حمل و نقل ریلی، از جمله شیوه‌های ایمن و ارزان برای جابه‌جایی بار و مسافر است. در ایران نیز این شیوه حمل و نقل، جایگاه خوبی دارد و شبکه ریلی کشور به طور پیوسته گسترش می‌یابد تا مناطق بیشتری را پوشش دهد. در این میان، سیستم راه‌آهن را می‌توان به دو بخش اصلی «سازه‌های ریلی» و «ماشین‌های ریلی» تقسیم کرد که در هر زمینه لازم است متخصصانی جهت بهسازی، تولید و تحقیق و پژوهش وجود داشته باشند. بر این اساس، در زمینه وسایل نقلیه نیز جایگاه شغلی مهمی تحت عنوان شغل مهندسی ماشین های ریلی وجود دارد. اگر در رابطه با این حوزه کاری اطلاعات زیادی ندارید و می‌خواهید دانش خود را در زمینه وظایف، مسئولیت‌ها، مهارت‌ها و نرم‌افزارهای مورد نیاز افزایش دهید؛ با این مقاله از «مجله اینترنتی کاپریلا» همراه باشید.

شغل مهندسی ماشین های ریلی چیست؟

شغل مهندسی ماشین های ریلی، مجموعه اقداماتی است که در مسیرِ طراحی، انتخاب، بهینه‌سازی، بهبود سیستم نگه‌داری، تعمیر، بازسازی و ساخت وسایل نقلیه ریلی انجام می‌شود. در واقع می‌توان چنین بیان کرد که مهندس ماشین‌های ریلی، مانند یک مهندس مکانیک عمل می‌کند؛ با این تفاوت که حوزه عملکردش در زمینه حمل و نقل از طریق راه‌آهن می‌باشد. به این ترتیب جایگاه شغلی مهندسی ماشین‌های ریلی با هدف رفع نیازهای راه‌آهن و برطرف ساختن مشکلاتی است که در این حوزه پیش می‌آید.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:
شغل مهندسی ماشین های ریلی چیست؟
شغل مهندسی ماشین های ریلی چیست؟

رشته تحصیلی مهندسی ماشین های ریلی

رشته مهندسی ماشین‌های ریلی در مقطع کارشناسی، با هدف تربیت متخصصانی در زمینه ساخت و بهینه‌سازی ملزومات و وسایل نقلیه راه‌آهن ایجاد شده است. این رشته که از گرایش‌های مهندسی راه‌آهن می‌باشد، شامل مجموعه‌ای از واحدهای تئوری و عملی است که دانش‌آموختگان را به عنوان مهندسانی ماهر و مسلط بر جوانب ساخت وسایل نقلیه ریلی آماده می‌سازد.

شایان ذکر است که مباحثی مانند استاتیک و دینامیک، ارتعاشات اجزاء، نیرو و حرکت و سایر مباحثی که حرکت ماشین‌های راه‌آهن را پوشش می‌دهد، در سرفصل‌های درسی این رشته گنجانده شده‌اند. مهم‌ترین درس‌های مقطع کارشناسی ارشد ماشین‌های ریلی عبارت‌اند از:

  • دینامیک پیشرفته ماشین های ریلی
  • مکانیک تماس چرخ و ریل
  • طراحی پیشرفته بوژی و واگن و آزمایشگاه
  • تحلیل مودال ماشین‌های ریلی و آزمایشگاه
  • ریاضیات عالی مهندسی
  • ارگونومی ماشین های ریلی
  • خستگی و شکست در ماشین های ریلی
  • سامانه‌های حمل و نقل ریلی شهری
  • بهینه‌سازی و کاربرد آن در ماشین های ریلی

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

حوزه های کاری شغل مهندسی ماشین های ریلی

به طور مشخص، حوزه‌های کاری شغل مهندسی ماشین های ریلی با صنعت راه‌آهن و ناوگان ریلی کشور در ارتباط است. به این ترتیب می‌توانید موقعیت‌های شغلی مشخصی را با ورود به این عرصه در نظر داشته باشید. در ادامه جهت افزایش آگاهی شما برخی از مهم‌ترین حوزه‌های کاری شغل مهندسی ماشین های ریلی را با هم مرور می‌کنیم که عبارت‌اند از:

  • شرکت‌های خصوصی طراحی ماشین‌های ریلی
  • راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران
  • شرکت‌های متولی راه‌اندازی و کنترل مترو
  • شرکت‌های وابسته به راه‌آهن
  • شرکت‌های خصوصی تولید ماشین‌های ریلی (مانند واگن پارس)
حوزه های کاری شغل مهندسی ماشین های ریلی
حوزه های کاری شغل مهندسی ماشین های ریلی

وظایف و مسئولیت های شغل مهندسی ماشین های ریلی

در حالت کلی وظایف شغل مهندسی ماشین های ریلی را می‌توان شامل تمام اقدامات لازم در جهت طراحی، نظارت بر ساخت، پیشگیری از خرابی و تعمیر تمام وسایل نقلیه ناوگان حمل و نقل ریلی و تجهیزات مربوط به آن دانست. در صورتی که بخواهیم این وظایف را به صورت تفکیک شده بیان کنیم عبارت‌اند از:

  • طراحی و بهینه‌سازی ماشین‌های ریلی
  • نظارت بر عملکرد ناوگان حمل و نقل ریلی
  • تعمیر و نگهداری تجهیزات و ماشین‌های ریلی
  • شرکت در پروژه‌های ساخت وسایل نقلیه راه‌آهن و مترو
  • کسب دانش روز دنیا در زمینه ماشین‌های ریلی و استفاده از آن در کشور
  • ارائه طرح‌های توجیهی در خصوص پروژه‌های جدید
  • و…

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

وظایف و مسئولیت های شغل مهندسی ماشین های ریلی
وظایف و مسئولیت های شغل مهندسی ماشین های ریلی

مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی ماشین های ریلی

احاطه کامل بر تمام موضوعات در شغل مهندسی ماشین های ریلی، نیاز به گذراندن دوره تحصیلات آکادمیک دارد؛ اما تنها دریافت مدرک دانشگاهی برای گرفتن این شغل کافی نیست. شما باید علاوه بر گذراندن آموزش‌های لازم در دانشگاه، دیگر مهارت‌های مورد نیاز به عنوان مهندس وسایل نقلیه ریلی را در خود ایجاد نموده و گسترش دهید. در ادامه برخی از مهم‌ترین مهارت‌ها و توانایی‌های مورد نیاز جهت ورود به شغل مهندسی ماشین های ریلی و کسب موفقیت در آن را بیان می‌کنیم که عبارت‌اند از:

  • آشنایی با علوم پایه
  • تسلط بر زبان انگلیسی
  • توانایی تحقیق و پژوهش
  • مهارت‌های فنی
  • مهارت کار تیمی
  • توانایی کار عملیاتی
  • آشنایی با نرم‌افزارهای مختلف

به منظور شناخت بیشتر این مهارت‌ها در ادامه با ما همراه باشید.

مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی ماشین های ریلی
مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی ماشین های ریلی

آشنایی با علوم پایه

دانش و علوم مهندسی در هر زمینه‌ای، متکی به فرضیات و مبانی علوم پایه است. در زمینه شغل مهندسی ماشین های ریلی نیز شما باید با اشراف کامل بر مباحثی همچون فیزیک و ریاضیات، آمادگی خود را برای درک مفاهیم پیچیده دینامیک، مقاومت، ارتعاشات و محاسبات پیچیده مربوط به این مباحث آماده کنید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

تسلط بر زبان انگلیسی

زبان انگلیسی، زبان رسمی جوامع صنعتی و علمی دنیا است. از طرفی دانش بومی ما در زمینه طراحی و ساخت ماشین‌های ریلی چندان پیشرفته نیست و نیاز است از کشورهای صاحب دانش در این زمینه استفاده کنیم. بر این اساس شما با تسلط بر زبان انگلیسی، می‌توانید با متخصصان خارجی همکاری و همفکری کنید و از تجربیات بین‌المللی در جهت بهبود ناوگان حمل و نقل ریلی کشور استفاده نمایید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توانایی تحقیق و پژوهش

مرزهای دانش با تحقیق و پژوهش گسترده می‌شود و با استفاده از نتایج تحقیقات علمی است که پروژه‌های مختلف به نتیجه می‌رسند. به همین دلیل شما باید به عنوان مهندس ماشین‌های ریلی همواره به دنبال کسب دانش و گسترش علم خود از طریق تحقیق و پژوهش باشید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهارت های فنی

