین نتیجه را فراهم کند و برای سلامت بیماران و کارکنان بیمارستان، کمترین خطرات جانی – ناشی از تشعشعات – را به همراه داشته باشد. این‌ها مواردی است که تلاش می‌شود از طریق آموزش دروس مختلف به دانشجویان ارائه شود. این دروس عبارت‌اند از:
- مبانی نظری تشکیل تصاویر پزشکی
- پردازش تصویر پزشکی
- فیزیک تصویر برداری سی تی
- فیزیک تصویر برداری فراصوت
- فیزیک تصویر برداری پزشکی هسته ای
- اصول دوزیمتری
- تصویربرداری اپتیکی و امپدانسی
در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش رایگان بافت همبند در آناتومی بدن – کلیک کنید.
- آموزش آناتومی عمومی بدن انسان – کلیک کنید.
- آموزش آناتومی اندام – کلیک کنید.
- آموزش مبانی بیوالکتریک 1 – کلیک کنید.
- آموزش مبانی بیوالکتریک 2 – کلیک کنید.
- آموزش مبانی بیومکانیک ۱ (+)
- آموزش مبانی بیومکانیک ۲ (+)
- آموزش رایگان آشنایی با بیومکانیک در مهندسی پزشکی (+)
- آموزش ابزار دقیق مهندسی پزشکی – کلیک کنید.
حوزه های کاری شغل مهندسی وسایل تصویر برداری پزشکی
طبیعی است که موقعیت‌های شغلی و حوزه‌های کاری شغل مهندسی تصویر برداری پزشکی، در چند زمینه خاص محدود باشند؛ چرا که نوع کاربرد و استفاده از این تجهیزات مشخص است. در ادامه این حوزه‌ها را بیان خواهیم کرد که عبارت‌اند از:
- طراحی تجهیزات تصویر برداری
- شرکت‌های سازنده تجهیزات پزشکی
- شرکت‌های خصوصی تحقیقاتی و پژوهشی
- بخش‌های تصویربرداری، پزشکی هسته‌ای، پرتو درمانی و سایر بخش‌های مرتبط
- فعالیت در حوزه مدیریت کنترل کیفی و تضمین کیفیت تجهیزات تصویربرداری پزشکی
- فعالیت در حوزه معاونت‌های پژوهشی، آموزشی و درمانی در وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی
شایان ذکر است که متخصصان این حوزه، در زمینه تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)، تصویربرداری توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویربرداری فراصوت (Ultrasound)، تصویربرداری اپتیکی و لیزر (Optic & Laser)، تصویربرداری‌های پزشکی هسته‌ای (Nuclear Medicine) مثل PET و SPECT فعالیت می‌کنند.
وظایف و مسئولیت های شغل مهندسی وسایل تصویر برداری پزشکی
زمانی که شغل شما با حوزه درمان و پزشکی سر و کار داشته باشد، به دلیل اهمیت حفظ سلامت انسان‌ها وظایف بسیار سنگینی بر عهده دارید. از طرفی بخش وسیعی از تجهیزات به کار رفته در شغل مهندسی تصویر برداری پزشکی، بر پایه تشعشعات رادیو اکتیو یا پرتو ایکس کار می‌کنند که حفظ اصول ایمنی در این زمینه بسیار مهم است. قیمت بالای تجهیزات به کار رفته در این شغل نیز عامل دیگری است که حساسیت مسئولیت‌های محوله را افزایش می‌دهد. این وظایف و مسئولیت‌ها عبارت‌اند از:
- رعایت اصول ایمنی در کار
- آشنایی با شیوه استفاده از تجهیزات
- تعیین دامنه فرکانس مناسب و جهت صحیح عکس برداری
- ارائه مشاوره به کادر درمان در زمینه به کار گیری تجهیزات
- کالیبراسیون وسایل و تجهیزات تصویر برداری
- فعالیت در زمینه بومی سازی تجهیزات خارجی
در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش ایمنی کار در فضای بسته – کلیک کنید.
- آموزش مدیریت تولید و عملیات – کلیک کنید.
