افزایش کاربرد استفاده از فناوری‌های نوین در زمینه ارتباطات و اطلاعات، هر روز جنبه‌های جدیدی از زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به این ترتیب و با گذشت زمان، شاهد ایجاد گرایش‌های علمی و شغلی تازه‌ای در حوزه‌های مختلف هستیم. یکی از این موارد، به کارگیری علم فناوری اطلاعات در زمینه پزشکی و حوزه درمان است. در واقع با مکانیزه شدن هر چه بیشتر سیستم‌های بیمارستانی و ایجاد شبکه اطلاعات سلامت در کشور، نیاز به استفاده از علم IT در این زمینه بیشتر احساس می‌شود. بر این اساس، قصد داریم به عنوان یکی از مشاغل بین رشته‌ای که رابط فناوری اطلاعات و سیستم‌های درمانی شناخته می‌شود؛ به معرفی شغل مهندسی آی تی پزشکی (مهندسی فناوری اطلاعات پزشکی) بپردازیم.
در صورتی که قصد آشنایی با این شغل را دارید؛ لطفاً تا انتها با این مقاله از «مجله اینترنتی کاپریلا» همراه باشید تا شما را با حوزه‌های کاری، مهارت‌های مورد نیاز و نرم‌افزارهای تخصصی شغل IT پزشکی آشنا کنیم.
شغل مهندسی آی تی پزشکی چیست؟
نقش فناوری اطلاعات و سیستم‌های ارتباطی در ایجاد شبکه‌های ملی سلامت به تدریج افزایش می‌یابد. این روزها بیماران با یک شماره پرونده می‌توانند به تمام اطلاعات پزشکی خود دست پیدا کنند. در واقع زمان استفاده از پرونده‌های فیزیکی و بایگانی اسناد پزشکی به سر آمده و نیاز است با استفاده از امکانات روز دنیا، شبکه سلامت کشور به روز رسانی شود. در این مسیر نوین، بیمار با استفاده از سیستم‌های اطلاعات سلامت در کمترین زمان بهترین خدمات را دریافت می‌کند و پزشک بدون محدودیت مکانی یا زمانی به اطلاعات بیماران خود دسترسی دارد. از سوی دیگر پرونده الکترونیک سلامت، مجموعه کاملی از اطلاعات هر شخص از زمان تولد را به صورت یک جا و بدون احتمال از بین رفتن در خود جای می‌دهد. تمام این اطلاعات نیز از هر نقطه از کشور و با دسترسی به سیستم یکپارچه قابل بررسی خواهد بود.
تمام این موارد در حوزه عملکرد شغل مهندسی آی تی پزشکی قرار دارد. افرادی که در این زمینه مشغول به کار می‌شوند با برخورداری از دانش کافی در دو رشته فناوری اطلاعات و پزشکی، به استفاده از سیستم‌های ارتباطی نوین جهت بهبود سیستم‌های درمانی کمک می‌کنند.
- دوره ویدئویی آموزش مقدمه ای بر مهندسی پزشکی: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش مقدماتی مبانی ICT آی سی تی: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش سواد اطلاعاتی در عصر دیجیتال: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش رایگان آشنایی با مدیریت خدمات فناوری اطلاعات مبتنی بر ITIL: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش مدیریت خدمات فناوری اطلاعات ITSM مبتنی بر ITIL: اینجا را کلیک کنید (+).
- مجموعه آموزش مهندسی فناوری اطلاعات (IT): اینجا را کلیک کنید (+).
- مجموعه آموزش مهندسی پزشکی: اینجا را کلیک کنید (+).
رشته مهندسی آی تی پزشکی
رشته مهندسی آی تی پزشکی از جمله رشته‌های نوپا در ایران محسوب می‌شود که جایگزین رشته مدارک پزشکی گردید و سرفصل‌های جدیدی به آن اضافه شده است. این رشته مناسب افرادی است که به دانش فناوری اطلاعات و حوزه درمان علاقه دارند. این گرایش که زیر مجموعه رشته مهندسی IT محسوب می‌شود، به دانش آموختگان آگاهی و تخصص لازم جهت راه اندازی، بهینه سازی و اداره سیستم‌های ارتباط شبکه درمان را ارائه می‌دهد. به این ترتیب در صورتی که رشته مهندسی آی تی پزشکی را دنبال کنید، ضمن برخورداری از دانش در زمینه فناوری اطلاعات، توان همکاری با متخصصان سلامت در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی را خواهید یافت.
