سئوی اپلیکیشن یا ASO چیست و چطور به افزایش نصب ارگانیک اپلیکیشن‌ کمک می‌کند؟   

با توجه به عنوان این مقاله، احتمالاً ساخت اپلیکیشین خود را به پایان رسانده‌اید و قصد انتشار آن در مارکت‌ها از جمله کافه بازار را دارید، یا آنکه به عنوان یک دیجیتال مارکتر، می‌خواهید نصب اپلیکیشن خود را افزایش دهید. در نتیجه حتماً در لیست برنامه‌های بازاریابی اپلیکیشن خود، گزینه‌هایی ماند خود گوگل ادز، شبکه‌های اجتماعی، پوش نوتیفیکیشن، اینفلوینسر مارکتینگ و… را در نظر گرفته‌اید؛ در کنار هر یک از این روش‌ها هم رقمی به عنوان بودجه درج کردید و به دنبال تامین مالی آن از شرکت هستید. شاید هم برخی از این راه‌کارها را امتحان کرده‌ باشید اما فکر می‌کنید باید روشی دیگر برای پایین آوردن هزینه هر نصب اپلیکیشن در پیش بگیرید. آیا روشی وجود دارد که بدون پرداخت هزینه، تعداد نصب اپلیکیشین خود را افزایش دهید؟ در این مطلب از آکادمی کاپریلا قصد داریم به این بپردازیم که سئوی اپلیکیشن یا ASO چیست و چگونه به افزایش نصب ارگانیک اپلیکیشن کمک می‌کند. همچنین درباره استراتژی اجرای و نکات مهم آن هم به طور کامل صحبت خواهیم کرد.

ASO یا سئوی اپلیکیشن چیست؟

سئوی اپلیکیشن یا ASO (App Store Optimization) به معنای بهینه‌سازی و سئو اپلیکیشن برای مارکت‌‌ و اپ‌استورهایی مثل گوگل‌پلی، بازار، مایکت، آیتونز و… است. این بهینه‌سازی به منظور دریافت بازدید بیشتر از صفحه اپ در مارکت و افزایش نرخ تبدیل ارگانیک (بازدیدکننده‌ای که اپلیکیشن را نصب می‌کند) صورت می‌گیرد.

در واقع در فرآیند ASO تلاش بر این است که اپلیکیشن در مارکت مورد نظر، رنک بالایی (رتبه بالاتر) کسب کند؛ چون هر چه رنک اپلیکیشن در آن مارکت بالاتر باشد، شانس بیشتری برای دیده شدن آن وجود خواهد داشت. اپ‌استور اپلیکیشن‌های با سئوی بالاتر را هنگام جستجوی کاربر درصفحه نتایج، بخش اکسپلور اپ‌استور، بخش معرفی اپلیکیشین‌های مشابه و در بین لیست پیشنهادی مارکت به کاربر نمایش می‌دهد. بدین‌ترتیب درصد انجام اکشن نهایی توسط کاربران بالاتر خواهد رفت و شاهد افزایش نصب ارگانیک اپلیکیشن‌ خواهیم بود.

اما آیا ASO متفاوت از مبحث SEO به حساب می‌‌آید؟ آیا اپلیکیشن‌ها‌ نیازی به سئو ندارند؟ و چرا در مبحثی جداگانه به ASO پرداخته می‌شود؟

SEO و ASO چه تفاوتی دارند؟

همانطور که گفته شد در ASO، ما به دنبال بهینه‌سازی اپلیکیشن در اپ‌‌استور و مارکت‌های مختص اپلیکیشن مثل بازار، گوگل‌پلی، آیتونز و … هستیم. هدف از این کار، افزایش نرخ نصب ارگانیک اپلیکیشن و در نتیجه کاهش هزینه جذب مخاطب است. در حالی‌که  SEO یا سئو به بهینه‌سازی وبسایت برای موتورهای جستجوی گوگل، یاهو، بینگ و… می‌پردازد و هدف از آن، افزایش ترافیک ورودی وبسایت و البته دریافت نرخ تبدیل بالاتر است. بنابراین هر دو مبحث، با وجود اشتراک‌هایی که در نحوه اجرا دارند کاملا با هم تفاوت دارند. پیشنهاد می‌کنیم جهت آشنایی بیشتر با سئو، مقاله سئو چیست؟ را مطالعه کنید.

