شغل مدیر محصول – معرفی حوزه های کاری، وظایف، مهارت ها و نرم افزارهای تخصصی

دنیای تجارت، پیرامونِ طراحی، تولید و فروش محصولات مختلف گسترش می‌یابد. در این میان، باید افرادی که دارای تخصص و احاطه کامل بر این فرآیند هستند، وظیفه ایجاد ارتباط مؤثر بین طراحان، بخش فروش و بازار را بر عهده بگیرند. این وظایف کلی، در حوزه اختیارات شغل مدیر محصول قرار دارد. حال ممکن است این سؤالات در ذهن شما ایجاد شده باشد که شغل مدیر محصول چیست؟ مدیر محصول کیست و چه وظایفی بر عهده دارد؟ چگونه می‌توان مدیر محصول شد؟

جهت یافتن پاسخ این سؤالات و افزایش آگاهی در رابطه با وظایف و مهارت‌های مورد نیاز مدیر محصول (Product Manager یا به اختصار PM)، لطفاً با این مقاله از «مجله اینترنتی کاپریلا» همراه باشید.

شغل مدیر محصول چیست؟

این شغل را می‌توان دایره‌ای در نظر گرفت که بخش‌های تولید، بازاریابی، فروش و مصرف‌کنندگان را در خود جای می‌دهد. در واقع فرآیند ایجاد یک محصول و سوددهی آن از ابتدا تا پایان، به صورت نقشه‌ای کامل باید تحت نظارت مدیر محصول تدوین گردد. بر این اساس صنایع تولیدی گوناگون تلاش می‌کنند ضمن به‌کارگیری افراد متخصص و دارای مهارت‌های بازاریابی، مدیریت، خلاقیت و آینده نگری، خط تولید خود را در اختیار محصولاتی قرار دهند که منجر به افزایش سود و گسترش بازارشان شود.

شایان ذکر است، شغل مدیریت فروش را می‌توان حلقه گمشده صنایع داخلی دانست؛ چراکه در ایران هنوز هم ارتباط مناسبی میان اجزاء اصلی تجارت به درستی برقرار نمی‌شود. با این حال حرکت به سمت روش‌های نوین تولید و تلاش برای سود آوری صنایع، ایجاد این موقعیت شغلی در صنایع کوچک و بزرگ را ضروری می‌سازد.

تحصیلات مورد نیاز شغل مدیر محصول

متأسفانه رشته مجزایی که در آن به تربیت افراد متخصص برای این موقعیت شغلی پرداخته شود وجود ندارد. بر این اساس معمولاً دانش‌آموختگان رشته‌هایی همچون بازاریابی، مدیریت بازرگانی و در مواردی رشته MBA، در سِمت شغلی مدیر محصول صنایع مختلف دیده می‌شوند. از سوی دیگر می‌توان گفت آنچه شما را در حوزه مدیریت محصولات کارآمدتر می‌کند، توانایی‌هایی است که ممکن است در هیچ دوره آکادمیکی فرا نگیرید. بنابراین ضروری است که علاوه بر کسب مدرک دانشگاهی به دنبال افزایش توانایی‌های فردی خود در زمینه مدیریت، بازاریابی، ایجاد ارتباط مؤثر و… باشید.

شایان ذکر است، اصلی‌ترین دروس دانشگاهی که در کسب موفقیت شغلی در این حوزه به شما کمک می‌کنند عبارت‌اند از:

• مدیریت تبلیغات و برند
• بازاریابی و مدیریت بازار پیشرفته
• مدیریت رفتار مصرف کننده
• بازاریابی صنعتی و خدمات
• کاربرد تئوری تصمیم گیری
• مدیریت رفتار سازمانی
• تجارت الکترونیک

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

• آموزش مدیریت تبلیغات و برند: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش توسعه برند: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش استراتژی‌های برند سازی مجدد: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش اصول و فن‌های برندسازی (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).

حوزه های کاری شغل مدیر محصول

مدیریت یک محصول، در تمام صنایع تولیدی و جهت ارائه محصولات مختلف به بازار کاربرد دارد. به همین دلیل حوزه‌های کاری مختلف و فرصت‌های شغلی زیادی برای شما وجود خواهد داشت. شایان ذکر است که بر خلاف تصور رایج، مدیر محصول و مدیر پروژه یکی نیستند و با هم تفاوت دارند. در حقیقت، تعیین نقشه و مسیر تولید محصولات توسط مدیر محصول انجام می‌شود؛ اما نظارت بر فرآیند تولید محصول، توسط مدیر پروژه صورت می‌گیرد. هر چند شاهد هستیم که فرصت‌های شغلی که برای این دو تخصص در نظر گرفته می‌شود تا حدی همپوشانی پیداکرده‌اند.

