پیشرفت فناوری اطلاعات باعث شد است که نیاز به تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای افراد فعال در حوزه IT روزبه‌روز بیشتر حس شود. آخرین پاسخ فناوری به نیاز روزافزون تجهیزات، فضای ابری بوده است. درواقع می‌توان گفت که پیش از پیدایش تکنولوژی ابری، مشاغل مختلف تنها از طریق خرید سرورها و تجهیزات موردنیاز، می‌توانستند به فعالیت خود ادامه دهند که در اکثر موارد خرید این تجهیزات گران، بار مالی زیادی را بر یک سیستم و یا یک کسب‌وکار وارد می‌کرد. علاوه بر خرید تجهیزات، ذخیره اطلاعات نیز در دیسک‌ها و هاردهای متعدد انجام می‌شد که همواره خطراتی همچون سرقت، گم‌شدن و سوختن هارد و مخدوش شدن اطلاعات را در پی داشت. با ظهور فناوری ابری که به‌نوعی با اشتراک‌گذاری تجهیزات بی‌شباهت نیست، می‌توان گفت که این مشکلات تا حد بسیار زیادی مرتفع شده و هرروزه افراد بیشتری از این فناوری استفاده می‌کنند. در این مقاله در آکادمی کاپریلا، فناوری ابری و سرویس‌های رایانش ابری را بررسی کرده و مزایای استفاده از آن را موردبررسی قرار می‌دهیم.
رایانش ابری (Cloud computing) چیست؟
باوجود پیشرفت‌های چشم‌گیری که در حوزه رایانش ابری رخ‌داده و حتی با‌این‌وجود که تقریباً تمام محصولات و خدمات مرتبط با رایانه، سختافزارها و نرمافزارها به این فناوری گرایش چشم‌گیری داشته‌اند، این فناوری هنوز مانند طفلی نوپاست که تعریف استاندارد و دقیقی از آن ارائه نشده است. رایانش ابری از ترکیب دو کلمه cloud به معنای ابر و compute به معنای رایانش (محاسبات و عملیات پیچیده‌ای که کامپیوتر قادر به انجام آن است) تشکیل یافته است. حتماً می‌پرسید چرا ابر؟ در پاسخ به این سؤال می‌توان گفت همان‌طور که فضای داخلی ابر تقریباً ناشناخته است، جزئیات فنی این سرویس نیز از دید کاربرانش مخفی و برای آن‌ها ناشناخته و پنهان است.
رایانش ابری یک روش نوین ارائه و انجام خدمات رایانشی از قبیل سختافزارها، نرمافزارها، سرورها و تجزیهوتحلیل دادهها است که از طریق اینترنت و یا سایر شبکههای رایانهای ارائه میشود. این فناوری به شما اجازه میدهد که تنها از طریق یک ارتباط اینترنتی پرسرعت و با استفاده از مرورگرهای وب، به اطلاعات ذخیرهشده در ابر دسترسی پیدا کنید. ذخیره و پردازش این دادهها در فضای ابری به شما این امکان را میدهد که بدون استفاده از هاردهای خیلی سریع و با ظرفیت بالا، به داده‌های خود دسترسی داشته باشید؛ بدون صرف وقت زیاد، تمام تغییرات موردنظر خود را بر روی همان فضای ابری ذخیره نموده و آن‌ها را به اشتراک بگذارید.
آموزش آشنایی با رایانش مه یا محاسبات مه Fog Computing: اینجا را کلیک کنید (+).
استفاده از رایانش ابری چه مزایایی دارد؟
همان‌طور که قبلاً ذکر شد، ماهیت رایانش ابری تفاوت بسیاری با خدمات رایانهای مرسوم در حوزه IT دارد. این تفاوت ماهیت درواقع مزایای استفاده از رایانش ابری محسوب شده و عامل اصلی تمایل داشتن افراد و کسب‌وکارها به این فناوری است. مهمترین مزایای فناوری رایانش ابری کاهش هزینههای خدمات رایانهای، افزایش سرعت و عملکرد پردازش دادهها، اطمینان و امنیت بالا و قابلیت افزایش و کاهش پهنای باند است که در این بخش توضیح مختصری در مورد هریک از این مزایا ارائه میشود.
