کروماکی و پرده سبز را بهتر بشناسید – همه چیز درباره پس زمینه در عکاسی و فیلمبرداری

در این مقاله، هر آنچه را که باید در مورد پرده سبز (Green screen) و استفاده از یک کروماکی (Chroma Key) برای پس زمینه بی‌نقص بدانید را بیان خواهیم کرد؛ اما در ابتدا مقدمه‌ای را با هم مرور می‌کنیم. بر اساس برآوردهای غیر رسمی، از سال ۲۰۱۹ تقریباً هر فیلم بزرگی که ساخته‌ شده است، حداقل برای یک صحنه از پرده سبز استفاده کرده است. پیش‌بینی می‌شود به‌زودی این فناوری در دسترس بیشتر افراد برای ساخت جلوه‌های ویژه قرار بگیرد؛ از کمپانی‌های بزرگ فیلم‌سازی گرفته تا شبکه‌های اینترنتی.

یکی از بهترین روش‌ها برای آشنایی با پرده سبز، تحقیق در مورد نحوه استفاده و ویرایش آن در فیلم‌های واقعی است. کلیپ‌های پشت‌صحنه زیادی از این کاربردها در یوتیوب در دسترس است که با بررسی آنها متوجه خواهید شد که صفحه‌نمایش سبز و (آبی) در فیلم‌های زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جلوه‌های ظریف و شگفت‌انگیز  در فیلم‌های دیوید فینچر تا نبردهای فضایی نمادین در جنگ ستارگان، همه با استفاده از پرده سبز طراحی شده‌اند. استفاده از پرده سبز در دهه‌های گذشته، راهی طولانی را طی کرده است. این فناوری‌ها در ابتدا تنها برای فیلم‌های پرفروش و گران‌قیمت هالیوود مورد استفاده قرار می‌گرفتند اما در حال حاضر، مورد استفاده بسیاری از بلاگرهای فضای مجازی نیز قرار می‌گیرند. در این مقاله از مجله کاپریلا، با تمامی فرآیندهای استفاده از پس‌زمینه سبز، از ابتدا تا انتها آشنا شده و در مورد نورپردازی، فیلم‌برداری، کلید زدن، تدوین و اشتباهات رایج استفاده از آن نیز صحبت خواهیم کرد.

هدف استفاده از کروماکی چیست؟

با کمک کروماکی می‌توانید دو یا چند قاب تصویر مختلف را با یکدیگر ترکیب کنید. تکنیک کروماکی که معمولاً با پرده‌ای سبز یا آبی در پس زمینه اجرا می‌شود، پس‌زمینه رنگی را حذف کرده و به جای آن، انواع عکس، فیلم و هر نوع محتوای دیجیتال دیگر را جایگزین می‌کند. ما هر روز شاهد استفاده از کروماکی در انواع فیلم و سریال‌های هالیوودی هستیم؛ فیلم‌هایی که دنیایی جادویی و ماوراء طبیعی را به تصویر می‌کشند و در آن، انسان‌ها پرواز می‌کنند، با هیولاها مبارزه می‌کنند یا شهر، به ویرانه تبدیل می‌شود. نحوه استفاده دیگری از کروماکی در فیلم‌های تخیلی رایج است که در آن، یک فرد لباس سبز می‌پوشد و حرکاتی را در تصویر انجام می‌دهد. سپس با حذف رنگ سبز و نامرئی شدن آن فرد، یک جلوه کامپیوتری (مثلاً یک موجود فضایی) را جایگزین او می‌کنند.

آبی یا سبز، کدام رنگ برای کروماکی مناسب است؟

بهتر است رنگ پرده کروماکی را با توجه به رنگ‌های موجود در صحنه انتخاب کنید. اگر در صحنه شما رنگ‌های طیف آبی استفاده شده پس باید از پرده رنگ سبز استفاده کنید و بالعکس، اگر در فضای شما رنگ سبز (مثلاً گیاهان) وجود دارد یا بازیگر، لباسی سبز بر تن دارد، باید از پرده آبی پس زمینه استفاده شود. با این‌حال خوب است بدانید پرده سبز، دو برابر آبی بازتاب نور دارد و بیشتر از آبی، صفحه را اشغال می‌کند. البته موارد نادری هم وجود دارد که باید هم‌زمان از دو رنگ در پس زمینه استفاده کرد. مثلاً مرد عنکبوتی با لباس نیمه آبی که در حال مبارزه با موجودی فضایی است که بدنی سبز رنگ دارد و به همین دلیل حتی ممکن است نیاز شود که به‌صورت جداگانه، از دو شخصیت فیلمبرداری شود.

