با پیشرفت‌های صنعتی خصوصاً در آغاز قرن بیست و یکم، صنایع مختلف در صدد تغییر و فراورش مواد در مقیاس اتمی و مولکولی برآمدند. به این معنی که دقت فرآیندهای صنعتی تا اندازه‌هایی در حدود ۱ تا ۱۰۰ نانومتر افزایش یافت. این دانش که به تدریج تحت عنوان نانو فناوری (Nanotechnology) شناخته شد، در صنایع گوناگون همچون: پزشکی، نظامی، پوشاک، خودرو سازی، کامپیوتر و… گسترش یافت. به تبع پیشرفت‌های تکنولوژی در این زمینه، دانش نانو مواد نیز وارد حوزه علوم مهندسی شد و در قالب رشته‌های مختلف دانشگاهی تدریس می‌گردد. از طرفی متخصصان این حوزه نیز در صنایع گوناگون و در شغل مهندسی نانو از علم و دانش خود به منظور تولید تکنولوژی‌های نوین مشغول به فعالیت هستند. با وجود جذابیت این دانش نوپا و پیشرفت‌هایی که بخش‌های مختلف علوم و صنایع کشور در زمینه نانو تکنولوژی داشته است، هنوز هم بسیاری از افراد شناخت چندانی از شغل مهندسی نانو ندارند. در این راستا، قصد داریم با این مقاله از «مجله اینترنتی کاپریلا» به معرفی این شغل بپردازیم. لطفاً تا انتها با ما همراه باشید.

آنچه می خوانید: پنهان کردن فهرست
1 شغل مهندسی نانو چیست؟
2 رشته های مرتبط با شغل مهندسی نانو
2.1 مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی شیمی
2.2 مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی مواد
2.3 مهندسی نانو از دیدگاه نانو فناوری
2.4 مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی فوتونیک
2.5 مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی پلیمر
2.6 مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی نساجی
3 حوزه های کاری شغل مهندسی نانو
4 وظایف و مسئولیت های حوزه نانو فناوری
5 مهارت ها و توانایی های شغل مهندسی نانو
5.1 آشنایی با علوم پایه
5.2 تسلط بر زبان انگلیسی
5.3 مهارت تحقیق و پژوهش
5.4 توانایی کار آزمایشگاهی
5.5 مهارت تفکر انتقادی
5.6 ابتکار و نوآوری
5.7 توانایی کار گروهی
5.8 توانایی مدیریت
5.9 توانایی ارائه نتایج
5.10 آشنایی با نرم افزارهای مختلف
6 نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی نانو
6.1 نرم افزار لمپس (LAMMPS)
6.2 نرم افزار متریال استودیو (Materials Studio)
6.3 نرم افزار گرومکس (GROMACS)
6.4 نرم افزار امبر (Amber)
6.5 نرم افزار ای تی کی (ATK)
7 سخن پایانی در رابطه با شغل مهندسی نانو فناوری

شغل مهندسی نانو چیست؟

می‌توان گفت شغل مهندسی نانو، طراحی، تولید و بهره برداری از مواد، ابزار آلات و سیستم‌ها با کنترل شکل و اندازه در مقیاس نانومتری است. در این شغل که در صنایع مختلف و بر اساس علوم گوناگون تعریف شده است، می‌توان بر روی ابزارآلات الکتریکی، رنگ، انواع فلزات، تجهیزات هوافضا و… کار کرد. از طرفی به تدریج و با گسترش استفاده از نانو ذرات در کاربری‌های مختلف، اهمیت شغل مهندسی نانو نیز افزایش می‌یابد و در آینده نه چندان دور شاهد حضور مهندسان این رشته در جایگاه‌های بالاتری خواهیم بود.

شغل مهندسی نانو چیست؟
شغل مهندسی نانو چیست؟
پیشنهاد آموزشی مرتبط:

رشته های مرتبط با شغل مهندسی نانو

همان‌طور که بیان شد، نانو فناوری کاربردهای متنوعی دارد و به همین دلیل از طریق رشته‌های مختلف گرایش‌هایی جهت تربیت مهندسان این حوزه تعریف شده است. به عنوان مثال رشته‌های مهندسی مواد، مهندسی شیمی، مهندسی پلیمر، پزشکی و… با درک اهمیت نانو مواد به سمت استفاده از این علم برآمده‌اند. در ادامه رشته‌های دانشگاهی مختلفی که از طریق آن‌ها می‌توانید وارد شغل مهندسی نانو شوید را بیان می‌کنیم که عبارت‌اند از:

  • مهندسی شیمی – نانو تکنولوژی
  • مهندسی مواد – نانو مواد
  • نانو فناوری
  • مهندسی فوتونیک – نانو فوتونیک
  • مهندسی پلیمر – نانو پلیمر
  • مهندسی نساجی – نانو الیاف

در ادامه به تشریح هر یک از موارد فوق خواهیم پرداخت.