با این تفسیر، آیا این به معنا است که صاحبین اپلیکیشن‌ها نیازی به سئوی سایت ندارند؟ خیر. تمام اپلیکیشن‌های مطرح، علاوه بر حضور در اپ‌استورها، دارای وبسایت هم هستند و تمام تلاش خود را به کار می‌برند که فرایند بهبود سئوی وبسایت خود را نیز موازی با سئوی اپلیکیشن پیش‌ببرند؛ چرا که مخاطبین زیادی ممکن است تنها از طریق جستجوی در گوگل با آن‌ها آشنا شوند و نباید این بخش را به فراموشی سپرد (مثلاً کاربری در گوگل عبارت اپلیکیشن خرید لباس را جستجو کند).

با این وجود طبق اعلام گوگل حدود 40 درصد از اپلیکیشن‌ها برای اولین بار در نتیجه جستجوی کاربر در داخل اپ‌استورها دیده و شناخته شده‌اند. این درصد در حالی اعلام شده است که مرکز تحقیقاتی statisca (اینجا) در اواخر سال 2020 تعداد اپلیکیشن‌های موجود در آیتونز اپل و گوگل‌پلی را بیش از 5 میلیون برشمرد و می‌بینیم که این عدد میزان قابل توجهی از نصب‌ها را در برمی‌گیرد.

همین موضوع به خوبی اهمیت سئوی اپلیکیشن‌ها را نشان می‌دهد. با تمرکز بیشتر بر روی افزایش نصب ارگانیک اپلیکیشن‌ها بخش قابل توجهی از هزینه‌ها نیز کاهش خواهد یافت.

عناصر مهم نمایش اپلیکیشن در مارکت‌ها

وقتی در یک مارکت، اپلیکیشنی نمایش داده می‌شود، چه اجزایی در معرض دید کاربر قرار می‌گیرد؟ در تصویر زیر نحوه نمایش یک اپلیکیشن در گوگل‌پلی را می‌بینیم. در هنگام نمایش اولیه اپلیکیشن، اجزایی مثل آیکون برنامه، عنوان آن، دسته‌بندی که در آن قرار می‌گیرد، تعداد دانلودها، تعداد نظرات ثبت شده کاربران (review)، متوسط امتیازهای دریافتی (average rating)، تصاویر اسکرین‌شات از صفحات داخلی اپلیکیشن یا ویدیوی معرفی و توضیحی کوتاه درباره این اپ قابل مشاهده است.

در ادامه وقتی قصد آشنایی بیشتر با اپلیکیشن را داشته باشیم توضیحی جامع درباره آن و محتوای نظرات کاربران نمایش داده خواهد شد. در انتهای صفحه نیز اطلاعات کامل developer برنامه و لیستی پیشنهادی از برنامه‌های مشابه یا مرتبط با این اپلیکیشن در دسترس کاربر قرار خواهد گرفت.

در مارکت‌های دیگر ممکن است اجزا با ترتیب متفاوتی نمایش داده شوند یا بخش‌هایی مازاد یا کمتر از این موارد وجود داشته باشد. به عنوان مثال در گوگل‌پلی در قسمت پایین عنوان developer name گفته می‌شود اما در اپل‌استور به آن زیرعنوان (subtitle) اطلاق می‌شود. یا به عنوان مثالی دیگر گوگل‌پلی اخیراً در کنار بخش ویدیو و اسکرین‌شات معرفی اپلیکیشن، امکان قرار دادن توضیح صوتی را هم فراهم کرده است، در حالی‌که در مارکت‌های دیگر هنوز این امکان وجود ندارد. از طرفی باید بدانیم که هر یک از اپ‌استور‌ها برای محتوای این اجزا به لحاظ تعداد کاراکتر، حجم و فرمت قوانین و محدودیت‌های خاص خود را دارند.