- آموزش آشنایی با تجهیزات پزشکی – دستگاه های تصویربرداری و قلب و عروق (+)
- آموزش رایگان آشنایی با مدالیته تصویربرداری فتوآکوستیک Photoacoustic (+)
مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی وسایل تصویر برداری پزشکی
با توجه به وظایف شغل تصویربرداری پزشکی و اهمیت انجام صحیح این وظایف، افرادی که قصد فعالیت در این حوزه را دارند، باید مهارت‌ها و توانایی‌هایی داشته باشند. در این راستا، قصد داریم مجموعه‌ای از مهارت‌های فنی، علمی و شخصیتی را به شما معرفی کنیم که از ضروریات این شغل هستند. این مهارت‌ها عبارت‌اند از:
- آشنایی با علوم پایه
- توانایی تحقیق و پژوهش
- آشنایی با زبان انگلیسی
- توانایی فنی
- مهارت‌های ارتباطی
- توانایی مسئولیت پذیری
- مهارت کار با نرم‌افزار
در ادامه هر یک از مهارت‌های فوق را تشریح خواهیم کرد.
آشنایی با علوم پایه
مبنای اصلی فناوری تصویر برداری پزشکی را می‌توان دانش ریاضیات، زیست شناسی و فیزیک دانست. با کسب مهارت در این حوزه‌های علمی، به درک بهتری از وظایف شغلی خود می‌رسید و قادر به ارائه عملکرد بهتری خواهید بود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش ریاضی پایه دانشگاهی – کلیک کنید.
- مجموعه آموزش ریاضیات – کلیک کنید.
- آموزش شیمی محیط زیست – کلیک کنید.
- آموزش پلیمرها و محیط زیست – کلیک کنید.
- آموزش مقدمه ای بر مهندسی زیست سوخت ها – کلیک کنید.
- آموزش طراحی و بهینه سازی فرایندها در مهندسی شیمی – کلیک کنید.
- آموزش کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی – کلیک کنید.
- آموزش تئوری مدل سازی ریاضی در مهندسی شیمی – کلیک کنید.
- آموزش زبان تخصصی مهندسی شیمی – کلیک کنید.
- آموزش فیزیک مدرن با رویکرد حل مساله – کلیک کنید.
- مجموعه آموزش فیزیک – کلیک کنید.
- آموزش آمار و احتمال مهندسی – کلیک کنید.
- مجموعه آموزش آمار و احتمالات | از مبتدی تا پیشرفته – کلیک کنید.
توانایی تحقیق و پژوهش
همواره تجهیزات و تکنیک‌های جدیدی در شغل مهندسی تصویر برداری پزشکی ارائه می‌شود. با استفاده از مهارت تحقیق و پژوهش می‌توانید یافته‌های نوین علمی را به دانش خود اضافه کنید و از آن‌ها در شغل خود بهره بگیرید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش مهارت های عمومی پژوهش – کلیک کنید.
- آموزش رایگان درک روش های پژوهش ترکیبی – کلیک کنید.
- آموزش روش شناسی پژوهش های کیفی و آمیخته در مدیریت – کلیک کنید.
آشنایی با زبان انگلیسی
به کارگیری تجهیزات خارجی و احاطه بر دستورالعمل‌های این تجهیزات، نیاز به تسلط شما بر زبان انگلیسی دارد. از طرفی در مهارت تحقیق و پژوهش استفاده از منابع انگلیسی بسیار رایج است؛ پس تلاش کنید سطح زبان انگلیسی خود را همواره ارتقا دهید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش رایگان روش های یادگیری واژگان زبان انگلیسی و به کارگیری آن ها (+)
- آموزش اصول مذاکره به زبان انگلیسی – کلیک کنید.
- آموزش ۱۱۰۰ واژه ضروری – زبان انگلیسی – کلیک کنید.
- مجموعه آموزش زبان – کلیک کنید.
توانایی فنی
کار با تجهیزات پیشرفته، سیستم‌های الکترونیکی و انجام وظایفی که در مراکز رادیولوژی بر عهده دارید، نیازمند برخورداری از دانش فنی بالا می‌باشد. به این ترتیب می‌توانید در محیط کار به خوبی فعالیت کرده و پیشرفت کنید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش آشنایی با سیستم های تصویرگری پزشکی و رادیولوژی – کلیک کنید.