کاهش هزینه های خدمات رایانه ای
شاید مهمترین عامل گرایش کسب‌وکارها به استفاده از رایانش ابری کاهش هزینه‌ها باشد. کاهش هزینه‌ها در این فناوری با اشتراک‌گذاری خدمات امکان‌پذیر میشود؛ به‌طوری که کاربران و مشاغل نیاز به خرید سرور و تجهیزات سخت‌افزاری نداشته و بالطبع در فرآیند تعمیر و نگهداری تجهیزات نیز که هزینه و زمان‌بر است وارد نمی‌شوند. در این روش افراد تنها اشتراک یک پلتفرم از رایانش ابری را از یک شرکت معتبر خریداری کرده و از تمام نرمافزارها و تجهیزاتی که این شرکت در فضای ابری خود برای کاربران فراهم کرده است، استفاده می‌برند.
افزایش سرعت و عملکرد پردازش داده ها، اطمینان و امنیت بالا
ذخیره زمان یکی دیگر از مزایای استفاده از رایانش ابری است به‌طوری‌که در کم‌ترین زمان ممکن و تنها با چند کلیک، امکان نصب سرویس‌های رایانش ابری برای کاربران میسر شده است. از طرف دیگر این سرویس رایانش بر روی دیتاسنتر امن، اجرا و ذخیرهشده و به‌راحتی آپدیت می‌گردد. این فناوری دارای امنیت بالایی بوده و قابلیت بازیابی اطلاعات را نیز دارد که درنتیجه استفاده از این سرویس را بسیار مطمئن و امن می‌سازد و امکان وقوع خطرات احتمالی و از بین رفتن اطلاعات را به صفر می‌رساند.
قابلیت افزایش و کاهش پهنای باند
سیستم رایانش ابری یک سیستم بسیار هوشمند است که به‌صورت خودکار و در شرایطی که تعداد بازدید یک سایت زیاد و نیاز به پردازش اطلاعات بالا باشد، پهنای باند خود را افزایش میدهد. حالت معکوس آن هم صادق است؛ یعنی توانایی کاهش پهنای باند در شرایطی که بازدید یک سایت کمتر باشد نیز برای این نوع سیستم رایانش فراهم است.
انواع سرویس های مبتنی بر فضای ابری
سرویس‌های ارائه‌شده در فضای رایانش ابری یکسان نبوده و بر اساس نیازهای کاربران دارای مشخصات کاربری و ویژگی‌های متفاوت است. همان‌طور که قبلاً ذکر شد، استفاده از تمامی این سرویس‌ها با کمک مرورگرهای وب یا Webbrowser ها و اینترنت پرسرعت امکان‌پذیر است. بر اساس اطلاعاتی که در ادامه برای سرویس‌های رایانش ابری ارائه می‌دهیم، می‌توانید سرویس متناسب با نیاز خود را انتخاب و در کسب‌وکارتان از آن بهره ببرید.
سرویس SaaS
این سرویس در میان کاربران شناخته‌شده‌تر بوده و همان‌طور که از نامش (Software as a service) پیداست، نرمافزارها را به‌عنوان یک سرویس و از طریق اینترنت در اختیار کاربران قرار میدهد. کاربرانی که از این سرویس رایانش ابری استفاده می‌کنند نیاز به نصب نرمافزارها نداشته و درنتیجه از بروزترین نرمافزارها بدون صرف وقت جهت دانلود و نصب نسخه متناسب با سیستم‌عامل خود، بهره‌مند می‌شوند. در صورت بروز ایراد در این نرمافزارها نیز ارائه‌دهندگان این سرویس آن‌ها را عیب‌یابی و سپس رفع عیب می‌نمایند.
سرویس IaaS
این سرویس (Infrastructure as a service) نیز نوعی دیگر از سرویس‌های رایانش ابری است که زیرساخت ایجادشده توسط ارائه‌دهندگان این سرویس را به کمک اینترنت در اختیار کاربران قرار میدهد. یعنی می‌توان گفت که این مورد، سرویس اشتراک زیرساخت است که سختافزارها، سرورها، فضای ذخیره‌سازی و برخی از نرمافزارها را به‌صورت همزمان در اختیار کاربر قرار می‌گیرد.