شایان ذکر است که دانشجویان رشته مهندسی فناوری اطلاعات پزشکی، در دوران تحصیل در یکی از زمینه‌های پزشکی از راه دور، سیستم‌های اطلاعات سلامت، سیستم‌های هوشمند در سلامت و مدیریت و سیاست‌گذاری کلان فناوری اطلاعات در سلامت تخصص پیدا می‌کنند.
لیست دروس اصلی و اختیاری مهندسی فناوری اطلاعات پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد عبارت‌اند از:
- اصول فناوری اطلاعات
- کاربرد فناوری اطلاعات در پزشکی
- اصول مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک
- سیستم‌های اطلاعات بهداشتی
- روش‌های دسته بندی، فشرده سازی و ذخیره سازی اطلاعات پزشکی- بهداشتی
- طراحی و مدیریت بانک‌های اطلاعات پزشکی
- کاربرد سیستم‌های هوشمند در پزشکی
- تحلیل دستگاه‌ها برای مدیریت اطلاعات بهداشتی- پزشکی
- اقتصاد بهداشت و درمان
- سازمان و مدیریت بیمارستان
حوزه های کاری شغل مهندسی آی تی پزشکی
طبیعتاً حوزه‌های کاری شغل مهندسی فناوری اطلاعات پزشکی در رابطه با مراکز درمانی، بخش‌های مدیریتی شبکه سلامت و طراحی نرم‌افزارهای به کار رفته در این حوزه می‌باشد. بر این اساس، فهرستی از موقعیت‌های شغلی و حوزه‌های کاری مهندسی آی تی پزشکی را برای شما فراهم کرده‌ایم که عبارت‌اند از:
- تحلیل‌گر و طراح نرم‌افزارهای پزشکی نوین
- طراحی و پیاده سازی و پشتیبانی سیستم‌های درمانی از راه دور
- تولید سخت افزارهای نوین و پیشرفته درمانی
- تصدی و مدیریت بخش فناوری اطلاعات سلامت
- مشارکت در امور مربوط به خدمات ماشینی اطلاعات سلامت
- مشارکت در طراحی فرم‌های اطلاعات سلامت
- آموزش حل سوالات فناوری اطلاعات ICDL در آزمون های استخدامی: اینجا را کلیک کنید (+).
- آشنایی با کنکور کارشناسی ارشد کامپیوتر و IT (بررسی مواد آزمون و منابع): اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش رایگان جستجوی اطلاعات در وب با سیستم های چند عامله: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش سیستم حمل و نقل هوشمند ITS: اینجا را کلیک کنید (+).
- مجموعه آموزش مهندسی و علوم کامپیوتر: اینجا را کلیک کنید (+).
- آموزش تعامل انسان و کامپیوتر HCI: اینجا را کلیک کنید (+).