بنابراین قبل از اقدام به سئوی اپلیکیشن، باید مارکتی که می‌خواهید اپلیکیشن خود را در آن قرار دهید به خوبی بررسی کنید. این اپ‌استور چه بخش‌هایی را برای معرفی در اختیارتان قرار می‌دهد؟ چه قوانینی برای محتوا دارد و برای هر بخش چه محدودیتی در نظر گرفته است؟ تمام این اجزا در رتبه‌بندی اپلیکیشن شما تاثیرگذار هستند و پیشنهاد می‌شود از تمام پتانسیلی که در اختیار شما قرار می‌گیرد استفاده کنید. برای درک اهمیت این موضوع، دو اپلیکیشن زیر را با هم مقایسه کنید. به نظر شما مخاطب به نصب کدام‌یک از برنامه‌های زیر تمایل نشان خواهد داد؟ هر دو نمایشی از بازی‌های تقریباً مشابه در کافه‌بازار هستند.

گرچه بازی آمیرزا بسیار معروف‌تر و محبوب‌تر است اما از تصاویر و توضیحات بسیار بهتری استفاده کرده و از سوی دیگر، بازی کافه کلمه هم در عنوان خود، از کلمه کلیدی استفاده کرده است که از نکات سئوی اپلیکیشن به شمار می‌رود. حال که با جزییات نحوه نمایش معرفی اپلیکیشن آشنا شدیم چطور می‌توان این اجزا را برای دریافت نمایش بیشتر بهینه کرد؟ در ادامه به نحوه اجرای استراتژی ASO می‌پردازیم.

استراتژی ASO

استراتژی ASO در 4 گام مهم برنامه‌ریزی و اجرا می‌گردد که در بخش‌های بعد به طور کامل به هر یک می‌پردازیم:

• شناخت مخاطب و پیدا کردن کلمات کلیدی مناسب
• قرار دادن اپلیکیشن در مارکت و تولید محتوا برای اجزای آن
• تست A/B
• مانیتور کردن فرآیند، ارزیابی، بهینه‌سازی و تکرار مجدد

شناخت مخاطب و پیدا کردن کلمات کلیدی مناسب

اولین گام شما در استراتژی ASO، (مانند هر استراتژی دیگری) شناخت مخاطب است. شناخت مخاطب شما را به کلیدواژه‌های مهم و ادبیات مناسب حضور در اپ‌استورها خواهد رساند. مخاطب به دنبال حل چه مشکلی است و از چه کلمات کلیدی در جستجوی اپلیکیشن مورد نظر خود استفاده می‌کند؟ برای پیدا کردن این کلمات کلیدی می‌توانید از روش‌‌های زیر استفاده کنید:

• صفحه اپلیکیشن رقبای خود را چک کنید از چه کلمات کلیدی استفاده کرده‌اند. به بخش نظرات مخاطبان ایشان مراجعه کنید؛ چه کلمات کلیدی به‌کار برده‌اند و ادبیات صحبت کردن با آن‌ها به چه صورت باید باشد.
• موتور جستجوی خود مارکت هم وقتی کلمه‌ای را تایپ می‌کنید لیستی محدود از کلمات کلیدی مرتبط به شما پیشنهاد می‌دهد و می‌توانید از آن‌ها هم استفاده کنید.
• ابزارهای رایگانی مثل keywordtool  در پیدا کردن کلمات کلیدی رایج در اپ‌استورها به شما کمک خواهند کرد. از دیگر ابزارهای کاربردی در این زمینه نیز می‌توان به wordtracker و keywordtracker اشاره کرد.
• در بخش تبلیغات جستجوی کافه‌بازار هم امکان بررسی کلمات کلیدی مورد استفاده توسط کاربران را مشاهده کرد.

از کلمات کلیدی تک‌کلمه‌ای، کوتاه و به شدت رقابتی دوری کنید. از عبارات کلیدی طولانی‌تر (Long Tail)  و کم‌تر رقابتی استفاده کنید. البته توجه کنید که مخاطب در موبایل در حال جستجو است و هنگام تایپ از عبارات خیلی طولانی هم استفاده نمی‌کند. بنابراین به این نکته هم در انتخاب کلمات کلیدی نهایی خود دقت کنید. همچنین به یاد داشته باشید که اپ‌استورها محیط پویایی دارند بنابراین به طور مداوم باید مارکت و رقبای خود را در آن‌ها بررسی کنید و در صورت نیاز کلمات کلیدی خود را تغییر دهید یا ویرایش کنید.