سرویس PaaS
فلسفه ایجاد این نوع سرویس این است که نرمافزارها بتوانند برنامه‌های تجاری خود را مدیریت کرده و آن‌ها را توسعه دهند. این سرویس بر روی سرویس رایانش ابری عمومی (Public cloud)، ابر خصوصی (Private cloud) و یا ابر ترکیبی (Hybrid cloud) قابل‌ارائه است.
در ادامه، سرویس ابر عمومی، خصوصی و ترکیبی را بررسی نموده و منظور از این واژه‌ها را در فضای ابری برای شما بیشتر تبیین نماییم.
منظور ابر عمومی (Public Cloud) چیست؟
این سیستم ابری برای سازمان‌هایی طراحی‌شده است که اولویت آن‌ها در استفاده از فضاهای ابری، دسترسی سریع به داده‌هاست. سیستم‌های اتوماسیون اداری و نرم‌افزار عمومی از دیگر برنامه‌هایی است که می‌توان بر بستر ابر عمومی پیاده‌سازی نمود. سرویس‌های رایانش ابریPaaS و IaaS نیز به‌راحتی بر روی این بستر قابل‌اجرا هستند.
منظور از ابر خصوصی (Private Cloud) چیست؟
این بستر، محل پیاده‌سازی برنامه‌های خصوصی و برنامه‌هایی که تنها در یک سازمان یا نهاد و اداره اجرا میشود، می‌باشد. با این بستر می‌توان به‌طور دقیق‌تر و تخصصی‌تر شبکه را مدیریت نمود.
منظور از ابر ترکیبی (Hybride Cloud) چیست؟
این بستر ترکیبی از ابر عمومی و خصوصی است؛ بنابراین به آن ابر ترکیبی اطلاق می‌گردد. در سازمان‌هایی که برخی از برنامه‌ها بر بستر ابر خصوصی انجام میشود، برای جلوگیری از افزایش ترافیک کاری، سایر برنامه‌های خود را بر بستر ابر عمومی اجرا می‌کنند. لذا به این بستر که همزمان از سیستم‌های ابر عمومی و خصوصی استفاده می‌کند، بستر ابر ترکیبی می‌گویند.
چه شرکت هایی فناوری رایانش ابری ارائه می دهند؟
حال که تا حدی با مفهوم رایانش ابری آشنا شدیم، می‌خواهیم در بخش‌های بعدی، برخی از شرکت‌هایی که ارائه‌دهنده این فناوری هستند را به شما معرفی نماییم. شما می‌توانید با مطالعه جزئیات، سرویس مدنظر خود را انتخاب نمایید.
سرویس AWS آمازون
وب‌سرویس AWS از شرکت آمازون با ارائه سرویس‌های رایانش ابری PaaS و IaaS به شما این امکان را میدهد که روش‌های تجاری خود را از طریق سرویس وب یکپارچه برنامه‌ریزی کنید. هزینه خدمات ارائه‌شده منعطف و متناسب با بودجه شماست که می‌توانید با انتخاب مدل‌های قیمت‌گذاری شده خدمات، سرویس‌های متناسب با بودجه خود را انتخاب کنید. ثبت‌نام در این سرویس آسان بوده و با انتخاب سرویس AWSشرکت آمازون شما می‌توانید به فضای ذخیره‌سازی ابری دسترسی نامحدود داشته و حتی صورتحساب خود را به‌صورت ساعتی پرداخت کنید.
گوگل کلود (Google Cloud)
این سرویس رایانش ابری همان‌طور که از نام آن پیداست، توسط شرکت گوگل عرضه‌شده و با پلتفرم‌های ارائه‌شده خود، امکان گسترش کسب‌وکار را برای شما فراهم می‌آورد. این پلتفرم نیز همانند AWSسرویس‌های IaaS و PaaS را در اختیار کاربرانش قرار میدهد. تجهیزات دیگری مانند: Cloud Storage، Compute Engine، App Engine، Big Query و Container Engine از دیگر امکاناتی است که توسط این سیستم در اختیار شما قرار می‌گیرد. شما با ثبت‌نام در پلتفرم گوگل کلود و پرداخت 300 دلار می‌توانید از یک دوره آزمایشی 12 ماهه بهره‌مند شده و از تمام تجهیزات و خدمات ارائه‌شده این پلتفرم استفاده نمایید. دسترسی کامل به خدمات ابری، امکان استفاده از هوش مصنوعی و فناوری انعطاف‌پذیر از دیگر مزایای استفاده از این سیستم رایانش ابری است.