وظایف و مسئولیت های شغل مهندسی آی تی پزشکی
شغل مهندسی آی تی پزشکی با توجه به اهمیتی که در ارتباط با حوزه درمان و سلامت پیدا می‌کند، شامل یک سری وظایف و مسئولیت‌های حساس است. در صورتی که قصد ورود به این شغل را داشته باشید؛ ضروری است اصلی‌ترین اقداماتی که به شما محول می‌شود را بشناسید و وظایف کاری خود را به درستی انجام دهید. بر این اساس قصد داریم مهم‌ترین وظایف و مسئولیت‌های شغل مهندسی آی تی پزشکی را به شما معرفی کنیم که عبارت‌اند از:
- بررسی شبکه ارتباطی سیستم درمانی و بهبود عملکرد
- برنامه نویس نرم‌افزارهای حوزه سلامت
- آشنایی با شیوه‌های نوین کاربرد فناوری اطلاعات در پزشکی
- نظارت بر شبکه ارتباطی و مخابراتی سیستم درمانی کشور
- همکاری با تیم‌های درمانی و پزشکی به منظور ارائه بهترین خدمات به بیماران
- تحلیل و سازماندهی اطلاعات و کد گذاری اطلاعات پزشکی بیماران در مراکز درمانی دولتی و خصوصی
- تحلیل شاخص‌های آمار بیمارستانی (مرگ و میر، بیماری ،مالی و …)و ارائه به کاربران مجاز
- اجرای استانداردهای پایش کیفیت سلامت (درستی، اعتبار و تأیید داده‌ها)
- کدگذاری مالی اطلاعات پزشکی (تعرفه خدمات تشخیصی و درمانی) و تعیین مغایرت‌ها و همچنین اطلاعات پزشکی
در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
مهارت های مورد نیاز شغل مهندسی آی تی پزشکی
اجرای وظایف و مسئولیت‌های شغلی و همچنین امکان ارائه خدمات مؤثر به عنوان یک متخصص، نیاز به برخورداری از مهارت‌ها و توانایی‌های بخصوصی دارد. در این راستا، قصد داریم چند مورد از مهم‌ترین توانایی‌هایی که باید برای ورود به شغل مهندسی آی تی پزشکی دارا باشید را بیان کنیم که عبارت‌اند از:
- توانایی تحقیق و پژوهش
- برخورداری از دانش فنی
- مهارت کار گروهی
- خلاقیت و نوآوری
- توانایی تفکر انتقادی
- توانایی مدیریت
- توانایی کار با نرم‌افزار
در ادامه هریک از موارد فوق را تشریح خواهیم کرد.
توانایی تحقیق و پژوهش
پیشرفت علم IT و کاربرد آن در زمینه پزشکی، با سرعت بسیار زیادی در جریان است. یکی از مهارت‌های ضروری شما توانایی تحقیق و پژوهش و به روز نگه داشتن دانش خود در رابطه با این پیشرفت‌ها می‌باشد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش مهارت های عمومی پژوهش – کلیک کنید.
- آموزش رایگان درک روش های پژوهش ترکیبی – کلیک کنید.
- آموزش روش شناسی پژوهش های کیفی و آمیخته در مدیریت – کلیک کنید.
برخورداری از دانش فنی
آشنایی با علوم تخصصی در حوزه آی تی و همچنین توانایی کار با سیستم‌های پیچیده شبکه سلامت، نیاز به توان فنی بالایی دارد. با برخورداری از این توانایی امکان پیشرفت در شغل مهندسی IT پزشکی را خواهید داشت. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش آشنایی با سیستم های تصویرگری پزشکی و رادیولوژی – کلیک کنید.
- آموزش سیستم های تصویرگری پزشکی – کلیک کنید.
- آموزش اصول سیستم های تصویرگری پزشکی – کلیک کنید.
- آموزش دزیمتری پرتوهای یونیزان – کلیک کنید.
- آموزش فیزیک پرتوها – کلیک کنید.
مهارت کار گروهی
تیم‌های گسترده‌ای در سراسر کشور تلاش می‌کنند مجموعه یکپارچه از اطلاعات پزشکی ایجاد و به هم مرتبط سازند. در این راستا، شما باید به عنوان بخشی از یک مجموعه بزرگ‌تر تلاش کنید و وظایف خود را به درستی انجام دهید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش موفقیت در کار تیمی – اصول تیم سازی (+)
- آموزش مدیریت تغییر و پیاده سازی آن در سازمان ها (+)
- آموزش مهارت های برقراری ارتباط موثر در سازمان ها – کلیک کنید.
- آموزش برنامه ریزی عصبی کلامی NLP برای افزایش مهارت های ارتباطی (+)
- آموزش مدیریت ارتباطات سازمانی – کلیک کنید.