رشته های مرتبط با شغل مهندسی نانو
رشته های مرتبط با شغل مهندسی نانو

مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی شیمی

رشته مهندسی شیمی با کاربرد وسیع در صنایع مختلف و سر و کار داشتن با صنعت انرژی از یک سو و صنایع غذایی و دارویی از سوی دیگر، همواره در کشور از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. با این حال به دلیل ورود مباحث مربوط به علم نانو و استفاده از نانولوله‌ها، رنگ‌های دارای نانو ذرات، کاتالیزورهای با سطح ویژه بالا، مواد دارویی، الیاف‌های صنعتی و… در مقاطع بالا به صورت یک گرایش جدا به این موضوعات پرداخته می‌شود. به این ترتیب می‌توان از طریق مهندسی شیمی و گرایش نانو فناوری به ادامه تحصیل در این زمینه پرداخت و وارد شغل مهندسی نانو شوید. از طرفی زمانی که شما با مدرک تحصیلی مهندسی شیمی فارغ‌التحصیل شوید؛ امکان یافتن مشاغل مهندسی پر درآمد – خصوصاً در رابطه با صنعت نفت – برای شما فراهم خواهد بود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی مواد

از زمانی که بشر به استفاده از مواد مختلف جهت ساخت ابزارآلات و تجهیزات مورد نیاز خود روی آورد، به فکر بهبود ویژگی‌ها و ساختار فیزیکی و شیمیایی عناصر گوناگون افتاد. در این راستا، علم مواد با ترکیب عناصر، ساخت آلیاژها، کامپوزیت‌ها و… در راه ارتقا ویژگی‌های کاربردی مواد گوناگون برآمد. با این وجود از اواخر قرن بیستم میلادی و با پایه ریزی اولین نظریات مهندسی در رابطه با نانو مواد، دیدگاه تازه‌ای در رابطه با مهندسی مواد و ارتقا ساختار ترکیب‌ها ایجاد گردید. به همین دلیل در سال‌های اخیر گرایش نانو مواد از رشته مهندسی مواد همواره به دنبال استفاده از این دانش در صنایع گوناگون است. در این راستا، می‌توان به حوزه هوا – فضا، صنایع نظامی، خودرو سازی و… اشاره کرد که با استفاده از تغییرات مولکولی در حد و اندازه‌های نانومتر، پیشرفت‌های شایان توجهی را شاهد بوده‌اند. از جمله این پیشرفت‌ها می‌توان به ایجاد ترکیب‌های سبک و بسیار مقاوم در مقابل حرارت ضربه، برش، کشش و تنش اشاره کرد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی مواد
مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی مواد

شایان ذکر است، یکی از مهمترین کاربردهای نانو تکنولوژی در حوزه مهندسی مواد، ایجاد لایه‌های نازک است که به واسطه تغییرات در سطح مولوکولی باعث استحکام سطوح تجهیزات حساس در محیط های اسیدی یا با دمای بالا می‌شود.

مهندسی نانو از دیدگاه نانو فناوری

یکی از مسائل مهم در رابطه با علوم مهندسی، بررسی بنیادی و ریشه‌ای این علوم و گشودن افق‌های تازه به روی متخصصان است. در این زمینه می‌توان به رشته نانو فناوری از گرایش‌های فیزیک اشاره کرد. در این گرایش، شما با اصول و بنیان علم نانو آشنا می‌شوید و مسائل را به صورت ریشه‌ای درک خواهید نمود. به این ترتیب این امکان را خواهید داشت تا دانش خود را در زمینه تحقیق و پژوهش و در رابطه با صنایع گوناگون به کار ببرید و از راه ابتکار و نوآوری دست به اقدام بزنید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

شایان ذکر است که در مراکز علمی معتبری همچون دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشکده فناوری‌های نوین، دانشجویان ارشد نانو فناوری در قالب گرایش نانو مواد جذب و آموزش داده می‌شوند.

مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی فوتونیک

هدف از ایجاد رشته مهندسی فوتونیک تربیت دانش آموختگانی است که بتوانند فهم تئوری از نور و تعامل نور و ماده از دو جنبه میکروسکوپیک و ماکروسکوپیک را کسب نمایند. به این ترتیب این امکان را دارند که در زمینه‌های برنامه ریزی، طراحی و ساخت ادوات نوری، مدارهای مجتمع نوری، ادوات اپتوالکترونیک، کریستال‌های فوتونیکی، اپتیک غیر خطی و… توانمند باشند. از طرفی با گسترش علم نانو، می‌توان از نانو مواد برای ساخت ادوات اپتیکی از جمله سلول‌های خورشیدی، لیزر، فیلتر و حسگرهای زیست شیمیایی استفاده کرد.