مایکروسافت آژور (Microsoft Azure)
این پلتفرم توسط شرکت مایکروسافت ارائه‌شده و استفاده از آن به‌سرعت در حال رشد است. این پلتفرم بیشتر درزمینه محاسبات شخصی، فرآیندهای تجاری و ابر هوشمند فعالیت کرده و بیشتر سود خود را از سرمایه‌گذاری در این سه بخش به‌‌دست آورده ست. محصولاتی مانند Power BI و Sharepoint از دیگر امکاناتی است که توسط این پلتفرم ارائه‌شده و یکی از عوامل محبوبیت آن محسوب میشود. گفتنی است که Microsoft Azure با ارائه برنامه‌های مرتبط با تجارت و ابزارهای مطمئن، انعطاف بالا و هزینه مقرون‌به‌صرفه گوی رقابت را از بسیاری از پلتفرم‌های فعال در این زمینه ربوده است.
علی بابا کلود (Alibaba Cloud)
این سرویس رایانش ابری کار خود را از سنگاپور و از سال 2006 شروع کرده و مسئول خدمات‌دهی به بخش بزرگی از چین است و سرویس‌هایی مانند فناوری تجزیهوتحلیل دادهها، ارتباطات ابری، محاسبات و خدمات رسانه و موارد دیگری را در اختیار کاربران خود قرار میدهد. این سرویس قدرت پردازش بسیار بالایی داشته و اطلاعات در آن از امنیت بالایی برخوردار می‌باشد. علاوه بر این‌ها، امکان پشتیبان گیری اطلاعات و مدیریت کامل را برای کاربران فراهم می‌کند.
کاربرد سرویس های رایانش ابری
با توضیحاتی که در بخش‌های قبلی داده شد، می‌توانید حدس بزنید که سرویس‌های رایانش ابری در مواردی همچون ارسال ایمیل، ادیت تصاویر و متن‌ها، تماشای فیلم و سریال به‌صورت آنلاین، پخش آنلاین موسیقی و پخش بازی‌های آنلاین کاربرد دارند. علاوه بر موارد ذکرشده، تلفن‌های سازمانی ثابت می‌توانند با بستر رایانش ابری و اینترنت پرسرعت، تماس‌های درون و یا بیرون از سازمانی را مدیریت و اتصال را برقرار کنند.
آموزش نرم افزار CloudCompare برای پردازش ابر نقاط: اینجا را کلیک کنید (+).
سخن آخر
پیشرفت فناوری اطلاعات که همراه با نیاز به تجهیزات و نرمافزارها است باعث شده است که استفاده از فناوری رایانش ابری در چند سال اخیر در بین افراد، ادارات و سازمان‌ها گسترش یابد. در این مقاله سعی کردیم سرویس‌های مختلف رایانش ابری را معرفی کرده، مزایای استفاده از آن‌ها را به شما نشان داده و لیست برخی از پلتفرم‌ها و شرکت‌های فعال و ارائه‌دهنده این تکنولوژی را ذکر کنیم. امید است این نوشتار حاوی اطلاعات مفید در این زمینه برای شما همراهان عزیز بوده باشد. باعث خرسندی ما است که نقطه نظرات و سؤالات خود را درزمینه سرویس‌های رایانش ابری در بخش دیدگاه‌های این مقاله با ما در میان بگذارید.
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:
- آموزش مقدماتی نرم افزار شبیه ساز Cloudsim
- آموزش آشنایی با رایانش مه (محاسبات مه)
- آموزش نرم افزار CloudCompare برای پردازش ابر نقاط
- آموزش مبانی رایانش امن