- مجموعه آموزش توسعه مهارت فردی (+)
خلاقیت و نوآوری
متأسفانه هنوز هم بخش قابل‌توجهی از سیستم‌های نوین در شبکه درمانی کشور اجرا نشده است و تکمیل فرآیند به روز رسانی، نیاز به نیروهای خلاق و با روحیه نوآوری دارد. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش پرورش خلاقیت، ایده پردازی و نوآوری – کلیک کنید.
- آموزش تکنیک های توسعه خلاقیت – رایگان – کلیک کنید.
- آموزش خلاقیت در مهندسی – بخش یکم – کلیک کنید.
- آموزش خلاقیت در مهندسی – بخش دوم – کلیک کنید.
توانایی تفکر انتقادی
این توانایی به شما کمک می‌کند ضمن بررسی دقیق وضعیت موجود، نواقص احتمالی را پیدا کرده و در جهت برطرف نمودن آن‌ها تلاش کنید. در ادامه یک مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
توانایی مدیریت
در برخی از حوزه‌های شغلی، وظیفه شما مدیریت تیم‌های مختلف فناوری اطلاعات جهت برطرف ساختن نیاز شبکه سلامت کشور است. در چنین شرایطی، تنها با برخورداری از توان مدیریتی قادر به انجام وظایف اصلی خود خواهید بود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش اصول مدیریت – کلیک کنید.
- آموزش مدیریت عملیات خدمات – کلیک کنید.
- آموزش مدیریت دانش در سازمان های نوین – کلیک کنید.
- آموزش رهبری مثبت گرا – کلیک کنید.
- آموزش رهبری و مدیریت در کسب و کار – کلیک کنید.
- آموزش مدیریت تمرکز و توجه و راه های افزایش آن – کلیک کنید.
- آموزش مدیریت در شرایط ابهام – کلیک کنید.
- آموزش آشنایی با استانداردهای سیستم مدیریت و گواهینامه های ایزو ISO (+)
- آموزش سیستم مدیریت کیفیت تجهیزات پزشکی ایزو ISO 13485 – کلیک کنید.
آشنایی با زبان انگلیسی
برای پیشرفت هم در علم فناوری اطلاعات و هم در علم پزشکی – مانند سایر رشته‌های مهندسی – یادگیری مهارت زبان انگلیسی بسیار حائز اهمیت و ضروری می‌باشد. از طرفی در مهارت تحقیق و پژوهش استفاده از منابع انگلیسی بسیار رایج است؛ پس اگر قصد دارید در رشته مهندسی فناوری اطلاعات-پزشکی شاغل شوید و در این فیلد کاری پیشرفته کنید باید تلاش کنید که سطح زبان انگلیسی خود را همواره ارتقا دهید. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش رایگان روش های یادگیری واژگان زبان انگلیسی و به کارگیری آن ها (+)
- آموزش اصول مذاکره به زبان انگلیسی – کلیک کنید.
- آموزش ۱۱۰۰ واژه ضروری – زبان انگلیسی – کلیک کنید.
- مجموعه آموزش زبان – کلیک کنید.
توانایی کار با نرم افزار
فراموش نکنید که زمینه اصلی شغل مهندسی آی تی پزشکی، مباحث مربوط به فناوری اطلاعات است که این شامل کار با نرم‌افزارهای مختلف می‌شود. به عنوان نمونه، نرم‌افزارهای جمع آوری و طبقه بندی اطلاعات و همچنین نرم‌افزارهای کد نویسی برای ایجاد پایه شبکه ارتباطی و اطلاعاتی نظام سلامت کشور را می‌توان نام برد.
- دوره ویدئویی آموزش پردازش تصاویر پزشکی اولتراسوند و بهبود کیفیت در متلب با Field II: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش پردازش و طبقه بندی تصاویر پزشکی با پایتون Python: اینجا را کلیک کنید (+).