شایان ذکر است که با توجه به گسترش روز افزون کاربرد تجهیزات نوری در صنایع مخابراتی، هوا فضا، پزشکی و… می‌توان آینده مطلوبی را برای گرایش نانو فوتونیک انتظار داشت. در واقع حاصل کار مهندسان نانو در زمینه تجهیزات نوری با فناوری نانو مواد به سرعت پیشرفت می‌کنند و جای خود را در بخش‌های مختلف صنعت پیدا خواهند کرد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی پلیمر

پلیمرها به عنوان یکی از ترکیبات نوظهور در علم مواد شناخته می‌شوند و کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف دارند. با گذشت زمان و ترکیب فناوری نانو با علم پلیمر دانشمندان موفق به ساخت ترکیباتی شدند که در عین سبک بودن از مقاومت بالایی برخوردارند و به دلیل ساختاری که دارند در مقابل فرسایش نیز پایداری خوبی از خود نشان می‌دهند. در این راستا، گرایش نانو پلیمر به عنوان یکی از شاخه‌های جدید علم در دانشگاه‌ها ارائه می‌شود و متخصصانی جهت فعالیت در شغل مهندسی نانو تربیت می‌کند. هدف این رشته تولید محصولات پلیمری از لاستیک، پلاستیک، کامپوزیت، چسب، رنگ، رزین، روکش‌های سطح و سایر مواد با ویژگی‌هایی در مقیاس نانو است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی پلیمر
مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی پلیمر

مهندسی نانو از دیدگاه مهندسی نساجی

بدون شک یکی از مهم‌ترین صنایعی که در حال حاضر از علم نانو فناوری استفاده می‌کند، مهندسی نساجی است. در این حوزه ترکیباتی به صورت الیاف با قدرت جذب بالا یا مقاوم در مقابل آلودگی تولید می‌شوند. از طرفی کاربرد این رشته را می‌توان در رابطه با تولید لباس‌های نوین ورزشی برای ورزشکاران حرفه‌ای مشاهده کرد که تأثیر زیادی در مورد سلامت، ایمنی و کسب نتایج بهتر توسط آن‌ها داشته است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

حوزه های کاری شغل مهندسی نانو

شغل مهندسی نانو را می‌توان در صنایع گوناگون و در قالب موقعیت‌های مختلف مشاهده کرد. در واقع بخش‌های تحقیق و نوآوری، تولید، بهینه سازی تجهیزات و… به صورت مستقیم از دانش نانو بهره می‌برند. در ادامه جهت آشنایی شما با فرصت‌های شغلی که می‌توانید به سراغشان بروید، لیستی از حوزه‌های کاری شغل مهندسی نانو را برای شما فراهم کرده‌ایم که عبارت‌اند از:

  • شرکت‌های دانش بنیان
  • صنایع هوا فضا
  • صنایع نظامی
  • کارخانه جات تولید تجهیزات الکترونیکی
  • صنایع غذایی
  • دارو سازی و لوازم پزشکی
  • کارخانه‌های تولید پلیمر
  • صنایع تولیدی کاتالیزورهای صنعتی
  • بخش نانو مواد در صنایع فلزی
  • آموزش در مراکز علمی
  • و…
حوزه های کاری شغل مهندسی نانو
حوزه های کاری شغل مهندسی نانو

شایان ذکر است، یکی از حوزه‌های جدید که به شدت تحت تأثیر فناوری نانو قرار دارد، حوزه رباتیک است. این روزها پیشرفت‌های تکنولوژی در زمینه تولید نانو ربات‌ها که در رابطه با علوم پزشکی کاربرد بسیار زیادی دارند از جمله خبرهای داغ دنیای علم است. از این نانو ربات‌ها در زمینه انتقال هوشمند دارو، ترمیم بخش‌های مختلف بدن و… استفاده می‌شود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

وظایف و مسئولیت های حوزه نانو فناوری

زمانی که شما با هر رشته و گرایش تحصیلی در مقام مهندس نانو به استخدام یک شرکت یا مؤسسه در می‌آیید، بدون شک لازم است با انجام یک سری وظایف اصلی بازده قابل توجهی برای کارفرما داشته باشید. در واقع در زمینه مهندسی نانو نمی‌توان نتیجه را در دستیابی کامل به یک محصول یا نوآوری دید؛ بلکه گاهی حتی انجام بخشی از یک تحقیق یا پیش بردن قسمتی از راه، وظایف شما را تکمیل می‌کند. آنچه در این میان اهمیت دارد، مسئولیت پذیری و تلاش برای انجام فعالیت مثبت است. در ادامه سعی می‌کنیم برخی از مهم‌ترین وظایف و مسئولیت‌هایی که به عنوان مهندس نانو بر عهده شما قرار خواهد گرفت را بیان کنیم که عبارت‌اند از:

  • ارائه طرح‌های پیشنهادی در کاربردهای نوین فناوری نانو
  • طراحی و یا انجام آزمایش از محصولات جدید فناوری نانو، فرایندها و سیستم‌ها
  • ارائه پیشنهادهایی جهت تأمین تحقیقات پرهزینه در زمینه نانو تکنولوژی
  • سنتز نانو مواد با استفاده از ابزارها یا تکنیک‌های پیشرفته
  • نظارت بر شیوه کار در آزمایشگاه‌ها و تکنسین‌های فعال در زمینه تحقیقات فناوری نانو یا تولید
  • تهیه گزارش، ارائه سخنرانی‌ها، و یا شرکت در فعالیت‌های علمی ملی و بین‌المللی
  • ارائه راهنمایی علمی یا فنی یا تخصصی به دانشمندان، مهندسان، کارشناسان فن آوری و تکنسین‌ها
  • انجام تحقیقات مرتبط با طیف وسیعی از موضوعات نانوتکنولوژی، مانند بسته‌بندی، انتقال حرارت، تشخیص فلورسانس، پراکندگی نانو ذرات، سیستم‌های هیبریدی، سیستم‌های مایع، نانو کامپوزیت‌ها، ساخت نانو، اپتوالکترونیک یا نانو سنگی
  • بهبود فرآیندها و تجهیزاتی که در جهت تولید تجاری نانو مواد به کار می‌روند
  • تلاش برای برطرف کردن ویژگی‌های منفی نانو مواد نظیر: سمی بودن، هزینه ساخت بالا، ناپایداری و…
  • تعیین دستورالعمل برای استفاده‌کنندگان از محصولات نانو
  • مهندسی فرآیندهای تولید برای کاربردهای نانوتکنولوژی خاص، مانند آبکاری، نانو ساخت، یا اپوکسی
  • هماهنگی یا نظارت بر کار تأمین‌کنندگان یا فروشندگان در طراحی، ساخت یا آزمایش دستگاه‌های نانو سیستم مانند لنزها یا کاوشگرها
  • استفاده از ابزارهای شبیه سازی به منظور مدل کردن نانو مواد یا نانو دستگاه‌ها
  • استفاده از فناوری نانو برای اجرای طرح‌های زیست محیطی و تولید انرژی‌های نو
  • تولید و توسعه نانو کاتالیزورها به منظور استفاده در صنایع مختلف
  • استفاده از نانو ذرات در تولید نسل جدید داروهای هوشمند یا تجهیزات پزشکی

در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهارت ها و توانایی های شغل مهندسی نانو

مشاغل مهندسی به واسطه ترکیب علم، علوم آزمایشگاهی، ابتکار عمل، نرم‌افزارهای تخصصی و… نیاز به نیروهایی نخبه و توانمند دارند. افرادی که به واسطه برتری‌های شخصی و علمی بتوانند در هر جایگاه بهترین عملکرد را ارائه دهند. در این راستا، شما نیز باید برای ورود به شغل مهندسی نانو توانایی‌های مورد نیاز این شغل را بشناسید و با ارائه بازدهی مطلوب به فکر پیشرفت در کارتان باشید. به همین دلیل در ادامه به معرفی مهارت‌های مورد نیاز شغل مهندسی نانو خواهیم پرداخت که عبارت‌اند از:

  • آشنایی با علوم پایه
  • تسلط بر زبان انگلیسی
  • مهارت تحقیق و پژوهش
  • توانایی کار آزمایشگاهی
  • مهارت تفکر انتقادی
  • ابتکار و نوآوری
  • توانایی کار گروهی
  • توانایی مدیریت
  • توانایی ارائه نتایج
  • آشنایی با نرم‌افزارهای مختلف

در ادامه جهت افزایش آگاهی شما، هر یک از موارد فوق را تشریح خواهیم کرد.

مهارت ها و توانایی های شغل مهندسی نانو
مهارت ها و توانایی های شغل مهندسی نانو

آشنایی با علوم پایه

بدون شک مبانی اصلی تکنولوژی نانو مواد و فناوری‌های مبتنی بر ذرات ماده در مقیاس نانومتر، اصول پایه علم شیمی و فیزیک ذرات است. در واقع بررسی پیوندهای بین مولکولی و ایجاد تغییرات در ساختمان اتم‌ها و مولکول‌های ماده است که منجر به ایجاد ویژگی‌های خاص در مواد می‌گردد. ویژگی‌هایی که در مقیاس ماکرو نمی‌توان ایجاد کرد. به همین دلیل شناخت علومی همچون شیمی و فیزیک برای مهندسان نانو ضروری است. همچنین به دلیل کاربردهای این دانش جدید با سایر رشته‌ها، مهندسان نانو باید در رابطه با سایر علوم از جمله علم مواد، الکترونیک، کامپیوتر، زیست شناسی و… از اطلاعات خوبی برخوردار باشند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