صفحه سبز کروماکی چیست؟

قبل از اینکه با نحوه استفاده از پرده سبز آشنا شویم، بهتر است یاد بگیریم که یک صفحه یا پرده سبز در واقع چیست و با چند اصطلاح کلیدی آن آشنا شویم.

• صفحه سبز (Green Screen): صفحه سبز به پس‌زمینه‌ای اشاره دارد که با کمک نرم‌افزار از عکس یا فیلم، حذف می‌شود. این پس‌زمینه معمولاً تک رنگ و به طور یکنواخت و خالص است و می‌تواند هر رنگی داشته باشد، اما معمولاً سبز روشن است چون نسبت به طیف رنگ پوست انسان‌ها تفاوت زیادی دارد و قابل تفکیک توسط نرم‌افزار است.
• کروماکی (Chroma Key): از تکنیک‌های پرکاربرد جلوه‌های بصری، کروماکی می‌باشد که شامل عکاسی از یک سوژه در پس‌زمینه تک‌رنگ و سپس، حذف پس‌زمینه است. در مراحل ویرایش، با حذف پس زمینه رنگی و تبدیل آن به پس زمینه شفاف، هر پس زمینه دلخواهی را پشت سوژه قرار می‌دهند و یا سوژه را به پس زمینه‌های تصویری یا ویدیویی مورد نظر منتقل می‌کنند.
• Keying: اصطلاح Keying برای مرحله حذف پس‌زمینه صفحه سبز یا آبی با استفاده از نرم‌افزارهای ویرایش ویدیو گفته می‌شود.
• نشت نور (Spill): این اصطلاح، به نوری رنگی که از پرده سبز به سوژه شما منعکس می‌شود، اشاره دارد. وقتی یک پرده سبز به میزان زیادی روشن و پر نور می‌شود، نور می تواند آن رنگ را به سوژه شما بتاباند. برای جلوگیری از نشت نور می‌توان اقداماتی انجام داد که در بخش‌های آینده مقاله به آن خواهیم پرداخت.

استفاده از پرده کروماکی یا پرده پس‌زمینه از چندین دهه قبل شروع شد. در ابتدا از این پرده‌ها برای پروژه‌های فیلم‌برداری در سینمای هالیوود و سایر سینماهای بزرگ دنیا استفاده می‌شد، اما امروزه کاربرد آن گسترده‌تر شده و حتی بسیاری از یوتیوبرها، گیمرها و مدرسین آنلاین نیز از این پرده‌ها استفاده می‌کنند. در ادامه مقاله، بیشتر با پرده کروماکی، نحوه استفاده از آن و نکات پیرامون آن آشنا خواهید شد.

6 اصل مهم در استفاده از پرده کروماکی

6 اصل و قانون مهم که در مورد پرده‌های سبز پس‌ زمینه یا کروماکی که باید همیشه در پروژه‌های فیلم‌برداری و عکس‌برداری در نظر داشته باشید عبارتند از:

• رنگ آبی یا سبز مناسب انتخاب کنید: رنگ‌های سبز کروماکی یا سبز دیجیتالی را انتخاب کنید و به دنبال متریالی باشید که خاصیت بازتابندگی نداشته باشند. هر چند از رنگ آبی هم برای شبیه‌سازی صحنه‌های شب در فیلم‌برداری استفاده می‌کنند.

• سوژه باید از پس‌زمینه جدا باشد: سوژه مدنظر باید حداقل 180 سانتیمتر از پرده سبز فاصله داشته باشد تا نشت نور به حداقل برسد و روی صفحه پس‌زمینه سایه ایجاد نشود.

• فرمت RAW بهترین گزینه است: با بالاترین نسبتِ «بیت ریت / پایین‌ترین کدک فشرده‌سازی» فیلم‌برداری کنید. رنگ 10 بیتی نسبت به 8 بیتی بهتر است و فرمت RAW بهترین گزینه است.

• بک‌گراند یا پس‌زمینه را به‌درستی مشخص کنید: پیش‌زمینه (سوژه) و بک‌گراند (پس‌زمینه) باید نورپردازی جداگانه‌ای داشته باشند و نوری که به پرده سبز می‌تابد باید یکنواخت باشد تا از نشت بیش از حد نور سبز جلوگیری کند.