- آموزش سیستم های تصویرگری پزشکی – کلیک کنید.
- آموزش اصول سیستم های تصویرگری پزشکی – کلیک کنید.
- آموزش دزیمتری پرتوهای یونیزان – کلیک کنید.
- آموزش فیزیک پرتوها – کلیک کنید.
مهارت های ارتباطی
معمولاً شغل مهندسی تصویر برداری پزشکی به صورت ترکیبی از دانش افراد مختلف در حوزه‌های الکترونیک، کامپیوتر، مکانیک، پزشکی و… است. بر این اساس شما باید توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دیگران را داشته باشید تا حداکثر بازدهی در کارتان ایجاد شود. همچنین در موارد بسیاری نیاز است به طور مستقیم با بیماران ارتباط برقرار کنید و از طرفی معمولاً مراجعه کنندگان به شما از نظر جسمی و روحی شرایط مناسبی ندارند؛ به همین دلیل برخورداری از مهارت‌های ارتباطی می‌تواند بسیار مفید واقع شود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش مهارت های برقراری ارتباط موثر در سازمان ها – کلیک کنید.
- آموزش برنامه ریزی عصبی کلامی NLP برای افزایش مهارت های ارتباطی (+)
- آموزش مدیریت ارتباطات سازمانی – کلیک کنید.
توانایی مسئولیت پذیری
محیط‌های کاری که در ارتباط مستقیم با تشعشعات قرار دارند، معمولاً در میان مشاغل خطرناک طبقه‌بندی می‌شوند و بخش مهمی از وظایف شما مربوط به کاهش حداکثری این خطرات است. در این میان تنها یک فرد مسئولیت پذیر و دقیق می‌تواند چنین وظیفه حساسی را بر عهده بگیرد. از طرف دیگر توجه داشته باشید در این میان، شما علاوه بر مسئولیتی که در قبال سلامت مراجعه‌کنندگان دارید؛ باید به فکر حفظ امنیت خود و همکارانتان نیز باشید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش اخلاق مهندسی – کلیک کنید.
- آموزش رایگان ابتکارات و تجربه های برتر بین المللی در حوزه مسئولیت اجتماعی – حل مثال (+)
- آموزش روانشناسی صنعتی و سازمانی – کلیک کنید.
- آموزش مهارت های زندگی برای نوجوانان – کلیک کنید.
مهارت کار با نرم افزار
نرم‌افزارهای مختلفی در به کارگیری تجهیزات پیشرفته تصویر برداری استفاده می‌شوند. یکی از مهارت‌های ضروری شما یادگیری نحوه کار با این نرم‌افزارها و استفاده از آن‌ها در انجام وظایفتان خواهد بود.
- دوره ویدئویی آموزش پردازش تصاویر پزشکی اولتراسوند و بهبود کیفیت در متلب با Field II: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش پردازش و طبقه بندی تصاویر پزشکی با پایتون Python: اینجا را کلیک کنید (+).
نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی وسایل تصویر برداری پزشکی
نرم‌افزارهای تخصصی این روزها جای خود را در اکثر حوزه‌های شغلی پیداکرده‌اند و امکانات مناسبی در اختیار کاربران قرار می‌دهند. در زمینه شغل مهندسی تصویر برداری پزشکی نیز، نرم‌افزارهایی وجود دارند که می‌توانند به شما خدمات مختلفی در زمینه تحلیل تصاویر، ایمنی، مدیریت و گزارش نویسی ارائه کنند. در ادامه سعی می‌کنیم چند مورد از مهم‌ترین نرم‌افزارها را معرفی کنیم که عبارت‌اند از:
- نرم‌افزار Arterys
- نرم‌افزار Dose Watch
- نرم‌افزار Sectra
- نرم‌افزار ZEUS
جهت افزایش آگاهی شما هر یک از موارد فوق را بررسی خواهیم کرد.