تسلط بر زبان انگلیسی

فعالیت در شغل مهندسی نانو بدون پیگیری پیشرفت‌های علمی این حوزه در جهان و شرکت در سمینارهای مختلفی که با هدف به اشتراک گذاشتن یافته‌های دانشمندان برگزار می‌شود، غیرممکن است. هر روز در دنیا و در جریان تحقیقات و آزمایش‌ها، بر گستره نانو تکنولوژی افزوده می‌شود و تمام این دانش جدید در قالب مقالات علمی یا کنفرانس‌های بین‌المللی در اختیار دانشمندان دیگر قرار می‌گیرد. در این راستا، شما باید به عنوان مهندس نانو به خوبی با این قبیل محافل علمی ارتباط برقرار کنید و در مطالعه مقالات دیگر متخصصان با مشکل مواجه نشوید. به همین دلیل توصیه می‌کنیم اهمیت تسلط بر زبان انگلیسی را جدی بگیرید تا از این طریق همواره دانش و دانسته‌های خود را به روز نگه دارید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

مهارت تحقیق و پژوهش

همان‌طور که اشاره کردیم، سرعت گسترش مرزهای دانش در حوزه نانو بسیار زیاد است؛ چرا که این علم با عمر کمی که دارد هنوز در حوزه‌های گوناگونی جای رشد و پیشرفت دارد. حال شما به عنوان متخصص نانو مواد یا نانو سیستم، باید از این مهارت برخوردار باشید که با تحقیق و پژوهش ضمن آشنایی با یافته‌های دیگر دانشمندان، خود نیز بر گستره مرزهای نانو تکنولوژی بیفزایید.

خوشبختانه سرعت تولید علم در ایران در حد مطلوبی قرار دارد؛ با این وجود، مشکل فاصله‌ای است که میان دانشگاه و صنعت وجود دارد. اگر قصد دارید در این زمینه گوشه‌ای از مشکلات را برطرف نمایید، سعی کنید زمینه‌های تحقیقاتی خود را مطابق با نیازهای صنعتی کشور انتخاب نمایید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توانایی کار آزمایشگاهی

کار آزمایشگاهی از اصول اساسی استفاده از فناوری نانو و بهینه سازی ترکیبات و تجهیزات مبتنی بر نانو مواد می‌باشد. در واقع مهندسان نانو باید بیشتر زمان خود را در محیط‌های آزمایشگاهی صرف بررسی نظریات علمی مختلف کنند تا از این طریق بهترین ترکیبات و ساختارها جهت رفع مشکلات بشر را بیابند. شایان ذکر است که کار در محیط آزمایشگاه، نیازمند برخورداری از ویژگی‌هایی نظیر صبر و حوصله، دقت نظر، رعایت ایمنی و شناخت لوازم و تجهیزات است که با داشتن این ویژگی‌ها قادر به انجام فعالیت مثبت و ثبت نتایج قابل استناد خواهید بود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توانایی کار آزمایشگاهی
توانایی کار آزمایشگاهی

مهارت تفکر انتقادی

پیشرفت دانشمندان در حوزه‌های مختلف، تنها زمانی حاصل شده است که روندهای ثابت و قدیمی را با تفکر انتقادی بررسی کرده و به دنبال راهی برای بهبود این ساز و کارها بوده‌اند. در واقع تا زمانی که به اقدامات گذشتگان با دید انتقاد و شک نگاه نکنیم به مشکلات موجود پی نمی‌بریم و طبیعتاً در صدد رفع آن‌ها هم برنمی‌آییم. این موضوع در رابطه با علم نانو حتی بیشتر هم مشخص است؛ چراکه بشر تا حدود ۲۰ سال پیش بدن استفاده از نانو مواد فعالیت‌های خود را پیش برده است و حالا باید به این فکر باشیم که با استفاده از این تکنولوژی نوین چگونه می‌توان راه‌های بهتری برای ساخت ترکیبات، تجهیزات و فرآیندها پیدا کرد. به این ترتیب در شغل مهندسی نانو همواره تلاش کنید با دید مهندسی به نقد شیوه‌های فعلی بپردازید و به دنبال بهبود وضعیت باشید. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

ابتکار و نوآوری

گاهی پیش می‌آید که حرکت از مسیرهای معمول و انجام اقدامات از پیش تعیین شده، به نتیجه نمی‌رسد. در واقع دانش مهندسی ارتباط نزدیکی با ابتکار عمل دارد و بسیاری از پیشرفت‌های علمی و صنعتی بشر از راه نوآوری دانشمندان و متخصصان حوزه‌های مختلف رخ داده است. در این راستا، اگر قصد دارید در شغل مهندسی نانو موفقیت کسب کنید؛ به فکر یافتن مشکلات و حل آن‌ها از مسیرهای جدید باشید!  در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