معرفی نرم افزارهای اصلی شغل مهندسی آی تی پزشکی
هر چند در کشورهای پیشرفته دنیا، تلاش می‌شود سیستم یکپارچه بین بخش‌های مختلف نظام درمان برقرار شود؛ اما در ایران مسیر زیادی پیش روی علم مهندسی آی تی پزشکی قرار دارد. در حال حاضر فعالان این شغل، بیشتر در زمینه سیستم‌های طبقه بندی اطلاعات و تقویت شبکه اطلاعات سلامت کار می‌کنند. بر این اساس، از جمله مهم‌ترین نرم‌افزارهایی که در شغل مهندسی آی تی پزشکی استفاده می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
نرم افزار EHR
یک دسته کلی از نرم‌افزارهایی که در شغل مهندسی فناوری اطلاعات پزشکی با آن سر و کار دارید، نرم‌افزار (Electronic health record) EHR است. این ابزار بسیار مهم شبکه اطلاعات سلامت، داده‌ها را به صورت طبقه بندی شده در خود جای می‌دهد. نمونه‌های معروف نرم‌افزارهای پرونده الکترونیک سلامت در دنیا CureMD و IO Practiceware می‌باشد.
نرم افزارهای پورتال بیمار
این دسته از نرم‌افزارها، امکان ارتباط الکترونیک و از راه دور بیمار و پزشک را فراهم می‌کنند. این ابزار در تشخیص اولیه بیماری، نظارت بر درمان یا تجدید نسخه بسیار مفید و کاربردی است. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش پروژه محور ASP.NET – طراحی سامانه پزشکی از راه دور – کلیک کنید.
- آموزش سیستم مدیریت کیفیت تجهیزات پزشکی ایزو ISO 13485 – کلیک کنید.
نرم افزارهای مدیریت نوبت دهی
این نرم‌افزارها خصوصاً در کلینیک‌های شلوغ و بیمارستان‌ها کاربرد دارند و به فرآیند درمان نظم بیشتری می‌دهند. از طریق سیستم‌های نوبت دهی فراگیر، دریافت آمار کلی از شرایط بیماران کل کشور خصوصاً در رابطه با بیماری‌های شایع راحت‌تر خواهد بود. در ادامه چند مورد آموزش که به نظر ما، می‌تواند در این زمینه برای شما عزیزان مفید باشد را در قالب لیست خدمت شما ارائه کرده‌ایم:
- آموزش پروژه محور سی شارپ C# – پیاده سازی سیستم نوبت دهی – کلیک کنید.
- آموزش رایگان پیاده سازی سیستم ویزیت بیمار و محاسبه درآمدها با C# – کلیک کنید.
- دوره ویدئویی آموزش سیستم های تصویرگری پزشکی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش اصول سیستم های تصویرگری پزشکی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش آشنایی با سیستم های تصویرگری پزشکی و رادیولوژی: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش شبیه سازی سیستم های زیستی با SimBiology در متلب: اینجا را کلیک کنید (+).
- دوره ویدئویی آموزش مقدماتی سیستم های اطلاعات مدیریت MIS: اینجا را کلیک کنید (+).
سخن پایانی در خصوص شغل مهندسی آی تی پزشکی
با بررسی پیشرفت‌های که در سال‌های اخیر در شیوه ارائه خدمات پزشکی به وجود آمده است؛ می‌توان تأثیر علم آی تی در ارائه این خدمات را به خود مشاهده کرد. به عنوان نمونه تشخصی بیماری و نظارت بر عمل‌های جراحی از راه دور، استفاده از تجهیزات هوشمند مدیریت مصرف دارو، استفاده از ربات در انجام اقدامات درمانی همه از طریق برخورداری از یک شبکه اطلاعاتی و مخابراتی ایمن ممکن خواهد بود. به همین دلیل آینده شغل مهندسی آی تی پزشکی، بسیار درخشان است و در آینده شاهد استفاده هر چه بیشتر از متخصصان این حوزه خواهیم بود.
در پایان از این که تا انتهای مقاله با ما همراه بودید سپاسگزاریم. لطفاً لینک این مقاله را در اختیار دوستانتان نیز قرار دهید و نظرات خود را از طریق کامنت با ما به اشتراک بگذارید. پیروز و موفق باشید.