• تاری حرکت یا موشن بلور را از بین ببرید: فیلم‌برداری با سرعت شاتر بالاتر، موشن بلور را کمتر خواهد کرد البته در صورت نیاز می‌توان در طی پس تولید (Post-production)، موشن بلور ثانویه را اضافه کرد.

• از نرم افزارهای مخصوص کمک بگیرید: نرم‌افزارهای معتبر و حرفه‌ای زیادی در زمینه استفاده از پرده کروماکی وجود دارند که در ادامه مقاله معرفی خواهند شد؛ از جمله ” Delta Keyer” در” DaVinci Resolve” برای حذف سریع و آسان پس‌زمینه.

روش‌های تهیه پرده سبز کروماکی

اگر محدودیت بودجه ندارید می‌توانید از استودیو مخصوص فیلم‌برداری به همراه پرده کروماکی استفاده کنید تا خیالتان از کامل بودن و حرفه‌ای بودن تجهیزات، راحت باشد. در غیر این صورت، می‌توانید خودتان بسازید یا به شکل کیت آماده خریداری کنید.

• ساخت پرده سبز زمینه: برای ساخت پرده سبز زمینه، علاوه‌بر رنگ سبز فلورسنت به متریال مناسب برای پس‌زمینه هم نیاز دارید. به‌عنوان مثال به رنگ با کیفیت، پارچه موسلین، نایلون، صفحه پوستر و غیره نیز نیاز دارید. همچنین باید به فاکتورهایی مثل قابل حمل بودن، میزان زمانی‌که برای ساخت و استفاده در اختیار دارید و متراژ مورد نیاز (فیلم‌برداری کل صحنه یا فیلم‌برداری سوژه از نزدیک) دقت داشته باشید.

• خرید کیت پرده سبز: با خرید کیت آماده پرده کروماکی می‌توانید خیلی راحت و سریع، پروژه فیلم‌برداری و عکس‌برداری را شروع کنید. کیت‌ها در انواع سایز کوچک، پرتابل یا فول سایز برای نصب و استفاده دائمی موجود هستند.

نحوه فیلم‌برداری با پرده سبز کروماکی

برای فیلم‌برداری با پرده سبز کروماکی باید صحنه نهایی را تصویرسازی کرده و از قبل برای آن برنامه‌ریزی کنید. ضمناً باید مشخص کنید که چه مواردی به شکل فیزیکی باید در صحنه باشند و چه مواردی بعد از تولید اضافه خواهند شد. اگر هم صحنه فیلم‌برداری پیچیده است و چندین لایه پرده سبز کروماکی دارید، باید شیوه عملکردی واضح و مشخص تعیین کنید. نورپردازی فاکتور مهم بعدی است، باید نورپردازی روی کاراکتر با محیط مطابق یکدیگر باشد. در ادامه سه مرحله مهم و اساسی در فیلم‌برداری با پرده سبز کروماکی را بیان کرده‌ایم:

مرحله اول) برنامه‌ریزی

مشخص کردن مقیاس

باید براساس مقیاس صحنه نهایی خود، بهترین لنز فیلم‌برداری را مشخص کنید. اگر به صحنه زاویه باز نیاز دارید، باید در مقیاس درست از کاراکترهای خود فیلم بگیرید که این مورد به میزان شناخت شما از وسعت میدان دید لنزهای مورد استفاده برای فیلم‌برداری پس‌زمینه بستگی دارد. از طرفی، هر چقدر پس‌زمینه بزرگ‌تر باشد، پرده سبز بزرگ‌تری هم نیاز دارید تا تمام حرکات کاراکترها را پوشش دهد. براساس میدان دید لنزهای دوربین می‌توان سایز پرده سبز کروماکی را برای هر صحنه فیلم‌برداری مشخص کرد. در این پروژه‌ها بهتر است که پرده کروماکی از لحاظ طولی، کل صحنه را بپوشاند و حتی روی زمین هم پخش بشود.

آماده‌سازی بازیگران و وسایل

بازیگران نباید لباس سبز یا رنگ‌های نزدیک به آن را بپوشند؛ در غیر این صورت به همراه پس‌زمینه حذف خواهند شد. همچنین از اشیای براق هم نباید استفاده کنید چون نور سبز را بازتاب داده و نقاط شفاف ایجاد می‌کنند. اگر مجبور هستید از اشیایی استفاده کنید که نور را بازتاب می‌دهند باید در پس تولید، اشیای اطراف آنها را بپوشانید و با توجه به اینکه زمان زیادی می‌گیرد باید از قبل برای آن برنامه بچینید.