ابتکار و نوآوری
ابتکار و نوآوری

توانایی کار گروهی

اقداماتی که در ساخت نانو مواد، نانو سیستم‌ها و تجهیزات ساخت یا استفاده از ترکیبات نانو انجام می‌گیرد، معمولاً در قالب پروژه‌های وسیع صنعتی و آزمایشگاهی طراحی می‌شوند. این در حالی است که هر بخش باید به صورت مجزا وظایف خود را به انجام برساند؛ اما در نهایت این کل گروه است که نتیجه نهایی را کسب می‌کند. از طرفی همکاری در پروژه‌های مهندسی نانو، نیاز به استفاده از متخصصان رشته‌های گوناگون دارد که در قالب یک تیم فعالیت نمایند. بنابراین شما باید از توانایی کار گروهی برخوردار باشید و تمام توان خود را در جهت دستیابی به اهدافِ تیمِ کاری خود ارائه نمایید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توانایی مدیریت

در مواردی ممکن است که به دلیل محوریت اصلی نانو تکنولوژی در پروژه‌های که در آن‌ها استخدام می‌شوید، شما به عنوان مدیر تیم تخصصی تعیین شوید. در چنین شرایطی وظیفه برنامه ریزی و استفاده از تمام امکانات موجود بر عهده شما خواهد بود. به این ترتیب باید بتوانید اعضای گروه را به خوبی هدایت کنید و نیازهای ضروری جهت اجرای پروژه را تأمین نمایید. در واقع یک مدیرِ خوب با توجه به نظم موجود در مجموعه تحت مدیریتش و نتایجی که کسب می‌کند، تشخیص داده می‌شود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

توانایی ارائه نتایج

یکی از مهم‌ترین مهارت‌های شما به عنوان مهندس نانو، توان ارائه نتایج آزمایشات و پروژه‌های صنعتی مختلف است. این موضوع ممکن است برای جلب نظر سرمایه گذاران، ایجاد اطمینان در کارفرما یا حتی انتقال دانش ب سایر همکارانتان باشد. در هر صورت شما باید با استفاده از نتایج به دست آمده، به بهترین شیوه دانسته‌ها و نتایج حاصل را بر اساس میزان تخصص و فهم مخاطبان از موضوع، ارائه نمایید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

آشنایی با نرم افزارهای مختلف

نرم‌افزارها این روزها به ابزاری ضروری در مشاغل مهندسی تبدیل شده‌اند. در واقع به تدریج استفاده از انواع نرم‌افزارها برای انجام اعمالی همچون شبیه سازی و مدل سازی و همچنین پیچیده شدن محاسبات در صنایع و علوم مختلف، نمی‌توان بسیاری از کارها را بدون استفاده از کامپیوتر تصور کرد. از طرفی نیاز به اجرای پروژه‌ها با سرعت بالا و از طرفی حجم بالای محاسبات، باعث شده است تا مهندسان به استفاده از انواع نرم‌افزارهای عمومی و تخصصی روی بیاورند. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

آشنایی با نرم افزارهای مختلف
آشنایی با نرم افزارهای مختلف

نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی نانو

پیش از این اهمیت کاربرد ابزارهای کامپیوتری در شغل مهندسی نانو را بیان کردیم و آشنایی با نرم‌افزارهای مختلف را یکی از مهارت‌های ضروری در این شغل برشمردیم؛ اما کدام نرم‌افزارها در رابطه با نانو تکنولوژی کاربرد دارند؟ مهندسان نانو از چه نرم‌افزارهایی برای شبیه سازی در مقیاس مولکولی استفاده می‌کنند؟ جهت پاسخ به چنین سؤالاتی، در ادامه با ما همراه باشید تا مهم‌ترین نرم‌افزارهای شغل مهندسی نانو را به شما معرفی کنیم که عبارت‌اند از:

  • نرم‌افزار لمپس (LAMMPS)
  • نرم‌افزار متریال استودیو (Materials Studio)
  • نرم‌افزار گرومکس (GROMACS)
  • نرم‌افزار امبر (Amber)
  • نرم‌افزار ای تی کی (ATK)

در ادامه کاربرد و ویژگی‌های هر یک از موارد فوق را بیان خواهیم کرد. البته توجه داشته باشید که بخش زیادی از نرم‌افزارهای به کار رفته در زمینه نانو تکنولوژی، جهت شبیه سازی نانو ذرات و دینامیک مولکولی کاربرد دارند.

نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی نانو
نرم افزارهای تخصصی شغل مهندسی نانو

نرم افزار لمپس (LAMMPS)

یکی از مشکلات کار در حوزه نانو، دشوار بودن آزمایش‌ها در مقیاس میکروسکپی است. در این راستا، نرم‌افزارهای زیادی به منظور شبیه سازی ذرات ماده از نظر دینامیکی و بر هم کنش بین ذرات به وجود آمده است. یکی از این نرم‌افزارها که به صورت متن باز در اختیار مهندسان قرار دارد LAMMPS است. این ابزار کاربردی را می‌توان در زمینه مدل سازی اتمی، پلیمری، بیولوژیکی، فلزی، گرانول، و سیستم‌های دانه درشت استفاده کرد؛ همچنین دارای اطلاعات انواع پتانسیل‌های برهمکنش میان ذرات است. شایان ذکر است، از «لمپس» می‌توان برای شبیه سازی نانولوله‌ها و نانو کریستال‌ها استفاده کرد و نتایج حاصل از نرم‌افزار تا حدود بسیار زیادی دقیق و قابل استناد هستند. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزار متریال استودیو (Materials Studio)

یکی دیگر از نرم‌افزارهای کاربردی در شغل مهندسی نانو و رشته‌های زیرمجموعه نانو تکنولوژی، «متریال استودیو» می‌باشد. البته این نرم‌افزار در رشته‌های دیگر مهندسی نظیر مهندسی مواد و مهندسی پلیمر نیز کاربردهای گسترده‌ای دارد. با استفاده از Materials Studio محققان می‌توانند با توجه به ساختار اتمی و مولکولی یک ماده، خصوصیات و رفتار آن را پیش‌بینی کنند. از طرفی محققان صنایع مختلف در تلاش برای بهبود کارایی و عملکرد بهتر مواد از جمله داروها، کاتالیزورها، پلیمرها، کامپوزیت‌ها، فلزات، آلیاژها، باتری‌ها، سلول‌های سوختی و نانو مواد، از کاربردهای گوناگون این نرم‌افزار استفاده می‌کنند. شایان ذکر است Materials Studio در عین پیشرفته بودن، دارای محیط آسان برای مدل‌سازی و ارزیابی عملکرد و رفتار مواد است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزار گرومکس (GROMACS)

با گسترش مرزهای نانوتکنولوژی، استفاده از نانولوله‌های کربنی در صنایع مختلف رواج پیدا کرد. از جمله کاربردهای گوناگون این ترکیبات می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • حمل و نقل: در بدنه و تقویت خواص اجزا خودرو، هواپیما و قایق
  • الکترونیک: بسته‌بندی الکترونیکی، محافظ از تداخل‌های الکترومغناطیسی و سنسورها
  • انرژی: باتری‌های لیتیوم-یون
  • کاربردهای صنعتی: نفت و گاز، قطعات لاستیکی دینامیک، پوشش‌ها، وسایل ورزشی و تجهیزات حرارتی که الکتریسیته را به گرما تبدیل می‌کنند

با توجه به کاربردهای نانولوله‌ها و البته اهمیت شبیه سازی این ترکیبات پیش از آزمایش‌های پرهزینه، نیاز است تا از نرم‌افزارهایی مانند گرومکس استفاده شود. در واقع نرم‌افزار گرومکس این امکان را ایجاد می‌کند که با شبیه سازی نانولوله‌ها از ویژگی‌ها مختلف آن‌ها پیش از ساخت مطلع شوید و در جهت تحقیقات، هزینه‌های ضروری را کاهش دهید. شایان ذکر است، نرم‌افزار GROMACS به دلیل کاربردهایی که در جهت شبیه سازی سلول‌های زیستی دارد نیز مشهور می‌باشد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

نرم افزار امبر (Amber)

این نرم‌افزار که به صورت تخصصی در زمینه شیمی محاسباتی به کار می‌رود، ابزار مناسبی در شغل مهندسی نانو نیز به شمار می‌رود. در استفاده از این نرم‌افزار، امکان انجام شبیه سازی‌های بین رشته‌ای وجود دارد و می‌تواند علم پلیمر، سلول‌های زیستی و فناوری نانو را به هم مرتبط سازد. شایان ذکر است که نرم‌افزار امبر از دو بخش تشکیل شده که شامل Amber و Amber Tools می‌شود و وجود هر دو بخش در طراحی دینامیک مولکولی ضروری است. با این وجود بخش اصلی و تخصصی حوزه نانو به واسطه وجود Amber Tools ممکن خواهد بود.