شایان ذکر است که علاوه بر صنایع و کسب و کارهای خصوصی، شما می‌توانید در موقعیت‌های دولتی و بخش‌های ناظر بر افزایش تولید و کنترل اقتصاد کشور و ادارات زیر مجموعه وزارت کشور و وزارت صمت نیز فعالیت کنید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

• آموزش مدیریت فروش حرفه‌ای: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش تکنیک‌های فروش در بازاریابی – بخش یکم: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش تکنیک ‌های فروش در بازاریابی – بخش دوم: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش مهارت‌های پیشرفته فروش در بازاریابی (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش بازاریابی نسل ۵ – بازاریابی انسان به انسان H2H: اینجا را کلیک کنید (+).

وظایف و مسئولیت های مدیر محصول

هدف از ایجاد موقعیت شغلی مدیریت محصول، قرار دادن افرادی در جایگاه تصمیم گیری و عمل است که بهترین عملکرد را برای واحدهای تجاری موجب شوند. در این راه مجموعه‌ای از وظایف و مسئولیت‌ها وجود دارند که راه را برای رسیدن به این هدف بزرگ هموار می‌کنند. شناخت این وظایف و تلاش برای اجرای صحیح نقش مدیریتی، می‌تواند موجب پیشرفت مجموعه و افزایش تولید و فروش محصولات شود. در این راستا، تعدادی از مهم‌ترین وظایف و مسئولیت‌های شغل مدیریت محصول را در ادامه بیان می‌کنیم که عبارت‌اند از:

• بررسی بازار و تعیین محصولات قابل بهبود و نیازهای بالقوه مشتریان
• تعیین نقشه راه برای دستیابی به محصولات جدید
• تهیه طرح‌های توجیهی در رابطه با تأمین سرمایه
• همکاری با بخش طراحی جهت ارائه بهترین طرح‌ها با بیشترین شانس موفقیت
• همکاری با واحدهای تولیدی و برنامه‌ریزی جهت برآورده ساختن پارامترهای طراحی
• تعیین استراتژی بازاریابی و ایجاد شناخت از محصولات
• هماهنگ ساختن واحدهای بازاریابی و فروش
• بررسی اقدامات رقبا و تلاش برای کسب موفقیت بیشتر
• مدیریت تمام بخش‌ها از طراحی تا تولید و فروش

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

• آموزش مفهوم فروش (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش مهارت های مذاکره حرفه ای برای فروش (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش تغییرات شکل گرفته در دنیای فروش (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش روش های افزایش فروش در شرایط رکود و بحران اقتصادی: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش مهارت های پیشرفته فروش در بازاریابی (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش مدیریت فروش و تحویل: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش تکنیک ‌های فروش در بازاریابی – بخش یکم: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش تکنیک ‌های فروش در بازاریابی – بخش دوم: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش مدیریت فروش حرفه ای: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش خصوصیات و ویژگی های مدیران فروش حرفه ای (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش تحکیم فروش (رایگان): اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش ایده پردازی در بازاریابی و فروش: اینجا را کلیک کنید (+).

مهارت های مورد نیاز شغل مدیر محصول

همان‌طور که ذکر شد کسب موفقیت در شغل مدیریت محصول، بیش از آنکه وابسته به مدرک دانشگاهی باشد، مرتبط با مهارت‌های کاربردی است که باید داشته باشید. این مهارت‌ها شانس شما برای رقابت با دیگر مدیران محصول و کسب و کارهای رقیب را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر قطعاً کارفرمای شما نیاز به دریافت نتیجه قابل ارزیابی از عملکرد شما دارد؛ بنابراین برای ماند در این شغل باید نتیجه مطلوب کسب کنید و این موضوع در گرو فعالیت مثبت و تأثیرگذار شما است.

در این راستا چند مورد از مهم‌ترین مهارت‌ها و توانایی‌هایی که می‌تواند شما را به موفقیت نزدیک کند بیان خواهیم کرد که عبارت‌اند از:

• توانایی مدیریت
• خلاقیت و نوآوری
• مهارت‌های ارتباطی
• توانایی کار گروهی
• توانایی گوش دادن فعال
• مهارت تفکر انتقادی
• آشنایی با نرم‌افزارهای مختلف

در ادامه جهت افزایش آگاهی شما به تشریح موارد فوق می‌پردازیم.