مرحله دوم) نورپردازی پرده سبز کروماکی

در مورد نورپردازی باید به سه نکته بسیار مهم توجه کنید.

• نورپردازی باید در همه نقاط به یک اندازه باشد.
• نور باید نرم (Soft) و پخش شده باشد.
• نورپردازی سوژه یا کاراکتر از پرده سبز مجزاست.

بنابراین توصیه شده تا از منابع نوری نرم و بزرگ استفاده کنی،د چون در غیر این‌صورت، بر روی پرده سبز کروماکی نقاط خیلی روشن و یا سایه تشکیل خواهد شد. برای پخش کردن نور هم می‌توانید از فریم‌های پارچه‌ای بزرگ استفاده کنید. اگر هم بودجه کافی ندارید، پارچه سفید روی استند C شکل قرار دهید و آن را چند سانتیمتر جلوتر از منبع نوری قرار دهید. محل قرارگیری منابع نوری هم مهم است. اگر فقط از دو منبع نور استفاده می‌کنید هر کدام را در دو طرف پرده سبز با زاویه 45 درجه قرار دهید تا نور آنها در مرکز پرده با یکدیگر همپوشانی نداشته باشد.

مرحله سوم) دست پیدا کردن به یک پرده کروماکی بی‌نقص

اصطلاح کروماکی تمیز و بی نقص (Clean) که تدوینگرها به آن اشاره می‌کنند، مربوط به ترکیب تصاویر پشت صحنه با پرده سبز در پس‌تولید است که هدف نهایی ما خواهد بود. برای دستیابی به این حالت در فیلم‌برداری باید جلوی ریزش نور یا بازتاب نور از صفحه سبز بر روی کاراکتر گرفته شود، در غیر این‌صورت، هاله نوری تشکیل خواهد شد که در پس‌تولید، حذف آن دشوار است.

مورد بعدی، حذف دقیق و حرفه‌ای صفحه سبز پس‌زمینه است طوری‌که کمترین اثری از آن باقی بماند. از طرفی باید براساس نوع لباس بازیگران و رنگ موی آنها، پرده سبز یا آبی انتخاب کنید به‌عنوان مثال، برای رنگ موی بلوند بازیگران یا لباس سبز، پرده آبی مناسب‌تر است. برای اینکه تمامی زوایا در فیلم‌برداری واضح و دقیق باشند باید موشن بلور را حذف کرد که برای اینکار به شاتر با سرعت بالا نیاز دارید. نکته بعدی برای دستیابی به پرده کروماکی تمیز و بی نقص، این است که در تنظیمات دوربین، حداقل میزان ISO ممکن (میزان حساسیت دوربین نسبت به نور) را انتخاب کنید. با این کار نویز و عامل مزاحم مصنوعی و نقاط با رنگ متفاوت بر روی پرده سبز ایجاد نخواهند شد.

شیوه حذف پرده سبز زمینه از تصاویر

اگر تمامی نکاتی که تا الان در مورد آن صحبت کردیم را رعایت کرده باشید، حذف پرده سبز (Keying) زمینه خیلی راحت‌تر خواهد شد. ضمناً به خاطر داشته باشید که به محض بروز هر مشکلی، در همان لحظه رفع کنید چون معمولاً عبارت معروف «در پس‌تولید رفع خواهد شد» در همه شرایط صدق نمی‌کند. امروزه نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های زیادی برای حذف پرده سبز وجود دارند. افکت‌های حذف پرده سبز هم محدود به نرم‌افزار خاصی نیست و تقریبا همه تدوین کننده‌های غیر خطی قدیمی یک گزینه “Keyer” دارند. حتی نرم‌افزارهای رایگان بسیار قوی مثل “HitFilm Express” و “DaVinci Resolve” هم وجود دارند.

حذف پرده کروماکی با نرم افزار DaVinci Resolve

این نرم‌افزار در زمینه گریدبندی رنگ، فوق‌العاده قدرتمند است؛ مخصوصاً که ابزارهای مخصوص کروماکی هم دارد. سیستم کاری این نرم‌افزار خاص است و چنانچه قبلاً با آن کار نکرده باشید، وقت زیادی از شما خواهد گرفت. با این حال، این نوع سیستم‌های کاری بیشترین آپشن یا گزینه را در اختیار شما می‌گذارند تا حذف پرده سبز به بهترین شکل انجام شود.