فعالیت به عنوان مهندس و متخصص در زمینه وسایل نقلیه ریلی، نیاز به دانش و مهارت فنی بالا در حوزه‌های مختلف از طراحی و نظارت تا مدیریت و اجرا دارد. شما باید از دید مهندسی و تخصص بالایی برخوردار باشید تا در کارگاه‌های ساخت وسایل نقلیه و تجهیزات راه‌آهن موفق عمل کنید. البته توجه داشته باشید که این مهارت هر دو حوزه تئوری و عملی را شامل می‌شود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهارت های فنی
مهارت های فنی

مهارت کار تیمی

طراحی و ساخت ماشین‌های ریلی که معمولاً در محیط کارگاه‌های وسیع انجام می‌گیرد، نیاز به همکاری تیم‌های تخصصی دارد که در زمینه برق، مکانیک، مواد، علوم کامپیوتر و… مهارت داشته باشند. در مواردی نیز شغل شما ایجاب می‌کند که بر چنین تیم‌هایی نظارت داشته باشید اما در نهایت هر فرد بخشی از گروه است و وظیفه دارد در قالب تیم به انجام کارهای مختلف بپردازد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توانایی کار عملیاتی

معمولاً کارخانه‌ها و کارگاه‌های ساخت وسایل نقلیه راه‌آهن و مترو، در حومه شهرها قرار دارند و به صورت شیفتی فعالیت می‌کنند. با این وجود جهت راه‌اندازی خطوط جدید، وظیفه دارید با حضور در مناطق مختلف، عملکرد تجهیزات و ماشین‌های ریلی را از نزدیک برررسی کنید یا بر تعمیرات این موارد در مناطق عملیاتی نظارت داشته باشید. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

آشنایی با نرم افزارهای مختلف

نرم‌افزارهای مختلف موجب راحتی کار در مشاغل مهندسی می‌گردند. بر این اساس شما باید توانایی خود در رابطه با استفاده از نرم‌افزارها در حوزه‌های، طراحی (CAD)، ساخت و تولید (CAM) و مهندسی (CAE) را افزایش دهید. این شامل مجموعه‌ای از نرم‌افزارهای تخصصی است که در ادامه مقاله برخی از آن‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.

آشنایی با نرم افزارهای مختلف
آشنایی با نرم افزارهای مختلف

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی ماشینهای ریلی

کاربرد نرم‌افزارهای تخصصی در شغل مهندسی ماشین های ریلی را می‌توان در زمینه طراحی، تجزیه‌وتحلیل و مدل‌سازی تجهیزات مختلف دانست. با استفاده از ابزارهای کامپیوتری می‌توان با صرف هزینه کمتر و با دقت بالاتر، فعالیت‌های مهندسی را به انجام رساند و با تحلیل دینامیکی و استاتیکی ماشین‌ها، از صحت طراحی آن‌ها پیش از ساخت مطمئن شد. در ادامه تعدادی از مهم‌ترین نرم‌افزارهای تخصصی شغل مهندسی ماشین های ریلی را به شما معرفی می‌کنیم که عبارت‌اند از:

  • اتوکد (AutoCAD)
  • انسیس (ANSYS)
  • آدامز (ADAMS)
  • آباکوس (Abaqus)
  • کتیا (CATIA)

در ادامه هر یک از موارد فوق را تشریح خواهیم کرد.

نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی ماشینهای ریلی
نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی ماشینهای ریلی

اتوکد (AutoCAD)

AutoCAD نرم‌افزار اصلی CAD (ابزار کامپیوتری جهت طراحی) است که توسط میلیون‌ها نفر در سراسر جهان استفاده می‌شود. از این نرم‌افزار می‌توان به منظور ایجاد نقشه‌ها و مدل‌های دوبعدی و سه‌بعدی و طراحی تجهیزات ساده و پیچیده استفاده نمود. به همین دلیل توسط مهندسان ماشین‌های ریلی نیز به کار می‌رود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم‌افزار اتوکد (AutoCAD)
نرم‌افزار اتوکد (AutoCAD)

انسیس (ANSYS)