 انتشار اپلیکیشن در مارکت و تولید محتوا برای اجزای آن

هنگام قرار دادن اپلیکیشن در مارکت باید به کلیدواژه‌ها و نکاتی که به نمایش بیشتر و ترغیب مخاطب به نصب کمک می‌کند دقت کنید. اجازه بدهید این اجزا و نکات مهم در هر یک را با هم بررسی کنیم:

• آیکون برنامه: آیکون برنامه اولین المان تصویری است که از اپلیکیشن شما به چشم مخاطب می‌آید. بنابراین آیکون‌ها باید باکیفیت، خاص، مرتبط با حوزه فعالیت اپلیکیشن و البته خلاقانه باشد. حتما در این‌باره قبل از انتشار اپ یا آماده‌سازی آن، تصمیم‌گیری کنید، اما پیش از قطعی کردن آیکون، در شبکه‌های مختلف تست‌هایی کوچک جهت سنجش میزان تاثیرگذاری آن انجام دهید.
• عنوان: اولین اطلاعات توضیحی که کاربر از اپلیکیشن شما می‌بیند، عنوان آن است که از اسم اپلیکیشن و چند کاراکتر تشکیل شده است. مهم‌ترین کلمه کلیدی خود را در این بخش قرار دهید. عنوان باید به صورت شفاف به مخاطب توضیح دهد که اپلیکیشن شما دقیقاً به چه منظور است و چه هدفی را دنبال می‌کند.

• امتیازدهی و اعلام نظر کاربران (Average Rating, Review): این آمار علاوه بر اینکه در تصمیم‌گیری کاربر برای نصب تاثیرگذار هستند، از نظر موتور جستجوی اپ‌استور هم یک نقطه مثبت بزرگ محسوب می‌شود؛ چون امتیازها و نظراتی که توسط کاربران ثبت شده است میزان تعامل و درگیری آن‌ها با اپ را نشان می‌دهد. همچنین کلمات کلیدی استفاده شده در کامنت‌ها به موتور جستجوی مارکت در شناخت بیشتر اپلیکیشن کمک می‌کند و این موارد را در اولویت‌های نمایش خود حتماً لحاظ می‌کند. درست است که این دو بخش چندان تحت کنترل ما نیستند اما می‌توان طی کمپین‌هایی مثل پوش نوتیفیکیشن یا درخواست درج امتیاز در داخل اپلیکیشن، مخاطبین را تشویق به امتیازدهی و درج نظر کرد. البته باید تلاش برای درج امتیازات مثبت باشد اما پاسخ‌گویی به کامنت‌ها حتی اگر منفی و انتقادی باشند را هم نباید فراموش کرد. تلاش کنید کم‌کم در این بخش هم مانند شبکه‌های اجتماعی، زبان و ادبیات خاص خود را پیدا کنید. در تصویر زیر نحوه پاسخ‌گویی اسنپ به نظرات انتقادی را می‌بینیم:

• توضیح کوتاه (Short Description): این توضیح کوتاه در صفحه اول نمایش اپلیکیشن دیده می‌شود. در این بخش هم تلاش کنید از کلمات کلیدی خود استفاده کنید و به مخاطب هدف اپلیکیشن و ارزش‌های آن را شرح دهید. این قسمت، بهترین فرصت است که با یک جمله، سوال یا نکته‌ کاربر را کنجکاو کنید. بدین صورت او را ترغیب کنید که برای دریافت پاسخ ذهنی خود به سراغ مطالعه توضیحات تکمیلی یا بررسی ویدیو شما برود.
• توضیحات کامل (Full Description): این بخش بهترین فرصت‌ برای شما خواهد بود که به طور کامل به معرفی خود، قابلیت‌ها و مزیت‌های رقابتی که دارید بپردازید. از جمله نکاتی که در تولید محتوای این بخش باید مد نظر داشت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • در این بخش حتماً از کلمات کلیدی خود استفاده کنید. البته به این معنا نیست که صرفاً متنی پر از کلمات کلیدی به مخاطب ارایه شود. متن باید ساختار و مفهوم داشته باشد و اطلاعاتی را که کاربر به دنبال آن بوده است را دربر بگیرد.
  • به جوایز و افتخارات اپلیکیشن خود اشاره کنید.
  • از تاثیرگذاری خوب ایموجی‌ها نباید غافل شوید و از آن‌ها بهره ببرید.
  • از بولت‌ها برای برشمردن ویژگی‌ها استفاده کنید.
  • اگر مارکت قابلیت درج اطلاعات به چند زبان را دارد حتماً از این فرصت استفاده کنید و محتوای خود را به زبان‌های دیگر هم درج کنید.
  • شبکه‌های اجتماعی، وبسایت و دیگر روش‌های ارتباطی خود را درج کنید.
  • در داخل متن حتماً از کال‌تواکشن استفاده کنید و مخاطب را برای دانلود و نصب برنامه تشویق کنید.
  • در داخل محتوا شماره آخرین نسخه اپ و تغییراتی که در این ورژن نسبت به ورژن قبل اعمال شده است هم ذکر شود. برخی کاربران ترجیح می‌دهند از آخرین نسخه اپلیکیشن‌ها استفاده کنند. برخی دیگر هم در حال حاضر از اپلیکیشن شما استفاده می‌کنند و برای به‌روز‌ ر‌سانی آن، تغییرات اعمال‌شده و باگ‌های رفع‌شده را چک خواهند کرد.
  • الگوریتم رنکینگ مارکت‌ها نیز به نحوه آپدیت اپلیکیشن توسط شما توجه می‌کند. بنابراین به طور منظم تغییرات، رفع باگ‌ها و … را ثبت و اپلیکیشن را به‌روز نمایید.
  • و در آخر، به قوانین مارکت احترام بگذارید.
• محتوای سمعی و بصری از اپلیکیشن: در این قسمت مارکت به شما اجازه می‌دهد طی ویدیویی کوتاه، اسکرین‌شات‌هایی از صفحات اپلیکیشن یا محتوای صوتی به معرفی و نحوه کار اپلیکیشن خود بپردازید. حتماً از محتوای باکیفیت استفاده کنید و بر روی بخش‌هایی که می‌تواند برای مخاطب جذاب باشد تمرکز بیشتری داشته باشید.
  بهتر است در این بخش به اهمیت Localization و Culturalization (بومی‌سازی و مبتنی بر فرهنگ بومی) اپلیکیشن هم اشاره کنیم، چون در کسب رتبه بالاتر توسط مارکت نقش پر رنگی دارد. همانطور که گفته شد برخی مارکت‌ها به شما اجازه می‌دهند که محتوای خود را به چندین زبان در داخل این مارکت اپلود کنید. به عنوان مثل گوگل پلی به 77 زبان و آیتونز به 28 زبان این امکان را به شما می‌دهد که محتوا بارگذاری کنید. این متناسب‌‌سازی محتوا تنها به زبان متون نوشتاری ختم نمی‌شود بلکه ویدیوها، اسکرین‌شات‌ها یا حتی محتوای صوتی هم باید متناسب با فرهنگ و زبان آن کشور تغییر کنند.
  به عنوان مثال اگر اپلیکیشن شما این قابلیت را دارد که برای کشور ژاپن، اسکرین‌شاتی از نسخه ژاپنی اپ استفاده کند و نیز برای زبان انگلیسی هم اسکرین‌شاتی از المان‌های همان کشور به کار برده شود، این موضوع قویاً در میزان درگیری مخاطبان آن کشورها تاثیرگذار است و به همین دلیل موتورهای جستجوگر اپ نیز به آن اهمیت فراوان می‌دهند.
• لینک URL : بله آدرس URL شما هم نقش مهمی در سئوی اپلیکیشن دارد و یکی از فاکتورهای مهم در رنکینگ محسوب می‌شود. بهترین حالت، درج اسم اپلیکیشن و کلمات کلیدی مهم در آدرس URL است. حتماً قبل از انتشار اپلیکیشن در مارکت، به صحت آن دقت کنید چون اصولا بعد از انتشار امکان ویرایش مجدد آن فرآهم نیست.
• دسته‌بندی (Cateogary): اپلیکیشن شما در چه دسته‌بندی قرار می‌گیرد؟ این دسته‌بندی در صفحه نمایش اپلیکیشن هم دیده می‌شود. کاربر می‌تواند وارد دسته‌بندی و فهرست اپ‌استور شود و به راحتی در میان این برنامه‌های شما را پیدا کند. علاوه بر این، موتور جستجوی مارکت هم هنگام نمایش نتایج به دسته‌بندی اپ شما توجه می‌کند. بنابراین حتماً به درستی دسته‌بندی که اپ شما در آن قرار می‌گیرد خود دقت کنید.