حذف پرده کروماکی با نرم‌افزار After Effect

نرم افزار افتر افکت نرم‌افزار قدرتمند دیگری است که با افکت‌های متنوع در اختیار شماست. افکت “Keyer”رایگان داخلی نرم‌افزار به نام “Keylight” برای حذف پرده سبز کروماکی بسیار قدرتمند و کامل است.

حذف پرده کروماکی با نرم‌افزار Premier Pro

با اینکه نرم‌افزار پریمیر پرو اولین و معروف‌ترین نرم افزار تدوین غیر خطی است اما افکت‌های Keying آن بسیار مشابه با افتر افکت است. اگر فرصت کمی دارید و باید فورا تغییرات لازم را اعمال کنید این نرم‌افزار، گزینه‌ای فوق‌العاده برای ویرایش ویدیو است؛ با این‌حال اگر تغییرات و فیلتر کردن دستی که باید انجام دهید زیاد هستند افتر افکت گزینه بهتری است.

حذف پرده کروماکی با نرم‌افزار Final Cut Pro X

این نرم‌افزار برای یوتیوبرها و یا کسانی که نیاز به تدوین و ادیت خاصی ندارند مناسب است. تنها کافیست پرده سبز را به نرم‌افزار اضافه کرده و “Keyer Effect” را انتخاب کنید تا به‌طور اتوماتیک پرده سبز را حذف کند. حتی بعد از انتخاب کردن کلیپ می‌توانید با گزینه‌هایی که در بخش “Video Options” هستند ادیت‌های بیشتری انجام دهید.

حذف پرده کروماکی با نرم‌افزار Hitfilm Express

نرم‌افزار رایگان بعدی که اکثر اوقات با افتر افکت مقایسه می‌کنند، “Hitfilm Express” است. این نرم‌افزار برای حذف پرده سبز، دو گزینه در اختیار شما گذاشته به نام‌های “Color Difference Key Effect” و “Hue & RGB Key Effect” که بسته به نیاز، یکی از آنها را می‌توانید انتخاب کنید.

شیوه رفع اشکالات فیلم ضبط شده از پرده سبز

در صورتی‌که شرایط و امکانات ایده‌آل برای فیلم‌برداری از پرده سبز کروماکی را ندارید، جای نگرانی نیست چون روش‌هایی برای رفع ایرادات وجود دارند. با اینکه برخی افراد پیشنهاد می‌کنند این مشکلات را در مرحله پس تولید رفع کنید اما بهترین کار این است که در همان موقع رفع شوند.

• اگر پس‌زمینه پرده سبز شما مشکل دارد: به‌عنوان مثال اگر پرده سبز شما چین و چروک دارد می‌توانید با عمق میدان کم فیلم‌برداری کنید تا به محو شدن پس‌زمینه کمک کنید. در این شرایط، چین و چروک پرده سبز، نقاط سایه-روشن و سایر مشکلات دیده نخواهند شد.

• اگر ریختگی تصویر زیاد است: تا حد امکان از نورگیری و پوشش دادن (Masking) استفاده کنید. همانطور که گفتیم اگر کاراکتر شما لباس سبز یا اشیای برق داشته باشد باید ناحیه اطراف را بپوشانید و فریم آن را حذف کنید. همچنین بهتر است که قبل از حذف پرده سبز در مرحله تدوین،  بازیگر مدنظر را تا حدی مخفی کنید.

جمع‌بندی مطالب

پرده سبز کروماکی در صنعت سینما و حتی برای یوتیوبرها و افرادی که قصد آموزش ویدیویی دارند کاربرد دارد. بنابراین حوزه‌های کاری مختلفی از این پرده‌ها استفاده می‌کنند و تقریبا به جزء جدایی‌ناپذیر صنعت سینما و فیلم‌برداری تبدیل شده است. برای آشنایی شما با پرده سبز کروماکی، به اصول مهم، روش‌های تهیه و نحوه فیلم‌برداری و حذف پرده سبز از پس‌زمینه اشاره کردیم. با این حال توصیه می‌کنیم بک استیج فیلم‌های هالیوودی و شیوه استفاده از پرده کروماکی را حتماً مشاهده کنید.