نرم‌افزار ANSYS یک نرم‌افزار تجزیه‌وتحلیل اجزا محدود (FEA) است که برای انجام تحلیل ساختاری با استفاده از گزینه‌های حل کننده پیشرفته، از جمله دینامیک خطی و غیرخطی، آنالیز حرارتی، مواد، کامپوزیت‌ها، هیدرودینامیک و… استفاده می‌شود. متخصصان در طراحی قطارهای پرسرعت از این نرم‌افزار به منظور بررسی ایرودینامیک حرکت بهره می‌گیرند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه نرم افزار انسیس برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

انسیس (ANSYS)
انسیس (ANSYS)

آدامز (ADAMS)

طراحی تجهیزات در صنعت ماشین‌های ریلی، یک پروسه کامل است که باید از زمان ایده پردازی اولیه تا شبیه سازی و مدل‌سازی کامپیوتری با دقت انجام شود. نرم‌افزار ADAMS نیز دارای یک رابط کاربری گرافیکی کامل برای مدل‌سازی کل مجموعه مکانیکی در یک پنجره است. ابزارهای طراحی گرافیکی به کمک کامپیوتر، برای درج مدلی از یک سیستم مکانیکی در فضای سه‌بعدی یا وارد کردن فایل‌های هندسی مانند STEP یا IGS استفاده می‌شود. مفاصل را می‌توان بین هر دو جسم اضافه کرد تا حرکت آن‌ها را محدود کند.

در واقع، آدامز رفتار سیستم را در طول زمان شبیه‌سازی می‌کند و می‌تواند مدل آن را متحرک کند و خواصی مانند شتاب‌ها، نیروها و… را محاسبه نماید. بر این اساس می‌توان نرم‌افزار آدامز را گزینه‌ای مناسب جهت به‌کارگیری در زمینه طراحی وسایل نقلیه ریلی دانست. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه نرم افزار آدامز برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

محیط کار نرم افزار آدامز
محیط کار نرم افزار آدامز

آباکوس (Abaqus)

محیط Abaqus امکانات مناسبی به منظور طراحی و شبیه سازی قطعات مکانیکی در اختیار مهندسان ماشین‌های ریلی قرار می‌دهد. این نرم‌افزار علاوه بر مدل‌سازی و تجزیه‌وتحلیل اجزا و مجموعه‌های مکانیکی (پیش‌پردازش)، جهت شبیه سازی نتایج تحلیل اجزا محدود نیز استفاده می‌شود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در زمینه نرم افزار آباکوس برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

آباکوس (Abaqus)
آباکوس (Abaqus)

کتیا (CATIA)

نرم‌افزار CATIA از مراحل مختلف توسعه محصول از مفهوم سازی، طراحی و مهندسی تا ساخت پشتیبانی می‌کند و به عنوان مجموعه نرم‌افزار مدیریت چرخه عمر محصول سه‌بعدی از آن یاد می‌شود. از مهم‌ترین مزایای کتیا این است که برای استفاده در رشته‌های مختلف از جمله طراحی سطح و شکل، طراحی سیستم‌های الکتریکی، سیال و الکترونیک، مهندسی مکانیک و… کاربرد دارد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

لوگوی نرم افزار CATIA
لوگوی نرم افزار CATIA
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

سخن پایانی

مهندسی ماشین‌های ریلی یکی از نیازهای اساسی حمل و نقل ریلی در ایران است. در واقع ناوگان ریلی کشور نیاز به تغییرات اساسی و پیشرفت در حوزه‌های مختلف دارد. این موضوع را می‌توان از طریق مقایسه با کشورهای آسیایی نظیر ژاپن به خوبی دریافت که از طریق توان مهندسی بومی به پیشرفت‌های بسیار زیادی در صنعت راه‌آهن دست پیداکرده‌اند. بر این اساس نیاز است که در آینده توجه بیشتری به شغل مهندسی ماشین های ریلی صورت گیرد.

در پایان از اینکه تا انتهای مقاله با ما همراه بودید سپاسگزاریم. لطفاً لینک این مقاله را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستان خود نیز به اشتراک بگذارید و نظرات خود جهت بهبود این نوشتار را از طریق کامنت مطرح کنید. پیروز و موفق باشید.

بر اساس رای 0 نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
شما قبلا رای داده‌اید!
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.

مسعود عبدی دانش آموخته رشته مهندسی شیمی است. او به ادبیات داستانی، شعر و ورزش علاقه دارد و در حال حاضر به صورت فریلنسر به تولید محتوای متنی مشغول است.

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.