توانایی مدیریت

مدیریت اصلی‌ترین مهارت و توانایی است که باعث می‌شود در این شغل موفق شوید. نظارت بر تعداد زیادی از پرسنل و موضوعات مختلفی که باید بررسی کنید، بدون داشتن این توانایی ممکن نخواهد بود. بر این اساس ضروری است که با تقویت خود در این زمینه برای انجام وظایفتان تلاش کنید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

• آموزش اصول مدیریت – کلیک کنید.
• آموزش مدیریت عملیات خدمات – کلیک کنید.
• آموزش مدیریت دانش در سازمان های نوین – کلیک کنید.
• آموزش رهبری مثبت گرا – کلیک کنید.
• آموزش رهبری و مدیریت در کسب و کار – کلیک کنید.
• آموزش مدیریت تمرکز و توجه و راه های افزایش آن – کلیک کنید.
• آموزش مدیریت در شرایط ابهام – کلیک کنید.
• آموزش آشنایی با استانداردهای سیستم مدیریت و گواهینامه های ایزو ISO (+)

خلاقیت و نوآوری

تولید محصولاتی که در بازار جای خود را پیدا کنند و به سوددهی برسند، بدون شک حاصل خلاقیت و نوآوری است. ایجاد تغییر در محصولات موجود یا توجه به نیازهای رفع نشده جامعه، همواره نتایج مطلوبی به دنبال دارد. این نتایج، تولیداتی هستند که با چاشنی نوآوری، بازار را در دست می‌گیرند و موجب موفقیت کسب و کار می‌شوند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

• آموزش پرورش خلاقیت، ایده پردازی و نوآوری – کلیک کنید.
• آموزش تکنیک های توسعه خلاقیت – رایگان – کلیک کنید.
• آموزش خلاقیت در مهندسی – بخش یکم – کلیک کنید.
• آموزش خلاقیت در مهندسی – بخش دوم – کلیک کنید.
• آموزش تفکر انتقادی – کلیک کنید.

مهارت های ارتباطی

آنچه باعث می‌شود شما یک مدیر محصول خوب باشید، ایجاد ارتباط مؤثر با تمام اعضای مجموعه است. با توجه به تنوع بخش‌های تحت نظارت در شغل مدیریت محصول، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و ممکن است ایجاد این ارتباط دشوارتر باشد. از طرفی نیاز است شما همین ارتباط را بین نیروهای تحت نظر خود ایجاد نمایید؛ پس باید از مهارت‌های ارتباطی مناسبی برقرار باشید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

• آموزش مهارت های برقراری ارتباط موثر در سازمان ها (+)
• آموزش مدیریت تغییر و پیاده سازی آن در سازمان ها (+)

توانایی کار گروهی

زمانی که یک محصول از حالت ایده اولیه به تولید نهایی و پس از آن مجدداً به سرمایه تبدیل می‌شود، حاصل فعالیت افراد مختلف با تخصص‌های گوناگون است. علی‌رغم تفاوت‌های موجود، این افراد عضو یک گروه هستند و یک هدف مشترک دارند که آن هم موفقیت هر چه بیشتر مجموعه است. در این راستا، شما هم باید به عنوان یکی از ارکان اساسی گروه از توانایی کار تیمی برخوردار باشید و به سایر اعضا نیز آموزش دهید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

• آموزش موفقیت در کار تیمی – اصول تیم سازی (+)
• آموزش مدیریت تعارض – کلیک کنید.
• آموزش مهارت های برقراری ارتباط موثر در سازمان ها (+)
• آموزش مدیریت تغییر و پیاده سازی آن در سازمان ها (+)
• مجموعه آموزش توسعه مهارت فردی (+)

توانایی گوش دادن فعال

همفکری در ایده پردازی بسیار مهم است و شما برای رسیدن به ایده‌های جدید، نیاز به شنیدن نظرات دیگران دارید. در این راه می‌توانید با برگزاری جلسات طوفان فکری و نشست‌های نوآورانه، از خلاقیت و نظرات مثبت دیگران هم استفاده نمایید.  در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

• آموزش منتورینگ Mentoring و هدایتگری: اینجا را کلیک کنید (+).

مهارت تفکر انتقادی

تفکر انتقادی مهارتی است که به مدیران در حوزه‌های مختلف مدیریتی امکان یافتن نقاط ضعف و تلاش برای رفع این ضعف‌ها را ارائه می‌کند. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

• آموزش تفکر انتقادی – کلیک کنید.

آشنایی با نرم افزارهای مختلف

هر چند مدیریت یک فرآیند و مهارتِ فرد محور است و به شدت وابسته به ویژگی‌های شما می‌باشد؛ با این وجود می‌توان بخش اعظمی از مسئولیت‌های مدیریتی را به واسطه استفاده از نرم‌افزارهای گوناگون با کیفیت بالاتری اجرا کرد.