نرم‌افزار Arterys
نرم‌افزار تحلیلی آرتریز که به منظور بررسی MRI طراحی شده است؛ بر پایه هوش مصنوعی و اطلاعات ابری، نتایج تصویر برداری پزشکی را مشخص می‌کند. البته باید توجه داشته که این فناوری هنوز هم مشکلاتی دارد و دنیای پیچیده بدن انسان را به طور کامل درک نکرده است. آشنایی با چنین ابزارهای تحلیلی، دید بهتری در زمینه استفاده درست از تجهیزات تصویر برداری در اختیار شما قرار می‌دهد.
نرم‌افزار Dose Watch
یکی از موارد مهم در رابطه با استفاده از تجهیزات تصویر برداری پزشکی، رعایت مسائل ایمنی جهت کنترل میزان اشعه‌های وارد شده به بدن بیماران و کارکنان بخش رادیولوژی است. نرم‌افزار Dose Watch به عنوان ابزاری دقیق به منظور رصد میزان تابش به کار می‌رود. با استفاده از این نرم‌افزار امنیت جان افراد حاضر در بخش‌های تصویربرداری پزشکی تأمین می‌شود.
نرم‌افزار Sectra
این نرم‌افزار نیز عملکردی شبیه به Dose Watch دارد با این تفاوت که نسخه تحت وب بوده و از بستر اینترنت فعالیت می‌کند.
نرم‌افزار ZEUS
یک برنامه کاربردی که در محیط ویندوز اجرا می‌شود و با ارائه امکاناتی مانند ادغام تصاویر، نمایشگر سه بعدی و تصاویر پانورامیک در زمینه تصویر برداری پزشکی به کار می‌رود.
- آموزش بیومواد Biomaterial – کلیک کنید.
- آموزش رایگان فرایند ترمیم زخم در حضور بیومتریال ها – کلیک کنید.
- آموزش پلیمرها و کاربرد آن ها در مهندسی پزشکی – کلیک کنید.
- آموزش رایگان فلزات به عنوان بیومواد – کلیک کنید.
- آموزش بیومواد سرامیکی در مهندسی پزشکی – کلیک کنید.
- آموزش فلزات و کاربرد آن در مهندسی پزشکی – کلیک کنید.
- آموزش طراحی ارتز و پروتز در مهندسی پزشکی – کلیک کنید.
- آموزش اصول و افزارهای توان بخشی – کلیک کنید.
- آموزش مهندسی بافت – کلیک کنید.
- آموزش هیستولوژی و پاتولوژی پایه – آناتومی بدن – کلیک کنید.
- آموزش رایگان بافت همبند در آناتومی بدن – کلیک کنید.
- آموزش زیست سازگاری – کلیک کنید.
- آموزش زیست سازگاری پیشرفته – کلیک کنید.
- آموزش مهندسی پزشکی زیستی – کلیک کنید.
- آموزش اصول و افزارهای توان بخشی – کلیک کنید.
- آموزش توان بخشی کودکان با نیازهای ویژه – کلیک کنید.
- آموزش طراحی ارتز و پروتز در مهندسی پزشکی – کلیک کنید.
- آموزش نقش نخاع در حرکت – کلیک کنید.
سخن پایانی پیرامون شغل مهندسی وسایل تصویر برداری پزشکی
شغل مهندسی تصویر برداری پزشکی، از جمله مشاغل بسیار مهم در رابطه با حوزه درمان است و تمام مراکز درمانی به استخدام افرادی با این تخصص نیاز دارند. از طرفی به دلیل گستردگی مباحث به کار رفته در این عرصه، شما کار سختی جهت کسب موفقیت خواهید داشت. همچنین بد نیست بدانید که متأسفانه اکثر تجهیزات به کار رفته در زمینه رادیولوژی و عکس برداری، غیربومی هستند و یکی از وظایف شما تلاش برای یافتن روش‌هایی برای پیشرفت این صنعت در کشور خواهد بود.
در پایان از اینکه تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید سپاسگزاریم. لطفاً لینک این مقاله را در اختیار دوستان خود نیز قرار دهید و با ارائه نظرات و پیشنهادات خود از طریق کامنت، به ما در ارتقاء سطح کیفی مقالات کمک کنید. پیروز و موفق باشید.