تست A/B

جزییات نقش مهمی در سئوی اپلیکیشن دارند، بنابراین حتماً کلمات کلیدی مختلف، اسکرین‌شات، ویدیوی معرفی، عنوان، توضیح و… را به سبک‌های مختلف و با جزییات مختلف را با کمک تست A/B ارزیابی کنید و تاثیرگذاری هر یک را بسنجید.

مانیتور کردن فرآیند، ارزیابی، بهینه‌سازی و تکرار مجدد

درست مثل گوگل آنالیتیکس برای وب‌سایت، ابزارهای تحلیلی قوی هم برای اپلیکیشن‌ها وجود دارند. اطلاعات و تحلیل‌های این ابزارها به شما کمک می‌کند که متوجه شوید اپلیکیشن در چه شرایطی قرار دارد. در کدام نقاط ضعف وجود دارد و باید آن را بهبود بخشید.

Meatti ،Blackbox-platform ،App Tweak و Appannie و یا ابزارهای ایرانی مثل متریکس و ادتریس از این دست ابزارها محسوب می‌شوند. این ابزارها علاوه سنجش پارامترهایی مثل CTR (نرخ کلیک) یا درصد افرادی که روی اپ شما کلیک کرده‌اند، میزان دانلود و… به تحلیل صفحه شما در مارکت هم می‌پردازند. آن‌ها از نظرات کاربران، احساسات، علاقه‌مندی‌ها، کلیک‌های صورت گرفته در صفحه و… آنالیز و تحلیل‌های مختلف انجام می‌دهند و اطلاعات کاربردی و مفیدی از آن در اختیار شما قرار می‌دهند. برخی از آن‌ها حتی در نتیجه این آنالیز به شما پیشنهاداتی برای تغییر نام اپلیکیشن، کلمات کلیدی و … ارایه خواهند کرد که استفاده از آن بسیار مفید واقع خواهد شد.

برای بهبود سئوی اپلیکیشن خود تنها به همین اجزا کفایت نکنید از دیگر پتانسیل‌های خود برای افزایش ترافیک استفاده کنید. در وبسایت، پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی خود هم مخاطبین را به سمت اپ‌استور مورد نظر هدایت کنید. فراموش نکنید که ASO یک سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت محسوب می‌شود و اگر به کیفیت و کارآیی اپلیکیشن خود اطمینان دارید قطعا با کمی صبر به آورده و نتایج خوبی دست خواهید یافت. در این زمینه، کتابی با نام «امپراطوری اپ» در ایران ترجمه و منتشر شده که در بخش‌هایی از آن، به مبحث سئوی اپلیکیشن هم پرداخته شده است.

خوشحال می‌شویم تجربه و اطلاعات خود از مارکت‌های ایرانی و غیر ایرانی با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید.

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

• مجموعه آموزش برنامه نویسی اندروید
• مجموعه آموزش توسعه اپلیکیشن موبایل
• آموزش طراحی رابط کاربری اپلیکیشن دیجی کالا با فتوشاپ
• آموزش پروژه محور اندروید – ساخت اپلیکیشن پرداخت قبوض
• مجموعه آموزش دیجیتال مارکتینگ (Digital Marketing)