نرم افزار امبر (Amber)
نرم افزار امبر (Amber)

نرم افزار ای تی کی (ATK)

شبیه سازی نانو نوارها، نانو تیوب‌ها، نانو ورقه‌ها و از طرفی تجهیزات الکترونیکی همچون ترانزیستور به کمک نرم‌افزار ATK امکان پذیر است. در واقع کاربردهای زیاد نانو ذرات در صنایع الکترونیک از یک سو و نیاز به انجام آزمایشات متعدد از سوی دیگر، موجب ضرورت استفاده از نرم‌افزار ATK در حوزه نانو تکنولوژی و شغل مهندسی نانو می‌شود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:

شایان ذکر است که راه‌های مختلفی برای کسب مهارت و دانش کافی جهت استفاده از این نرم‌افزارها، پیش روی مهندسان نانو قرار دارد؛ آنها هم با شرکت در دوره‌های آموزشی حضوری و هم با شرکت در دوره‌های آنلاین آموزشی، قادر به یادگیری کار با این نرم‌افزارها و همچنین تقویت مهارت خود در استفاده از آنها، می‌باشند. پیشنهاد ما به کسانی که علاقه دارند کار با این نرم‌افزارها را یاد بگیرند، شرکت در دوره‌های آموزشی آنلاین می‌باشد؛ زیرا هم این دوره‌ها از هزینه‌ی کمتری برخوردار هستند و هم علاقه‌مندان به‌صورت همیشگی به ویدیو‌های جلسات آموزشی دسترسی دارند و می‌توانند هر زمان که نیاز داشتند، آنها را دوباره مشاهده نمایند تا مشکلات و ایراداتشان بر طرف شود. یکی از پلتفرم‌هایی که به‌صورت حرفه‌ای اقدام به تدریس آنلاین و برگزاری کلاس‌های مجازی نموده است، پلتفرم آموزشی فرادرس می‌باشد. همچنین بد نیست بدانید که این پلتفرم از سال‌های گذشته فعالیت خود را شروع کرده است، مدرسان آن با سختگیرانه‌ترین شرایط و قوانین گزینش می‌شوند و افراد بسیاری در دوره‌های آنلاین آنها شرکت نموده‌اند.

پیشنهاد آموزشی مرتبط:

سخن پایانی در رابطه با شغل مهندسی نانو فناوری

شغل مهندسی نانو با وجود پیشرفت‌هایی که در سال‌های اخیر داشته است، کماکان امکان پیشرفت و گسترش را دارد. شایان ذکر است، دانشمندان ایرانی نیز در همان ابتدای راه به اهمیت علم نانو مواد پی بردند و پیشرفت‌های خوبی در این زمینه داشته‌اند. با این وجود هنوز هم صنعت کشور از به کارگیری این یافته‌های بومی عقب مانده است. در این راستا، جا دارد که در صورت علاقه به این حوزه و تلاش برای ورود به شغل مهندسی نانو، در اولین اقدام به سمت صنعتی ساختن نظریات علمی و کاربرد آن در ساخت مواد و تجهیزات مختلف باشید.

در پایان امیدواریم این مقاله توانسته باشد دید جامع و کاملی از شغل مهندسی نانو در اختیار شما قرار داده باشد. اگر شما مخاطب گرامی، نظر و دیدگاهی در خصوص این شغل دارید، یا نکته‌ی خاصی را می‌دانید که در این مقاله به آن اشاره نشده است، خواهشمند است دیدگاه‌های ارزشمند خود را از طریق بخش کامنت در انتهای این نوشتار به اشتراک بگذارید. همچنین در صورت صلاح‌دید می‌توانید، لینک این نوشتار را از طریق کانال‌ها و گروه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی عضو هستید به دست دوستان و آشنایان برسانید تا اگر آن‌ها نیز درصدد این هستند که به عنوان مهندس نانو تکنولوژی مشغول به کار شوند، بتوانند از طریق اطلاعاتی که در این مقاله ذکر شده است، به هدف خود دست یابند. علاوه بر آن، می‌توانید ما را در اینستاگرام و تلگرام فالو کنید تا در زمینه جدیدترین روش‌ها، ترفندها و اخبار دنیای دیجیتال به‌روز بمانید.

بر اساس رای 0 نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
شما قبلا رای داده‌اید!
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
لینک کوتاه
کپی شد

«علی آبیار» دانش‌آموخته رشته مهندسی IT است و به نوشتن، موسیقی، شعر، طبیعت و البته برنامه‌نویسی و تکنولوژی‌های سطح وب علاقه دارد. رزومه تخصصی او بیشتر در زمینه «سئو و تولید محتوا» است؛ همچنین در رزومه تخصصی‌اش، چند پروژه برنامه‌نویسی وب، مدیریت وب‌سایت و توسعه محتوای آن‌ها دیده می‌شود. او تا به امروز، تولید و ویراستاری مطالب متنوعی از مجلات اینترنتی «کاپریلا» و «تاپریلا» در حوزه‌های: تکنولوژی، سئو، کسب و کار، دیجیتال مارکتینگ و… را به عهده داشته است. «علی آبیار» در حال حاضر به صورت فریلنسر بر روی پروژه‌های مختلف داخلی و خارجی در حوزه طراحی وب (Front-End) و سئو فعالیت می‌کند.

Post Views: 428

برچسب‌ها