نرم افزارهای شغل مدیر محصول

مشاغل امروزی با گستردگی عملکرد بیش از حد و جزئیاتی که باید مورد توجه قرار بگیرند، نیاز به استفاده از نرم‌افزارهای مختلفی دارند. در زمینه مدیریت محصول نیز قطعاً ابزارهایی وجود دارند که بخش‌های مختلف این شغل را با دقت و سرعت بیشتری پیش ببرند. چند مورد از نرم‌افزارهای شغل مدیریت محصول عبارت‌اند از:

• نرم‌افزار Airfocus
• گوگل آنالیتیکس
• نرم‌افزار InVision
• نرم‌افزار Pendo
• نرم‌افزار Trello

در ادامه هر یک از موارد فوق را توضیح خواهیم داد.

نرم افزار Airfocus

airfocus یک پلت فرم مدیریت محصول مدرن است که قابلیت‌های متنوعی ارائه می‌دهد. این نرم‌افزار یک راه‌حل کامل برای تیم‌های محصول جهت مدیریت و برقراری ارتباط، تعیین استراتژی، اولویت‌بندی کار خود، ساختن نقشه راه و اتصال بازخورد برای حل مشکلات مناسب خواهد بود. شایان ذکر است، Airfocus که با در نظر داشتن انعطاف‌پذیری طراحی شده است، به شما امکان می‌دهد تا به سرعت پلتفرم را مطابق با نیازهای خود سفارشی کنید، بدون اینکه کار تیم شما را مختل کند.

گوگل آنالیتیکس

سرویس Google Analytics که به صورت یک نرم‌افزار تحت وب ارائه می‌شود، ابزاری مناسب جهت تجزیه و تحلیل شبکه فروش آنلاین است. گوگل آنالیتیکس به مدیر محصول امکان دریافت بازخورد کاربران نسبت به محصولات و در نتیجه ایجاد تغییر در استراتژی فروش را می‌دهد. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

• آموزش گوگل آنالیتیکس – تحلیل آمار وب سایت با Google Analytics: اینجا را کلیک کنید (+).

نرم افزار InVision

InVision یک ابزار نمونه سازی، همکاری و گردش کار است. InVision به شما وضوح، همکاری و کنترل همه چیزهایی را که برای تقویت فرآیند طراحی خود نیاز دارید، می‌دهد. به شما این امکان را می‌دهد که به طور کارآمد و ساده، ماکاپ‌های تعاملی را برای وایرفریم‌ها و طرح‌های خود ایجاد کنید.

نرم افزار Pendo

Pendo یک نرم‌افزار مفید جهت تجزیه و تحلیل محصولات به صورت تعاملی با مشتریان است. از طریق این نرم‌افزار، مدیر محصول امکان تکمیل فرآیند تولید و دریافت بازخورد از بازار را خواهد داشت.

نرم افزار Trello

این ابزار در زمینه مدیریت پروژه‌ها به تیم تولید محصول کمک می‌کند. به این صورت که با محیطی بصری، امکان همکاری اعضا و انجام چک‌لیست اقدامات لازم را فراهم می‌کند. همچنین از این طریق امکان پیگیری عملکردها و ردیابی مشکلات به سادگی ایجاد می‌شود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

• آموزش سرویس ترلو – مدیریت پروژه و وظایف Task با Trello: اینجا را کلیک کنید (+).
• آموزش مایکروسافت فلو – مدیریت گردش کار با Microsoft Flow: اینجا را کلیک کنید (+).

سخن پایانی

مدیریت محصول شغلی با وظایف گسترده است که تصدی آن نیاز به توانایی‌های بالایی دارد. جهت ورود به این حوزه کاری تلاش کنید با ایجاد قابلیت‌های چند گانه در خود و کسب آگاهی‌های لازم در رابطه با فرآیند تولید، به عنوان یک گزینه مناسب شناخته شوید. از طرفی فعالیت در این حوزه نیاز به روحیه مواجهه با مشکلات و تحمل تنش‌های کاری بالا دارد. بر این اساس نیاز است علاوه بر مهارت‌های تخصصی به دنبال ایجاد شخصیتی قوی و قابل اتکا باشید که توانایی مدیریت مجموعه را داشته باشد.

در پایان از اینکه تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید سپاسگزاریم. لطفاً لینک این نوشته را در اختیار دوستان خود نیز قرار دهید تا اطلاعات کافی در رابطه با شغل مدیر محصول کسب کنند. از طرفی می‌توانید با ارائه نظرات خود در قالب کامنت به ما در بهبود مطالب این نوشته کمک کنید. پیروز و موفق باشید.